Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

boutañ

Stummioù : bountañ ; bountet ; bout ; boutañ ; boutet ; diboutet ; vountañ ; vout ; voutañ ; voute ; voutent ; voutes ; voutet ; voutez ; voutje ; vouto ;

pousser

Ya, ha boutañ, boutañ o fenn, pa ne vez ket bern e-barzh ar foñs ken...

Ya, a boutañ o vènn, pé vé ke bèrn bah voñs kén.

Oui, et pousser leur tête, quand il n'y a plus beaucoup [de lait] dans le fond [du seau].

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha feiz goude neuze deus noz e oa boutet tout an taolioù, ar c'hadorioù ha ar bankoù ha tout an traoù er-maez, ha neuze e oa dañset e-barzh an deltenn.

A fé goudé neuhé deu noz oa boutet tou ’n toio, hadorio a banko a tou ’n trèw mês, a neuhé oa dañset bah ’n dèltenn.

Et ensuite le soir, on avait poussé toutes les tables, les chaises et les bancs et tout dehors, et alors on avait dansé dans la tente.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha tout an traoù a oa renket boutañ anezhe er-maez, tout ar c'hirri ha tout an traoù, machin, an alar, tout ar stal, tout an ostilhoù da labourat gante, a oa renket lakat anezhe er-maez. Ah ya, ne oa ket a voaien da leskel anezhe aze sell.

A tou ’n trèw oa rènket boutañ nè mês, toud hirri a tou ’n trèw, machin, ’n aller, toud stal, tou ’n ostilho de labouret gantè, oa rènket lake nè mês. A ya, oa ke vwoien lêskel nè ahé sèll.

Et il avait fallu tout pousser dehors, toutes les charrettes et toutes les choses, la charrue, toutes les affaires, tous les outils de travail, il avait fallu les mettre dehors. Ah oui, on ne pouvait pas les laisser là, tiens.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

boutañ a ra da... da wez ?

['butɑ̃ ra də də wẽ:]

ils poussent tes... tes arbres ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

met goude a-benn ar bloaz war-lerc'h, lañsadennoù adarre, hag e voutent adarre

[mɛ ’gu:de bɛn blɑ war’lɛrh ə lɑ̃sa’deno ə’dɑe a ’vutɛɲ ’dɑe]

mais après l'année suivante, des pousses de nouveaux [branches ayant été coupées au ras], elles poussaient de nouveaux

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

bep ma voutent

[bob ma 'vutɛɲ]

à mesure qu'ils poussaient

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, eñ a oa ul lann ha... ha ne voute ket uhel kwa

[ja hẽ̞: wa lɑ̃n a a 'bute kəd 'yəl kwa]

oui, c'était un ajonc qui... qui ne poussait pas haut quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

esa boutañ war un tamm bennaket euh

['hɛsə 'butə war dɑ̃m mə'nɑkəd ə]

essayer de pousser quelque chose euh

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

boutet 'meus war ar bugel

['butɛ møs war ə 'bygəl]

j'ai poussé l'enfant

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

boutañ warnañ

['butɑ̃ warnɑ̃]

le pousser [bousculer]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

bout warni hardi !

[bud warni 'ɑrdi]

pousse-la fort ! [la porte]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Ar bugel bihan a blije dezhañ kregiñ ba ar c'hoef quoi. Ha ne vije ket c'hoant kaer da welet anezhañ oc'h ober met bepred e vije boutet warnañ a-wechoù, oc'h esa lakat ampich anezhañ d'ober quoi. Neuze e c'harme.

[ˌbuːgəl’biən ’bliʒe ’deã ’kʁiːgĩ bah ’hwef kwa – a viʒe kə hwãn’kɛːʁ də ’weːlə ’neã ’hɔːʁ – mɛdø ’bɔpət viʒə ’butə ’waʁnã ’we̞ʒo – ’he̞sa ’lakə ’hãmpiʃ ’neã ’dɔːʁ kwa – nœhe ’haʁme]

Le petit enfant [en général] aimait bien attraper la coiffe. Et on ne voulait pas trop qu'il le fasse, mais en tout cas, on le repoussait parfois, pour essayer de l'empêcher de le faire. Alors il pleurait.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

a-benn 'mez boutet an daol...

[bɛn me 'butə ndo:l]

une fois que j'ai poussé la table...

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

fourrer

...da voutañ anezhe ?

[də ’vutɑ̃ nɛ:]

...[où vais-je] les fourrer ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ha te a oa boutet aze kar ne ouient ket petra d'ober deus an diaoul-se

[a te wa 'butəd 'ɑhe kar 'wiɛɲ cə prɑ do:r døz ən 'djowlze]

et toi on t'avait fourré là car ils ne savaient pas quoi faire de ce diable-là

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oare ket pelec'h boutañ anezhe

['wɑ:rɛ kə ple̞h 'butɑ̃ nɛ:]

elle ne savait pas où les fourrer

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

me n'onn ket pelec'h 'meus boutet ar re-seoù

[me nɔ̃ kə ple̞h møz ’butə ’ɾezew]

je ne sais pas où j'ai fourré ceux-là

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

arri eo ar person ! hast buan boutañ ar c'hig dindan an daol !

[ɑj ɛ ’pɛrsɔ̃n hɑst by:n ’butə hic di’nɑ̃:n do:l]

le curé est arrivé ! dépêchez-vous de mettre la viande sous la table !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

traoù na dalvezent mann ebet, e oant boutet 'ba un tamm loch evel-se

[trɛw na 'dɑlɛɲ mɑ̃n bet wɑ̃ɲ 'butət ban tɑ̃m lɔʃ 'biən və'se]

des choses qui ne valaient rien, étaient fourrées dans un petit cabanon comme ça

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

kozh traoù a veze boutet e-barzh, neuze e deue en-dro, tout an traoù

[ko̞s’tɾɛw a viʒe ’butə bɑʁs ’nœ:e de ndʁo̞ tun tʁɛw]

on fourrait des vieilles choses dedans [pour alimenter le moteur à vapeur], alors elle fonctionnait, toutes les choses

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ed ha traoù evel-se, ma diwanent, ma tapes lakat anezhe da diwan, e oa sur kwa, aze 'teze ket preñved na traoù all kwa, moarvat ne vezent ket kat da voutañ o fri

[e:d a tɾɛw və'se ma di'wɑ̃nɛɲ ma 'dɑpɛz 'lɑkə nɛ: 'diwɑ̃n wa zy:ʁ kwa 'ɑ:he tiʒe kə 'pʁẽ̞:vəd na tʁɛw al kwa ma'hɑt viʒɛɲ kə kɑt tə 'vutɑ̃ o vʁi:]

du blé et des choses comme ça, s'ils germaient, si tu arrivaient à les faire germer, c'était sûr quoi, là tu n'avais pas de vers ni d'autres choses quoi, sans doute qu'ils n'étaient pas capable de fourrer leur nez [vers dans la terre dure]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, boutañ o fri partout

[ja 'butə o vʁi: paʁ'tut]

oui, fourrer leur nez partout

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

dam, n'onn ket pelec'h eo en em voutet hennezh ivez met...

[dɑ̃m nɔ̃ kə ple̞x he̞ nɔ̃n 'vutə hẽ̞:z ie mɛ]

dame, je ne sais pas où celui-là est allé se fourrer aussi mais...

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

'ma ket kavet ta recette, non de die ! n'onn ket pelec'h 'meus boutet anezhi

[ˈma kə kɑːt ... - nɔ̃ de ˈdiːe - ˈnɔ̃ kə ple̞χ møz ˈbutə nɛj]

je n'avais pas trouvé ta recette, nom de dieu ! je ne sais pas où je l'ai fourrée

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

mettre

Sklisenn, ar machin hir aze. Ha e vije boutet dindan, ha honnezh a vije degaset en-dro neuze goude neuze, abalamour dezhi da boazhat e-barzh an tu all.

Skliñsenn, machin hir ahé. A vijé boutet dinan, a hoñ vijé dièse ’ndro neuhé goudé neuhé, bañw tèi de boahat bah ’n tu all.

La spatule, le machin long là. Et on la mettait dessous, et on la retournait [la crêpe], pour qu'elle cuise de l'autre côté.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kazi ordin e vije, e lakae he zan tro-ha-zro evel se, ha e-barzh ar c'hreiz 'h arrue un tamm deus pep tu, ha evel se ne vije ket rostet ar c'hreiz bepred kement, ma 'nije boutet anezhe tout e-barzh ar c'hreiz e vije bet rostet kreiz ar grampouezhenn.

Karjé ordin vijé... laké i zan tro-a-zo vesé, a bah hrèis ’h aié ’n tamm deus pop tu, a vesé vijé ke rostet hrèis bopet kémèn. Ma nijé boutet nè toud bah hrèis vijé bé rostet krèiz grampouenn.

Elle mettait presque toujours son feu tout autour comme ça, et un peu [de chaleur] arriver au milieu de chaque côté, et comme ça le milieu ne cramait pas. Si elle les avait toutes mises [les petites bûches] au milieu, le milieu des crêpes aurait été cramé.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)