Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

bihan

Stummioù : bihan ; bihanañ ; bihanig ; bihannañ ; bihannoc'h ; bihanoc'h ; pihan ; vihan ; vihanañ ; vihannañ ; vihannoc'h ;

Gwelet an tem Bezañ bihan

petit

Ma gazh bihan 'neus bet ur bannac'h laezh, met war e droad 'neus bet anezhañ, war e lost.

Me gas pïen neus bé bañh lês, mè war i droat neus bé néañ, war i lost.

Mon petit chat [imprimé sur le set de table] a eu du lait, mais c'est sur sa patte qu'il l'a eu, sur sa queue.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Me, pa vije bihan ma re, e vije ret din... 'ma ket trayeuse ebet.

Mé pé vijé bïen me ré, vijé rét tin… ma ke trayeuse bét.

Mais quand les miens étaient petits, il fallait que je... Je n'avait pas de trayeuse.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Honnezh zo... Honnezh n'eo ket ur c'hachenn vihan hañ.

oñs so... oñs nè ke (e) hachenn vien añ.

Celui-là n'est pas un petit gâteau.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

1. Anfin, an hini deus du-mañ a oa a vent vrav. 2. Ne oa ket bihan bihan.

Añfin, 'n ni deus tu-mañ oa vèn vraw. Oa ke bïen bïen.

Enfin, le nôtre était de grande taille. Il n'était pas tout petit.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Moc'h a oa ivez. Ya. Ya. Div... Petra a oa, div pe deir wiz, pe evel se, ha neuze moc'h bihan ha...

Moh oa ie. Ya, ya. Diw… Pra oa, diw pé dèr wis, pé vesé, a neuhé moh pïen ha…

Il y avait des porcs aussi. Oui, oui. Deux... Qu'est-ce qu'il y avait, deux ou trois truies environ, et des porcelets et...

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Oh laezh a roen d'ar reoù vihan, met bepred e vije ret reiñ maiz dezhe ha e vije ret netaat...

O lêz roèn de réw vien, mè boped vijé rét rèi mais tè, a vijé rét nétaat…

Oh, je donnais du lait aux petits [veaux], mais en tout cas il fallait leur donner du maïs et il fallait nettoyer...

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

E-barzh Trezelan, e-barzh ar skolioù bihan evel se e chomez betek daouzek vloaz. Ha goude daouzek vloaz neuze 'h ez pelloc'h, se an hini a oa. Se an hini a oa.

Bah Trézélen, bah skolio bïen vesé chomès béték dowzek la. A goudé dowzek la neuhé hès pèlloh, zé ni oa. Zé ni oa.

À Trézélan, dans les petites écoles comme ça,

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

1. Kar ret e vije laoskel anezhe ur pennad neuze e-barzh ar park a-raok serriñ anezhe ivez, n'eo ket ? 2. E-barzh an aer, e-barzh an avel... 1. E-barzh an aer ya. 2. Da sec'hañ gwelloc'h. 1. Da sec'hañ un tamm bihan ya.

1. Ka réd vijé loske nè pènnet neuhé bah park rok zèrriñ nè ie, n’è ket ? 2. Bah ’n èr, bah ’n awel. 1. Bah ’n èr, ya. 2. De zéhañ wêlloh. 1. De zêhañ tamm bïen ya.

1. Car il fallait les laisser un moment dans le champ avant de les ramasser, non ? 2. À l'air, dans le vent... 1. À l'air oui. 2. Pour qu'ils sèchent mieux. 1. Pour qu'ils sèchent un peu oui.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

Daou vloaz a zo bihan hañ ? (oh ya) Memes daou vloaz hanter a zo bihan.

[dow lɑː zo ˈbiən ɑ̃ ˈmɛmə dow lɑː ˈhɑ̃təʁ zo ˈbiən]

Deux ans c'est petit [pour aller à l'école], hein ? Même à deux ans et demi c'est petit.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ur ran 'h eo ur glesker bihan

[ə rã:n hɛ 'gleskər 'bijən]

le têtard est une petite grenouille

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

un tamm bihan evn bihan

[tɑ̃m 'bijən 'ẽ̞wən 'bijən]

un tout petit oiseau

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hag an hini bihan a chome xxx (?) an daou gozh 'da gwelet ac'hanon hag e oa karzhet met an hini bihan, eñ n'anaveze ket mann ebet c'hoazh, an hini bihan a oa chomet

[a n:i 'biən 'ʃɔmɛ ? ndɔw go:z da gwɛ:ld ɑ̃w wa 'kɑrzət mɛ n:i 'biən hẽ̞: hɑ̃n'veɛ mɑ̃n'be hwas n:i 'biən wa 'ʃɔmət]

et le petit [renardeau] restait, xxx (?) les deux adultes m'avaient vu et ils avaient détalé mais le petit, il ne connaissait rien encore, le petit était resté

???

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

an hini vihan vihan ac'hann 'ma dastumet anezhe hag e oant blaz an dour

[n:i ’viən ’viən ə’hɑ̃n ma das’tymə nɛ wɛɲ blɑz’du:r]

le tout petit d'ici [pommier], je les avais ramassées et elles avaient le goût de l'eau [pommes]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oant ket reoù vihan vihan

[wɑ̃ɲ cə rew 'vijən 'vijən]

ce n'étaient pas de toutes petites [cerises]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

n'eus ket bihannoc'h evit ur wazh hañ

[nøs kə bi'jɑ̃nɔh wid ə wɑ:z ɑ̃]

il n'y a pas plus petit qu'un ruisseau

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha da vamm a zo un itron, un itron ! Arri eo an itron, an itron bihan ! an itron bihan !

[a te vɑ̃m zo niˈtɾɔ̃n niˈtɾɔ̃n aj ɛ ˈnitɾɔ̃n ˈnitɾɔ̃n ˈbiən ˈnitɾɔ̃n ˈbiən]

Et ta mère est une madame, une madame ! Voilà la petite dame, la petite dame !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

O kargañ he gof bihan emañ ya, peuriñ a ra !

[ˈkaʁgɑ̃ i goːf ˈpiən mɑ̃ ja ˈpœːi ʁa]

Elle rempli son petit ventre, elle paît !

[elle est à son affaire à manger, elle prend plaisir à manger] [note : le r [ʁ] présent dans peuriñ a ici été absorbé]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ma debrez ket chomi bihan evel ul logodenn, evel ul logodenn nevez-vet !

[ma deˈbes kə ˈʃomi ˈbiən wɛl lɔˈgɔdən wɛl lɔgɔː newe vet]

Si tu ne manges pas tu resteras petit comme une souris, comme une souris nouvellement née !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Un tamm bihan ouzhpenn ha skoet en ennon.

[tɑ̃m ˈbiən spɛn a skoː ˈnenɔ̃]

Un peu plus et il me rentrait dedans.

[avec sa voiture]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Fur eo da c'hoar bihan ?

[vyʁ e̞ te hwɑːʁ ˈbiən]

Ta petite sœur est sage ?

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Muioc'h fur eo da c'hoar bihan evitout neuze ? (T: Sur !) Te a zo ur marmouz bihan neuze !

[myːh vyʁ e̞ te hwɑːʁ ˈbiən witut ˈnœe te zo ˈmɑːʁmus ˈbiən ˈnœe]

Alors ta sœur est plus sage que toi ? (T : Certainement ! ) Alors tu es un petit garnement, un petit fripon, une petite canaille !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Hañ ? Te a zo ur c'hwil bihan, hañ ? Ya hañ ? deus piv eo hañval ? deus e dad pe deus e vamm ? (T : Deus e... deus e vamm kentoc'h !) Ah ya ma 'h eo ur marmouz bihan ya lâr se ya ! gwelloc'h eo lâr (?) se hañ !

[ɑ̃ te zo wil ˈbiən ɑ̃ ja ɑ̃ døs piw e̞ ˈhɑ̃vəl døs i dɑːd pe døs i vɑ̃m ɑ̃ ja ma ɛ ˈmaʁmuːs ˈbiən ja lɑːʁ ze ja welɔχ ɛ zɑːd ze ɑ̃]

Hein ? Tu es un petit espiègle, un petit filou, hein ? Oui, hein ? Oui hein ? À qui il ressemble ? À son père ou à sa mère ? (T : À sa mère plutôt !) Ah oui si c'est un petit coquin oui il vaut mieux dire ça !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Evel-se se a sikour anezhañ un tamm bihan. (Se a sikour anezhañ.)

[vəˈsɛː ze ˈʒitʲuʁ neː tɑ̃m ˈbiən]

Comme ça ça l'aide un peu.

[d’avoir sa grand-mère à ses côtés]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Unan bihan evel-se nez ezhomm da gousket.

[yn ˈbiən vəˈsɛ ne eːm gouskət]

Un petit comme ça a besoin de dormir.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Navet a zo un tamm bihan evel... tamm bihan evel kolza met tamm mat... tamm mat abretoc'h d'ober e fleur.

[navɛt so tɑ̃m ˈbiən wɛl əː tɑ̃m ˈbiən wɛl ˈkolza mɛ ˈtɑ̃mat ˈtɑ̃mat aˈbretɔχ doːʁ i flœːʁ]

La navette c'est un peu comme le colza mais beaucoup plus précoce à fleurir.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Kar domaj eo dihuniñ anezhe c'hoazh quoi hañ. Unan bihan evel-se nez ezhomm da gousket. (T: Ya.) Adkargañ e baterioù... (T : Ya avat ma e neus ezhomm...) D'ober las goude ! (T : Teir eur e neus ezhomm hañ.) D'ober las goude !

[kɑ ˈdomaʃ ɛ diˈvyni nɛː wɑːs kwa ɑ̃ yn ˈbiən vəˈsɛ ne eːm gouskət – atˈkaʁgɑ̃ i baˈtʁijo - ˈdobəʁ lɑːs ˈgude – ˈdobəʁ lɑːs ˈgude]

Car c'est dommage de devoir les réveiller. Un petit comme ça a besoin de dormir. (T : Oui.) Recharger ses batteries... (T : Oui s'il a besoin... ) Pour chahuter, semer la pagaille ensuite ! (T : Il a besoin de trois heures hein.) Pour chahuter après !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

(Ur bannac'h glav a zo bet.) Ur bannac'h bihan ya, anons e reont hañ, anons e reont a-benn arc'hoazh hag an deiz war-lerc'h a rafe (?) glav. (Ah ya ?) Ha goude fin sizhun brav adarre. Met dec'h a oa anonset glav hag a oa chomet brav gwelet a rez.

[bɔh ˈpiən ja aˈnɔ̃s ʁɛɲ ɑ̃ aˈnɔ̃s ʁɛɲ bɛn aˈwɑs a de wa lɛʁh ˈʁafe glɑw – a ˈgude fin zyn bɾɑːw ˈɑe mɛ deχ wa aˈnɔ̃sə glɑw a wa ˈʃomə bɾɑw gwɛs]

(Il y a eu un peu de pluie.) Un peu de pluie oui, ils annoncent hein, ils annoncent de la pluie pour demain et après demain. Et après en fin de semaine [ils annoncent] beau de nouveau. Mais hier ils ont annoncé de la pluie et il a fait beau tu vois.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Arri 'neus div... div gamaradez vihan. Pokañ a ra dezhe ha tout hañ, geus geus, n'eo ket diwezhat o temarriñ, arri e ray tu bennaket !

[aj nø diw diw gɑ̃m’ʁɑ:dəs ˈvi:ən ˈpokɑ̃ ʁa dɛ a tud ɑ̃ gø gøs ˈnɛ kə ˈdiwɛː teˈma:ĩ aj ʁɛj ty ˈmnakət]

Il a deux copines, il leur fait des bisous et tout hein, si si, il n'est pas tard, il arrivera quelque part !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

park lann bihan moarvat marteze

[paʁk lɑ̃n ˈbiən maˈha maˈtee]

Le petit champ d'ajonc probablement.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

skrivet bihan-mat

['skrwĩ:vəd ˌbijən'mɑt]

écrit très petit

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

bihan bihan int

['bijən 'bijən iɲ]

ils sont très petits

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

an hini bihanañ oa ivez

[ni: bi’ɑ̃nɑ̃ wa iə]

c'était le plus petit aussi

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

bihan bihan bihan spontus

[’bijən ’bijən ’bijən ’spɔ̃ntys]

tout petit

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Hennezh eo ur c'hazh bihan.

[ẽːz e̞ hɑːs ˈpiən]

C'est un châton.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Lâre se evel-se, e oa bihan ar frañs e-kichen ar broioù all.

[ˈlaʁɛ ze vəˈsɛ wa ˈbiən vʁɑ̃ːs ˈkiʃən ˈbʁojo al]

Il disait ça comme ça, que la France était petite par rapport aux autres pays. [sur la carte du monde]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Oa bihan ar frañs e-kichen reoù all, broioù all.

[wa ˈbiən vʁɑ̃ːs ˈkiʃən ʁɛw al ˈbʁojo al]

La France était petite [pour lui] par rapport aux autres, aux autres pays. [quand il voyait la carte du monde]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

bich bihan

[biʃ ˈbiən]

petit chat ! [dis pour l'attirer, quelque soit son âge]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ar gador vihan

[ˈgadəʁ ˈviən]

chaise haute [litt. « la petite chaise »]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Gwelet frazennoù all...