Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

ma

Stummioù : am ; em ; m ; ma ; ma'c'h ; mac'h ; mar ;

mon, ma, mes

Ne 'meus ket soñj deus ma yaouankiz kement se.

Meus ke joñch deus me yaouañkis kémé-se.

Je ne me souviens pas tant que ça de ma jeunesse.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Et voilà ma buhez un tamm bihan.

Et voilà me bué tamm bïen.

Et voilà un peu ma vie.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

Ah nann, marteze 'meus bet graet gant ma daouarn, ya.

A nann, martéé meus pé gwèt gan me dowarn, ya.

Ah non, peut-être que je l'ai fait à la main [traire].

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

'Neus ket glebiet 'met ma dorn en tu kontrefet.

Neus ke glébiet mè me dorn tu kontrfét.

Il n'a mouillé que le dos de ma main.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ma gazh bihan 'neus bet ur bannac'h laezh, met war e droad 'neus bet anezhañ, war e lost.

Me gas pïen neus bé bañh lês, mè war i droat neus bé néañ, war i lost.

Mon petit chat [imprimé sur le set de table] a eu du lait, mais c'est sur sa patte qu'il l'a eu, sur sa queue.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha feiz goude neuze pa 'meump gallet kaout anezhañ, feiz neuze ma vamm, ma vamm-gaer neuze 'neus laosket he venaj neuze.

A fé goudé neuhé, pé meum gallet kad néañ, fé neuzé me vamm, me vamm-gèr neuhé neuz losked i vénach neuhé.

Et ensuite, quand nous avons pu l'avoir [la ferme], ma belle-mère a laissé sa ferme.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Pa 'na gwelet anezhañ o vont d'an ti ha klevet an alc'hwez o tont en-dro, allez bremañ ma flac'h emezañ, en em debrouillit gant ma paotr aze ma karit.

Pé na gwéle néañ von te’n ti a klêwet ’n alhwé ton dro, alé, brœmañ me vlah méañ, non débrouillit gan ma pot ahé, ma kéêt.

Quand il l'avait vu atteindre la maison et qu'il avait entendu la clé tourner : « Allez, maintenant ma fille, dit-il, débrouillez-vous avec mon garçon si vous voulez. »

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Met feiz, avat, chomet e oa ma gochon bihan bev. Ah ya ! Laket ur pañsamant dezhañ war-benn ha tout, graet se brav, comme il faut.

Mè fé hat, chome oa me gochon bien béw. A ya ! Lake pañsaman déañ war-bènn a tout, gwèt sé braw, comme il faut.

Mais mon petit cochon avait survécu. Ah oui ! [J'avais] mis un pansement dessus et tout, fait ça bien, comme il faut.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ur robenn wenn hag ur voile, pechoñj, war ma fenn. Ya. Botoù gwenn ha tout.

Robenn wènn ha e voile, pé soñj, war me vènn. Ya. Boto gwènn a tout.

Ur robe blanche et un voile, s'il vous plaît (= quand même, tu te rends compte!), sur ma tête. Oui. Des chaussures blanches et tout.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ah ya, pa 'mije... loened ganin e-barzh an... N'houlennen ket mont ma-unan, gant ma drakteur.

A ya, pa mijé... loênet kenin bah... n’oulènn ke mon mehun, gan me drakteur.

Ah oui, quand j'avais des animaux dans le... Je ne voulais pas aller seule avec mon tracteur.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kollet meus ma oremuz.

[ˈkɔlə møs me oˈʁemys]

J'ai perdu la raison, j'ai perdu le nord, j'ai perdu la tête.

Le Dû 2012a p.389 (oremus) Le Dû 2012b p.231 (fil) Le petit Larousse illustré, 2004, p. 723 orémus (lat. oremus, prions, mot prononcé dans les messes en latin par le prêtre pour inviter à la prière). Fam., vx. prière

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Oh ma Doue c'hoazh hañ ! (J : Petra a zo ?) Mann ebet !

[oː maː ˈdue hwɑz ɑ̃] [mɑ̃n bet]

Oh mon Dieu encore hein ! (J : Qu'est-ce qu'il y a ?) Rien !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Se a zo bern tud oc'h ober, hañ !? ma Doue ! ret eo gwelet, war-washaat !

[se zo bɛʁn tyt oːʁ ɑ̃ maː ˈdue ʁɛd ɛ ˈgwelət waʁ ˈwasɑːd]

Ça il y en a plein à le faire hein !? bon sang ! il faut voir, de pire en pire ! [dépenser sans compter]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

(met dilañs teus tapet !) Dilañs meus ya (ha ne teus ket adtapet anezhañ abaoe !) nann ma Doue derc'het dilañs abaoe !

[ˈdilɑ̃s møs ja - a nɑ̃n ma ˈdue – ˈdɛhɛ ˈdilɑ̃s əˈbwe]

(mais tu as pris du retard) Jai pris du retard (et tu n'as jamais rattrapé le retard ensuite) non bon sang je maintiens mon retard depuis !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Park kongar a zo unan ma faotr.

[paʁk ˈkɔ̃gaʁ zo yn mə voːt]

Il y en a un qui s'appelle le champ de Kongar mon gars (?).

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Gwelet frazennoù all...

si

Ma 'mez poan gof goude, me a dihuno ac'hanout evit noz.

Ma mé poan gof goudé, mé divuno anout wit noz.

Si j'ai mal au ventre après, je te réveillerai cette nuit.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ma 'tez c'hoant da gas un tamm gachenn d'unan bennak e vi kat d'ober. Peogwir 'to da asied d'ober.

Ma té c'hoan te gas tamm gachenn d'un bénnak vi kat t'or. Pugur to de asiet t'or.

Si tu veux apporter un morceau de gâteau à quelqu'un, tu pourras le faire. Parce que tu auras ton assiette pour ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ya kar ma ne vijent ket bet sec'h a-walc'h e oant kat da vezañ bet graet evel louediñ pe en em peg ha machinet neuze.

Ya ka ma vijènt ke bé sêh wah oant kat te véañ bé gwèt vèl lwèdiñ pé non pék a machinet neuhé.

Oui, car s'il [le blé] n'avait pas été assez sec, il risquait de faire comme moisir ou se coller, et se machiner alors.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Nann, ma gomañsan ober e vo ret din derc'hen d'ober. Se 'na respontet din. Ma gomañsan ober e vo ret din derc'hen goude.

Nann, ma gomañsañ or vo rét tin dèrhèn d'or. Zé na rèspontet tin. Ma gomañsañ or vo rét tin dèrhèn goudé.

Non, si je commence à le faire, je devrai continuer. C'est ce qu'il m'avait répondu. Si je commence à le faire, je devrai continuer ensuite.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha evel se, ma arru X ha Y da welet ac'hanon e vin kat da reiñ bep a damm dezhe.

[a vəse ma 'haj X a Y də 'we̞ld 'ãw vĩ 'kat tə 'ʁœɲ bɔb 'dãm de̞]

Et comme ça, si X et Y arrive me voir, je pourrais leur donner un morceau à chacun.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ma debrez ket chomi bihan evel ul logodenn, evel ul logodenn nevez-vet !

[ma deˈbes kə ˈʃomi ˈbiən wɛl lɔˈgɔdən wɛl lɔgɔː newe vet]

Si tu ne manges pas tu resteras petit comme une souris, comme une souris nouvellement née !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ma a gouezhfe e tu d'e di quoi.

[ma ˈgwefe ty di diː kwa]

S'il tombait vers ça maison quoi.

[l'arbre]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Hañ ? Te a zo ur c'hwil bihan, hañ ? Ya hañ ? deus piv eo hañval ? deus e dad pe deus e vamm ? (T : Deus e... deus e vamm kentoc'h !) Ah ya ma 'h eo ur marmouz bihan ya lâr se ya ! gwelloc'h eo lâr (?) se hañ !

[ɑ̃ te zo wil ˈbiən ɑ̃ ja ɑ̃ døs piw e̞ ˈhɑ̃vəl døs i dɑːd pe døs i vɑ̃m ɑ̃ ja ma ɛ ˈmaʁmuːs ˈbiən ja lɑːʁ ze ja welɔχ ɛ zɑːd ze ɑ̃]

Hein ? Tu es un petit espiègle, un petit filou, hein ? Oui, hein ? Oui hein ? À qui il ressemble ? À son père ou à sa mère ? (T : À sa mère plutôt !) Ah oui si c'est un petit coquin oui il vaut mieux dire ça !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ya ma ec'h an abred da gousket neuze ne gouskfen...ne gouskin ket mat.

[ja ma hɑ̃ aˈbʁeː də ˈguskət nœː ˈgusfɑ̃m gusˈki kə mɑːd]

Oui si je vais tôt me coucher alors je ne dormirais...je ne dormirai pas bien.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ma oarje se !

[ma 'wɑrʃe ze]

si elle savait ça !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma gouezhje warnañ !

[ma ’gweʃe ’warnɑ̃]

s'il tombait dessus !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma oarjes

[ma 'wɑ:rʃɛs]

si tu savais

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma oarfent !

[ma 'wɑrfɛɲ]

s'ils savaient !

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'mije roet ur gatoenn dezhañ, moarvat e tebrfe anezhañ

[ma miʒe 'ʁo:ə ga'to̞:ən deɑ̃ mɑ'hat 'dɛbfe neɑ̃]

si je lui avait donné un gâteau, il le mangerait sans doute

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma mije roet ur gatoenn dezhañ ?

[ma miʒe ‘ro:ə ga'toən deɑ̃]

si je lui avais donné un gâteau ?

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma karjen bezañ sellet kentoc'h ivez

[ma 'kɑrʃɛn 'beɑ̃ 'zɛlɛt 'kentɔh 'ije]

si seulement j'avais voulu regarder plus tôt aussi

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Gwelet frazennoù all...

est-ce que

ma 'h int mat ?

[ma hiɲ mɑ:t]

est-ce qu'ils sont bons ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h eo mat a-walc'h ?

[ma hɛ mɑ:d wah]

est-ce que c'est assez bon ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h eo mat meloñ ?

[ma hɛ mɑ:d mø'lɔ̃]

est-ce que le melon est bon ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h eo mat soup ?

[ma hɛ mɑ:d zup]

est-ce que la soupe est bonne ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h eo tev !

[ma hɛ tew]

est-ce qu'il est gros !

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h eo tomm a-walc'h ?

[ma hɛ tɔm'wɑh]

est-ce que c'est assez chaud ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)