Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 35 frazenn.
12

1. peogwir e oa Patrioted 'ba ar Vod aze, ha en ruines 2. a-benn neuze e oa an traoù o komañs stardañ kwa ! neuze e oa arri drouk ar Boched

1. [... ˈvoˑd ... - ...] 2. [... ˈstɑɹdɑ̃ ... - ...]

1. puisque les Patriotes étaient à ar Vod là, et [c'était] en ruines 2. pour alors la situation avait commencé à se tendre alors ! les Boches étaient devenus méchants alors

Kawan

1. Mari Martin, 1938, Kawan
2. If Koshig, 1938, Kawan
(dastumet gant Tangi)

1. arri int war o c'hiz 2. ya, se zo gwir 1. boched brein !

1. [ˌɑj iɲ waɹ o ˈhiːs] 2. [ˌjɑ - ˌze zo ˈgwiːɹ] 1. [ˌbɔʃə ˈbɹɛɲ]

1. ils sont de retour 2. oui, ça c'est vrai 1. sales boches !

1. Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler)
2. Solañj ar Bras, 1936, Louergad (Sant Eler)
(dastumet gant Tangi)

oh, bet 'na chañs 'vat gant... gant ar boched aze ivez, oh la la ! peogwir e oa arriet makizarien da reki... du-mañ e oa ur remork, hag e oa... ha 'ba Sant Laorañs e oa d'ober para... parachutiñ... armoù ha traoù, 'ba Koad... Koad Burlueg, hag eu... fidedoun ! hag e oa ezhomm tud da vont da... da gerc'hat anezhe goude, da gas anezhe, da Lannbaeron, da... d'ar maki, 'ba Lannbaeron e oa ur maki, hag eu... oh feiz ! e oa aet, oblijet e oa da vont deus an noz te xxx ( ?), met fidambie ! bet 'neuint chañs 'vat, daonet ! tremenet e oa Boched met 'oant ket tremenet just lec'h e oant hag evel-se... met... met sur dit ! ha darn deus ar makizarioù a oa mezv c'hoazh war ar marc'had, « ma n'eo ket trist memestra emezañ ! », ah ya ! kavet 'na se abominabl, lâret 'na se dezhe ivez, memestra ivez, met mezv c'hoazh met... ha fidedoun ar re-se a oa 'ba ar remork, hag eñ a oa o kerzhet 'ba... e penn a-raok ar gazeg, oh damen e vo ! ya 'vat !

[o ˌbet na ˈʃɑ̃ˑs hat gɑ̃n gɑ̃n ˈboʃəd ˌɑhe̞ ˌiˑe - o la la - pyˌgyˑɹ wa ˌɑjə makiˈzɑjən də ɹeki - ˈdymɑ̃ wa ɹøˌmɔɹk - a wa a ba ˌzɑ̃ ˈloˑɹɑ̃z wa ˌdo̞ˑɹ paɹa paɹaˈʃytĩ - ˈɑɹmʃo a ˈtɾɛw - bah ˌkwɑt ˌkwɑt byɹˈlyˑək - ag ə fidəˈdun - a wa ˌem ˈtyt tə ˌvɔ̃n də də ˈgɛɹhəd ˈne̞ˑ ˌguˑde - də ˌgɑs ˈne̞ˑ - də lɑ̃nˈbɛːɹɔ̃n - də də ˈmɑki bah lɑ̃nˈbɛːɹɔ̃n wa ˈmɑki - ag ə - o fe - wa ˌɛt - oˈbliːʒə wa də ˌvɔ̃n dœz ˈnɔ̃ˑz te ? - mɛ fidɑmˈbiˑe̞ - ˌbed nœɲ ˈʃɑ̃ˑs hat - ˈtɑ̃wnət - tɾeˈmeːnə wa ˈboʃət mɛ ˌwɑ̃ɲ cə tɾeˈmeːnə ˈʒys ˌle̞x wɑ̃ɲ a vəˈse mɛ - mɛd zyɹ ˌdit - a ˈdɑɹn dœz makiˈzɑːɹjo wa ˈmɛw ˌhwɑs waɹ ˈmɑhat - ma ˌne̞ kə ˈtɾist mo̞sˈtɾɑˑ ˌmeˑɑ̃ - a ja ˌkɑˑ na ˌze aboˈmiːnab - ˌlɑˑɹ na ze ˌde̞ ˌiˑe - mo̞sˈtɾɑˑ ˌiˑe mɛ ˈmɛw ˌhwɑs mɛ - a fidəˌdu ɹeˌze wa bah ɹøˈmɔɹk - a ˌhẽˑ wa ˈkɛɹzəd bah - ˌpe̞n əˌɹo̞ˑg ˈgɑːzək - o ˈdɑ̃mən ə vo - ja hat]

oh, il avait eu de la chance avec... avec les boches là aussi, oh la la ! puisque des maquisards étaient arrivés pour réqui... chez moi il y avait une remorque, et il y avait... et à Sant Laorañs on devait para... parachuter... des armes et tout, à Koad... Koad Burlueg, et euh... nom d'un chien ! et il y avait besoin de gens pour aller chercher... aller les chercher après, pour les apporter, à Lannbaeron, au... au maquis, à Lannbaeron il y avait un maquis, et euh... oh ma foi ! il était allé, il était obligé d'aller de nuit pardi xxx ( ?), mais bon sang ! ils ont eu de la chance, damnation ! des Boches étaient passés mais ils n'étaient pas passés juste là où ils étaient et donc... mais... mais je t'assure ! et certains des maquisards étaient ivres en plus par-dessus le marché, « si ce n'est pas triste quand même dit-il ! », ah oui ! il avait trouvé ça lamentable, il leur avait dit ça aussi, quand même aussi, mais ivres encore mais... et nom d'un chien ceux-là étaient dans la remorque, et lui étaient en train de marcher... devant le cheval, oh damnation ! mais oui !

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

hag ar boched a dremene 'ba... dre eno, hag e vije... peogwir e welent saout 'ba ar park, d'ober petra e vijent aet da welet ? met eno en em dremene traoù, eu... 'ba an toull-karr, a-geñv... just 'ba... eu... just 'ba an toull-karr e oa... e oa ur pezh bern keuneud, ha tri bern keuneud hag ur c'hleuz, eno e vije... eno e vije degaset an armoù, ha deus alese e deue ar c'hirri da gerc'hat anezhe deus an noz goude

[ag ə ˈboʃəd dɹeˈmeːnɛ ba dɹe ˈeːno - a ˌviʒe - pu ˈwe̞ːlɛɲ zo̞wt bah ˈpɑɹk - do̞ˑɹ ˈpɹɑ ˌviʒɛɲ ɛd də ˈwe̞ːlət - mɛ ˈeːno nɔ̃n dɹeˈmeːne tɾɛw - ə - ba tulˈkɑɹ ˈgẽːv - ʒyz bah - ə - ʒyst ba tulˈkɑɹ wa - wa pez ˌbɛɹn ˈkœ̃ːnət - a ˈtɾi bɛɹn ˈkœ̃ːnət a ˈhlœ̃ː - ˈeːno viʃe ˈeːno viʃe ˈdjɛsə ˈnɑɹmʃo - a də leˈse ˌdœe ˈhiɹi də ˈgɛhəd ne̞ dəz ˈnɔ̃ːz ˈguːde]

et les boches passaient à... par là, il y avait... puisqu'ils voyaient des vaches dans le champ, pourquoi faire seraient-ils allés voir ? mais il s'y passait des choses, euh... dans l'entrée de champ, au niv... juste dans... euh... juste dans l'entrée de champ il y avait... il y avait un grand tas de bois, et trois tas de bois et un talus, c'était là... c'était là que les armes étaient apportées, et de là, des charrette venaient les chercher la nuit après

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ar boched ac'h arrie aze da... da... da rekizisioniñ traoù da... 'h arrient 'ba an ti, ma vije andouilh en-pign aze, hop ! hag e vijent kavet anezhe tout gante, ha ma zad-kozh, eñ... eñ... eñ 'hat paotr ! eu... 'rae ket (gradoù ?) d'ar re-seoù

[ˈboʃət ˈhɑjɛ ˈɑhe də - də - də ɹekiziˈzjɔ̃ːnĩ ˈtɾɛw də - ˈhɑjɛɲ ban ˈtiː - ma ˌviʃe ˈɑ̃nduj ɛn ˈpiɲ ˌɑhe - ɔp - a viʒɛɲ ˈkɑːd ne̞ ˌtud ˈgɑ̃te̞ - a mə ˌzatˈkoːs hẽ hẽ hẽ ha po̞d ə - ˌɹɛ kə ˈgɹɑːdo də ˈzew]

les boches arrivaient là pour... pour... pour réquisitionner des choses pour... ils entraient dans la maison, s'il y avait de l'andouille à pendre là, hop ! et ils trouvaient tout, et mon grand-père, lui... lui... lui mon gars ! euh... ils ne faisaient pas (de faveurs ?) à ceux-là

???

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

Champ de tir ya, Champ de tir, eñ a oa... e oa graet Champ de tir dioutañ kar ar boched e-pad ar brezel 'h ae da... d'ober ar brezel vihan du-hont, ha d'ober des tirs, un antrenamant, ha me a wele anezhe deus du-mañ, 'meus bet gwelet anezhe o tremen, evit mont, han-se zo arri bepred pell zo hein !

[... ˌjɑ - ... ˌhẽ wa - wa ˌgɛt ... ˌdɔ̃tɑ̃ kɑɹ - ə ˈbo̞ʃəd pad ˈbɹeːzəl he̞ də - ˌdo̞ˑɹ ˈbɹeːzəl ˈviˑən ˌdyˑən - a ˌdo̞ˑɹ ... - ˌnɑ̃tɹɛˈnɑmɑ̃n - a me ˌwe̞ˑle ˌne̞ ˈtɹeme̞n duz ˈdymɑ̃ - møz ˌbe ˈgwe̞ˑl ˌne̞ ˈtɹeme̞n - vid ˈmɔ̃n - ɑ̃nˌse zo ˌɑj ˈbopət pɛl zo ɛ̃]

Champ de tir oui, Champ de tir, ça c'était... on l'appelait Champ de tir car les boches pendant la guerre allaient... faire des manoeuvres là-bas, et faire des tirs, un entraînement, et moi je les voyais de chez moi, je les ai vu passer, pour aller, donc ça fait longtemps hein !

Ived Gwilhou, 1935, Pederneg (dastumet gant Tangi)

aet e oa ar boched war-raok met ma vreudeur a oa e-mesk ar gwinnizh, koachet evel-se war o c'hof peogwir 'oa ket bet troc'het ar gwinnizh c'hoazh

[ˈɛd wa ˈbɔʃə waˈꝛo̞ˑk mɛ mə ˈvɣœːdəꝛ wa ˌmesk ə ˈgwinis - ˈkwɑʃə ve̞ˌse̞ waɹ o ˈhoːf py ˌwɑ kə ˈtɾo̞hə ˈgwinis ˌhwɑs]

les boches étaient partis mais mes frères étaient dans les blés, cachés comme ça à plat-ventre puisque le blé n'avait pas encore été coupé

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

ar boched pa vijent eu... o tebiniñ ar Fransijen, met hemañ a gaozee alman peogwir e oant 'ba ar frontier

[ə ˈbo̞ʃət pe ˌviʒɛɲ ə - teˈbiːnĩ vꝛɑˈsiːʒən - mɛ ˈhemɑ̃ goˈzeˑe ˈɑlmɑ̃n py wɑ̃ɲ bah fꝛɔ̃ˈtjɛꝛ]

les boches quand ils euh... (médisaient?) des Français, mais lui il parlait allemand puisqu'ils étaient à la frontière [Alsacien]

???

Jak Nikol, 1932, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)

hag... e oa daou éclaireurs o tont dre ar c'hoad, met 'mamp ket graet nemet akuitañ, o lâret d'ar batrioted e oa arri boched, ma 'dije kavet an daou éclaireurs-se ac'hanomp 'dijent zigouilhet ac'hanomp hañ ! hom-zeir !

[aː - wa dɔw ... ˌtɔ̃n dɾe ˈhwɑt - mɛ ˌmɑ̃m kə ˌge̞ mɛ aˈkwitɑ̃ - ˈlɑːꝛ də batɾiˈotəd wa ˌɑj ˈbɔʃət - ma ˌdiˑʒe ˈkɑːd dɔw ... ze ˈɑːnɔ̃m ˌdiʒɛɲ ziˈgujəd ˈɑːnɔ̃m ɑ̃ - ɔ̃m ˈzɛːꝛ]

et... il y avait deux éclaireurs [allemands] qui venaient par le bois, mais nous n'avions fait que (les devancer ?), en disant aux patriotes qu'il y avait des boches d'arrivés, si ces deux éclaireurs-là nous avaient trouvées ils nous auraient zigouillées hein ! toutes les trois !

???

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

1. ah ya ! 2. Kroashent ar Pigal, ah ben ya ! 'ba an traoñ aze 1. a-drek ti... a-drek ar Gernevez aze 2. voilà ! aze e vije eu... pa oa... pa oa bet eu... ar brezel gant ar boched aze, aze e oa munisionoù ha traoù hein ! voilà ! aze e oa... aze e oa un hent-karr 'ba... añfin boñ, 'vo ket graet dessin evel-se, un hent-karr 'ba ar park a oa aze da vont da Kroashent ar Pigal

1. [a ˌjɑ] 2. [ˌgwɑsən ˈpiˑəl - a bɛ̃ ˌjɑ - ba ˈtɾo̞w ˌɑˑe] 1. [ˌdɣek ti - ˌdɣeg gɛꝛˈnewe ˌɑˑe] 2. [... - ˌɑhe ˌviˑʒe ə - pe wa pe wa ˌbed ə - ˈbɣeːzəl gɑ̃n ˈboʃəd ˌɑhe - ˌɑhe wa myniˈsjɔ̃no a ˈtɾɛw ɛ̃ - ... - ˌɑhe wa ˌɑhe wa ˌne̞n ˈkɑꝛ ba - ɑ̃fin bɔ̃ ˌvo kə ˌgwe̞d ... vəˌse̞ - ˌne̞n ˈkɑꝛ ba ˈpɑꝛg wa ˌɑhe də ˌvɔ̃nt tə ˌgwɑsən ˈpiˑal]

1. ah oui ! 2. Kroashent ar Pigal, ah ben oui ! dans le bas là 1. derrière chez... derrière ar Gernevez là 2. voilà ! là il y avait euh... quand c'était... quand il y avait eu euh... la guerre avec les boches là, là il y avait des munitions et tout hein ! voilà ! là il y avait... là il y avait un chemin dans... enfin bon, on ne va pas faire de dessin, une voie charretière dans le champ qui était là pour aller à Kroashent ar Pigal

Ploueg

1. Alan Herveig, 1954, Ploueg
2. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

1. Kersteuñ 2. Kersteuñ, Kerstun peogwir zo boched e-barzh ivez 1. ya, Kersteuñ, ya, Kersteuñ a vije lâret

1. [kɛɹˈstœ̃ˑ] 2. [kɛɹˈstœ̃ˑ - kɛɹˈstun pəˌguˑɹ zo ˈbo̞ʃə ˌbaɹz ˌiˑe] 1. [ˌjɑ - kɛɹˈstœ̃ˑ - ˌjɑ - kɛɹˈstœ̃ˑ viʒe ˌlɑˑt]

1. Kersteuñ 2. Kersteuñ, Kerstun puisqu'il y a des boches dedans aussi 1. oui, Kersteuñ, oui, Kersteuñ qu'on disait

Tregrom

1. Solañj ar Bras, 1936, Louergad (Sant Eler)
2. Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler)
(dastumet gant Tangi)

a-hervez e oa div traction, div draction nevez, hag ar re-seoù a vije goloet gant keuneud war an deiz, pe gant raden pe... pe gant eu... dic'harzhadur, met goude e oa arriet ar boched

[’hɛʁwe wa diw tɾɑk’sjɔ̃ diw dɾɑk’sjɔ̃ ’newe a zew viʃe go’lo:ət gɑ̃n ’kœ̃:nət waʁ de: pe gɑ̃n ɾɑ:n pe pe gɑ̃n ə ˌdihaʁ’zɑ:dyʁ mɛ ’gu:de wa a’ɾi:ə ’boʃət]

à ce qu'il parait il y avait deux tractions, deux tractions neuves, et celles-là étaient recouvertes de fagots de bois le jour, ou de fougères ou... ou de déchets de débroussaillage, mais après les boches étaient arrivés

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

pa oa boched amañ e lake... ma mamm-gozh a lake « an dorifored zo war ar patatez »

[pe wa 'boʃəd 'ɑ̃mɑ̃ 'lɑkɛ mə mɑ̃m'go:z lɑkɛ ndoʁi'fɔ:ʁət so waʁ pa'tɑtəs]

quand les boches étaient ici, ma grand-mère mettait [dans son courrier]... mettait « les doriphores sont sur les patates »

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

Boched kenkent war o lerc'h.

Bocheut kénkén wa o lèc'h.

[boʃət kenken wa o lɛx]

Les boches aussitôt à leur poursuite.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

n'it ket da vont du-hont bremañ, n'it ket da vont du-hont ! ar boched zo a-hont, lazhet... lazhet 'neuint euh... mab Stefan aze, bremañ emaint o lakat an tan 'ba 'h menaj

[ne kə də vɔ̃n 'dyən 'bʁemɑ̃ ne kə də vɔ̃n 'dyən 'bo̞ʃət so a'wɔ̃n 'lɑ:hɛd 'lɑ:hɛ nœɲ ə mɑp 'stefɑ̃n 'ɑhe 'bʁemɑ̃ mɛɲ 'lɑkə ntɑ̃:n bɑh 'me:nɑʃ]

n'allez pas là-bas maintenant, n'allez pas là-bas ! les boches sont là-bas, ils ont tué... tué euh... le fils à Stéphan là, maintenant ils sont en train de mettre le feu à la ferme

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

gwelloc'h ar boched ganti evit ar Frañsizien

[’wɛlɔh ’boʃə ’gɑ̃ti wid vrɑ̃’si:ʒən]

elle préférait les boches aux Français

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e oant en em gavet a-greiz ar boched

[a wɑ̃ɲ nɔ̃n gɑ:d ba grɛjz ’boʃət]

et ils s'étaient retrouvés au milieu des boches

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ar boched a oa nevez-arri amañ

['boʃəd wa ˌnewe'ɑj 'ɑ̃mɑ̃]

les boches étaient nouvellement arrivés

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h ez du-hont, taol plê deus... deus ar boched euh

[ma hɛz ’dyɔ̃n to’plɛ dez dez ə ’boʃəd ə]

si tu vas là-bas, fais attention aux... aux boches euh

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

met goude e oa arri ar boched neuze, fidamdoule ! neuze e oamp cheñchet

[mɛ 'gu:de wa ɑj 'boʃəd 'nœe fidɑ̃m'dule 'nœe wɑ̃m 'ʃɛ̃ʃət]

mais après les boches étaient arrivés alors, bon sang ! nous étions changés

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 35 frazenn.
12