Mont da gomz deus ar pennad-mañ war ar forum
Pa dremener evelton deus ur brezhoneg standard d'ur brezhoneg evel ma vez kaozeet gant ar vrezhonegerien e vez sachet evezh an den gant al liammadurioù. Ret eo din lâret n'em oa ket klevet komz nemeur deus se e-pad ma studioù er skol-veur. Ar « sandhi » 'ma bet klevet komz dioutañ, met prim-ha-prim ha dister 'na seblantet din. Daniel Doujet, bet studiet ar sujed en e dezenn « Parole, liaison et norme » (2009), zo ken souezhet all :
« Le problème est que l'enseignement du breton n'a pas pris cet aspect de la langue en compte. »
Koulskoude e klejemp plêal gante kalz muioc'h dre an avani e vez kavet stank en brezhoneg. Ken pouezus hag ar c'hemmadurioù ? Se an hini a soñj Daniel Doujet :
« Car si l'on pense qu'il est important, lorsqu'on évoque les mutations, de distinguer entre e *tad et e dad, seul ce dernier étant correct, on se demande pourquoi on considère qu'il est sans intérêt d'insister sur la différence entre kousket *teo et kousket deo, ce dernier seul étant correct également ['kuskəde] : l'impact sur la langue n'est-il pas du même ordre ? »
Daou rumm bras liammadurioù a gaver en brezhoneg. Ar sandhi vokalik evit ar c'hensonennoù e fin ar gerioù a-dal d'ur vogalenn, un hanter-vogalenn pe ur gensonenn likid. Ar sandhi koñsonantik evit al liammadur etre div gensonenn.
Sell aze ar sandhi vokalik displeget gant Jañ An Du (2012, p.32-33) :
« En liaison, quand une consonne sourde est placée devant une voyelle, elle se sonorise (ainsi, p se prononce b) »
Amañ dindan e kavfet skwerioù deus kensonennoù o vont war-dousaat dirak ur vogalenn, un hanter-vogalenn (l, m, n, r) pe ur gensonenn likid (y, w) :
pas amañ : paz amañ
ar vugale a cheñch hañ : ar vugale a cheñj añ
paotr yaouank : pod yowank
patatez nevez : pataz néwé
▶ pas amañ hañ
[pɑz 'ɑ̃mɑ̃ ɑ̃]
pas ici hein
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ar vugale a cheñch hañ
[vy'gɑ:le ʃɛ̃:ʒ ɑ̃]
les enfants changent hein
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
paotr yaouank, mat ar jeu ?
[pɔd 'jowãŋk mɑ:d a ʒœ:]
jeune gars, ça va ?
Jañ-If Bihan, 1946, Lannuon (dastumet gant Tangi)
ar patatez nevez n'int ket arruet c'hoazh
[pa'tɑ:z newe niɲ cəd 'ɑjə hwɑs]
les pommes de terre nouvelles ne sont pas encore arrivées
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ pas amañ met...
[paz ’ãmã mɛt]
pas ici mais...
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Hervez Doujet « n'eus ket nemedennoù d'ar mouezhiañ-se (dousaadur) evit ar yezhadurien (Hemon 1975, Favereau 1997 p163) ». Koulskoude avat hon eus skwerioù, evit gerioù bet emprestet digant ar galleg n'eus ket pell.
ur plas aze : e plas ahé
koad dous eo : koad dous è
e-skeud din 'neus gallet kaout ur plas aze
[skœt tĩ nøz 'gɑlə kɑ:t plɑs 'ɑhe]
grâce à moi il a pu avoir une place là
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
koad dous eo
[kwɑd du:s ɛ]
c'est un bois doux
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
A-hend-all e seblant dimp ar ger kas hag e derevadoù degas hag adkas mont war-dousaat pe war-galetaat deus an degouezh. Evit bremañ n'hallomp ket mont muioc'h war un tu :
kas dour : kaz dour
kas ac'hanout : kaz ãnout
kas ac'hanout : kas ãnout
te a gas anezhi : te gas nèy
degas a ran : diès e rã
hag eñ o kas ac’hanomp : ag eñ kas hanomp
1. o kas dour gantañ 2. da belec'h ? 1. aze d'ar pennti
1.[kaz du:r 'gãntã] 2.[də be’le̞h] 1. ['ahɛ də 'pɛnti]
1. en train d'apporter de l'eau 2. où ? 1. là au bout de la maison
1. Ifig Bihan, 1915, Bear
2. Selina Jagin, 1920, Bear
(dastumet gant Tangi)
'h an da gas ac'hanout d'ar gêr
[hɑ̃ də gɑz 'ɑ̃nut də ge̞:r]
je vais te ramener à la maison
Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)
▶ ya, neuze e c'halli (ober ?), kar me bremañ-souden pa... pa vez c'hoant da gas ac'hanout er-maez hañ ! ha neuze 'h an da... ret eo achuiñ se evit an noz hañ ! gallet a ri gomañs... komañs hardi hañ !
[ja ˈnœːhe ˈhɑli djo̞ːʁ - kaʁ me bəˈzɔ̃m pə - pə ve hwɑ̃n də gas o̞wt me̞ːz ɑ̃ - a ˈnœːhe hɑ̃ də - ʁe̞d e̞ aˈʃyːĩ ze wi ˈnɔ̃ːz ɑ̃ - gɑl ə ʁi ˈgo̞mɑ̃s ˈko̞mɑ̃s ˈhɑʁdi ɑ̃]
oui, alors tu pourras (faire ?), car moi tout à l'heure quand... quand viendra l'envie de te virer dehors hein ! et alors je vais... il faut finir ça ce soir hein ! tu pourras commencer... commencer volontiers hein !
???
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ degas a ran da soñj dit 'deufomp ket
[djɛs ə ʁɑ̃ də ʒɔ̃:s tit dɛ'fɔ̃m kət]
je te rappelle que nous ne viendrons pas
traduction
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
hag eñ kas ac'hanomp
[a ẽ: kas ãm]
et lui de nous envoyer
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
Evit achuiñ gant ar sandhi vokalik-se, komzomp deus ar gerioù gant ouzhpenn ur gensonenn er fin. Pa vez ur gensonenn likid (l, m, n, r) gant unan divouezhiet e vez mouezhiet ar gensonenn diwezhañ :
… an hini a gont ivez : ... an hini a gond ivez
mont a ra met n'a ket pell hañ : mond e ra met n'a ket pèll hañ
Stank Nevez : stãng néwé
lart eo : lard è
tort e oa : tord wa
▶ Stank Nevez
[stɑ̃ŋg 'newe]
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ mont a ra met n'a ket pell hañ
[mɔ̃nd ə ʁa mɛ na kə bɛl ɑ̃]
il va [dehors] mais il ne va pas loin
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
Bezañ zo un degouezh all e-lec'h ne vez ket heuliet ar reolenn. Arri a ra an nen da glevet un t kreistre gerioù oc'h achuiñ gant -ant hag ur vogalenn pe ul likid. Kouslkoude e vez an nen o c'hortoz un dousaadur, peotramant ar son t-se o vont da goll. Ne welomp ket dre benaos esplikañ se :
gant a ri : gant ri
santout a ran ar yenion e-giz-se : zant ran yénion visé
gant a ri peogwir ne oaran ket : gant e ri pugur oaran ket
santout a ran : zant rañ
Sant Eler : Zant Élèr (da geñveriñ gant Sant Erwan : Zad Érwan)
gant a ri
[gãntri]
tu feras avec
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
gant a ri peogwir ne oaran ket
[gãnt ə ri pə’gu:r 'wɑ:rã kət]
tu feras avec parce que je ne sais pas
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
santout a ran
[zãntrã]
je sens
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sant Eler
[zɑ̃n 'te:lər]
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
gant a ri
[gɑ̃n tə ri]
tu feras avec
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Evit ar pezh a sell gerioù gant div gensonenn galet er fin ne vez ket dousaadur ebet gwech ebet :
re dost out : ré dost out
mestr ar bizied : mêst e bizièd
trist an traoù : trist en trèw
re dost out diouti
[re dɔst ud dɔ̃nti]
tu es trop proche d'elle
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
trist an traoù !
[trist ən trɛw]
c'est triste !
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sellomp bremañ deus ar sandhi koñsonantik kreistre div gensonenn. N'ankouaomp ket avat ar reolenn-se bet displeget gant Jañ An Du (idem) :
« Les groupes de consonnes sont soit sourds, soit sonores, c'est une loi universelle : on peut avoir bd ou pt, jamais bt ou pd. Cela est vrai tant à l'intérieur des mots qu'en position de liaison. »
Leskomp anezhañ d'esplikañ penaos ec'h a en-dro ar sandhi koñsonantik :
« Quand une consonne sonore finale est suivie d'une consonne sourde ou l'inverse, les deux deviennent soit sonores, soit sourdes, selon des modalités variables. Deux consonnes sonores peuvent rester sonores, par exemple dans rod dreñ “la roue arrière” ou s'assourdir : rog “devant”, dit “à toi” : rok tit “devant toi”. »
Gant ar memes strollad gerioù e c'haller bezañ mouezhiet pe divouezhiet ar c'hensonennoù. Bezañ 'meus ur skwer lec'h ma klever ar memes frazenn, n'eo ket bet amañ evit ar sizhun, lâret gant daou den an eil war-lerc'h egile. Mouezhiet gant an hini kentañ, nè ke béd amañ wid zun, ha divouezhiet gant an eil, nè ke bé amañ wit sun.
n'eo ket bet evit ar sizhun
[nɛ kə be wid zy:n]
il n'est pas passé cette semaine
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
n'eo ket bet evit ar sizhun
[nɛ kə be wit sy:n]
il n'est pas passé cette semaine
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
A-wechoù neuze e vez mouzhiet ar gensonenn diwezhañ :
ret din goût hañ : rèd din goûd hañ
tout se : toud zé
cheñch a ra ya : cheñj ra ya
▶ cheñch a ra ya
[ʃɛ̃:ʒ ra ja]
ça change oui
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
tout se
[tud ze]
tout ça
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
tout se
[tud ze]
tout ça
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Gwechoù all e vez divouezhiet ar c'hensonennoù er sandhi koñsonantik. Hemañ an hini eo zo interesant-kaer :
hep dozviñ : hép tèwiñ
ur bannac'h gwin : ur bannac'h kwin
iliz Zant Laorañs : ilis Sant Laorañs
ur marmouz bihan : ur marmous pihen
bec'h e vez : béh fé
ev da hini : éf te hini
hep dozviñ
[hep 'tɛwi]
sans pondre
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
ur bannac'h gwin
[bɑ̃h kwi:n]
un coup de vin
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ iliz Sant Laorañs
['i:lis sɑ̃'lɔ:rɑ̃s]
l'église de Saint Laorañs
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
marmouz bihan
[’mɑrmus ’piən]
petit chenapan
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
bec'h e vez
[beh fe]
on a du mal [fatigue]
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
ev da hini !
[e:f te 'i:ni]
bois le tiens !
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sachet e vez evezh an nevez-vrezhoneger gant ar re-seouig. 'Ba ar memes frazenn e c'hall en em gavet ouzhpenn ur galetadur evel-se :
gwinizh ha patatez ha boued d'ar vugale : gwinis a patates a bouét te vugalé
pet gwezh zo bet lâret dezhañ : pét kwéch so bé lâret téañ
bep bloaz a vank gante : bop pla vank kantè
hennezh zo ordin o klask jeu deus e c'hoar : héñs so ordin o klask cheu deuz i c'hoar
gwinizh ha patatez ha boued d'ar vugale
['gwi:nis a pa'tɑ:s a bwet tə vy'gɑ:le]
du blé et des patates et de la nourriture pour les enfants
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
pet gwezh zo bet lâret dezhañ ?
[pet kwe:ʃ so be 'lɑ:rɛt 'teɑ̃]
combien de fois on lui a dit ?
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
hennezh zo ordin o klask jeu deus e c'hoar
[hẽ:s so 'ɔrdin klas ʃœ: døz i hwɑ:r]
il ne fait qu'embêter sa sœur tout le temps
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Souezhet da vat omp o lenn dindan pluenn Daniel Doujet ha Francis Favereau e vefe dister a-walc'h an traoù-se er-maez deus ar C'hreiz-Breizh ha deus Bro-Wened :
« Elle [la provection par sandhi] est attestée dans l'ensemble de la Basse-Bretagne [...]. Mais elle est surtout productive, et même générale, en Poher, Pays Pourlet » (Favereau, 1997, p.163)
« Ce n'est pas une règle absolue. Même dans les régions coutumières du sandhi consonantique on ne le rencontre que dans un certain nombre d'expressions, parmi les plus courantes. » (An Doujet, 2009, p.18)
Ar c'hontrol eo dimp. Kavout a ra dimp eo ar sandhi koñsonantik an norm c'hoazh e brezhoneg Bro-Dreger. Ordinal e vez implijet. Estroc'h evitomp a lâr se, peogwir e weler e geriadur Jañ An Du pegen stank e kaver al liammadurioù-se. Mikael Madeg, eñ a wel un disparti sklaer etre ar sav-heol hag ar c'huzh-heol :
« À l’Ouest (Léon et moitié de la Cornouaille), ce phénomène [sandhi] ne se produit que dans des expressions très courantes, perçues comme la somme de deux mots [...].
À l’Est de la Basse-Bretagne, en gros, le phénomène est beaucoup plus fréquent, beaucoup plus systématique, même si la transformation linguistique reste la même. » (Madeg 2010, p.102)
Techet omp da vezañ a-du gant e gaoz.
Evit ar pezh a sell ar gerioù o komañs gant un h c'hwezhet, sañset e vez kaletaet ordinal ar gensonenn a-raok :
memes hini : momes ini
chas hemañ : chas hémañ
tad hemañ : tat hémañ
kavet 'neus hennezh : kad 'neus eñs
memes hini
[ˌmõmə'si:ni]
le même
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
chas hemañ
[ʃa:s 'hemã]
les chiens de celui-ci
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ tad hemañ
[tɑ:t 'hemɑ̃]
le père de celui-ci
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ tad hemañ a oa...
[tɑ:t 'hemɑ̃ wa]
le père de celui-ci était...
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ kavet 'neus hennezh
[kɑ: nøs ẽ:s]
il a trouvé celui-là
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
N'eo ket ken sklaer an traoù evit ar stagell ha, dre an avani eo mud eo an h. Divouezhiañ an hini vez graet sañset, evel er skwerioù dindan :
pebr ha holen : pép a holen
ur miz hag eizhtez : mis ag eisté
saout ha moc'h : zaout a moc'h
eizh-ha-tregont : èis a trégont
▶ n'eo ket yaouank ken hañ ! eñ a oa prenet d'ober soub da Frédérique, e lakean un u mollet aze, moutard, pebr ha holen, ha neuze miksañ anezhañ gant... gant le truc, gant hennezh
[ˈne̞ kə ˈjo̞wɑ̃ŋk ken ɑ̃ - hẽ wa ˈpʁeːnəd do̞ːʁ zup tə fʁedeˈʁik - laˈkeːɑ̃ ə ˌnyˑ molɛ ˈɑhe̞ - muˈtɑʁt - ˈpep a ˈhoːlən - a ˈnœhe ˈmiksə ˈneɑ̃ gɑ̃n gɑ̃n ... - gɑ̃n hẽːs]
il n'est plus jeune hein [mixeur] ! il avait été acheté pour faire de la soupe pour Frédérique, je mets un oeuf mollet là, de la moutarde, du poivre et du sel, et alors le mixer avec... avec le truc, avec celui-là
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ur miz ha... eizhtez
[mi:s a ’ɛjste]
un mois et... une semaine [âge]
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
saout ha moc'h
[zowt a moh]
des vaches et des cochons
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ er bloaz eizh ha tregont
[blɑ ɛjs a 'tre:gɔ̃n]
l'année [mille neuf cent] trente-huit
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
Koulskoude e kaver skwerioù o tiskwel ar c'hontrefed :
lard ha fur : lard a vur
Barzh ha Boete : Barz a Boété
eizh-ha-daou-ugent : èiz a daou-ugent
lart ha fur
[lɑrd a vy:r]
gros et sage
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Barzh ha Boete
[bɑ:rz a 'bwɛte]
Le Bars et Le Boëté
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
eizh-ha-daou-ugent lev
[ɛjz a dɔw'y:gən lɛw]
quarante-huit lieues [kilomètres]
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Ezhomm zo da gomz amañ deus ar verb bezañ, techet da gaout a-raok dezhañ un h c'hwezhet en amzer a-vremañ.
me eo mat din : mé hè mat ti
evel omp : wèl hõm
deus ar gont eo : deuz e gõn hè
aze omp : ahé hõm
me 'h eo mat din
[me he mat tĩ]
ça me convient
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ barbouilh 'h eo an hini a derc'h da gontañ kaozioù evel boñ... comme... comme, evel 'h omp oc'h ober amañ, barbouilh kwa hein, barbouilhat a rae ya
[’bɑrbuʎ hɛ n:i dɛrh tə ’gɔ̃ntɑ̃ ’ko:ʒo wɛl bɔ̃ kɔm kɔm wɛl hɔ̃m ho:r ’ɑ̃mɑ̃ ’bɑrbuʎ kwa ɛ̃ bar’buʎə rɛ ja]
jaseur c'est celui qui continue de bavarder comme bon... comme... comme nous sommes en train de faire ici, jaseur quoi hein, il jasait oui
Favereau 1997 p. 55 « barbouilh […] jaseur »
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ nann met deus... deus ar gont 'h eo bet e-lec'h all ivez, amañ eo bet gwelloc'h c'hoazh
[nɑ̃n mɛd dəz dəz gɔ̃n hɛ bed le̞h ɑl je ’ɑ̃mɑ̃ ɛ be ’gwɛlɔh hwɑs]
non mais par rapport à la quantité qu'il y a eu ailleurs aussi [mauvais temps], ici ça a été encore meilleur
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
aze 'h omp arru da anavezout
['ɑhe hɔ̃m ɑj də hɑ̃n'veud ɑ̃]
là nous commençons à connaître
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Pa degouezh se war-lerc'h ur gensonenn e vez divouezhiet honnezh :
propr eo : prop hè
libr eo : lip hè
ramp eo : rãmp hè
bet eo ar fakteur : bét hè faktieur
ramp eo
[rɑ̃mp hɛ]
c'est glissant
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
libr eo...
[lip hɛ]
c'est complètement...
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
bet eo ar fakteur kua
[bet hɛ 'fɑktʲər kya]
le facteur est passé quoi
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Da geñveriñ da skwer gant libr eo distaget « lib è ».
libr eo da grediñ
[lib ɛ də 'gre:di]
elle est libre de croire
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Kement ha komz deus se e sachfomp an evezh war tech stumm eo ar verb bezañ, en trede gour unan, da vezañ distaget « èw » dirak ur vogalenn all, hag-eñ e vez lâret « è » e peurrest an amzer :
n'on ket pelec'h eo aet : n'onn ke plèh èw èt
sur a-walc'h eo aet en tu all : zur wah èw èd èn tu all
… eo aet da dennañ patatez : èw èt te dènnañ patates
goude eo aet : goudé èw èt
me soñj din eo aet da goachañ 'ba 'r guizin : mé joñch tiñ èw èt te goach bah guizin
marteze eo aet da bisat : matéhé èw èt te biset
aet eo er-maez emezañ, met pelec'h eo aet ? : èd è mêz meañ, mèt plèh èw èt ?
n'on ket pelec'h eo aet
[nɔ̃ kə ple̞h ɛw ɛt]
je ne sais pas où elle est partie
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
sur a-walc'h eo aet en tu all
[zyr'wɑh ɛw ɛt ty: ɑl]
il est sans doute allé de l'autre côté
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
...eo aet da dennañ patatez
[ew ɛd də 'dɛnɑ̃ pa'tɑ:təs]
elle est allée tirer des patates
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
goude eo aet
['gu:de ew ɛt]
après elle est allée
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ me a soñj din eo aet da goach 'ba ar guizin
[me ʒɔ̃:s tĩ e̞w ɛt tə gwɑʃ bah ə 'gɥizin]
je crois qu'il s'est caché dans la cuisine
traduction
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
marteze eo aet da bisat
[ma'tee ɛw ɛd də 'bisət]
peut-être qu'il est parti pisser
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
aet eo er-maez emezañ, met pelec'h eo aet ?
[ɛd ɛ me̞:z meɑ̃ mɛt ple̞h ɛw ɛt]
il est sorti [du champ de maïs] disait-il, mais où est-il allé ?
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
N'eus ket nemet ar skwer-mañ evel liammadur etre bogalennoù, dimp da c'hoût. Ur skwer hon eus memes deus un « èw » distaget dirak un gensonenn galet :
n'eo ket posubl moarvat : nèw ke posub mahat
▶ n'eo ket posubl moarvat
[nɛw kə 'posyb ma'hɑt]
ce n'est pas possible tout de même
Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)
D'achuiñ zo d'ober gwelet daou dra hag a gavomp « drol » diwar-benn ar sandhi koñsonantik.
Da gentañ, nevez zo, bloaz zo pe c'hoazh an deiz-se ac'h a da « néwé so », « bla so » ha « ndé sé » er yezh komzet. Koulskoude e vezer o c'hortoz « ndé zé », « néwé zo » ha « bla zo ». Marteze e adkavomp dre galetaadur zo ha se ur roud deus ar z bet dispareset a-hend-all ?
dek deiz zo
[dek te: so]
il y a dix jours
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
nevez zo
['newe so]
récemment
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
nevez zo
[newe so]
récemment
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
bloavezhioù zo
[bla'weʃo so]
depuis des années
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ e-kerzh goañv e oa bet 'meus aon, bloaz zo bepred, n'eo ket bet pell zo 'vat
[kɛrz ə 'gu:ã wa bet mœ'so̞wən - bla’so 'bopət - ne̞ kə be pɛl zo at]
il était passé dans le courant de l'hiver je crois, il y a un an au moins, mais il n'est pas passé depuis longtemps
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
An araogennoù abalamour da ha dam da a gaver en enne ur sandhi koñsonantik dic'hortoz da vat. Sell aze un toulladig skwerioù :
abalamour d'ar c'helien : blãm te hèyen
abalamour dezhañ : blãm téã
dam din : dãm tiñ
dam da gaout : dãm te gat
▶ ar baotred... a oa en em gannet... dam din
[ə 'bo̞tət - wa nɔ̃n 'gɑ̃n:ət - dɑ̃m dĩ]
les hommes s'étaient battus à cause de moi
traduction
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ 'tez ezhomm ur skwer da skweriañ anezhe kwa, da skweriañ an ti abalamour dezhañ da vezañ d'équerre ma kerez
[te e:m skwe:r də ’skwe:rjɑ̃ nɛ: kwa ’skwerjɑ̃ nti: bɑ̃m teɑ̃ də ’veɑ̃ de’kɛr me ’ke:rɛs]
tu as besoin de les mettre d'équerre quoi, mettre la maison d'équerre pour qu'elle soit d'équerre si tu veux
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
D'achuiñ gant ma c'haoz e lârfen da heul Daniel Doujet eo al liammadurioù-se « ul lodenn a-bouez [deus ar brezhoneg] evit ar pezh a sell an distagadur ha gwerzhadurezh. » Gwir eo ne vezer ket gwall jenet pa ne glever ket anezhe. Koulskoude avat int unan deus perzhioù dibar ar brezhoneg ha dre-se talv ar boan esa saovetaat anezhe.
Tangi YEKEL, miz even 2016
Distagadur an t goude an dibenn -ant
gant a ri
[gãntri]
tu feras avec
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
gant a ri peogwir ne oaran ket
[gãnt ə ri pə’gu:r 'wɑ:rã kət]
tu feras avec parce que je ne sais pas
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
santout a ran
[zãntrã]
je sens
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sant Eler
[zɑ̃n 'te:lər]
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
gant a ri
[gɑ̃n tə ri]
tu feras avec
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Ar verb eo distaget « èw »
n'on ket pelec'h eo aet
[nɔ̃ kə ple̞h ɛw ɛt]
je ne sais pas où elle est partie
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
sur a-walc'h eo aet en tu all
[zyr'wɑh ɛw ɛt ty: ɑl]
il est sans doute allé de l'autre côté
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
...eo aet da dennañ patatez
[ew ɛd də 'dɛnɑ̃ pa'tɑ:təs]
elle est allée tirer des patates
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
goude eo aet
['gu:de ew ɛt]
après elle est allée
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ me a soñj din eo aet da goach 'ba ar guizin
[me ʒɔ̃:s tĩ e̞w ɛt tə gwɑʃ bah ə 'gɥizin]
je crois qu'il s'est caché dans la cuisine
traduction
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
marteze eo aet da bisat
[ma'tee ɛw ɛd də 'bisət]
peut-être qu'il est parti pisser
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
aet eo er-maez emezañ, met pelec'h eo aet ?
[ɛd ɛ me̞:z meɑ̃ mɛt ple̞h ɛw ɛt]
il est sorti [du champ de maïs] disait-il, mais où est-il allé ?
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
Ar son h ouzhpennet d’ar verb bezañ
d'Andre eo
[dɑ̃’dre hɛ]
c'est à André
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi z / s
!!!
(dastumet gant Tangi)
miz zo
['mi:s so]
il y a un mois
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
hennezh zo ordin o klask jeu deus e c'hoar
[hẽ:s so 'ɔrdin klas ʃœ: døz i hwɑ:r]
il ne fait qu'embêter sa sœur tout le temps
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
pet gwezh zo bet lâret dezhañ ?
[pet kwe:ʃ so be 'lɑ:rɛt 'teɑ̃]
combien de fois on lui a dit ?
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
patatez zo pezh a gar
[pa’tɑ:təs so pez ə gɑr]
il y a des patates autant comme autant
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
hennezh zo ordin o klask jeu deus e c'hoar
[hẽ:s so 'ɔrdin klas ʃœ: døz i hwɑ:r]
il ne fait qu'embêter sa sœur tout le temps
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
bec'h zo
[be̞h so]
il y a de la tension, du ramdam, du buzz
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
grez se !
[gwɛs se]
fais ça !
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ met bezañ zo n'onn ket pet gwech ar sizhun alors ! ar sadorn eu... ar sadorn da noz, ya, ha me 'h ae a-raok ar sadorn noz ivez, ar sadorn noz, ha me 'h ae war ma dreid, hag e deuen d'ar gêr gant Jean, Jean 'h ae da Wenezhan, ha me a deue d'ar gêr gant Jean, ha neuze c'hoazh zo, ar sul beure zo ivez, deus ar beure ya, gym aquatique zo
[mɛ ’be:ɑ̃ zo nɔ̃ kə pet kweʒ ’zy:n a’lɔʁ - zɑ:n ə - zɑ:n də ’nɔ̃:s - ja a me hɛ ʁo̞k ˌzɑˑn’nɔ̃:z ie - ˌzɑˑn’nɔ̃:z a me he̞ waʁ mə ’dʁɛjc - a de̞n də ’ge̞:ʁ gɑ̃n ʒɑ̃ - ʒɑ̃ he̞ də we’ne:zən - a me dɛ də ge̞:ʁ gɑ̃n ʒɑ̃ - a ’nœhe hwas so - əˌzyl ’bœ:ʁə zo ’ie - dəz ’bœ:ʁe ja - ... so]
mais il y en a je ne sais combien de fois par semaine alors ! le samedi euh... le samedi soir, oui, et moi j'allais avant le samedi soir aussi, le samedi soir, et moi j'allais à pied, et je revenais à la maison avec Jean, Jean allait à Gwenezhan, et moi je revenais à la maison avec Jean, et alors il y en a encore, le dimanche matin il y a aussi, le matin oui, il y a gym aquatique
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
trawalc'h zo
[trwɑɦ so]
il y en a assez
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
seizh zo etre-tout
[sɛjs so tre'tut]
il y en a sept en tout
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
bloavezhioù zo
[bla'weʃo so]
depuis des années
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
kalz zo
[kals so]
il y en a beaucoup
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
lec'h zo menajoù
[le̞h so me'nɑ:ʒo]
là où il y a des fermes
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
ne gleven ket nemet se
['glɛwɛn kə mɛ se]
je n'entendais que ça
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
n'eus ket nemet se
[nøs kə mɛ se]
il n'y a que ça
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
kouezhet zo...
[kwet so]
il est tombé...
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
c'hoazh 'zo ?
['hwas so]
il y en a encore ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
c'hwec'h zo
[hwɛh so]
il y en a six
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
an dud-se
[ən 'dytse]
ces gens-là
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ iliz Sant Laorañs
['i:lis sɑ̃'lɔ:rɑ̃s]
l'église de Saint Laorañs
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
div bezh hini
[diw be'si:ni]
deux grosses
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
n'on ket pelec'h int bet o klask se
[nɔ̃ kə ple̞h iɲ be klɑs se]
je ne sais pas où ils ont été chercher ça
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
'meus ket graet se
[møs kə gwɛ se]
je n'ai pas fait ça
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
ne oa ket se ur sul ?
[wa kə se zy:l]
ça ce n'était pas un dimanche ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ hag ar pezh a eve lec'h all c'hoazh
[a pes 'e:vɛ le̞h ɑl hwɑs]
et ce qu'il buvait ailleurs encore
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ met ya ! n'eus ket 'met se, n'eus ket 'met se, 'h a da vez... 'vo ket 'met se, 'h int dañjerus alors hein ! ah ben nann ! me 'ma ge... en em gemeret re diwezhat, pa 'ma klevet se 'ba ar radio
[mɛ ja - nøs kə mɛ ze - nøs kə mɛ ze - ha də ve ˈvokə mɛ ze - hiɲ dɑ̃ˈʒyːʁys aˈlɔʁ ɛ̃ - a bɛ̃ nɑ̃n - me ma go̞ nɔ̃n go̞ˈmeːʁəd ʁe diˈwe̞ːt - pa ma ˈklɛwə se bah ə ʁaˈdjo]
mais oui ! il n'y a plus que ça, il n'y a plus que ça, ça va êt... il n'y aura que ça, ils sont dangereux alors hein [nouvelles ampoules] ! et ben non ! je m'étais pris... m'étais prise trop tard, quand j'avais entendu ça à la radio
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
na lârez ket se dezhi
['lɑ:rɛs kə se dɛj]
ne lui dis pas ça !
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
n'eo ket bet evit ar sizhun
[nɛ kə be wit sy:n]
il n'est pas passé cette semaine
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi z / s dic'hortoz
dek deiz zo
[dek te: so]
il y a dix jours
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
nevez zo
['newe so]
récemment
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
nevez zo
[newe so]
récemment
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
bloavezhioù zo
[bla'weʃo so]
depuis des années
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi j / ch
hep soñjal
[hep 'ʃɔ̃:ʒəl]
sans penser [réfléchir]
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi g / k
!!!
(dastumet gant Tangi)
c'hwec'h gwezh
[hwɛh kweʃ]
six fois
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
seizh gwezh 'teus lâret
[sɛjs kweʃ tøz 'lɑ:rət]
tu as dit sept fois
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
ur bannac'h gwin
[bɑ̃h kwi:n]
un coup de vin
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi d / t
▶ o ! If a rae trouz din hañ, pa chomen da c'hoari tamm bihan gant vugale, « da betra chom a rez da c'hoari gant ar vugale ? kement a labour evel zo d'ober ! »
[ɔ - i:f ʁɛ tru:s tĩ ɑ̃ - pa 'ʃo̞mɛn də hwɑj tɑ̃m 'bi:ən gɑ̃n vy'gɑ:le - də bʁɑ ʒo̞m ə ʁe̞z da hwɑj gɑ̃n vy'gɑ:le - 'kemən 'lɑ:buʁ wɛl zo do̞:ʁ]
oh ! Yves m'engueulait, quand je restais jouer un peu avec les enfants, « pourquoi tu restes jouer avec les enfants ? il y a tant de travail à faire ! »
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
petra 'teus lâret din dija ?
[pra tøs lɑ:rt tĩn deʒa]
que m'as-tu dis déjà ?
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
n'ez ket da welet an tele ?
[nɛs kə tə wɛ:l ən 'tele]
tu ne vas pas voir la télé ?
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
hemañ a vije bet kat da lâret
['hemã 'viʒe be kat tə 'lɑ:rət]
celui-ci aurait été capable da dire
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
ret deoc'h en em renseigniñ hañ
[rɛt tah nɔ̃n rɑ̃'sɛɲi ɑ̃]
il faut vous renseigner
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
ar skolaer 'neus graet trouz din
[sko’lɛ:r nøz gwɛt tru:s tĩ]
le maître m'a grondé
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
ne oan ket kat da sevel
[wãn kɑt tə 'ze:vəl]
je ne pouvais pas me lever
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
mont d'ar gêr
[mɔ̃nt tə ge̞:r]
aller à la maison
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
arru out da welet ar yer ?
[ɑj ut tə ’wɛlə ji:r]
tu viens voir les poules ?
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
... eo deut da soñj din
[e døt tə ʒɔ̃:s tĩ]
... je me suis rappelé
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
me a blij din mont
[me bliʃ tĩ mɔ̃n]
j'aime bien aller
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
'ba da familh
[bah tə 'fãmiʎ]
dans ta famille
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
piv a anavezez du-hont ?
[piw hɑ̃'veɛs 'tyən]
qui connais-tu là-bas ?
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
neuze e veze tout dezhañ
['nœhe viʒe tut 'teɑ̃]
alors tout était à lui
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
gant da vamm-gozh
[gãn tə vãm’go:s]
avec ta grand-mère
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
hep dozviñ
[hep 'tɛwi]
sans pondre
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
deus du-mañ
[dəs 'tymɑ̃]
de chez moi
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
se a blij dezhe
[ze bliʃ tɛ:]
ça leur plait
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ar wezh diwezhañ 'tea Petit Louis Aofred
[weʃ ti'weɑ̃ tea pəti lwi o'frɛt]
la dernière fois tu avais Petit louis Auffret
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi v / f
bec'h e vez
[beh fe]
on a du mal [fatigue]
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
ev da hini !
[e:f te 'i:ni]
bois le tiens !
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
Sandhi b / p
ur bannac'h bihan
[ə bɔh 'pijən]
un petit coup à boire
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
tout ar brizonierien
[tut ˌprizɔ̃ˈɲɛrjɛn]
tous les prisonniers
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
Mouezhiadur an dibenn s / z
▶ pas amañ met...
[paz ’ãmã mɛt]
pas ici mais...
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ pas amañ hañ
[pɑz 'ɑ̃mɑ̃ ɑ̃]
pas ici hein
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Mouezhiadur an dibenn k / g
'ba 'r park aze, a-drek aze
[bar parg 'ahe dreg 'ahe]
dans le champ là, derrière là
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
Kaletadur ar gensonenn dirak h-
... lakat hemañ
['lɑkət 'emɑ̃]
... mettre celui-ci
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ tad hemañ
[tɑ:t 'hemɑ̃]
le père de celui-ci
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ tad hemañ a oa...
[tɑ:t 'hemɑ̃ wa]
le père de celui-ci était...
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
chas hemañ
[ʃa:s 'hemã]
les chiens de celui-ci
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
!!!
(dastumet gant Tangi)
hag eñ kas ac'hanomp
[a ẽ: kas ãm]
et lui de nous envoyer
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
memes hini
[ˌmõmə'si:ni]
le même
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
dipitus hañ
[di'pitys ɑ̃]
[c'est] dommage hein [d'avoir les doigts engourdis]
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
hag ar c'hazh oc'h evañ laezh
[a hɑ:s ’e:və le̞:s]
et le chat en train de boire du lait
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
chik he bugale
[ʃik i by'gɑ:le]
ses enfants mignons
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ kavet 'neus hennezh
[kɑ: nøs ẽ:s]
il a trouvé celui-là
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Kaletadur ar gensonenn dirak ha
▶ n'eo ket yaouank ken hañ ! eñ a oa prenet d'ober soub da Frédérique, e lakean un u mollet aze, moutard, pebr ha holen, ha neuze miksañ anezhañ gant... gant le truc, gant hennezh
[ˈne̞ kə ˈjo̞wɑ̃ŋk ken ɑ̃ - hẽ wa ˈpʁeːnəd do̞ːʁ zup tə fʁedeˈʁik - laˈkeːɑ̃ ə ˌnyˑ molɛ ˈɑhe̞ - muˈtɑʁt - ˈpep a ˈhoːlən - a ˈnœhe ˈmiksə ˈneɑ̃ gɑ̃n gɑ̃n ... - gɑ̃n hẽːs]
il n'est plus jeune hein [mixeur] ! il avait été acheté pour faire de la soupe pour Frédérique, je mets un oeuf mollet là, de la moutarde, du poivre et du sel, et alors le mixer avec... avec le truc, avec celui-là
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ur miz ha... eizhtez
[mi:s a ’ɛjste]
un mois et... une semaine [âge]
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
saout ha moc'h
[zowt a moh]
des vaches et des cochons
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ galleg ha brezhoneg
['galək a brɛ'zõnək]
français et breton
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
gwinizh ha patatez ha boued d'ar vugale
['gwi:nis a pa'tɑ:s a bwet tə vy'gɑ:le]
du blé et des patates et de la nourriture pour les enfants
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Mouezhiadur ar gensonenn dirak ha
Barzh ha Boete
[bɑ:rz a 'bwɛte]
Le Bars et Le Boëté
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
lart ha fur
[lɑrd a vy:r]
gros et sage
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
kap int d'ober ma oaront... ma 'deus kouraj ha bolontez... d'ober labourioù dre... dre... labour dre... dre o c'horf, gant o c'horf pas gant o fenn hañ
[kɑb iɲ do:r ma 'wɑrɛɲ ma døs 'ku:rɑʒ a bo'lɑ̃te do:r la'bu:rjo dre dre 'lɑ:bur dre dre o hɔrf gɑ̃n o hɔrf a pɑs gɑ̃n o vɛn ɑ̃]
ils sont capables de faire... s'ils ont du courage et de la volonté... de faire des travaux [métiers]... physiques, avec leur corps [physique] et pas avec leur tête [intellectuel]
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
Kaletadur ar gensonenn dirak h ar verb bezañ
bet eo ar fakteur kua
[bet hɛ 'fɑktʲər kya]
le facteur est passé quoi
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
Mouezhiadur ur gensonenn dirak ur vogalenn pe ul likid
▶ cheñch a ra ya
[ʃɛ̃:ʒ ra ja]
ça change oui
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ar vugale a cheñch hañ
[vy'gɑ:le ʃɛ̃:ʒ ɑ̃]
les enfants changent hein
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Mouezhiadur t en dibenn -nt
!!!
(dastumet gant Tangi)
▶ mont a ra met n'a ket pell hañ
[mɔ̃nd ə ʁa mɛ na kə bɛl ɑ̃]
il va [dehors] mais il ne va pas loin
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ oh ! mont a rae met...
[o mɔ̃nd ə re mɛ]
oh ! il allait mais...
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Sandhi ebet
!!!
(dastumet gant Tangi)
▶ ar memes tra eo hañ ! 'to ket 'met sellet hañ !
[ˌmo̞məs'tʁɑ e̞ ɑ̃ - to kə mɛ zɛl ɑ̃]
c'est la même chose hein ! tu n'auras qu'à regarder hein !
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ met ya ! n'eus ket 'met se, n'eus ket 'met se, 'h a da vez... 'vo ket 'met se, 'h int dañjerus alors hein ! ah ben nann ! me 'ma ge... en em gemeret re diwezhat, pa 'ma klevet se 'ba ar radio
[mɛ ja - nøs kə mɛ ze - nøs kə mɛ ze - ha də ve ˈvokə mɛ ze - hiɲ dɑ̃ˈʒyːʁys aˈlɔʁ ɛ̃ - a bɛ̃ nɑ̃n - me ma go̞ nɔ̃n go̞ˈmeːʁəd ʁe diˈwe̞ːt - pa ma ˈklɛwə se bah ə ʁaˈdjo]
mais oui ! il n'y a plus que ça, il n'y a plus que ça, ça va êt... il n'y aura que ça, ils sont dangereux alors hein [nouvelles ampoules] ! et ben non ! je m'étais pris... m'étais prise trop tard, quand j'avais entendu ça à la radio
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
tout se
[tud ze]
tout ça
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
tout se
[tud ze]
tout ça
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
ne veze ket fall
['viʒe kə val]
il n'était pas mauvais
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
ar pezh a sellen
[pe:z 'zɛlɛn]
ce que je voyais
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
n'eo ket bet evit ar sizhun
[nɛ kə be wid zy:n]
il n'est pas passé cette semaine
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
evit se n'eus ket
[’wize nəs kət]
pour ça il n'y a pas
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)