Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 71 frazenn.
1234

1. ar Vilin Vihan ya, ya, hoñ a oa e traoñ d'ar Velchoneg 2. ya, ya, ya ! lâret 'teus se din ya 1. ya, Pepe 'h ae di ha ge vije graet, d'ar c'houlz-se, e vije troc'het yeot, hag evel... 2. ah bon ? 1. e vije lâret « en-dro d'ar Vilin Vihan zo arri un tamm mat a yeot », ha neuze e vije kaset ar c'harr, ha gant ur c'hravazh, war... war o skoazioù 2. gwechall e oa (o zrabazh ?) 1. e vije diboullet ur bern yeot evel-se, da degas d'ar saout 2. d'al loened

1. [ə ˌviˑlin ˈviːən ja - ja - ... vɛlˈʃɔ̃ːnək] 2. [ja ja ja - ...] 1. [ja - ... - ... - ... - ... ˈjɛwt - ...] 2. [...] 1. [... - ... də ˌviˑlin ˈviːən ... - ... - ...] 2. [...] 1. [... diˈbuləd ... - ...] 2. [...]

1. ar Vilin Vihan oui, oui, ça c'était en bas de ar Velchoneg 2. oui, oui, oui ! tu m'as dit ça oui 1. oui, Pépé y allait et on faisait, à cette époque-là, on coupait de l'herbe, et comme... 2. ah bon ? 1. on disait « autour de ar Vilin Vihan il y a pas mal d'herbe », et alors on envoyait la charrette, et avec une civière, sur... sur les épaules 2. autrefois il y avait xxx ( ?) 1. on débardait plein d'herbe comme ça, pour apporter aux vaches 2. aux bêtes

Plouared
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Anna ar Briker, 1939, Plouared
2. Pier Tredan, 1939, Plouared
(dastumet gant Tangi)

aze zo kavet istr, 'ba an traoñ aze 'ba ar rinier, ya, aze e oa ur revolusion da... da... paotred yaouank deus Lanvilin 'na... 'na ur menaj aze, e-tal komanant, abalamour da reiñ dour d'ar saout en 76 'deuint toullet, toullet 'ba ar sabrenn e bord... e bord ar rinier, da... da... da... (degas ?) dour (d'ober ?) ur puñs, hag e oa ist, coquilles d'huître

[ˌɑhe̞ zo ˌkɑˑd ˈist - ban ˈtɾo̞w ˌɑhe̞ bah ˈɹĩŋəɹ - ja - ˌɑhe̞ wa ˌbe ɹevolyˈsiˑɔ̃n də də - ˌpo̞tə ˈjo̞wɑ̃ɲ døz lɑ̃nˈviːlin na na ˈmeːnəʒ ˌɑhe̞ - ˌtal ko̞ˈmɑ̃ːnən - ˌblɑ̃m tə ˌrɛˑĩ ˈduːɹ ˈzo̞wt ... dœɲ ˌtulət - ˌtuləd bah ˈzɑːbɹən bɔɹd - bɔɹd ə ˈrĩɲəɹ - də də də dɛz ˈduːɹ - ˌdo̞ˑɹ ˈpỹˑs - a wa ˈist ...]

là on a trouvé des huîtres, là en bas dans la rivière, oui, là ça avait été un remue-ménage pour... pour... des jeunes de Lanvilin avaient... avaient une ferme là, à côté de la ferme, pour donner de l'eau aux vaches en 76 ils ont creusé, creusé dans le sable au bord... au bord de la rivière, pour... pour... pour... (apporter ?) de l'eau, (pour faire ?) un puits, et il y avait des huîtres, des coquilles d'huître

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

damen e vo ! eñ 'na graet pennbouzell gant ar moto, hag e oa renket degas ar moto all din, ha... ha me... ha demarret ha tout, ha fidedoue neuze e oa lâret din gant... gant al lutanant mont war-benn, ha me... o vont en-dro, entre les bidons aze evel-se, impeccable, bet ma bermi ganin en taol kentañ, eu... egile a oa sot

[ˈdɑ̃mən ə vo - ˈẽ na ˌgwɛt pe̞nˈbuˑəl gɑ̃n ə ˈmoto - a wa ˈɹɛŋkə ˈdɛs ˌmoto ˈɑl ˌdĩ - a a ˈme - a deˈmɑɹəd a ˈtut - a ˌfidəˈduˑe ˌnœˑe wa ˌlɑˑɹ ˈdĩ gɑ̃n - gɑ̃n ə lyˈtɑ̃ːnən ˌmɔ̃n waɹˈbe̞n - a ˈme - ˌvɔ̃n ˈdɾoˑ - ... ˌɑˑe ˌse - ... - ˌbe mə ˈbɛɹmi gəˈnĩ ˌtol ˈkentɑ̃ - ə - eˈgiːle wa ˈzoːt]

damnation ! il avait chuté avec la moto, et il avait fallu m'amener l'autre moto, et... et moi... et [je l'avais] démarré et tout, et bon sang alors le lieutenant m'avait dit... de monter dessus, et moi... de circuler, entre les bidons là comme ça, impeccable, [javais] eu mon permi du premier coup, euh... l'autre était fou

Jañ Nikolaz, 1932, Bear (Trezelan) (dastumet gant Tangi)

n'emañ ket, dispennet e oa, oh ma doue ! me a oa bet aze 'ba... o kas... an hini bihan aze a oa... unan bihan a oa ganet ha marv aze 'ba hennezh, hag e oa renket degas anezhañ da... 'oa ket nemet un tamm... un tamm gwenojenn, da vont d'an ti-se, ha renket degas anezhañ e bord an hent aze, ha me a oa 'ba ar skol hag e oamp laket da dougal, me a oa bihan d'ar c'houlz-se

[ˌmɑ̃ kət - disˈpe̞nə wa - o ma ˈduˑe - ˌme wa ˌbed ˈɑhe̞ bah - kɛs - ˌnˑi ˈbiˑən ˌɑhe̞ wa - ˌyˑn ˈbiˑən wa ˈgɑ̃ːnəd a ˈmɑɹw ˌɑhe̞ ba ˌhẽˑs - a wa ˌɹɛŋkəd ˈdɛs ˌneˑɑ̃ də - ˌwɑ kə ˌmɛ tɑ̃m - tɑ̃m wiˈɲoːʒən - də ˌvɔ̃n dən ˈtiˑ ze - a ˌɹɛŋkə ˈdɛz ˌneˑɑ̃ bɔɹ ˈnɛn ˌɑhe̞ - a ˌme wa bah ˈskoːl a wɑ̃m ˈlɑkə tə ˈduːgəl - ˈme wa ˈbiˑən də ˈhulsˑe]

non, ça avait été démoli [maison], oh mon dieu ! moi j'avais été là... envoyer... le petit là était... un petit était né et mort là dans celle-là, et il avait fallu le ramener à... il n'y avait qu'un petit... un petit sentier, pour aller à cette maison-là, et il avait fallu le ramener au bord de la route là, et moi j'étais à l'école et on nous avait mis à porter, moi j'étais petit à cette époque-là

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

ma vez frank an traoù, ma 'tez c'hoant, degas unan din ! degas unan din, kement ha gwelet !

[ma ve ˈvɣɑ̃ŋˤ ˌtɾɛw - ma te ˌhwɑ̃n dɛs ˈyˑn ˌdĩ - dɛs ˈyˑn ˌdĩ - ˈkem ta ˈgwe̞ˑlɛt]

si tu en as pleins, si tu veux, amène m'en un [portrait de moi] ! amène m'en un, histoire de voir !

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

aze e oa... aze e oa ur bie evel e vez lâret eu... graet eu... ar rinier da dont da... da degas dour evit gallet degas eu... n'onn pesort en-dro, hag aze... met... met ya, met aze e oa... aze e oa ur bi... ar bie a oa hir-mat ha... derc'hen anezhañ pa arrie taolioù dour, e vije... ha neuze e forse ha... e vije ret ober, repariñ evit se e oa ezhomm kazi da... simantet hed-ha-hed, harz anezhañ da... arrije dreist met xxx ( ?), ma rae (tourn ?) aze, ya, ya

[ˌɑhe wa - ˌɑhe wa ˈbiˑe we̞l ve ˌlɑˑd ə - gwe̞d ə - ə ˈɹɛ̃ːvjəɹ də ˌdɔ̃n tə - də ˌdɛz ˈduːɹ wi ˈgɑlə ˌdɛs ə - ˌnɔ̃m sɔɹd ˈdɾoˑ - ag ˌɑhe - mɛd mɛd ja - mɛd ˌɑhe wa - ˌɑhe wa ə ˈbi - ˈbiˑe wa ˌhiˑɹˈmɑt a - ˈdɛhɛn ˌneˑɑ̃ pe ˈhɑje ˌtojo ˈduːɹ - ˌviʒe - a ˌnœhe ˈvɔɹse a - ˌviʒe ˈɹɛd ˌho̞ˑɹ - ɹeˈpɑˑĩ wi ˈse wa ˈem ˌkɑhe də - ziˈmɑ̃tə ˌheˑtaˈheːt - ˌhɑɹz ˌneˑɑ̃ də - ˈhɑjʃe ˈdɹɛjst mɛ ? - ma ɾe̞ ˈtuɾn ˌɑhe - ja ja]

là il y avait... là il y avait un bief comme on dit euh... fait euh... la rivière pour aller à... pour amener l'eau pour pouvoir actionner euh... je ne sais pas quoi, et là... mais... mais oui, mais oui, mais là il y avait... là il y avait un bi... le bief était très long et... le maintenir quand arrivait des paquets d'eau, il y avait... et alors ça forçait et... il fallait faire, réparer pour ça il fallait presque euh... cimenter tout du long, l'empêcher de... qu'elle n'arrive par-dessus mais xxx ( ?), si ça faisait xxx ( ?) là, oui, oui

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

« gortoz ! » ha... ma dad-me, 'h ae da gerc'hat eu... deus ar varrikenn, tennañ chistr deus ar varrikenn, gant ur voutailh, da degas d'ar reoù all

[ˈgɔto̞s a - mə ˈdɑːd ˌme - ˌhe də ˈgɛhət ə - dœz vaˈɹicən - ˈtɛnə ˈʒist tœz vaˈɹicən - gɑ̃n ˈvutaj - də ˌdes tə ˌɹeˈwɑl]

« attends ! » et... mon père à moi, allait chercher euh... de la barrique, il tirait du cidre de la barrique, avec une bouteille, pour apporter aux autres

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

oa ket bras bras, e-kichen ar Roc'h Huon neuze ti Jagin, eu... aze e oa saout, pezhioù saout ha koleed ha... hag ec'h arrie an dud da degas o buoc'h d'ar c'hole aze, ya ! sell aze hañ !

[ˌwɑ kə ˈbɹɑˑz ˌbɹɑˑz - ˌkiʃən ˌɹɔˈxyˑɔ̃n ˌnœhe̞ ti ˈʒɑːgin - ə - ˌɑhe̞ wa ˈzo̞wt - ˌpeˑʒo ˈzo̞wd a kwɛˈleˑət a - a ˌhɑje ˈndyt tə ˌde̞s o ˈbyx tə ˈhwɛːle ˌɑhe̞ - ˌjɑ - sɛl ˌɑhe̞ ɑ̃]

ce n'était pas très grand, en comparaison de ar Roc'h Huon alors chez Jaguin, euh... là il y avait des vaches, de grosses vaches et des taureaux et... et les gens venaient amener leur vache au taureau là, oui ! voilà hein !

Bear-Gwenezhan

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

ar c'hi bihan a oa aet da heul ivez, ha moarvat e oa arri prest da gaout reoù vihan, hag a-benn ar fin eu... 'dea halet tu bennak 'ba ar park, ha goude e oa bet kerc'het he chas hini-ha-hini, da dont d'ar gêr, da degas anezhe-tout d'ar gêr ha... a-benn e oa... pa oa arri war an diwezhañ, goude e oa marvet, epuizet e oa moarvat

[... - ... - ... - dea ˈɑˑlət ... - ... ˌhiˑni a ˈhiˑni - ... - ... - ... - ... waɹ ˌnˑi diˈweˑɑ̃ ... - ... - ...]

le petit chien avait suivi aussi [le trajet vers Gwengamp], et sans doute était-elle prête à avoir des petits, et finalement euh... 'elle avait mis bas quelque part dans un champ, et après on avait été chercher ses chiots un par un, pour revenir à la maison, pour tous les ramener à la maison et... lorsque... quand elle était arrivée au dernier, après elle était morte, elle était épuisée sans doute


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Janed ar Bever, 1938, Langoad (dastumet gant Tangi)

ha ma dad-me, a oa... Bilhon, Yves-Marie Billon, hag eñ a droc'he ar blev, oh ! un espes koafer ! 'ba e stumm ivez ! ya ! ya ya ya ya ya, perukenner ha... ha neuze e vije... eu... aze e vije ur jabadao evel a vije lâret deus se hañ ! ur jabadao, c'hoarzhin a raent, ar re-se a rae las ! neuze unan... « deus 'ta ! pegoulz e deui da droc'hañ da vlev ? » ha penaos e vije lâret dezhe 'ta ? « 'teus ket ezhomm da droc'hañ da vlev, n'int ket hir 'vat ! » ya, bremañ e deu da soñj din, « n'int... n'int ket hir, met... ya met... degas un tamm voutailhad traoù ganit hañ ! » « n'eo ket... n'eo ket abalamour da droc'hañ blev met abalamour da evañ ur bannac'h », hag e vijent... pa vijent o tapet ur voutailh kwa e vije evet gant goûg ar voutailh, ha goude e vije roet ar voutailh d'egile, da evañ evel-se, 'oa ket ezhomm bolennoù na traoù, bo !

[a mə ˈdɑˑd ˌme - wa - ˈbiʎɔ̃ - ... - a ˌhẽ ˈdɹo̞he ˈblɛw - o ˌnespəs ˈkwɑfəɹ - bah i ˈstym ˌiˑe - ˌjɑ - ja ja ja ja ja - pɛɹyˈkenəɹ a - a ˌnœˑe̞ viʒe - ə - ˌɑhe̞ viʒe ʃabaˈdɑw we̞l viʒe ˌlɑˑt tœs se ɑ̃ - ʃabaˈdɑw - ˈhwɛɹzin ɹɛɲ - ˌɹeze ɹe ˈlɑs - ˌnœˑe̞ ˈyˑn - ˌdøs ta - peˌgulz ˌdi də ˌdɹo̞hɑ̃ də ˈvlɛw - a pəˌno̞z viʒe ˈlɑˑɹ ˌte̞ ta - tøs ˌkem ˈdɹo̞hɑ̃ də ˈvlɛw - ˌnɛɲ cə ˈhiːɹ ha - ˌjɑ - ˌbo̞mɑ̃ ˌda də ˌʒɔ̃ˑs tĩ - ˌnɛɲ ˌnɛɲ cə ˈhiːɹ - mɛ - ˌjɑ mɛ - ˌdes tɑ̃m vuˌtɑjat ˈtɹɛw gəˌnit ɑ̃ - ˌne̞ kə ˌne kə ˌblɑ̃m tə ˈdɹo̞hɑ̃ ˈblɛw mɛt ˌblɑ̃m tə ˈeːvə ˈbɑ̃x - a ˌviʒɛɲ - pe ˌviʒɛɲ ˈtɑpə ˈvutaj kwa ˌviʒe ˈeːvə gɑ̃n ˌgug ˈvutaj - a ˌguˑde viʒe ˌɹoˑə ˈvutaj deˈgiːle - də ˈeːvɑ̃ vəˌse̞ - ˌwɑ kəd ˌem bo̞ˈleno̞ na ˈtɹɛw - bɔ]

et mon père à moi, c'était... Billon, Yves-Marie Billon, et il coupait les cheveux, oh ! un espèce de coiffeur ! dans son genre aussi ! oui ! oui oui oui oui oui, coiffeur et... et alors il y avait... euh... là il y avait un raffut comment on appelait ça hein ! un raffut, ils rigolaient, ceux-là en faisait un bazar ! alors un... « viens donc ! quand viendras-tu couper tes cheveux ? » et comment leur disait-on donc ? « tu n'as pas besoin de te couper les cheveux, ils ne sont pas longs ! », oui, maintenant je me rappelle, « ils ne sont... ne sont pas longs, mais... oui mais... apporte une bouteille de gnôle hein ! » « ce n'est pas... ce n'est pas dans le but de couper des cheveux mais dans le but de boire un coup », et ils étaient... quand ils étaient à prendre la bouteille quoi ils buvaient au goulot, et après on donnait la bouteille à l'autre, pour boire comme ça, il n'y avait pas besoin de bols ni rien, bo !

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

se a degas eu... boñ, n'on ket rasist, n'eo ket se tamm ebet, met se a degas tud d'ar vro amañ, hag eu... 'deus... 'deus mann nemet ar c'hlima eu... oc'h interesiñ anezhe amañ, met a-hend-all eu... ar pezh a sell ar spered hag ar pezh a sell eu...

[ze ˈdjɛz ə - bɔ̃ - ˌnɔ̃ kə ɹaˈsist - ˌne̞ kə ze ˈtɑ̃m bet - mɛ ze ˌdjɛs ˈtyd də ˌvɹoˑ ˈɑ̃mɑ̃ - ag ə - dœz dœz mɑ̃n mɛd ə ˈhlima ə - hinteˈɹesĩ ˌne̞ː ˈɑ̃mɑ̃ - mɛ hɛnˈdɑl ə - pez zɛl ˈspeːɹəd a pez zɛl ə]

ça amène eu... bon, je ne suis pas raciste, ce n'est pas ça du tout, mais ça attire des gens au pays ici, et euh... il n'y a... il n'y a que le climat qui les intéresse ici, mais sinon euh... concernant l'esprit et concernant...

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ur feunteun a oa, peogwir aze 'h aemp tout da gerc'hat dour, gant kelornioù, kua ! gant kelornioù, e vije ur c'helorn ganit 'ba pep dorn, da degas d'an ti, d'ober boued ha d'ober tout, evel e vije ! 'oa ket modern hañ ! ac'hanta, ha neuze e oa ur stank-kannañ tal-kichen, hag ur feunteun, eu... feunteun san... feunteun Gwerun, ya, feunteun Gwerun e oa, han-se gwelet a rez !

[ə ˈvɑ̃ntən wa - py ˌɑhe̞ ˌhɛm ˈtut tə ˈgɛɹhəd ˈduːɹ - gɑ̃n kyˈlɔɹɲo - ˌkyˑa - gɑ̃n kyˈlɔɹɲo - ˌviʒe ə ˈhyːlɔɹn gəˌnid bah po̞p ˈtɔɹn - də ˌde̞s tən ˈtiˑ ˌdo̞ˑɹ ˈbwet a ˌdo̞ˑɹ tut - we̞l ˌviʒe - ˌwɑ kə moˌdɛɹn ɑ̃ - ˌhɑ̃nta - a ˌnœˑe̞ wa ˌstɑ̃ŋˈkɑ̃nˑɑ̃ talˌkiʃən - ag ə ˈvɑ̃ntən - ə ˈvɑ̃ntən zɑ̃ - ˌvɑ̃ntən gwɛˈɹyːn - ˌjɑ ˌvɑ̃ntən gwɛˈɹyːn wa - ɑ̃ˌse ˈgwe̞ˑl ə ɹe̞s]

il y avait une fontaine, puisque nous allions tous chercher de l'eau là, avec des seaux, quoi ! avec des seaux, tu avais un seau dans chaque main, à rapporter à la maison, pour faire à manger et pour faire tout, comme c'était ! ce n'était pas moderne hein ! eh bien, et il y avait aussi un lavoir à côté, et une fontaine, euh... la fontaine de sain... la fontaine de Gwerun, oui, la fontaine Gwerun que c'était, donc tu vois !

Bear-Gwenezhan

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

degas anezhañ

[dje̞z ˈneɑ̃]

passe-le moi [objet sur la table]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

falc'hat yeot hag eu... da degas d'ar gêr da debriñ d'ar saout

['fɑlxə jɛwd ag ə də dɛs tə ge̞:ʁ də 'di:bĩ də zo̞wt]

faucher de l'herbe et euh... pour ramener à la maison pour donner à manger aux vaches

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

degas beseloù bepred !

[djɛz be'se:lo 'bopət]

apporte des récipients toujours [pour transporter les patates] !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

n'eus ket d'ober degas an orolaj war-dreñv hañ, war-raok

[nøs kə do̞:ʁ djɛs no'ʁo:ləʃ waʁ'dɾẽ̞: ɑ̃ wa'ʁok]

il ne faut pas retarder l'horloge hein, [il faut] l'avancer

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

met amañ e oa bet kalz ivez ha 'na c'hoanteet kas o zud diwar ampich, met renket 'deus degas anezhe d'ar gêr peotramant 'nea debret tout al leve

[mɛ 'ɑ̃mɑ̃ wa be kɑlz ie na hwɑ̃n'te:ɛd kaz o zyd diwaɹ'ɑ̃mpiʃ mɛ 'ɹɛŋkɛ døz djɛz nɛ də ge̞:ɹ pə'tɑ̃m nea 'dɛ:bət tud 'lœ:ve]

mais ici il y en avait eu beaucoup aussi qui avait voulu envoyer leurs parents encombrants [au foyer], mais ils avaient dû les ramener à la maison sinon ils allaient dilapider les biens


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

met amañ e oa bet kalz ivez ha 'na c'hoanteet kas o zud diwar ampich, met renket 'deus degas anezhe d'ar gêr peotramant 'nea debret tout al leve

[mɛ 'ɑ̃mɑ̃ wa be kɑlz ie na hwɑ̃n'te:ɛd kaz o zyd diwaɹ'ɑ̃mpiʃ mɛ 'ɹɛŋkɛ døz djɛz nɛ də ge̞:ɹ pə'tɑ̃m nea 'dɛ:bət tud 'lœ:ve]

mais ici il y en avait eu beaucoup aussi qui avait voulu envoyer leurs parents encombrants [au foyer], mais ils avaient dû les ramener à la maison sinon ils allaient dilapider les biens


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

c'hoazh bremañ sell emaint o vanifestiñ aze, met... met... met... ya met me a gav 'deus rezon da... kuit dezhe... pas da... degas eu... kig deus an Itali na deus ar Beljik, c'hoari gant traoù ar Frañs

[hwɑz 'bœmɑ̃ sɛl mɛɲ mani'fɛstĩ 'ɑ:he mɛ mɛ mɛ ja mɛ me gɑv dœz 'ʁɛ:zɔ̃n də kwid dɛ: paz də dɛ:z ə kik dez ni'tɑ:li na dez bɛl'ʒik hwɑj gɑ̃n tɾɛw vɾɑ̃:s]

encore maintenant ils sont en train de manifester regarde là, mais... mais... mais... oui mais je trouve qu'ils ont raison da... pour ne pas qu'ils... pas... importer euh... de la viande d'Italie ni de Belgique, faire avec les produits de France

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

degas ar paper din

[djɛs 'pɑpəɹ dĩ]

apporte-moi le papier [pour demander le papier d'un bonbon à un enfant]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 71 frazenn.
1234