Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 13 frazenn.

Berrepoz ya, Berrepoz, eno e choment berr da repoziñ ! a-raok mont da Borzh Lazou !

[bɛˈɾepɔz ja - bɛˈɾepɔs - ... - ... - ... ˌbɔꝛ ˈlɑˑzu]

Plufur
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Rene Meurig, 1936, Koatreven (dastumet gant Tangi)

Ah se a depante. Pa vijent reuz-kole. Pa vijent reuz-kole e vijent kaset. Reuz-kole a vije graet dionte, pa vije poent kas anezhe d'ar c'hole. Ya peogwir neuze e vijent prest da... karzhañ a-raok deus ar park, peotramant lampat war ar reoù all ha... a-bep-sort quoi. (R. Ha penaos e vije gouvezet neuze ?) Beñ peogwir e vijent oc'h esa lampat war ar reoù all. Ha neuze e choment trankil eno moarvat o soñjal 'h eo ar c'hole a oa oc'h arriet met... n'eo ket ar c'hole e vije. Ha e vijent en em drompet quoi.

Ah, ça dépendait. Quand [les vaches] étaient en chaleur. On les envoyait quand elles étaient en chaleur. On disait « en chaleur », quand il était temps de les envoyer au taureau. Oui, parce qu'alors, elles étaient capables de s'enfuir du champ, ou bien de sauter sur les autres, et tout. (R. Et comment on savait ?) Ben, parce qu'elles essayaient de sauter sur les autres, qui restaient tranquilles, elles pensaient probablement que c'était le taureau qui arrivait, mais... ce n'était pas le taureau, elles s'étaient trompées.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

neuze e choment betek pevarzek vloaz da... da ruzañ o botoù-koad aze, 'ba Plûned, eñ a deske kenkoulz ha me

['nœ:he 'ʃo̞mɛɲ 'bekə paʁ'zɛgla də də 'ʁy:zɑ̃ o boto'kwɑd 'ɑ:he ban 'ply:nət hẽ̞: 'diske kenkulz a me]

alors ils restaient jusqu'à quatorze ans à... à traîner leurs sabots là, à Plûned, il apprenait aussi bien que moi

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ha pa vez kouchet un tamm evel gwechall war-lerc'h ar melchon aze, pa vije diaoulet, ma vije sec'h, e klevez anezhe o strinkat aze hag a-wechoù pa 'tije graet memes div eur labour aze gant eu... ma vije arri (berr ar c'hof ?) ha neuze e vije uzet-libr, ne chome ket al loaioù... « loaioù an diaoul » kwa a vez lâret eu... ne choment ket en o flas, a-benn neuze e vije uzet un toullad, tout, ar bouton hag ar boulon ha tout, pa vije sec'h evel-se e tomment kwa ha primoc'h-se 'h uzent ivez kwa

[a pe ve 'kuʃət tɑ̃m wɛl gwe'ʒɑl waɹ'lɛɹh 'mɛlʃɔ̃n 'ɑ:he pe viʒe 'tjo̞wləd ma viʒe zeh 'glɛwɛz nɛ: 'stɾiŋcəd 'ɑ:he a 'we:ʒo pe tiʒe gwɛd 'mɛməs 'di:vəɹ 'lɑ:buɹ 'ɑ:he gɑ̃n ə ma viʒe ɑj bɛɹ ho:f a 'nœ:he viʒe ˌy:zədˈlip ʃo̞ˈme kə 'lwɑjo 'lwɑjo djo̞wl kwa ve lɑ:d ə ʃo̞'mɛɲ cə no vlɑs bɛn 'nœ:e viʒe 'y:zə 'ntulət tut 'butɔ̃n a 'bu:lɔ̃n a tut 'ɑ:he pe viʒe zex və'se 'do̞mɛɲ kwa a 'pɾymɔh ze 'hy:zɛɲ ie kwa]

et quand c'était tassé un peu comme autrefois après le trêfle là, quand on hersait, si c'était sec, tu les entendais gicler [cailloux] là et parfois quand tu avais fait même deux heures de travail là avec euh... si xxx ( ?) et alors complètement usé, les cuillères ne restaient pas... « les cuillères de l'extirpateur » quoi qu'on dit euh... elles ne restaient pas en place, pour alors il y en avait plusieurs d'usées, entièrement, le bouton et le boulon et tout, quand c'était sec comme ça elles chauffaient quoi et elles s'usaient plus vite aussi quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Bezañ e oa darn ha ne oant ket ken ker, dre an avani ar re-se a vije... reoù ha ne vije ket... Ne vije ket pleet dionte kement, ma kerez. Ha evel-se ne vijent ket... ne choment ket ken brav toutafet quoi.

[’beã wa ’daʁn a wãŋ kə ’kenkeʁ dʁe nãvẽŋ ʁeze viʒe ’ʁew a viʒe kət – viʒe kə ’pleət ’tõnte̞ ’kemən ma’keəs – a vəse viʒɛŋ kət – ’ʃomɛŋ kə ’kenbʁaw tuta’fe̞t kwa]

Il y en avait certaines [coiffes] qui n'étaient pas aussi chères, du fait qu'elles n'étaient pas aussi ouvragées, si tu veux. Et du coup, elles ne restaient pas tout à fait aussi jolies.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ya, ne vijent ket ken brav toutafet. Ha goude, se a depante deus e vije graet dezhe evel just. Ma vijent soagnet evel just e choment brav, ha ma... Ar reoù ne soagnent ket o re, ne choment ket brav ivez.

[ja viʒɛŋ kə 'kenbʁaw tuta'fe̞t – a 'guːde zə de'pãnte døz viʒe gwɛt 'te̞ː vɛl'ʒyst – ma viʒɛŋ 'swɛ̃ɲət vɛl'ʒyst 'ʃomɛŋ 'bʁaw a ma – 'ʁew 'swɛ̃ɲɛŋ kəd o 'ʁeː 'ʃomɛŋ kə 'bʁaw iə]

Oui, elles [les coiffes] n'étaient pas tout à fait aussi jolies. Et après, ça dépendait de ce qu'on en faisait. Si on en prenait soin, elles restaient jolies, et si... Celles qui ne prenaient pas soin des leurs, elles ne restaient pas jolies.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

... e choment 'ba en o flas kwa

['ʃɔmɛɲ ban o vlɑs kwa]

il restait dans leur ferme quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

... e choment 'ba en o flas kwa

['ʃɔmɛɲ ban o vlɑs kwa]

il restait dans leur ferme quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

e choment en o fezh

[’ʃomɛɲ no fe:s]

ils restaient entiers [cassis lors de la cuisson]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ne choment ket kraz

['ʃomɛɲ cə krɑ:s]

elles ne restent pas desséchées

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

e toez un tu dezhi hag e choment

['toɛs ty: dɛj a 'ʃomɛɲ bars]

tu la couvres d'un côté et elles restaient dedans [les abeilles dans la ruche]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

... e choment 'ba en o flas kwa

['ʃɔmɛɲ ban o vlɑs kwa]

il restait dans leur ferme quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha feiz neuze e vije dreset ar c'hochon bihan ha 'h ae da gêr gantañ. Met hini ebet ne oa bet marv war ma lerc'h. Ah nann, tout e choment.

A fé neuhé vijé drèset hochon bien a ’h ê de gêr gantañ. Mè hini béd oa bé marw war me lèrh. A nann, toud chomènt.

Et alors on [= je] réparait [recousait] le petit cochon et elle retournait à la maison avec lui. Mais aucun n'était mort après mes soins. Ah non, tous avaient survécus.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kavet zo bet 13 frazenn.