Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 30 frazenn.
12

amañ bremañ, kazi evel aze gant ar c'hleñved, me a soñj, e-skeud 'h omp ur presqu'île amañ ivez, se... se a ra 'meump nebeutoc'h

[ˈɑ̃mɑ̃ ˈbɹœmɑ̃ - ˈkɑhe we̞l ˈɑhe gɑ̃n ˈhlẽːvəd me ˈʒɔ̃ːs - skœd hɔ̃m ... ˈɑ̃mɑ̃ ˈie - ze ze ɹa mœm nœˈbœtɔx]

ici maintenant, presque comme là avec la maladie, je pense, étant donné que nous sommes une presqu'île ici aussi, ça... ça fait que nous avons moins [de malades du COVID]

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

bremañ e vezont tapet gant an oto eu... en em... en em welont ket kazi... surtout evel emañ kont bremañ gant ar c'hleñved ha tout aze, se zo ur gwall afer hañ !

[ˈbœmɑ̃ ve̞ɲ ˈtɑpə gɑ̃n ˈnoto ə - nɔ̃n nɔ̃n we̞ˈlɛɲcə ˈkɑhe - syɹtu we̞l mɑ̃ ˌkɔ̃n ˈbœmɑ̃ gɑ̃n ˈhlẽːvəd a ˈtud ˌɑhe - ze zo ˌgwɛl ˈɑfəɹ ɑ̃]

maintenant on les prend avec la voiture [enfants véhiculés à l'école] euh... ils ne se... ils ne se voient presque pas... surtout avec la situation actuelle avec la maladie et tout là, c'est un sacré problème hein !

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

hag e-skeud-se, ma 'defe ur c'hleñved 'ba e zouar e varvfent tout

[... waɹ i ˈzuˑaɹ ˈvɑɹfɛɲ ˈtut]

et du coup, si une maladie venait sur ses terres ils mourraient tous [poulets]


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ifig ar Falc'her, 1940, Rospez (dastumet gant Tangi)

ar pezh zo, kazi sur, eo ma... ma... ma dapfemp anezhañ, 'vije ket ken gwazh, met eu... se 'harz ket ac'hanout, ar jeu bezañ vaksinet 'harz ket ac'hanout... da dapout ar c'hleñved (T. : ha da reiñ ar c'hleñved d'unan all neuze) na da reiñ d'unan all, met eu... ar pezh zo, ma tapez anezhañ, da-unan, en em denni... surtout ar reoù... an dud yaouank eveltomp-ni, e vez tenereoc'h kwa

[ˌpeˑs so ˌkɑˑʒe ˈzyːɹ - e̞ ma ma ma ˈdɑpfe̞m ˌneˑɑ̃ - viˌʒe kə ˈken gwask - mɛd ə - ze ˌhɑɹs kəd ˈo̞wt - ˌʒœˑ ˈbeˑɑ̃ vakˈsiːnə ˌhɑɹs kəd ˈo̞wt - də ˈdɑpud ə ˈhlẽːvət - na də ˌɹɛˑĩ də ˈnɑl - mɛd ə ˌpeˑs so - ma ˈtɑpe̞z ˌneˑɑ̃ - dəˈhyˑn - nɔ̃n ˈdɛni - syɹˌtud ɹew - ndyd ˈjo̞wɑ̃ŋ we̞ltɔ̃m mym - ve teˈneːɹɔx kwa]

le truc, quasi sur, c'est que si... si... si nous l'attrapions [COVID], ce ne serait pas aussi grave, mais euh... ça ne t'empêche pas, le fait d'être vacciné ne t'empêche pas... d'attraper la maladie (T. : et de transmettre la maladie aux autres alors) ni de la transmettre aux autres, mais euh... le truc, si tu l'attrapes, tout seul, tu t'en tireras... surtout les... les jeunes comme nous, c'est plus atténué quoi

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

e oa staget ar c'hleñved warnañ

[wa ˈstɑːgə ˈhlẽːvəd ˈwɑɹnɑ̃]

il avait été atteint par la maladie

Ana Kozhig, 1929, Bear (dastumet gant Tangi)

ar c'hleñved, se zo kazi evel... e oa bet Tchernobyl, 'teus ket soñj ? e oa roet dimp da... 'da esaet reiñ dimp da grediñ... e oa tapet ganimp abominabl, daon ! e oa kazi kemer an dud evit eu... leuioù ivez, ya met, se zo gwir ! aze e oant oc'h ober ar memestra, boñ, amañ e vijent bet kontant a-walc'h d'ober ar memes tra, met ar c'hleñved eu... 'oar ket pelec'h emañ... emañ ar frontierioù evel-se

[ə ˈhlẽːvəd - ze zo ˈkɑhe we̞l - wa be ... ˌtøs kə ˌʒɔ̃ˑs - wa ˌɹoˑəd dim də - da e̞ˈsɑːd ˌɹɛˑĩ dim də ˈgɹeːdĩ - wa ˈtɑpəd gəˈnim aboˈmiːnəp - dɑ̃w wa ˌkɑhe ˈkemɛɹ ˈndyd wid ə ˈlwɛjo ˌiˑe - ja mɛ - ze zo ˈgwiːɹ - ˌɑhe wɑ̃ɲ ˌho̞ˑɹ mo̞sˈtɹɑˑ - bɔ̃ - ˈɑ̃mɑ̃ ˌviʒɛɲ bet ˌkɔ̃ntɑ̃n əˈwɑx do̞ˑɹ mo̞sˈtɹɑˑ - mɛ ˈhlẽːvəd ə - ˌwɑɹ kə ˌple̞x mɑ̃ - mɑ̃ fɹɔ̃ˈtjɛːɹjo viˈse̞]

la maladie, c'est presque comme... lorsqu'il il avait eu Tchernobyl, tu ne te souviens pas ? on nous avait fait... ils avaient essayé de nous faire croire... qu'ils avaient réussi de façon extraordinaire [à bloquer le nuage radioactif], dame ! c'était presque prendre les gens pour euh... des veaux aussi, oui mais, c'est vrai ! là ils faisaient la même chose, bon, ici ils auraient bien aimé faire la même chose, mais la maladie euh... elle ne sait pas où sont... sont les frontières comme ça

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

pa oa bet ar c'hleñved ha koñfinement, aze e oa... e oant... e oant paouezet da delefoniñ d'an dud

[pə wa ˌbed ə ˈhlẽˑvəd a ... - ˌɑhe wa - wɑ̃ɲ wɑ̃ɲ ˌbe po̞ˈweˑzəd də deleˈfoˑnĩ dən ˈdyt]

quand il y avait eu la maladie et le confinement, là c'était... ils avaient... ils avaient cessé de téléphoner aux gens [plateformes]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

gwashaet eo ar c'hleñved

[waˈsɑːd e̞ ˈhle̞ːvət]

la maladie empire [Covid19]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

bugale klañv a dremene ar c'hleñved d'ar reoù all

[byˌgɑːle'klɑ̃: dʁe'me:nɛ 'hlẽ:vəd də ʁe'wɑl]

des enfants malades transmettaient la maladie à d'autres

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

techet e oa deus ar c'hleñved-se

['teʃəd wa dəz 'hlẽ:vət se]

elle était sujette à cette maladie-là [tuberculose]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

n'eo ket tremenet ar c'hleñved c'hoazh

['ne̞kə tʁe'me:nəd 'hlẽ:vət hwɑs]

la maladie n'est pas encore passée [derrière nous]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ar c'hleñved n'eo ket gwellaet

[’hlẽ:vəd ne̞ kə gwɛ’lɑ:t]

la maladie n'est pas guérie [pas de remède contre le Covid19]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h arri ar c'hleñved, ma 'h arri ar c'hleñved evel e vez lâret, feiz... feiz, neuze out diskaret, neuze out diskaret, met pa n'arri mann ebet, ar bloavezh a dremen fonnus

[ma hɑj ə 'hlẽ:vət ma hɑj ə 'hlẽ:vət wɛl ve 'lɑ:ʁəd ə fe: fe: 'nœ:he hud dis'kɑ:ʁət 'nœ:he hud dis'kɑ:ʁət mɛt pe nɑj mɑ̃n bed ə 'blɑwəz 'dɾemɛn 'vɔ̃nys]

si la maladie survient, si la maladie survient comme on dit, ma foi... ma foi, alors tu déclines, alors tu déclines, mais quand rien n'arrive, l'année passe vite

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

nann, ar c'hleñved a grog hañ

[nɑ̃n 'hlẽ̞:vəd gʁɔ:g ɑ̃]

non, la maladie attaque hein

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall-gozh 'meus klevet ma dad o lâret penaos... se zo kaoz eu... war ar feurmioù e vije deklaret, pa vijent graet, ne vije ket droed da divarrañ ar c'hoad ac'hann e vije krog miz meurzh, peotramant 'h arrie da... dezhañ da voutañ, 'h arrie ar c'hleñved warnañ evel eu... penaos e lârfen-me dit ? war serten traoù e vez jaunisse ha hemañ a vije arri da vezañ evel pa vije bet revet kwa, gwenn, ha neuze e sec'he, (ec'h avorte ?) tout kwa, na labourent ket evel...

[gweʒɑl’go:s møs ’klɛwəd mə dɑ:d lɑ:ɹ pə’nɔ̃:z se zo ko:z ə waɹ ’fœɹmjo viʒe de’klɑ:ɹət pe viʒɛɲ gwɛt viʒe kə dwɹœt tə di’vɑɹɑ̃ hwɑt hɑ̃n viʒe kɹɔ:g mis’mœɹs pe’tɑ̃mɑ̃n ’hɑje də deɑ̃ də ’vutɑ̃ ’hɑje ’hlẽ̞:vəd waɹnɑ̃ wɛl ə pə’nɔ̃ lɑɹfɛn me dit waɹ sɛɹtən tɾɛw ve ʒo’nis a ’hemɑ̃ viʒe ɑj də ’ve:ɑ̃ wɛl pe viʒe be ’ɹɛwət kwa gwɛn a ’nœ:he ’ze:he ha’vœɹte tut kwa na labu’ɹɛɲ kə wɛl]

il y a bien longtemps j'ai entendu mon père dire que... c'est pour ça que euh... sur les baux locatifs il était déclaré, quand ils étaient faits, qu'il n'y avait pas le droit d'émonder le bois avant que le mois de mars ne soit commencé, sinon il arrivait que... pour qu'il pousse, la maladie les touchait comme euh... comment te dirais-je ? certains étaient touchés par la jaunisse et celui-ci en arrivait à être comme s'il était roussi par la gelée quoi, blanche, et alors il desséchait, il (avortait ?) tout quoi, ils ne poussaient pas comme...

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar pichoned zo bet ur c'hleñved warne ivez

[pi'ʃɔ̃:nət so bed 'hlẽ̞:vəd waɹnɛ ie]

les pigeons ont été victimes d'une maladie aussi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bremañ emañ ar c'hleñved warne

['bomɑ̃ mɑ̃ 'hlẽ:vəd waʁnɛ]

maintenant ils sont touchés par la maladie [renards]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

disfiz 'meus e deufe ar c'hleñved warne

[’disfi møs ’dœfe ’hlẽ:vəd warnɛ]

je me méfie que la maladie ne vienne dessus [patates]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : penaos int marv ?) war ar c'hleñved 'vat !

[war 'hlẽ:vət hɑ]

(T. : comment elles sont mortes ?) de maladie ! [abeilles]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ar glav zo fall kwa, pa ne vez ket nemet amzer sec'h ne deu ket prim met pa vez glav ha heol a-beb-eil, ha surtout ma deu un tamm bihan oraj, e vez tomm, ha glav a-wechoù e vez yen, se lak ar c'hleñved da dont warne

[glɑw zo vɑl kwɑ pe ve kə mɛ ’ɑ̃mzer zeh dœ kə prym mɛ pe ve glɑw a ’hɛwɔl bo’bɛʎ a syr’tud mɑ dœ tɑ̃m ’biən ’o:rəʒ ve tom a glɑw ’we:ʒo ve ji:n a ze lɑk ’hlẽ:vət tɔ̃n warnɛ]

la pluie est mauvaise quoi, quand il n'y a qu'un temps sec elle ne vient pas vite [maladie], mais quand la pluie et le soleil alternent, surtout s'il arrive un peu d'orage, il fait chaud, et de la pluie parfois il fait froid, ça favorise l'apparition de la maladie [patates]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 30 frazenn.
12