Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

pa

Stummioù : p ; pa ; pa'c'h ; pac'h ;

quand

Ya, pa rae glav ne vije ket graet mann ebet.

Ya, pé rè glaw vijé ket... gwèt mann bét.

Oui, quand il pleuvait, on ne faisait rien.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ya, ar moasonneuzed a oa arru pa oan chomet er gêr.

Ya, mwaseuneuzed oa ai pé oan chome gêr.

Oui, les moissonneuses sont arrivées quand je suis restée à la maison.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Met pa 'ma gwelet penaos e vije laket reoù ha ne ouient ket kaer da vont d'an tableau...

Mè pé ma gwélet penoz vijé lake réw a ouiènt ke kèr (de) von te tableau.

Mais quand j'avais vu qu'on envoyait ceux qui ne savaient pas bien au tableau...

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Pa vije d'ober mont d'ar gare da gas patatez pe un dra bennak evel se, e vije ret din mont gantañ ordin. Peogwir ne glevje ket an otoioù oc'h arruout na mann ebet.

Pé vijé d'or mon te gare de gas patates pé en dra benna vesé, vijé rét tin mon gantañ ordin. Pegur glèwché ket 'n otoio 'h aiet na mann bét.

Quand il fallait aller à la gare apporter les pommes de terre, ou quelque chose comme ça, il fallait toujours que je l'accompagne. Parce qu'il n'aurait pas entendu les voitures arriver ni rien.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

1. Pa oas te yaouank sur a-walc'h ne vije ket familiales a-benn neuze. 2. Bije. 1. Bije ? 2. Bije laouen. 2. Ya ? 2. Ya ! Memestra . Ya. 1. Se n'on ket kat da lavaret hañ, met... 2. Geo.

1. Pé oas té yowañk zur wah vijé ke familiales bènn neuhé. 2. Bijé. 1. Bijé ? 2. Bijé lowen. 1. Ya ? 2. Ya, mostra. Ya. 1. Zé n’on kat te lâred añ, mè... 2. Gè.

1. Toi, quand tu étais jeune, il n'y avais probablement pas d'aides familiales à cette époque. 2. Si. 1. Si ? 2. Bien sur que si. 1. Ah bon ? 2. Oui, quand même. 1. Moi je ne sais pas, mais... 2. Si.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

Se a depante deus an amzer. Kar ne oa ket a voaien da bleal deus ar gwinizh 'met pa vijent sec'h.

Zé dépanté deuz 'n amzer. Ka oa ke vwoien de bléel deuz gwinis mét pa vijènt sêh.

Ça dépendait du temps. Car on ne pouvait s'occuper du froment [le stocker] que quand il était sec.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Geo, pa on chomet er gêr gant Maman goude, pa...

Gé, pé on chome gêr gan Mañmañ goudé, pé...

Si, quand je suis restée à la maison avec Maman, quand...

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Pa no tri bloaz ?

[pe no tʁi bla]

Quand elle aura trois ans [elle ira à l'école] ?

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ma beg 'ba da dorn pe en un tu bennak, eñ a ra poan pa sachez

[ma be:g ba də dɔrn pe ty: bə’nɑ:k ẽ: ra pwɑ̃:n pe ’ʒɛʃɛs]

s'il colle dans ta main ou quelque part, il fait mal [c'est douloureux] quand tu tires [tique]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Me ma c'hwec'h vloaz pa oan aet d'ar skol ha lâret a vez din gwelet a-walc'h eo warnon emezi ! se a lâr din !

[me ma wɛχ la pe wɑ̃n ɛ də skoːl a lɑːʁ ve dĩː ˈgwɛlə wɑχ ve ˈwaʁnɔ̃ mɛj ze lɑːʁ dĩ]

Moi j'avais six ans quand j'ai commençé l'école et elle dit que ça se voit sur moi ! elle me dit ça !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Me pa oa o terc'hen menaj ma ezhomm etre seizh eur hag eizh bepred.

[me pe wa ˈtɛhɛn ˈmenaʃ ma eːm tʁe ˈsɛjzəʁ a ˈɛjzəʁ ˈbopət]

Moi quand je tenais la ferme j'avais besoin [de dormir] entre sept et huit heures en tout cas.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Me meus anavezet serten reoù dioute pa oant... pa oant yaouankoc'h met aze a zo tout yaouankoc'h eviton euh...

[me møs ˈɑ̃nveː sɛʁtɛn ʁɛw ˈdɔ̃tɛ pe waɲ pe waɲ joˈwɑ̃ŋkɔχ mɛ ˈɑe zo tut joˈwɑ̃ŋkɔχ ˈwitɔ̃ əː]

J'ai connu certains d'entre eux quand ils étaient plus jeunes mais ils sont tous plus jeunes que moi.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Dija e oa... a kavo diaes pa ne vo ket e vamm-gozh aze marteze.

[ˈdiʒa wa ˈkavo ˈdiəs pe ˈvo ki vɑ̃m goːz ˈɑe maˈtee]

Déjà qu'il va trouver dur quand sa grand-mère ne sera plus là.

[avec lui à l’école]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

N'eo ket fur nemet pa vez o kousket neuze ?

[ˈne kə vyʁ mɛ pe ve ˈkuskət nœː]

Il n'est sage que lorsqu'il dort alors ?

[humoristique]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ar sklêrijenn ya, pa vez an deiz o sevel.

[skle̞ˈʁiʒən ja pe ve deː ˈzevəl]

La clarté oui, quand le jour se lève.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Moarvat eo kouezhet deus e gwele ! Pa eo savet abred.

[maˈhad ɛ gwet døs i ˈgwele pe ɛ ˈzavət ˈabʁeːd]

Il est sûrement tombé du lit ! Quand il est levé tôt.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

puisque

ezhomm zo derc'hen ar brezhoneg pa omp Bretoned hag e-se

[e:m zo 'dɛrhɛn bre'zõ:nək pe õm bre'tõ:nəd a e’se]

il faut garder, préserver le breton puisque nous sommes Bretons

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

pa ne oa ket nemet unan, neuze oa muioc'h hardi ivez

[pe wa kə mɛd yn 'nœhe war 'myɔh 'hɑrdi ije]

puisque il n'y en avait qu'un, il était plus téméraire aussi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

met lak Lec'h Lean pa 'meus ket soñj

[... ˌle̞ɣ ˈleˑɑ̃n ...]

mais mets Lec'h Lean puisque je ne me souviens pas

Runan
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ivoñ ar Bihanig, 1953, Runan (dastumet gant Tangi)

'mije renket doublañ evel-just pa 'ma kollet an hanter deus ma bloavezh

[miʃe ’rɛŋkəd ’du:blɑ̃ wɛl’ʒyst pe mɑ ’kɔlə ’nɑ̃ntər dəz mə ’blɑwəs]

j'aurais dû doubler bien sûr puisque j'avais perdu la moitié de mon année

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

pa oa gweet e c'har

[pe wa 'gweɛd i hɑ:r]

puisque sa jambe était tordue [d'avoir été brûlée]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Se ne oa ket ur c'hleñved hañ. Se ne oa ket ur c'hleñved hañ, nann, nann. Pa oas kat d'ober e raes hañ.

Zé oa ke hleñved añ. Zé oa ked hleñved añ, nann, nann. Pé oas kat t’or rès añ.

Ça n'était pas une maladie [être enceinte]. Ça n'était pas une maladie, non. Quand tu étais capable de le faire [travailler], tu le faisais.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Met gwashañ eo a-wezhioù, boñ, pa ar c'hased patatez a oa ganin ivez, met gouzout a oarez a-wezhioù, ar patatez 'h ae tout... a-wezhioù 'mije ket kaer ur bern patatez ken.

Mè gwasañ 'h è (a)wêjo, boñ, pé hasat patatez oa genin ie, mè goûd oares, (a)wêjo, patates 'h è tout... (a)wêjo mijé ke kèr bèrn patates kén.

Mais le pire, parfois... Puisque j'avais la caisse de pomme de terre avec moi... Mais tu sais, les pommes de terre... Parfois il ne me restait plus beaucoup de pommes de terre.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

pa 'mijemp deverioù d'ober pa vezemp arru d'ar gêr deus ar skol

[pe miʒɛm de'vejo do:r pe viʒɛm ɑj ge̞:r dəs sko:l]

puisque nous avions des devoirs quand nous arrivions à la maison de l'école

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

pa oamp savet asambles

[pə wɑ̃m 'zɑ:və 'sɑ̃məs]

puisque nous avons été élevés ensembles

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

evel-se a raemp pa 'ma desket anezhe

[və’se rɛm pe ma 'diskə nɛ:]

on faisait comme ça puisque je leur avais appris [chevaux]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ha bremañ e deu honnezh ganti amañ, e-plas eu... e-plas Louis, Louis Le Coq a deue ganti kwa, ha 'deu ket bremañ, n'eo ket kat da dont ken pa eo marv

[a 'bʁœmɑ̃ dø hɔ̃:z 'gɑ̃nti 'ɑ̃mɑ̃ - plɑs ə plɑs lwi - lwi lə kɔk dɛ gɑ̃nti kwa - a 'døkə 'bʁœmɑ̃ - ne̞ kə kɑd dɔ̃n ken pe e̞ mɑʁw]

et maintenant celle-là vient avec elle ici, à la place de... à la place de Louis, Louis Le Coq venait avec elle quoi, et il ne vient pas maintenant, il ne peut plus venir puisqu'il est mort

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)