Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 86 frazenn.
12345

hag ar machin 'vez ket klevet ken ivez gwelet a rez, ar goukoug, met se zo drol hañ ! ha gwechall neuze e oa leun partout, ha me a blije se din, se a oa brav hañ xxx ( ?) ! « koukoug, koukoug ! », an eil o respont d'eben, ah oui ! ha goude xxx ( ?) « kozh koukoug ! kozh koukoug ! kozh koukoug ! »

[a maʃin ˌve kə ˌklɛwə ˈken ˌiˑe ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s - guˈkuk - mɛ ˌze zo ˈdɹoːl ɑ̃ - a gweˈʒɑl ˌnœˑe wa ˈlœ̃ˑn paɹˈtut - a me ˌbliˑʒe̞ ˌze dĩ - ˌze wa ˈbɹɑw ɑ̃ ? - kuˈkuk kuˈkuk - ˈnɛʎ ˌɹespɔ̃n diˈbeːn - a ˌwi - a ˌguˑde ? - ˈko̞s kuˌkuk ˈko̞s kuˌkuk ˈko̞s kuˌkuk]

et le machin on ne l'entend plus non plus vois-tu, le coucou, mais ça c'est bizarre hein ! et autrefois alors il y en avait plein partout, et moi j'aimais ça, c'était beau hein xxx ( ?) ! « coucou, coucou ! », se répondant l'un et l'autre, ah oui ! et après xxx ( ?) « vieux coucou ! vieux coucou ! vieux coucou ! »

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

ar mein a blije dezhi, les roches, ha me a oa an evned peogwir 'h on LPO

[ˈmɛɲ biʒe ˌde̞j - ... - a ˌme wa ˈnẽmnət py hɔ̃ ...]

les pierres lui plaisaient, les roches, et moi c'étaient les oiseaux puisque je suis à la LPO

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

klevet 'ma unan o lâret ur momed zo, tri-ugent vloaz... zo... zo, hag eu... eñ a oa un tamm paotr chafoutist ha tammoù partioù... evañ a rae ur bannac'h hag e oa arri tomm dezhañ, hag e oa arriet eu... amañ, d'ar c'houlz-se e oan o terc'hen menaj, ha fidedou, arri tomm-mat d'ar paotr adarre, sañs... hennezh 'h arrie... du-mañ 'h arrie alies ha... « hag eu... emezañ », hag e welan anezhañ oc'h antren 'ba an ti c'hoazh, « le modernisme tuera l'homme, emezañ », ha zo se ya... soixante-dix ans zo abaoe, ya 'vat ! hemañ a oa o chom er Wazh Du aze, ya 'vat ! « le modernisme tuera l'homme, emezañ », e welen anezhañ o fraoñval e divvrec'h evel-se, oh daonet e vo ! met lâret 'meus... lâret se mat a wech, « fidambie ! eñ 'oa ket genaoueg, sur ! met e blije ar bannac'h traoù dezhañ hag evel-se... eñ a oa vadrouilh te ! sell aze

[ˈklɛwə ma ˌyˑn ˈlɑːd ˈmomət so - tɾiyˈgɛnla - so zo - ag ə ˌhẽˑ wa ˌntɑ̃m ˈpo̞t ʃafuˌtis a ˌtɑ̃mo paɹˈtiˑo - ˈeːvə ɹe̞ ˈbɑ̃x a wa ˌɑj ˈto̞m ˌdeˑɑ̃ - a wa ˌɑjəd ə ˌɑ̃mɑ̃ - də ˈhulsˑe wɑ̃n ˌtɛɹhɛn ˈmeːnaʃ - ə fidəˈdu aj ˌto̞mˈmɑt tə ˈpo̞ˑd ˌɑɹe - ˌsɑ̃s hẽˑs ˌhɑje ˈdymɑ̃ ˌhɑje aˈliˑɛs a - ag ə ˌmeˑɑ̃ a ˌwe̞ˑlɑ̃ ˌneˑɑ̃ ˈhɑ̃ntɾən ban ˈtiˑ ˌxwɑs - ... ˌmeˑɑ̃ - a zo ze ja - ... zo ˌbwe - ja ha - ˌhemɑ̃ wa ˌʃo̞m ˌwɑˑzˈdyˑ ˌɑhe - ja vat - ... ˌmeˑɑ̃ - ˌwe̞ˑlɛn ˌneˑɑ̃ ˈfɹɑ̃wəl i ˈdiwvɹex vəˈse - o ˈdɑ̃wnəd ə vo - mɛ ˈlɑːɹɛ møs - ˌlɑˑt se ˌmɑd ə ˈweʃ - fidɑ̃mˈbiˑe̞ - hẽ ˌwa kə geˈnoˑg ˌzyˑr - mɛd e ˌbiˑʒe ˌbɑ̃x ˈtɾɛw ˌdeˑɑ̃ a vəˈse - ˌhẽˑ wa vaˈdɾuj te se̞l ˌɑhe]

j'en avais entendu un il y a un moment, cela fait... fait... soixante ans, et euh... c'était un gars « je m'en foutiste » et des petites fêtes... il buvait un coup et il était éméché, et il était arrivé euh... ici, à cette époque-là je tenais la ferme, et bon sang, voilà le gars bien éméché de nouveau, en princi... celui-là venait... il venait souvent chez moi et... « et euh... dit-il », et je le vois encore entrant dans la maison, « le modernisme tuera l'homme, dit-il », et ça c'est oui... il y a soixante-dix ans depuis, mais oui ! il habitait à ar Wazh Du là, mais oui ! « le modernisme tuera l'homme, dit-il », et je le voyais agiter les bras comme ça, oh damnation ! mais j'ai dit... dit ça plusieurs fois, « nom de dieu ! lui n'était pas idiot, assurément ! mais il aimait la boisson et donc... il était du genre à vadrouiller tiens ! voilà

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

koulskoude e dud a blije din met eñ n'eo ket nemet un andouilhenn hañ ! bon...

[kusˌkuˑde i ˈdyd ə ˌbliˑʒe̞ ˈdĩ mɛ ˌhe̞ˑ ne̞ kə mɛ nɑ̃nˈdujən ɑ̃ - ˌbɔ̃ˑn]

pourtant j'appréciais ses parents mais lui n'est qu'une andouille hein ! bon...

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

1. Emil a esplike istoarioù ha traoù 2. ah ya ! kontañ istoarioù a blije dezhañ ober 1. ha goût ober hañ !

1. [eˈmil a he̞sˈplike isˈtwɑˑɣjo a ˈtɣɛw] 2. [a ja - ˈkɔ̃ntɑ̃ isˈtwɑˑɣjo ˈbliˑʒe ˈdeˑɑ̃ ˈo̞ˑꝛ] 1. [oː - a ˌguˑd ˈoˑɹ ɑ̃]

1. Émile racontait des histoires et tout 2. ah oui ! il aimait raconter des histoires 1. et [il fallait] savoir le faire [il avait le savoir-faire] !

1. Mari-Jo Abad, 1944, Prad
2. If Sohier, 1940, Prad
(dastumet gant Tangi)

ar re-se a gleje bezañ... an div-se a gleje bezañ... bezañ... skolietaet peogwir e deskent aezet hag e blije ar skol dezhe

[ˌɹeˑze ˈgleʃe ˈbeˑɑ̃ - ˈdiw ze ˈgleʃe - ˈbeˑɑ̃ ˈbeˑɑ̃ - ˌskojeˈtɑˑt pyˌgyˑɹ ˈdiskɛɲ ˈɛːzɛd a ˈbliːʒe ˈskoːl ˌde̞ˑ]

celles-là auraient dû être... ces deux-là auraient dû être... être... scolarisées puisqu'elles apprenaient facilement et que l'école leur plaisait

Jeanne Gwerliskin, 1930, Kervorc'h (dastumet gant Tangi)

met ur bannac'h traoù a blije dezhañ paotr

[mɛ bɑ̃χ tɾɛw 'bli:ʒe deɑ̃ pot]

mais il aimait la goutte mon gars

Michel Bonno, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

an ouvrierien a cheñche eu... plas eu... menajoù, an hini n'en em blije ket 'ba ur plas pe... 'ba ur plas all eu... feiz, 'nije c'hoant da chañch, ha 'h aent da... justamant da foar Galon-goañv aze ivez, hag an hini a oa charreter a-hervez 'h ae d'ar foar, gant ur skourjez, en-dro beñ... da... deus e gerc'hen aze ya

[ˌnuvɣiˈɛˑɣjɛn ˈʃɛ̃ʃe ə - ˈplɑs ə meˈnɑˑʒo - ˈnˑi nɔ̃n bliˌʒe kə ba ən ˈplɑs pe - bah ˌplɑs ˈɑl ə - fe ˌniˑʒe ˈhwɑ̃n də ˈʃɑ̃ˑʃ - a hɛɲ ə - ʒysˈtɑ̃mɑ̃n də vwaꝛ ˌgɑˑlɔ̃n ˈguˑɑ̃ ˌɑhe ˌiˑe - a ˈnˑi wa ʃaˈɣɛtəꝛ ˈhɛɹwe he də ˈvwɑˑɹ - gɑ̃n ə ˈskuɹʒe - ˌdɣoˑ bɛ̃ dœ dœz i ˈgɛhɛn ˌɑhe ja]

les ouvriers changeaient euh... d'endroit euh... de fermes, celui qui ne se plaisait pas dans un endroit ou... dans un autre endroit euh... ma foi, il avait envie de changer, et ils allaient à... justement à la foire de la Toussaint là aussi, et celui qui était charretier, à ce qu'il parait, il allait à la foire, avec un fouet, autour ben... de... de son cou là oui

Bernard Mañcheg, 1937, Runan (dastumet gant Tangi)

1. a-wechoù, gwechall e vije kaset teil d'ar park, oh ! me 'blije ket din skuilh teil ! pa vije kaset un toullad devezhioù, e gasez anezhañ herie, skuilh anezhañ diouzhtu ! mat ! 2. ya, met ma 'nije sec'het 1. oh nom de dieu ! korve a vije skuilh teil, gant ar forc'h eu... e vije graet aze pa vije lake bernioù

1. [ˈweˑʒo - gweˌʒɑl viʒe ˈkɑsət ˈte̞j də ˈpɑɹk - ˈɔ - ˈme biˌʒe kə ˈtĩ ˌskyj ˈte̞j - pe ˌviˑʒe ˈkɑsə ˌtula deˈweːʒo - ˈgɑsez ˌneˑɑ̃ ˈhɛje - ˌskyj ˈneˑɑ̃ diˈsty - ˈmɑːt] 2. [ˌjɑ - mɛ ma ˌniˑʒe ˈzehət] 1. [... - kɔɹˌve viʒe ˌskyj ˈte̞j - gɑ̃n ˈvɔx ə - ˌviˑʒe ˌgwɛd ˌɑhe pe ˌviˑʒe ˈlɑkə ˈbɛɹɲo]

1. parfois, autrefois on transportait le fumier au champ, oh ! moi je n'aimais pas épandre du fumier ! quand il était envoyé [depuis] quelques journées, tu l'envoies aujourd'hui, tu l'épands tout de suite ! et bien ! 2. oui, mais s'il avait séché 1. oh nom de dieu ! c'était une corvée de répandre le fumier, avec la fourche euh... qu'on faisait là puisqu'on mettait des petits tas

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

1. 'blije ket din mont du-hont da vaesañ, peogwir e oa ur c'hleuziad lann ha me 'h ae 'ba kreiz al lann eno, me a wele ma saout ac'hane hag evel-se, « ma arri unan bennak e welin » 2. skoach deus... deus an avel marteze ivez ? 1. oh ! pas deus an avel, an doan !

1. [biˌʒe̞ kə ˈdĩ mɔ̃n ˈdyˑɔ̃n də ˈvɛsɑ̃ - pyˌgyˑɹ wa ˌhlœ̃jə ˈlɑ̃n a ˈme hɛ bah ˌkɹɛjz ə ˈlɑ̃n ˌeˑno - ˌme ˈwe̞ˑle̞ ma ˌzo̞wt ˈhɑ̃ːne a viˌse̞ ma ˌhɑj ˈyˑn məˌnɑˑg ˈwe̞ːlĩ] 2. [ˈskwɑʒ dez dez ən ˈɑwəl maˈtehe ˌiˑe] 1. [o paz dœz ˈnɑwəl - ˈdwɑ̃ːn]

1. je n'aimais pas aller là-bas faire paître, puisqu'il y avait un talus d'ajonc et moi j'allais au milieu des ajoncs là, moi je voyais mes vaches de là et comme ça, « si quelqu'un arrive je verrai » 2. se cacher de... du vent peut-être aussi ? 1. oh ! pas du vent, la peur !

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

he mamm 'blije ket ar bannac'h dezhi ivez met añfin... pep hini 'neus e si, an hini 'neus ket daou 'neus tri !

[i ˈmɑ̃m biˌʒe kə ˈbɑ̃x te̞j ˌiˑə mɛ ɑ̃ˌfiˑn - poˈpiːni nøz i ˈsiˑ - ˈnˑi ˌnøs kə ˈdɔw nøs ˈtɾiˑ]

sa mère n'aimait pas la boisson non plus mais enfin... on a tous un défaut, celui qui n'en a pas deux en a trois !

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Hent ar Baelon ya, hennezh zo un hent lec'h on-me o chom er penn all du-hont, hennezh zo un hent... peogwir d'hom... peseurt bloavezh a oa se ? daon ! arri zo tregont vloaz zo pe e-giz-se, e oa sekreterez ar maeri hag a blije... la langue bretonne dezhi, ha 'deva... me a oa dakord ganti, e oa desidet da reiñ anvioù d'an henchoù, 'ba he ide 'deva desidet ar sekreterez, 'dea kazi impozet serten plasoù met ar reoù all 'naint lâret dezhi « nann ! », Jañ-Mai ha me a oa o chom 'ba an hent-se, ha d'ar c'houlz-se e-pad an nevez-amzer, ar baelon a vije... fleur e-barzh, e oa pep tu d'ar girjer, e-pad pemp kant metr e-giz-se 'oa ket nemet baelon, hag e oa c'hwezh vat, ha 'meump desidet xxx ( ?), « ni ac'h a... ni ac'h a da choaz an anv, n'eo ket ar sekreterez a rey ! », ha Jañ-Mai a oa unan kozh eu... pet vloaz... pet vloaz... matren 'nefe bet kant vloaz bremañ Jañ-Mai, ouzhpenn memes ! « neuze ni 'h a da choaz anezhañ ! pa vezomp o sevel e vez c'hwezh vat amañ, c'hwezh ar baelon, ec'h a da vezañ... ec'h a da vezañ reiñet an anv-se d'an hent kozh, d'an hent... »

[ˌhe̞n ə ˈbe̞ˑlɔ̃n ja - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...]

Gurunuhel
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Denez Lachuer, 1945, Gurunuhel (dastumet gant Tangi)

Toulli... ya, met pelloc'h evit Toullig al Lann e oa unan all c'hoazh, Toullig al Lann a oa... oa Kotel, Albert Gautier, ya, Toullig al Lann, ha... ha... gwelet a rez, ha 'blije ket an anv dezhe ha gwelet a rez penaos e vez an dud ! hag e oa lakeet... ar Gernevez, a vije graet dioutañ, met eñ a oa Toullig al Lann !

[ˈtulig ˌjɑ - mɛ ˈpɛlɔɣ wit ˌtulig ˈlɑ̃n wa ˈnɑl ˌhwɑs - ˌtulig ˈlɑ̃n wa wa ˈkotəl - ... - ˌjɑ - ˌtulig ˈlɑ̃n - a a - ˌgwe̞ˑl ə ɣes - a biˌʒe kə ˈnɑ̃ːno ˈde̞ a ˌgwe̞ˑl ə ɣes pəˈnɔ̃ˑz ve ˈndyt - a wa laˈkeˑɛt - gɛꝛˈnewe - ˌviˑʒe ˌgwɛt ˈtɔ̃tɑ̃ - mɛ ˈhẽ wa ˌtuligˈlɑ̃n]

Toulli... oui, mais plus loin que Toullig al Lann il y en avait encore un autre, Toullig al Lann c'était... c'était Gautier, Albert Gautier, oui, Toullig al Lann, et... et... tu vois, et le nom ne leur plaisait pas et tu vois comment sont les gens ! et on avait mis... ar Gernevez, qu'on le nommait, mais ça c'était Toullig al Lann !

Peurid

If Kariou, 1930, Peurid (dastumet gant Tangi)

ha neuze dija eu... on... on maeronez deus ar c'hloc'h ya, bremañ 'meus... 'meus ur c'hloc'h ya met eu... ya, roet 'meus un tamm arc'hant ha neuze peneogwir, fidedoulle, 'meus eu... pep hini a gred 'ba ar sort a ra, met eu... ma zad a blije chapel Vre-se dezhañ... spontus kwa ya

[a ˌnœhe deˌʒɑ ə - hɔ̃ hɔ̃ mɛˈɹɔ̃ːnəs tœz ə ˈhlɔx ˌjɑ - ˌbo̞mɑ̃ møz møz ə ˈhlɔx ˌjɑ mɛd ə - ˈjɑ ˌɹoˑə møs tɑ̃m ˈɑɹhɑ̃n a ˌnœhe pynyˌgyˑr fidəˈdule møs ə - poˈpiːni ˌgɹeˑd bah ˌsɔɹd ə ɹa - mɛd ə mə ˈzɑˑd ˌbiˑʒe̞ ˌʃɑpəl ˈvɹeˑ ze ˌdeˑɑ̃ - ˈspɔ̃tys kwa ja]

et alors déjà euh... je suis... je suis marraine de la cloche oui, maintenant j'ai... j'ai une cloche oui mais euh... oui, j'ai donné un peu d'argent et alors puisque, bon sang, j'ai eu... chacun croit ce qu'il veut, mais euh... mon père appréciait cette chapelle de Bre-là... énormément quoi oui

Pederneg

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

me a blije din mont, da ormelañ

[me 'bi:ʒe dĩ mɔ̃n də ɔʁ'mɛ:lɑ̃]

moi j'aimais bien aller, pêcher les ormeaux

Jañ Briand, 1924, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh a blije dezhi ober he braz

[hɔ̃:z 'bli:ʒɛ dɛj 'o̞:bəʁ i vʁa:s]

celle-là aimait bien faire sa grande [dame, vaniteuse]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ne blije ket din manket ma merenn

[bli'ʒɛ kə dĩ 'mɑ̃ŋkəd mə mɛʁn]

je n'aimais pas rater mon déjeuner

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Met se zo, se zo drol, se 'meus soñj hañ deus se. Pinijenn evel-se. Ya. Ya kar se a marke ac'hanon. Ne oan ket ma kerez plac'h je m'en fous quoi. E blije din ober ma jeu evel e vije ezhomm d'ober met heu... Se zo kaoz e vije start din bezañ pinijenn.

Mais c'est bizarre, je me souviens de ça. La punition comme ça. Oui. Oui car ça me marquait. Je n'étais pas, si tu veux, un fille « je m'en fous ». J'aimais bien faire mes petites affaires comme il fallait faire mais heu... C'est pour ça que je trouvais difficile d'être en punition.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

me a blije conjugaison din

[me ’biʒɛ kõʒygɛzõ dĩ]

moi j'aimais la conjugaison

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Trevoureg a blije dezhi ?

[tre'vurk 'pliʒɛ dɛj]

Trevoureg lui plaisait ?

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 86 frazenn.
12345