Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 46 frazenn.
123

aze e oa deut Chevañs goude da... d'achuiñ eu...

[... ʃøˈvɑ̃ˑs ... - ...]

Chevance était venu là après pour... pour finir euh...


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Paol ar Yelleg, 1939, Lezardrev (dastumet gant Tangi)

marteze 'neus komañset, met achuiñ 'neus ket graet, evel e ra kalz, komañs labour ha pas achuiñ anezhe

[maˈtehe nøs ko̞ˈmɑ̃səd mɛd aˈʃyˑĩ ˌnøs kə ˈgwɛt - ˌwe̞l ɹa ˈkɑls - ˌko̞mɑ̃z ˈlɑːbuɹ a paz aˈʃyˑĩ ˈne̞]

peut-être qu'il a commencé, mais finir il n'a pas fait, comme font beaucoup, commencer un travail et ne pas le finir

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

ah ya, evit achuiñ neuze e vije... pa vije graet ur meubl ha traoù, e vije... ur rakletenn, d'ar c'houlz-se 'oa ket... 'oa ket ponçeuse na mann ebet, ha hennezh zo ur rakletenn, hag e vije laket ul lamenn, graet gant la... lamenn un heskenn, ha eñ a rae ur raklour hag e vije graet eu... ur raklour ha neuze e vije raklet gant hennezh, evit lakat anezhañ plaen

[a ˌjɑ - wid aˈʃyˑĩ ˌnœhe ˌviʒe - pe ˌviʒe ˌgwɛ ˈmœb a ˈtʁɛw - ˌviʒe - ʁaˈklɛtən - də ˈhulsˑe ˌwa kə ˌwa kə ... na ˈmɑ̃n bet - a ˈhẽˑs so ə ʁaˈklɛtən - a ˌviʒe ˌlɑkə ˈlɑmən - ˌgwɛt kɑ̃n ˌlɑ ˌlɑmən ˈneskən - a ˈhẽ ʁe ʁaˈkluːʁ a ˌviʒe ˌgwɛd ə - ʁaˈkluːʁ a ˌnœhe ˌviʒe ˈʁɑkət kɑ̃n ˈhẽˑs - wid ˈlɑkə ˌneˑɑ̃ ˈpleːn]

ah oui, pour finir alors il y avait... quand on faisait un meuble et tout, il y avait... une raclette, à cette époque-là il n'y avait pas... il n'y avait pas ni rien, et ça c'est une raclette, et on mettait une lame, faite avec la la... lame d'une scie, et ça faisait un racloir et on faisait euh... un racloir et alors on raclait avec celui-là, pour l'aplanir

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

ya, rabotchoù vihan, ya, ar re-se a oa da... d'achuiñ ivez, war-lerc'h... war-lerc'h eu... war-lerc'h homañ, war-lerc'h ar varlopenn

[ˌjɑ - ʁaˌbotʃo ˈviˑən - ˌjɑ - ˌʁeˑe wa də - daˈʃyˑĩ ˌiˑe - waɹˌle̞x waɹˌle̞x ə - waɹˌle̞x ˈhomɑ̃ - waɹˌle̞x vaʁˈlɔpən]

oui, des petits rabots, oui, ceux-là c'était pour... pour finir aussi, après... après euh... après celle-ci, après la varlope

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

Man... Mantallod eu... Mantallod, gant an aksant, Mantallod, ha gant D d'achuiñ

[mɑ̃n - mɑ̃ˈtɑlɔd ə - mɑ̃ˈtɑlɔt - gɑ̃n ˈnɑksɑ̃n - mɑ̃nˈtɑlɔt - a gɑ̃n de daˈʃyˑĩ ɑ̃]

Man... Mantallod euh... Mantallod, [prononcé] avec l'accent, Mantallod, et avec un D pour finir

Ismael Andre, 1950, Mantallod (dastumet gant Tangi)

1. ha feiz, un devezh neuze goude, evit achuiñ an istoar-se, e oamp ti... ti tud Odil, dimezet e oamp a-benn neuze, met eu... d'ar sul noz 'h aemp da debriñ da di tud eu... 2. 'ba Peurid 1. da... da... da Peurid-ar-Roc'h 2. e-tal ar skol, e-tal ar skol d'agriculture 1. da di he zud, he breudeur ha ni, añfin, c'hwec'h e oant, ha d'ar sul noz e vijemp asambles 2. tout... e vijemp tout asambles

1. [a ˈfeː - ən ˈdewəz ˈnœˑe ˈguːde - wid aˈʃyːĩ nisˈtwɑɹze - wɑ̃m ti - ti tyd oˈdil - diˈmeːɛd wɑ̃m ˌbe̞nˈnœːhe - mɛd ə də ˌzyˑlˈnɔ̃ːz hɛm də ˈdiːbĩ də di tyd ə] 2. [bah ˈpœːʁic] 1. [də də - də ˌpœːɹidˈɹɔχ] 2. [tal ə ˈskoːl - tal ˈskoːl - skoːl ...] 1. [də di i ˈzyt - i ˈbɹœːdəɹ a nim - ɑ̃ˈfin - ˈhwɛh wɑ̃ɲ - a də ˌzyˑlˈnɔ̃ːz viʒɛm ˈsɑ̃məs] 2. [tut - viʒɛm tut ˈsɑ̃məs]

1. et ma foi, un jour alors après, pour finir l'histoire-là, nous étions chez... chez les parents d'Odile, nous étions mariés pour alors, mais euh... le dimanche soir nous allions manger chez les parents euh... 2. à Peurid 1. à... à... à Peurid-ar-Roc'h 2. à côté de l'école, à côté de l'école d'agriculture 1. chez ses parents, ses frères et nous, enfin, ils étaient six, et le dimanche soir nous étions ensemble 2. tous... nous étions tous ensemble

1. Pier Gotie, 1938, Plûned
2. Odil Gotie, , Plûned
(dastumet gant Tangi)

ni a rae ar Gamblez, ya, aze eo... aze skrivet Kambleg, ni a rae Kamblez gant ur Z d'achuiñ, ar Gamblez ya, ya, ar Gamblez, ya, ya, Kamblez eu... ar Gamblez ya, 'ba... 'ba ar Gamblez ya, eñ zo o chom er Gamblez ya

[ˈnim ɹe ˈgɑ̃ːbləs - ˌjɑ - ˌɑˑe̞ e̞ - ˌɑˑe̞ ˈskɹiːvət ˈkɑ̃ːblək - ˈnim ɹe ˈkɑ̃ːbləs gɑ̃n ə zɛd daˈʃyˑĩ - ˈgɑ̃ːbləs ˌjɑ - ˌjɑ ˈgɑ̃ːbləs - ˌjɑ - ˌjɑ ˈkɑ̃ːbləs ə - ˈgɑ̃ːbləs ˌjɑ - bah bah ˈgɑ̃ːbləs ˌjɑ - ˌhe̞ˑ zo ˌʃo̞m ˈgɑ̃ːbləs ˌjɑ]

nous disions ar Gamblez, oui, là c'est... là [c'est] écrit Kambleg, nous disions Kamblez avec un Z pour finir, ar Gamblez oui, oui, ar Gamblez, oui, oui, Kamblez euh... ar Gamblez oui, à... à ar Gamblez oui, lui habite à ar Gamblez oui

Mantallod

Ismael Andre, 1950, Mantallod (dastumet gant Tangi)

achuiñ a ra abred ?

[a'ʃy:ĩ ʁa a'bʁe:t]

elle finit de bonne heure [travail] ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

e voutez war da vrabant da... da lakat anezhi da diskregiñ evel e vez lâret, d'achuiñ kwa

['vutez waʁ də 'vɹɑ:bɑ̃n də də 'lɑkə nɛj də dis'kɾi:gĩ wɛl ve lɑ:t da'ʃy:ĩ kwa]

tu pousses sur ta charrue pour... pour la faire s'arrêter comme on dit, pour finir quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

aezetoc'h e veze achuiñ gant daou a gezeg evit gant tri kwa, gant tri eo muioc'h luzius kwa peogwir, gwelet a rez, 'teus ket... 'teus ket a blas kwa peogwir e terc'h da voanaat kwa, ha gwelet a rez, ne vez ket derc'het da dont en-dro met a-wechoù e renki kazi dont en-dro en ( ?) tu-gin evel e vez lâret kwa

['ɛstɔx viʒe a'ʃy:ĩ gɑ̃n do̞w 'ge:zɛk wi gɑ̃n tɾi kwa gɑ̃n tɾi e̞ 'my:ɔx 'lœjys kwa py'gy:ɹ gwe̞:l ə ɹes tøs kə tøs kə blɑs kwa py'gy:ɹ dɛʁh tə vwɑ̃'nɑ:t kwa a gwe̞:l ə ɹes ve kə 'dɛʁhɛ dɔ̃n dɾo mɛ 'we:ʒo 'ʁɛŋki 'kɑ:he dɔ̃n dɾo ɛp ty'gi:n wɛl ve lɑ:t kwa]

c'est plus facile de finir avec deux chevaux qu'avec trois quoi, avec trois c'est plus complexe quoi puisque, tu vois, tu n'as... tu n'as pas la place quoi puisque ça continue de se rétrécir quoi, et tu vois, on ne continue pas de revenir mais parfois tu devras quasiment revenir à l'envers comme on dit quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha person Plûned ne ra ket nemet butunat ; person Tonkedeg ne ra ket nemet redal ; ha person Kawan ne ra ket nemet kac'hat ; ha person Lannuon ne ra ket nemet xxx ( ?) ; ha person Tregrom ne ra ket nemet brammat ; hag eu... person Plouared ne ra ket nemet arat ; ha person Sant Eler, eñ ne ra ket nemet (teil ?) ha 'na kaset (ur c'horvad teil ?) da Armand Lamper ; met Armand Lamper ne rae ket nemet lampat ; ha dreist ar c'hleuzioù, ha dreist ar c'hleuzioù ; ha person Bear... ha person Bear ne ra ket nemet per ; ha eñ a rae mad d'an dud peogwir e karge o c'hov dezhe ; met kement ha achuiñ, achuiñ deoc'h e oa personioù ; ha person ar C'houer... n'on ket kat... C'houerc'had, eno e ne oa ket nemet ar Werc'hez ; ha person Lanvaeleg, eno fidedoue ne oa ket nemet ur beleg

[a ’pɛʁsɔ̃n ’ply:nət ʁa kə mɛ by’ty:nət - ’pɛʁsɔ̃n tɔ̃’ke:dəg ʁa kə mɛ ’ɾe:dəl - a ’pɛʁsɔ̃n ’kɑwɑ̃n ʁa kə mɛ ’kɑ:hat - a ’pɛʁsɔ̃n la’ny:ɔ̃n ʁa ka mə ’ly:ən - a ’pɛʁsɔ̃n tɾe’gɾɔm ʁa ka mɛ ’bɾo̞mət - ag ə ’pɛʁsɔ̃n plu’ɑ:ɾət ɾa kəd mɛd ’ɑ:ɾət - a ’pɛʁsɔ̃n zɑ̃’te:ləɾ hẽ̞: ʁa kə mɛ tɛl a na ’kɑsət ’hɔʁvə tɛl da ’ɑʁmɑ̃ ’lɑ̃pɛʁ mɛ ’ɑʁmɑ̃ ’lɑ̃pəɾ ɾɛ kə mɛ ’lɑ̃mpət a dɾɛjst ə ’hlœ̃jo a dɾɛjst ə ’hlœ̃jo - a ’pɛʁsɔ̃n be:ʁ a ’pɛʁsɔ̃n be:ʁ ɾa kə mɛ pe:ɾ a hẽ̞: ʁɛ mɑ:d dɑ̃n dyt pə’gu:ʁ ’gɑʁgɛ o ho:v dɛ: - mɛ kemn ta a’ʃy:ĩ a’ʃy:ĩ dɛx e wa pɛʁ’sɔ̃ɲo - a ’pɛʁsɔ̃n hwɛ nɔ̃ kə kat tə ’hwɛ:hət ’e:no wa kə mɛ ’wɛʁhəs ’pɛʁsɔ̃n ’hwɛ:hət ’e:no wa kə mɛ ’wɛʁhəs - a ’pɛʁsɔ̃n lɑ̃’velək ’e:no fidə’du:e wa kə mɛ ’bɛlək]

et le curé de Plûned ne fait que fumer ; et le curé de Tonkedeg ne fait que courir ; et le curé de Kawan ne fait que chier ; et le curé de Lannuon ne fait que xxx ( ?) ; et le curé de Tregrom ne fait que péter ; et euh... le curé de Plouared ne fait que labourer ; et le curé de Sant Eler, lui il ne fait que (du fumier ?) et il avait apporté (une quantité de fumier ?) à Armand Lamper ; mais Armand lamper ne fait que sauter ; et par-dessus les talus et par-dessus les talus ; et le curé de Bear, et le curé de Bear il ne fait que des poires ; et lui profitait aux gens puisqu'ils leur remplissait le ventre ; mais tant qu'à finir, finir pour vous, il y avait des curés ; et le curé de C'houer... je ne peux pas... C'houerc'had, là-bas il n'y avait que la Vierge ; et le curé de Lanvaeleg, là-bas bon sang il n'y avait qu'un prêtre

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

hemañ a lâre en galleg d'achuiñ

['hemɑ̃ 'lɑ:ʁe 'gɑlɛg da'ʃy:ĩ]

celui-ci disait en français pour finir

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha a-wechoù ec'h ae an nen da bardon Bear, pa vije pardon Bear. Ha aze e vije bal ivez. Met aze e vije diwezhatoc'h oc'h achuiñ quoi. Ha e vije un tamm mat a roud d'ober c'hoazh goude a-raok arriet er gêr, gant ar velo.

Et parfois on allait au pardon de Bégard, quand il y avait la pardon de Bégard. Et il y avait un bal aussi. Mais il était plus tard à finir. Et il y avait encore un bon bout de route à faire avant d'arriver à la maison en vélo.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

hemañ zo o veskañ neuze da vat pa vo... pa vo ar reoù all oc'h achuiñ

['hemɑ̃ so 'meskɑ̃ 'nœ:he də'vɑt pe vo pe vo ɹew al ɑ'ʃy:ĩ]

celui-là s'active pour de bon alors quand... quand les autres finissent

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bet eo person 'ba Plougonveur, ha d'achuiñ aze e oa person 'ba...

[bed ɛ ’pɛʁsɔ̃n ba plo’gɔ̃nvər a da’ʃyi ’ɑhɛ wa ’pɛrsɔ̃n]

il a été curé à Plougonveur et pour finir là il était curé à...

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

surtout di... diwezhat deus an noz, pa vez oc'h achuiñ

[syʁtut ə di di'wɛt tøz nɔ̃:s pe ve a'ʃy:i]

surtout ta... tard le soir, quand elle termine

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

bet eo person 'ba Plougonveur, ha d'achuiñ aze e oa person 'ba...

[bed ɛ ’pɛʁsɔ̃n ba plo’gɔ̃nvər a da’ʃyi ’ɑhɛ wa ’pɛrsɔ̃n]

il a été curé à Plougonveur et pour finir là il était curé à...

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

hag euh... e skrive d'ar gêr hag oc'h achuiñ e lizher « amañ 'h omp 'ba Hent An Itronezed », en brezhoneg hañ, « ha n'eo ket brav bevañ bemdez »

[ag ə 'skrĩ:ve də ge̞:r ag ha'ʃyĩ i 'li:zəʁ 'ɑ̃mɑ̃ hɔ̃m bɑ hɛn ə ˌnitrɔ̃'ne:zət nbʁɛ'zɔ̃:nəg ɑ̃ ɑ nɛ kə brɑw 'bewɑ̃ bomde]

et euh... il écrivait [envoyait des lettres] chez lui et en terminant sa lettre « ici nous sommes au Chemin des Dames », en breton hein, « et ce n'est pas facile de vivre tous les jours »

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

hag euh... e skrive d'ar gêr hag oc'h achuiñ e lizher « amañ 'h omp 'ba Hent An Itronezed », en brezhoneg hañ, « ha n'eo ket brav bevañ bemdez »

[ag ə 'skrĩ:ve də ge̞:r ag ha'ʃyĩ i 'li:zəʁ 'ɑ̃mɑ̃ hɔ̃m bɑ hɛn ə ˌnitrɔ̃'ne:zət nbʁɛ'zɔ̃:nəg ɑ̃ ɑ nɛ kə brɑw 'bewɑ̃ bomde]

et euh... il écrivait [envoyait des lettres] chez lui et en terminant sa lettre « ici nous sommes au Chemin des Dames », en breton hein, « et ce n'est pas facile de vivre tous les jours »

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

ha goût deus an amzer e reont kenkoulz hag an dud ivez kwa, pa vez... pa vez ur c'houad c'hlav aze, ma vez ket nemet ur c'houad, hopala ! e welez anezhe o tont da glask lojeiz eu... ha diouzhtu 'nez fin neuze e welez anezhe oc'h advont adarre, ha ma vez stummet d'ober glav e-pad an deiz, e welez e chomont dindan, hopala ! pa welez anezhe o chom dindan aze ne vez ket seblant... dezhañ da... d'achuiñ diouzhtu

[a gu:t təz 'nɑ̃mzəɹ ɹɛŋ kenkulz a ndyd ie kwa pe ve pe ve 'hu:ad hlɑw 'ɑ:he ma ve kə mɛ 'hu:ɑt opə'la 'we̞:le̞z nɛ: tɔ̃n tə glɑs lo'ʒɛjz ə a dy'sty ne fi:n 'nœ:he 'we̞:le̞z nɛ: hadvɔ̃n ɑj a ma ve 'stymət to̞:ɹ glɑw pa:n de: 'we̞:le̞s 'ʃo̞mɛɲ di'nɑ̃:n opə'la pə 'we̞:le̞z nɛ: ʃo̞m di'nɑ̃:n ɑhe ve kə 'ze:blɑ̃n deɑ̃ də da'ʃy:ĩ dy'sty:]

et elles [poules] connaissent le temps aussi bien que les humains aussi quoi, quand il y a... quand il y a une averse de pluie là, s'il n'y a qu'une averse, hop là ! tu les vois venir chercher un abris euh... et aussitôt qu'elle a fini alors tu les vois repartir de nouveau, et si le temps semble parti pour pleuvoir pendant une journée, tu les vois qui restent en dessous, hop là ! quand tu les vois qui restent en dessous là, ce n'est un signe que... qu'elle va... finir tout de suite

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 46 frazenn.
123