Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 33 frazenn.
12

ouai (T. : adalek Maezo ar Bodig) ar Prad

[... - ˈpɣɑˑt]

Lezardrev
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Paol ar Yelleg, 1939, Lezardrev (dastumet gant Tangi)

bet un aksidant ganin, eu... à dix-huit ans, 'na ruilhet... ruilhet gant un oto, ha me zo manet kamm abaoe, oh me a lâr dit n'eo bet nemet... adalek e oan arri gantañ, se zo drol hañ !

[ˌbed nakˈsiːdɑ̃n gɑ̃ˌnĩ - ə ... - na ˈɹujə ˈɹujə gɑ̃n ˈnoto - a ˌme zo ˌmɑ̃ˑnə ˈkɑ̃m ˌbwe - o ˌme ˈlɑːɹ ˌdit ne̞ be ˌmɛt - ˈdɑːləg wɑ̃n ˌɑj ˈgɑ̃tɑ̃ - ˌze zo ˌdɹoˑl ɑ̃]

j'avais eu un accident, euh... à dix-huit ans, elle avait renversé... renversée par une voiture, et je suis restée boiteuse depuis, oh moi je te dis que ça n'a été que... à partir du moment où j'étais avec lui [en couple], ça c'est drôle hein !

Ana Kozhig, 1929, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, ac'hanta eu... bremañ e ran, daou ya, adalek... adalek se 'vat

[ja - ˌhɑ̃nta ə -ˌbɹo̞mɑ̃ ɹɑ̃ - ˈdo̞w ja - ˈdɑːlɛk ˈdɑːlɛg ˌze ha]

oui, eh bien euh... maintenant je fais, deux oui, depuis... depuis lors


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

abaoe eu... feiz, bremañ 'meus... kine, amañ 'h a ! met amañ eo diaes, hag adalek aze betek aze eo start, 'blega ket, n'houll ket plegañ, n'eus ket ur pleg en ennañ ivez

[ˌbwe ə - ˌve - ˈbo̞mɑ̃ møz ə - ˈkiˑne - ˈɑ̃mɑ̃ ˌhɑ - mɛ ˌɑ̃mɑ̃ he̞ ˈdiˑɛs - a ˈdɑˑlɛg ˌɑˑe ˌbekəd ˌɑˑe e̞ ˈstɑɹt - bleˈgɑ kət - ˌnul kə ˈpleːgɑ̃ - ˌnøs kəd ə ˈpleg ˌnenɑ̃ ˌiˑe]

depuis euh... ma foi, maintenant j'ai... de la kiné, ici ça va ! mais ici c'est dur, et à partir de là jusque là c'est dur, il [bras] ne plie pas, il ne veut pas plier, il n'y a pas un début de pliure non plus

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Kermondu c'est tout là, Penn ar C'hardenn, Penn... Penn ar C'hardenn c'est au début, et Kermondu zo goude, ha tout eu... ar c'hartier deus du-hont zo Kermondu, tout eu... adalek eu... an hent Kerain aze betek an traoñ du-hont zo Kermondu tout, ha Penn ar C'hardenn eo en ur gomañs

[ˌkɛꝛmɔ̃dy ... - ˌpe̞n ˈhɑꝛdən - pe̞n - ˌpe̞n ˈhɑꝛdən ... - e ˌkɛꝛmɔ̃dy zo ˌguˑde - a ˈtud ə ˈhɑꝛtʲəꝛ ˌzdyˑən zo ˌkɛꝛmɔ̃dy - ˈtud ə - ˈdɑːləg ə - ˌne̞n kɛˈꝛɛ̃ ˌɑˑe ˌbekə ˈtɾo̞w ˌdyˑən zo ˌkɛꝛmɔ̃dy ˈtut - a ˌpe̞n ˈhɑꝛdən he̞ nɔ̃n ˈgo̞mɑ̃s]

Kermondu c'est tout là, Penn ar C'hardenn, Penn... Penn ar C'hardenn c'est au début, et Kermondu c'est après, et tout euh... le quartier de là-bas c'est Kermondu, tout euh... à partir euh... la route de Kerain là jusqu'en bas là-bas, tout est Kermondu, et Penn ar C'hardenn c'est en commençant

Ploueg

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

1. n'emañ ket Jañ Malegol 'ba ar Poullou Pri ivez ? 2. dam ! ar Poullou Pri zo betek aze 1. me a soñj ganin e oant 'ba ar Poullou Pri, hag ur pano zo, ar Poullou Pri zo adalek ti Annie aze 2. ah ya ! 1. a soñj ganin Jañ Malegol zo 'ba ar Poullou Pri 2. ar Poullou Pri

1. [ˌmɑ̃ kə ... bah ˌpulo ˈpꝛiˑ ˌiˑe] 2. [dɑ̃m - ˌpulo ˈpꝛiˑ zo ˌbekəd ˌɑhe] 1. [ˌme ˈʒɔ̃ːʒ gɑ̃ˌnĩ wɑ̃ɲ bah ˌpulo ˈpꝛiˑ - a ˈpɑno zo - ˌpulo ˈpꝛiˑ zo ˈdɑːlɛk ti ... ˌɑˑe] 2. [a ˌjɑ] 1. [ˌʒɔ̃ˑs kɑ̃ˈnĩ ... zo ˌpulo ˈpꝛiˑ] 2. [ˌpulo ˈpꝛiˑ] Tregonnev

1. Jean Malégol n'est pas à ar Poullou Pri non plus ? 2. dame ! ar Poullou Pri est jusque là 1. moi je pense qu'ils étaient à ar Poullou Pri, et il y a un panneau, ar Poullou Pri c'est à partir de chez Annie là 2. ah oui ! 1. il me semble que Jean Malégol est à ar Poullou Pri 2. ar Poullou Pri

Tregonnev

1. Ann Wern, 1947, Tregonnev
2. Roje Ollier, 1946, Tregonnev
(dastumet gant Tangi)

adalek 'h arrio aze, diouzhtu eo anrjistret

['dɑ:lɛk 'hɑjo 'ɑ:he dy'sty he̞ ɑ̃ɹ'ʒistɹət]

dès qu'il arrive là, aussitôt il est enregistré

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, an hini 'na kustumet... bezañ... bezañ e oa familhoù evel e vez lâret eu... bugale evel-se, eñ a vije o labourat ur stumm bennak hag egile ne rae mann ebet eu... ne vije ket pae bras koura, hag adalek ec'h arrie ur familh all e veze d'ober paeañ ar pezh... a-benn... a-benn... a-raok hanter-viz e veze debret tout ar pezh... prest d'ober gle adarre, hag ur wech kustum da reiñ d'ar memes reoù, feiz... divalav ! divalav !

[ja 'ni:ni na kys'tymət be be wa fɑ̃'miʎo wɛl ve lɑ:d ə by'gɑ:le və'se ẽ̞: viʒe la'bu:ɹəd stym bə'nɑ:g a e'gi:le ɹɛ mɑ̃n'bed ə viʒe kə pɛ'bɾɑ:z 'ku:ɾa a 'dɑ:lɛk 'hɑje 'fɑ̃miʎ al viʒe do̞:ɹ 'pɛ:ɑ̃ pe:z bɛn bɛn viʒe ɹog viʒe ˌhɑ̃ntəɹ'vi:z viʒe 'dɛ:bət tut pe:z pɹe̞st to̞:ɹ gle: ɑj a weʃ 'kystym də 'ɹɛĩ də mɔ̃z ɹew fe: di'vɑ:lo di'vɑ:lo]

oui, celui qui s'était habitué... il y... il y avait des familles conne on dit euh... des enfants comme ça, lui travaillait d'une façon ou d'une autre et l'autre ne faisait rien euh... la paye n'était pas grosse quoi, et dès qu'arrivait une autre famille il fallait payer ce qui... pour... pour... avant la moitié du mois était liquidé tout ce qui... prêts à faire des dettes de nouveau, et une fois habitué à donner aux mêmes, ma foi... moche ! Moche !

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha me a oa ur vazh ganin ha 'ma ket lâret mann ebet dezhañ kazi, neuze ne fiñve ket, 'ma tremenet ma bazh evel-se dindan, « tchou ! » emezañ, ha strinket anezhi e-krec'h, inkomprenabl hañ, adalek 'da tennet he daoulagad diwarnañ 'na gouvezet kwa, 'na kroget en enni ha 'na... ha hoñ 'na gwelet ar vazh oc'h arriet moarvat ivez dre dindan, 'ma ket skoet warni kwa, ar bod a lâran dit a oa evel-se ha me 'ma tremenet ma bazh dre dindan da welet peseurt reaksion 'na, ha « tak ! » emezañ, kroget (anezhi ?) ha strinket anezhi en aer

[a me wa vɑ:s kɑ̃nĩ a ma kə lɑ:ɹ mɑ̃n’bet teɑ̃ ’kɑ:he ’nœ:he vĩ’wekət ma tɾe’me:nəd mə vɑ:z və’se di’nɑ̃:n ʃu meɑ̃ a ’stɾiŋcə nɛj kwex iŋkɔ̃m’pɾe:nɑb ɑ̃ ’dɑ:lɛg da ’tɛnɛd i do̞w’lɑ:gad di’waɹnɑ̃ na gu’ve:ɛt kwa na ’kɾɔ:gə ’neni a na a hɔ̃: na ’gwɛ:lə vɑ:s ’hɑjət ma’hɑd je dɾe di’nɑ̃:n ma kə ’sko:əd waɹni kwa bud ’lɑ:ɹɑ̃ did wa və’se a me ma tɾe’me:nə ma vɑ:z dɾe di’nɑ̃:n də ’wɛ:lə pə’sœ reakˈsi:ɔ̃n na a tɑk meɑ̃ ’kɾɔ:gə nɛj a ’stɾiŋcə nɛj nɛ:ɹ]

et moi j'avais un bâton avec moi et je ne lui avais rien dit presque, alors il ne bougeait pas [chien], j'avais passé mon bâton comme ça en-dessous [du serpent], « tchou ! » dit-il, et l'avait fait gicler en hauteur, incroyable hein, à partir du moment où elle [serpent] avait retiré ses yeux de lui, il avait sû quoi hein, il l'avait mordu et il avait... et elle avait vu le bâton arriver sans doute aussi par en-dessous, je ne l'avais pas frappée quoi, la branche était comme ça je te dis et moi j'avais passé mon bâton par en-dessous pour voir quelle était sa réaction, et « tac ! » dit-il, il l'a mordue et fait gicler dans les airs

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha eñ 'neus bet disfiz sur a-walc'h kar adalek e wele ac'hanon oc'h arriet ne chome ket war ar plas, bet 'mije bet plañ sur a-walc'h

[a hẽ̝: nøz be 'disfi zyɹ'wɑx kaɹ 'dɑ:lɛg 'we̞:le hɑ̃w 'hɑjət ʃo̞'mekə waɹ plɑs bet miʒe be plɑ̃: zyɹ'wɑx]

et lui a eu de la méfiance sans doute car dès qu'il me voyait arriver il ne restait pas sur place, j'aurais eu xxx (?) sans doute

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e-pad an... o veskañ, war e divhar ordin, adalek beure betek noz

[pa:n 'veskɑ̃ waɹ i 'diwaɹ ɔɹ'di:n 'dɑ:lɛg 'bœ:ɹe 'bekə nɔ̃:s]

pendant toute... en train de s'activer, sur pied tout le temps, du matin jusqu'au soir [travail agricole autrefois]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pemzek kilometr zo adalek amañ

['pɛmzɛk kilo'mɛt zo 'dɑ:lɛg 'ɑ̃mɑ̃]

il y a quinze kilomètres à partir d'ici

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall-gozh ar reoù yaouank hag ar vugale-tout 'ba ar menaj a gave ul labour bennaket d'ober peogwir e vijent boutet d'ober adalek vijent... ale...

[gweʒɑl’go:z ʁew ’jo̞wɑ̃ŋg a vy’gɑ:le tud bah ’me:naʃ ’gɑ:ve ’lɑ:buʁ bə’nɑkət to̞:ʁ py’gy:ʒ viʒɛɲ ’butət to̞:ʁ ’dɑ:ləg viʒɛɲ ’ɑ:le]

autrefois les jeunes et tous les enfants à la ferme trouvaient un travail quelconque à faire puisqu'ils étaient poussés à le faire dès qu'ils étaient... allez...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

koulskoude ne ra ket droug euh... komañs gantañ adalek bihan ha neuze

[kus’ku:de ʁa kə dɾuk ə ’komɑ̃s kɑ̃tɑ̃ ’dɑlɛg ’bi:ən a ’nœ:he]

pourtant ça ne fait pas de mal euh... de commencer dès qu'ils sont petits et alors [faire preuve d'autorité]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

adalek e vije er-maez e sante diouzhtu kwa, avel vat a oa kwa

['dɑ:lɛg viʒe me̞:z 'zɑ̃nte neɑ̃ dy'sty: kwa 'ɑwəl vɑd wa kwa]

dès que l'on sortait on le sentait tout de suite quoi, c'était un fort vent quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

adalek eo 'ba an Nord-Ouest e vez... vez... vez gri... krizoc'h adarre

[’dɑ:lɛk he̞ ba nɔɹ’wɛst ve ve ve gɾi ’kɾi:ɔx ɑɹe]

à partir du moment où il est au Nord-Ouest [vent] c'est... c'est... c'est maussade de nouveau

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

adalek e tihuno pa vo xxx (?) aze e vo prest he fenn sonn ganti, hanter-digor he genou ganti

[’dɑ:lɛg di’vy:no pe vo ’ɑ:he vo pɹe̞st i vɛn zɔ̃n gɑ̃ti ˌhɑ̃ntəɹ’djɔ:ɹ i ’ge:no gɑ̃nti]

dès qu'elle se réveille quand xxx (?) là sa tête sera droite et prête, sa bouche à moitié ouverte [couleuvre]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

adalek zo unan emañ warnañ gant se !

[’dɑlək so yn mɑ̃ warnɑ̃ gɑ̃se]

dès qu'il y en a un il est dessus par conséquent [personne qui attire les moustiques]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

abred e vije patur, adalek e tomme diouzhtu

[a’bɾe:d viʒe ’pɑtyɹ ’dɑ:lɛg ’do̞me dy’sty]

il y avait tôt de la pâture, dès que ça chauffait tout de suite

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

adalek zo unan emañ warnañ gant se !

[’dɑlək so yn mɑ̃ warnɑ̃ gɑ̃se]

dès qu'il y en a un il est dessus par conséquent [personne qui attire les moustiques]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 33 frazenn.
12