Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

drailhañ

Stummioù : addrailhañ ; drailh ; drailhat ; drailhañ ; drailhe ; drailhet ; trailhañ ; trailhe ; trailhez ; trailhont ;

morceaux (mettre en –)

Oh me 'meus amzer da drailhañ patatez te, kar ne vin ket pell oc'h ober se.

O mé meus amzer de drailhañ patates té, ka vin ke pell 'h or zé.

Oh j'ai encore le temps de mettre les pommes de terre en morceaux, car ça ne me prendra pas longtemps.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Ha feiz neuze e vije drailhet he c'hoad dezhi berr, degaset dezhi tout en he c'hichen eno hag eno evel se e lake ar pezh a gare tro-ha-zro.

A fé neuhé vijé drailhet i hoat tèi bèrr, dièset tèi tout ni hichen éno, ag éno vesé laké péz garé tro-a-zo.

Et alors on lui coupaient des morceaux de bois courts, on les lui apportait, et comme ça elle mettait ce qu'elle voulait [ce dont elle avaient besoin] tout autour.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Peogwir ne oa ket drailhet an eskern kement se, nann, kement se, nann.

[pə'gyːʁ wa kə 'dʁajət 'ne̞skəʁn kemese nãn kemese nãn]

Parce que les os n'étaient pas tailladés, pas tant que ça, non.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

détruire

ar pichoned 'h ae da drailhañ an ed 'ba parkoù an dud

[pi’ʃɔ̃:nət hɛ də ’drɑʎɑ̃ ne:d ba ’pɑrko ndyt]

les pigeons allaient endommager le blé dans les champs des gens

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

abîmer

E vije ret surveilh anezhe tamm bihan ivez. Abalamour dezhe nompas drailhañ anezhe.

[viʒe ’ʁeːt ’syʁvɛj ne̞ tãm ’biən iə – bãw te̞ d’nõmpas ’dʁajã ne̞]

Il fallait les surveiller un peu aussi. Pour qu'ils ne les abîment pas.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Neuze e wrie, ma vije traoù da fresellat evel e vije l... evel e vez lavaret, evel al loeroùioù ma kerez na vezont ket re drailhet, e vije da fresellat ha a bep sort,

[nœhe ’ʁwije – ma viʒe ’tʁɛw də vʁe’se̞lət vɛl viʒə l – vɛl ve ’lɑːt – vɛl lwe’ʁojo ma’keəs na vɛŋ kə ʁe’dʁajət – viʒe də vʁe’se̞lət a bop’sɔʁt]

Alors elle cousait, s'il y avait des choses à repriser, comme on dit, comme les bas, si tu veux, qui ne sont pas trop abîmés et qui étaient à repriser et tout.

Favereau 2000 : FREZELIañ = gaufrer, & repriser.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

n'int ket darev c'hoazh ? amañ 'h int eu... an evned zo o trailhañ anezhe tout hañ ! goullet 'na... goullet 'na... se zo kaoz 'meus poazhet... poazhet anezhe eu... da lakat eu... met tout, tout e oant drailhet hañ ! tout 'ma... Herve zo bet aze disadorn ha 'neus goullet ganin « bezañ zo figez ? » « met ya ! 'teus ket 'met tapout hañ ! warlene 'ma lâret dit tapout, 'ma ket gwelet hini ebet o tapout ur skeul emezon-me, gant ur skeul, 'ba krec'h, zo reoù darev ha neuze emañ tout an evned o drailhañ anezhe » « ha me 'meus ket graet » « met me 'rin ket hañ ! xxx ( ?) 'ba ar wezenn xxx ( ?) ha ma 'teus c'hoant da gaout, tap hañ ! » e lâran anezhañ... e lâran dezhañ xxx ( ?), eñ 'blij ket se dezhañ moarvat, ha ne ra ket fout

[ˈniɲ cə ˈdɑʁw hwas - ˈɑ̃mɑ̃ hiɲ ə - ˈne̞wnəd zo ˈtʁɑjə ne̞ tud ɑ̃ - ˈgulə na ˈgulə na - zes ko̞ːs møs ˈpwɑhə - ˈpwɑhə ne̞ ə də ˈlɑkəd ə - mɛ tut tud wɑ̃ɲ ˈdʁɑjəd ɑ̃ - tud ma - ˈhɛʁve zo bed ˈɑhe̞ deˈsɑːn a nøz ˈgulə gəˈnĩ - ˈbeːɑ̃ zo ˈviːɟəs - mɛ ja - ˈtøs kə mɛ ˈtɑpud ɑ̃ - aʁˈlœːne ma ˈlɑːʁə dit ˈtɑput - ˈma kə gwe̞ːl ˈhiːni bet ˈtɑpə skœːl ˈmɔ̃me̞ - gɑ̃n ˈskœːl bah ˈkweχ so ʁew ˈdɑʁw a ˈnœhe mɑ̃ tud ˈne̞wnəd ˈdʁɑjɑ̃ ne̞ - a me ˈmøs kə gwe̞t - mɛ me ˈʁĩŋ kəd ɑ̃ - ? bah ˈweːən ? a ma tøs hwɑ̃n də ˈgɑːt tɑp ɑ̃ - ˈlɑːʁɑ̃ neɑ̃ - ˈlɑːʁɑ̃ deɑ̃ ? - ẽ ˈbiʃ kə kɛːʁ ze ˈdeɑ̃ maˈhɑt - a nə ˈʁa kə fut]

elles ne sont pas encore mûres ? ici elles sont euh... les oiseaux les abîment toutes hein ! il avait demandé... il avait demandé... c'est pour cette raison que je les ai cuites... les ai cuites euh... pour mettre euh... mais toutes, elles étaient toutes abimées hein ! j'avais tout... Herve est venu là samedi et il m'a demandé « il y a des figues ? » « mais oui ! tu n'as qu'à en prendre hein ! l'an dernier jet'avais dit d'en prendre, je n'avais vu personne prendre d'échelle dis-je, avec une échelle, en haut, il y a des mûres et alors tous les oiseaux sont en train de les abimer » « et moi je n'ai pas fait » « mais moi je ne ferai pas ! xxx ( ?) dans l'arbre xxx ( ?) et si tu veux en avoir, prends hein ! » que je lui dis... que je lui dis xxx ( ?), lui n'aime pas ça sans doute, et il s'en fout

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

div zo drailhet un tamm

[diw zo 'draʎət tãm]

deux [fleurs] sont un peu abîmées

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

n'ez ket da drailhañ ma daol din !

[nɛs kə də ’drɑʎɑ̃ mə do:l dĩ]

ne vas pas m'abîmer ma table !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

drailhet

['draʎət]

très abîmés [chaussons]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

drailhet-kaer oa

[’drɑʎə kɛ:r wa]

il était très abîmé

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

eñ ne drailhe ket traoù

[ẽ: 'drɑʎɛ kə trɛw]

il n'abîmait pas de choses [n'usait pas de tracteurs]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

hola, drailhañ a rez traoù 'vat

['hola 'drɑʎə rɛs trɛw hat]

eh bien, tu en abîmes des choses [tracteurs]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

drailhañ e c'henoù

[ˈdʁaʎɑ̃ i ˈheːno]

parler pour ne rien dire [litt. « abîmer sa bouche »]

Le Dû 2012a p.215 (draillañ) Le Dû 2012b p. 283 (jacasser)

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

O trailhañ he genoù emañ.

[ˈtʁaʎɑ̃ i ˈge:no mɑ̃]

Elle parle pour ne rien dire, elle est fatiguante à continuer de parler. [litt. « elle abîme sa bouche »]

Le Dû 2012a p.215 (draillañ) Le Dû 2012b p. 283 (jacasser)

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ya. Met drailhet e oa e viz, unan anezhe, un all a oa gwriet dezhañ un tamm met...

[ja mɛt 'dʁajə wa i 'viːs yn 'ne̞ː – œn'al wa 'gʁwiə 'teã 'tãm mɛt]

Oui, mais son doigt était bien abîmé, l'un d'entre eux, un autre avait été cousu un peu mais...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ya ya ya ya ya, ma out ideet da brenañ anezhañ ! ha ma ne rez ket eme Gwilhom, me zo o vont d'ober ! Milo Morvan emezañ zo o vont da werzhiñ e drakteur Som bihan hag eñ ne oa ket bet eu... boufonet na drailhet na mann ebet, kazi evel nevez

[ja ja ja ja ja ma hud i'de:ɛd də 'bɾe:nɑ̃ neɑ̃ a ma ʁes kə me 'gwijo̞m me zo vɔ̃n do̞:ʁ 'mi:lo 'mɔɾvɑ̃n meɑ̃ zo vɔ̃n də 'wɛʁzĩ i 'dɾɑktəʁ som 'bi:ən a hẽ̞: wa kə bed ə bu'fɔ̃:nət na 'dɾɑjəd na mɑ̃n bet 'kɑ:he wɛl 'newe]

oui oui oui oui oui, si tu as l'intention de l'acheter ! et si tu ne fais pas dit Guillaume, moi je vais faire ! Milo Morvan dit-il va vendre son tracteur, un petit Som, et il n'avait pas été euh... malmené ni abîmé ni rien, quasi comme neuf

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Allain, 'h eo... 'h eo e verc'h-kaer hañ 'nez... 'nez... labouret 'ba Inter, an hini a gemere anezhe evitañ, ha goude, eñ a degase anezhe amañ, ha tout ar pezh 'meus, 'na degaset ur bern din warlene hañ ! oh ! 'ma... 'ma c'hoant dezhañ lâret d'aretiñ hañ ! a-benn ar fin 'h an da gaout re, ah ya ! met aretet... drailhañ a reont da derriñ ivez hañ ! arriet a reont d'abimiñ alors e vezont foutu goude ivez hañ ! ar re-se n'int ket solut hañ !

[aˈlɛ̃ - he̞ he̞ i ˌvɛʁχ ˈkɛːʁ ɑ̃ ne ne - laˈbuːʁəd bah ɛ̃ˈtɛʁ - ˈnːi go̞ˈme̞ːʁe̞ ne̞ ˈwitɑ̃ - a ˈguːde ẽ ˈdje̞se̞ ne̞ ˈɑ̃mɑ̃ - a tut pez møs - na ˈdje̞sə ˈbɛʁn dĩ aʁˈlœːne ɑ̃ - ho ma - ma hwɑ̃n ˈdeɑ̃ ˈlɑːʁəd daˈʁe̞tĩ ɑ̃ - be̞nˈfin hɑ̃ də gɑːd ˈʁe - a ja mɛ aˈʁe̞tət - ˈdʁɑjə ʁɛɲ də ˈdɛĩ ˈie ɑ̃ - ˈɑj ə ʁɛɲ daˈbimĩ aˈlɔʁ ve̞ɲ ˈfuty ˈguːde ˈie ɑ̃ - ʁeze ˈniɲ cə ˈsoːlyd ɑ̃]

Allain, c'est... c'est sa belle-fille hein qui a... qui a... travaillé à Inter, celle qui les prenait pour lui [cageots], et après, lui les apportait ici, et tout ce que j'ai, il m'en avait apporté beaucoup l'an dernier hein ! oh ! j'avais... j'avais envie de lui dire d'arrêter hein ! finalement je vais en avoir de trop, ah oui ! mais arrêté... ils s'abîment au point de se casser aussi hein ! ils arrivent à s'abîmer alors ils sont foutus après aussi hein ! ceux-là ils ne sont pas solides hein !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

déchirer

drailhet

['draʎət]

déchiré

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

boñ, drailh anezhañ neuze

[bɔ̃: drɑʎ neɑ̃ 'nœhe]

bon, déchire-le alors [courrier]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

défoncer

e oa arriet ar moc'h-gouez 'ba ar park, ha drailhet... ha drailhet tout ar park, evurusamant e oa ur gozhenn

[wa a’riəd ə moh’gwẽ ba pɑɾk a ’dɾɑʎəd a ’dɾɑʎət tut pɑɾk ˌevyry’zɑ̃mɑ̃n wa ’go:zən]

les sangliers étaient arrivés dans le champ, et endommagé... et endommagé tout le champ, heureusement que c'était un jachère

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)