Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 42 frazenn.
123

e dad... 'na bet un taol, kouezhet an aneval, 'ba en e gof hag e oa bet lazhet, hag e vamm gan... 'oa ket solud, hag eu... hoñ a oa marvet gant an dezesper

[i ˈdɑːt - na ˌbe ˌntol - ˈkwet nɑ̃ˈneːval bah ni ˈgoːf a wa ˌbe ˈlɑhət - ag i ˈvɑ̃m gɑ̃ - ˌwa kə ˈso̞ːlyt - ag ə ˌhɔ̃ wa ˈmɑɹwəd gɑ̃n deˈzespəɹ]

son père... avait eu un coup, le cheval avait chuté, dans son ventre et il avait été tué, et sa mère de... elle n'était pas solide, et euh... elle était morte de désespoir

Ana Kozhig, 1929, Bear (dastumet gant Tangi)

me zo ganet 'ba an ti bihan zo a-us, eu... piv zo aze ? Barrier a oa aze pe me 'oar piv, e oa deu... 'na prenet aze, eñ a oa da ma dud-kozh, ar plas bihan-se, ha 'neuint eu... e oa div pe deir buoc'h ha... un annoar ha neuze un aneval ha neuze un dumporell, xxx ( ?) toullad traoù pa vije ezhomm

[ˈme zo ˈgɑ̃ːnə bah ˌti ˈbiˑən zo ˈhys - ə - ˈpiw zo ˌɑˑe - baʴjɛꝛ wa ˌɑhe pe ˌme ˈwɑˑꝛ ˌpiw - wa ˌdœ na ˈpꝛeːnəd ˌɑhe - ˈhẽ wa də mə ˌdytˈkoːs - ˌplɑz ˈbiˑən ze - a nœɲ ə - wa ˈdiw pe ˌdɛˑꝛ ˈbyˑɔx a - ə ˈnɑ̃nwaꝛ a ˌnœhe nɑ̃ˈneːvəl a ˌnœhe nyˈpɔl - ? ˈtulat ˈtɾɛw pe ˌviʒe ˈem]

moi je suis né dans la petite maison au-dessus, euh... qui est là ? Barrière était là ou je ne sais qui, il était ven... il avait acheté là, ça c'était à mes grands-parents, cette petite ferme-là, et ils ont euh... il y avait deux ou trois vaches et... une génisse et aussi un cheval et aussi un tombereau, xxx ( ?) pas mal de choses dont il fallait

Jak Nikol, 1932, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)

Laban ya, 'meus anavezet anezhañ ivez, un tamm menaj bihan... un aneval a oa e-barzh memestra gwechall

[ˈlɑˑbɑ̃n ja - ... - ...]

Kemperven
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierre ar Bourdoulouz, 1933, Rospez (dastumet gant Tangi)

lec'h zo ur roudenn ec'h arriez d'ober « ur c'hein » evel e vez lâret, e stouvi anezhi gant daou daol ha goude en ur hadañ ed neuze gant ar ruflanerez, hoñ... hoñ a oa eu... gant... a vije gant un aneval aze ha honnezh a laboure an taol 'tije troet

[le̞h so ’ɹu:dən ’hɑjɛs to̞:ɹ hɛɲ wɛl ve lɑ:t ’stu:vi nɛj gɑ̃n do̞w do:l a ’gu:de nɔ̃n ’hɑ:dɑ̃ e:d ’nœ:he gɑ̃n ɹyflɑ̃’ne:ɹəs hɔ̃: hɔ̃: wa ə gɑ̃n viʒe gɑ̃n nɑ̃’ne:vəl ’ɑ:he a hɔ̃:z la’bu:ɹe nto:l tiʒe ’tɾo:ət]

là où il y a un sillon tu arrives à faire « un dos » comme on dit, tu la bouches avec deux bandes de terre retournées et après en semant le blé alors avec la charrue à semer, elle... elle était euh... avec... il y avait un cheval là et celle-là labourait la bande de terre que tu avais retournée

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

un aneval 'h a unnek miz gantañ, onze mois, boñ, barrek eo da... da... da... d'ebeuliñ abretoc'h, met barrek eo da vont ur bloavezh gantañ, se zo drol, ha homañ a oa aet ur bloaz, ur bloavezh zo barrek tremen met pas ur bloavezh hag un devezh

[nɑ̃’ne:val ha œ’nɛk mis kɑ̃tɑ̃ ɔ̃z mwa bɔ̃ ’bɑʁəg e̞ də də də dœ’bœjĩ a’bʁetɔx mɛ ’bɑʁəg e̞ də vɔ̃n ’blɑwəs kɑ̃tɑ̃ ze zo dʁo:l a ’homɑ̃ wa ɛd blɑ: ə ’blɑwəs so ’bɑʁɛk ’tʁemən mɛ pas ’blɑwəs a ’ndewəs]

un cheval porte [son petit] pendant onze mois, onze mois, bon, elle peut... peut... peut pouliner plus tôt, mais elle est capable de porter une année, c'est bizarre, et celle-ci avait atteint une année, on peut passer une année, mais pas une année et une journée

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oa ket nemet, soit-disant, ruilhal an aneval, met e oa ur plañ d'ober kwa

[wa kə mɛ swa’dizɑ̃ ’ɾyjal nɑ̃’ne:val mɛ wa plɑ̃ ’do̞:bəɾ kwa]

il n'y avait qu'à, soit-disant, rouler l'animal, mais il y avait une façon de faire quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

kazi n'eo ket aes da jujañ anezhañ, kazi evel... berr a veze warnañ kwa, war an aneval, ha neuze delc'het en diabarzh kwa

['kɑ:he ne̞ kəd ɛ:z də 'ʒy:ʒɑ̃ neɑ̃ 'kɑ:he wɛl bɛʁ viʒe waʁnɑ̃ kwa waʁ nɑ̃'ne:vəl a 'nœ:he 'dɛlxəd dia'bɑɾs kwa]

pratiquement, ce n'est pas facile de la définir [maladie de cheval], presque comme... il était essoufflé quoi, le cheval, et alors maintenu à l'intérieur quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo evit rapañ treid ar c'hezeg, rap a vije... houarnañ an aneval, evit lemel ar c'horn deus e droad

[hɔ̃:s so wid ’ɹɑpɑ̃ tɹɛjd ’he:zək ɹɑp viʒe ’hwɑɹnɑ̃ nɑ̃’ne:vəl wid ’le̞mə hɔɹn dəz i dwɑ:t]

celle-là c'est pour râper les pieds des chevaux, la râpe qu'on disait... ferrer le cheval, pour enlever la corne de son pied


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

ne oa ket nemet, soit-disant, ruilhal an aneval, met e oa ur plañ d'ober kwa

[wa kə mɛ swa’dizɑ̃ ’ɾyjal nɑ̃’ne:val mɛ wa plɑ̃ ’do̞:bəɾ kwa]

il n'y avait qu'à, soit-disant, rouler l'animal, mais il y avait une façon de faire quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa deue an houarn a-raok eu... boñ, la corne 'neus... 'neus boutet kwa hag e vez d'ober ad... plaeniañ anezhañ kwa hag e vez d'ober... hag aze ar marichal neuze pa vez o houarniñ ur gazeg 'neus eu... n'onn pesort eu... ur gontell a vez xxx (?) d'ober ha gant ur morzhol eu... a droc'ho ar c'horn, a blaenio anezhañ ha neuze goude pa ruz an houarn neuze e vo tremenet war... war... war ar votez, ar c'horn zo kwa, an aneval ne sante ket mann ebet met aze neuze e vez plaeniet evit lakat an houarn kwa ha goude e vez tachet ha neuze e vez troc'het ar c'horn war ar bord kwa, an troad ma kerez 'neus boutet hag eu... goude e vez... vez paret neuze, e vez laket propr ha mat

[pe de ’nu:aɹn ɹo:k ə bɔ̃ la kɔɹn nøs nøz ’butət kwa a ve do̞:ɹ hat’pleɲɑ̃ neɑ̃ kwa a ve do̞:ɹ ag ’ɑ:he ə ma’ɹiʃal ’nœ:he pe ve hu’ɑɹnĩ ’gɑ:zək nøz ə nɔ̃m pə’sɔɹd ə ə ’gɔ̃ntəl ve ? do̞:ɹ a gɑ̃n ’mɔɹzɔl ə ’dɾɔ:ho hɔɹn ’pleɲo neɑ̃ a ’nœ:he ’gu:de pe ve ɹy: ’nu:aɹn ’nœ:he vo tɾe’me:nə waɹ waɹ waɹ ’votəs hɔɹn zo kwa nɑ̃’ne:val zɑ̃n’tɑ kə mɑ̃n’bet mɛd ’ɑ:he ’nœ:he ve ’pleɲə wid ’lɑkə ’nu:aɹn kwa a ’gu:de ve ’tɑʃət a ’nœ:he ve ’tɾɔ:hə hɔɹn waɹ bɔɹt kwa ən twɑ:d ma ’ke:ɹɛz ə nøz ’butəd ag ə ’gu:de ve ve ’pɑ:ɹəd ’nœ:he ve ’lɑkət pɾɔp a mɑ:t]

quand le fer partait euh... bon, la corne a... a poussé quoi et il faut le re... aplanir quoi et il faut... et là le maréchal alors quand il ferre le cheval, il a un euh... je ne sais quoi... un couteau qui xxx (?) et un marteau euh... il coupe la corne, il l'aplanit et alors après quand le fer est rouge alors il le passe sur... sur... sur le sabot, il y a la corne quoi, le cheval ne sentait rien mais là alors on aplanit pour mettre le fer quoi et après on cloue et alors on coupe la corne au bord quoi, le pied si tu veux a poussé et euh... après on... on le pare alors, on le met parfaitement

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bet ar veterinaer c'hwec'h gwech en ur ober c'hwec'h sizhun, kollet un aneval, kollet ur vuoc'h, kollet ur wiz hag ar moc'h pihan, tout, riñset

[bed veteɹi'nɛɹ hwɛx kweʃ nɔ̃n o̞:ɹ hwɛx sy:n 'kɔləd nɑ̃'ne:val 'kɔləd vyh a 'lu:e 'kɔlə wi:s a mox 'pi:ən tut 'ɹĩsət]

le vétérinaire passé six fois en six semaines, un cheval perdu, une vache perdue, une truie et les porcelets perdus, tout, rincé

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, a-wechoù ne veze ket nemet un aneval, ha neuze e veze gant... en em geveleriñ gant unan all

[ja 'we:ʒo vi'ʒekə mɛ nɑ̃'ne:vəl a 'nœ:he viʒe gɑ̃n nɔ̃n ˌgeve'le:ʁĩ gɑ̃n nal]

oui, parfois il n'y avait qu'un cheval, et alors il y avait avec... s'associer avec un autre

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo ul louzaouenn hag a veze... ac'h implije ar reoù gozh anezhe, d'un aneval hag 'neze bet ar c'hromm, e veze roet dezhañ war kerc'h

[hɔ̃:s so ə lu’zu:ən a viʒe him’plije ʁew’go:z nɛ: də nɑ̃’ne:val a niʒe be hɹo̞m viʒe ’ɹo:ət teɑ̃ waɹ kɛɹx]

celle-là [tamier] c'est une plante qui était... que les vieux utilisaient, pour un animal qui avait eu la maladie, on le donnait sur de l'avoine

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

aneval

nan-névoel

[nãnevœl]

cheval

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

d'an aneval ne oa ket start hañ

[də nɑ̃'ne:vəl wa kə stɑʁd ɑ̃]

pour le cheval ce n'était pas dur hein

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

stagañ an aneval war ar c'harr

['stɑ:gɑ̃ nɑ̃'ne:vəl waʁ hɑʁ]

attacher le cheval à la charrette

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

un aneval limon a vije, añfin, esaet e vije lakat anezhe apeupre eu... kempouez pa vije oc'h ober e garg kwa, e oare apeupre, met ma vije a-gostez ne vije ket aezet, deus plañ e vije an aneval, tapet anezhe just kwa, neuze e vije lâret, an hini a vije oc'h ober ur garg kwa, « boñ, e ri evel-se », soit 'h astenne anezhi a-raok peotramant e sache deus a-dreñv

[nɑ̃’ne:val ’limɔ̃n viʒe ɑ̃’fin hɛ’sɑ:d viʒe ’lɑkə nɛ: apœ’pɹɛ ə ’kɔ̃pwes pe viʒe ho̞:ɹ i gɑɹk kwa ’wɑ:ɹe apœ’pɹɛ mɛ ma viʒe ’koste viʒe kəd ’ɛ:zɛt dəs plɑ̃: viʒe nɑ̃’ne:val ’tɑpə nɛ: ʒyst kwa ’nœ:e viʒe lɑ:t n:i viʒe ho̞:ɹ gɑɹk kwa bɔ̃ ɹi nɛj və’se swa has’tene nɛj ə’ɹo:k pə’tɑ̃mɑ̃n ’ʒɛʃe dəz dɾẽ̞:]

il y avait un cheval de limon, enfin, on essayait de les mettre à peu près euh... équilibrés quand on faisait le chargement quoi, on savait à peu près, mais si c'était déséquilibré ce n'était pas facile, selon la position du cheval, les (attraper juste ?) quoi, alors on disait, celui qui faisait le chargement, « bon, tu feras comme ça », soit on prolonge devant ou sinon on tirait par derrière

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha se a oa ur blijadur dezhañ, mont 'ba ar wetur, alese e wele tout an traoù kwa, amzer da welet kwa, na pe posubl e trotie an aneval

[a ze wa bli'ʒɑ:dyɹ deɑ̃ mɔ̃n bah 'wetyɹ 'lese 'we̞:le tun tɹɛw kwa 'ɑ̃mzəɹ də 'we̞:lət kwa na pe 'posyp 'dɾo̞tʲe nɑ̃'ne:val]

et ça c'était un plaisir pour lui, aller dans la voiture [à chevaux], de là il voyait tout quoi, le temps de voir quoi, quand bien même l'animal trottait

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

un aneval zo drol hañ, ma grog ne diskrogo ket, ac'hann e rampo e dent

[ən nɑ̃’ne:vəl zo dɾo:l ɑ̃ ma gɾo:g diskɾo’go kət hɑ̃n ’ɾɑ̃mpo i dɛn]

un cheval c'est bizarre hein, s'il mord, il ne lâchera pas, jusqu'à ce que ses dents glissent

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vije un aneval d'ebeuliñ kwa

[pe viʒe nɑ̃'ne:val dœ'bœ:lĩ kwa]

quand il y avait un cheval à mettre bas quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 42 frazenn.
123