Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 15 frazenn.

ha goude emañ ar chapel all, Chapel Kelou Mat, ya, zo 'ba kostez an aod, ha honnezh eu... eo... ar plac'hed a oa dimezet da navigateurien ha tout, 'h aent, pa 'dijent ket keloù gant o... gant o den, 'h aent d'ober... da bediñ... evit... evit... 'dijent keloù, peogwir emaint xxx ( ?), penaos a lârfen dit ? 'dijent keloùioù douzh o den bepred kwa hein !

[... - ˌʃɑpəl ˌke̞ˑlo ˈmɑˑt - ja - ... - ... - ... - ... - ... - ...]

et après il y a une autre chapelle, Chapel Kelou Mat, oui, qui est du côté de la côte, et celle-là euh... c'est... les femmes qui étaient mariées à des navigateurs et tout, elles allaient, quand elles n'avaient pas de nouvelle de leur... de leur mari, elles allaient faire... prier... pour... pour... pour avoir des nouvelles, puisqu'elles étaient xxx ( ?), comment te dirais-je ? afin d'avoir des nouvelles de leur mari quoi hein !

Lanvaodez
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

Adrien... pas Adrien Derrien, petore anv ? eñ a oa bet 'ba an ti, an ti bras, hag ar re-se a oa... 'da dilojet goude 'ba an ti 'na graet Jañ ar Gov, peogwir 'dijent nemet jeu gant ar reoù Sklotour abalamour... abalamour d'ar chapel-se, mein a oa bet aet a-dreuz hag a-hed ha me n'onn ket war droed piv e oant kwida

[... - pas ... ˈdɛɹjən - peˌtœj ˈhɑ̃ːno - ˌhẽ wa bet bah ˌti - ti ˈbɹɑːs a ɹeze wa - da diˈlo̞ːʒə ˌguˑde bah ˈtiː na gwɛd ʒɑ̃ˈgoː - pəˈguːɹ diʃɛɲ mɛ ˈʒœː gɑ̃n ɹew ˈsklo̞tuɹ blɑ̃m - blɑ̃m də ˈʃɑpəl ze - ˈmɛɲ wa bed ˌɛd ˈdɹœːz ag əˈheːd a me ˌnɔ̃ kə waɹ ˌdwɛd ˈpiw wɑ̃ɲ kwida - sɛl ˌɑhe]

Adrien... pas Adrien Derrien, quel nom ? il avait été dans la maison, la grande maison, et ceux-là étaient... avaient déménagé après dans la maison que Jean Le Goff avait faite, puisqu'ils n'avaient que des embrouilles avec les Le Sclotour à cause... à cause de cette chapelle-là, des pierres avaient été emportées par les uns et les autres et je ne sais sur le terrain de qui elles étaient quoi

Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)

hag... e oa daou éclaireurs o tont dre ar c'hoad, met 'mamp ket graet nemet akuitañ, o lâret d'ar batrioted e oa arri boched, ma 'dije kavet an daou éclaireurs-se ac'hanomp 'dijent zigouilhet ac'hanomp hañ ! hom-zeir !

[aː - wa dɔw ... ˌtɔ̃n dɾe ˈhwɑt - mɛ ˌmɑ̃m kə ˌge̞ mɛ aˈkwitɑ̃ - ˈlɑːꝛ də batɾiˈotəd wa ˌɑj ˈbɔʃət - ma ˌdiˑʒe ˈkɑːd dɔw ... ze ˈɑːnɔ̃m ˌdiʒɛɲ ziˈgujəd ˈɑːnɔ̃m ɑ̃ - ɔ̃m ˈzɛːꝛ]

et... il y avait deux éclaireurs [allemands] qui venaient par le bois, mais nous n'avions fait que (les devancer ?), en disant aux patriotes qu'il y avait des boches d'arrivés, si ces deux éclaireurs-là nous avaient trouvées ils nous auraient zigouillées hein ! toutes les trois !

???

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

ar reoù vras, ar pezh zo... 'neus... 'neus skoet anezhe en traoù kwa eo... ma 'dijent tri pe bevar a vugale, boñ eu... paeañ ar skoliata anezhe

[a ɹew’vɹɑ:s pe:s so nøs nøs ’sko:əd nɛ: tɾo̞w kwa he̞ ma diʒɛɲ tɾi pe ’bɛwaɹ vy’gɑ:le bɔ̃ ə ’pɛ:ɑ̃ sko’ʎɑta nɛ:]

les grands [fermiers], ce qui les a... a... les a fait décliner quoi c'est s'ils avaient trois ou quatre enfants, bon euh... payer leur scolarité

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar reoù vras, ar pezh zo... 'neus... 'neus skoet anezhe en traoù kwa eo... ma 'dijent tri pe bevar a vugale, boñ eu... paeañ ar skoliata anezhe

[a ɹew’vɹɑ:s pe:s so nøs nøs ’sko:əd nɛ: tɾo̞w kwa he̞ ma diʒɛɲ tɾi pe ’bɛwaɹ vy’gɑ:le bɔ̃ ə ’pɛ:ɑ̃ sko’ʎɑta nɛ:]

les grands [fermiers], ce qui les a... a... les a fait décliner quoi c'est s'ils avaient trois ou quatre enfants, bon euh... payer leur scolarité

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

an eur... an eur-a-herie 'dijent bet war o bizied sur a-walc'h

[nœ:ʁ nœ:ʁ herie diʒɛɲ bed waʁ o bi’zi:əd zyʁ’wɑx]

à l'heure... à l'heure d'aujourd'hui ils auraient eu sur leurs doigts certainement

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar pezhioù menajoù 'dijent ket ezhomm d'en em veskañ gant ar re vihan

['pe:ʒo me'nɑ:ʒo di'ʒɛɲ cəd e:m də nɔ̃n 'veskɑ̃ gɑ̃n ɹew 'vi:ən]

les grosses fermes n'avaient pas besoin de fréquenter les petites

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

E-kichen serten reoù zo ne 'tije ket roet da den ebet kar bet e 'dijent bet heu... un taol-gwink abred.

[’kiʃən ’sɛʁtən ʁew ’zoː ti’ʒekə ’ʁoə tə ’deːn bet – ka bed diʒɛŋ bed ø – ən tol ’gwiŋ a’bʁeːt]

Tandis que certaines [juments] tu ne les aurais pas données [confiées] à qui que ce soit car ils auraient bien vite eu une ruade.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha darn deus ar vugale feiz a deue o zud da gerc'hat anezhe, ma 'dijent c'hoant da welet anezhe o tont d'ar gêr da debriñ quoi. Bezañ zo darn ha n'houllent ket laoskel anezhe e-barzh ar skol da debriñ ivez.

[a 'daʁn døz vu'gale fe de o 'zut tə 'ge̞ʁhə 'ne̞ː – ma diʒɛŋ 'hwãːn tə 'weːlə 'ne̞ː tõn tə 'ge̞ːʁ də 'diːbi kwa – 'beã zo 'daʁn a 'nulɛŋ kə 'lɔskə 'ne̞ː bah 'skoːl də 'diːbi iə]

Et certains des enfants, leurs parents venaient les chercher, s'ils voulaient qu'ils viennent manger à la maison. Certains ne voulaient pas les laisser manger à l'école.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ken fonnus all ma vije deut da soñj dezhe 'dijent lazhet anezhe ivez. Kap e oant da vezañ graet. Peogwir e oant libr d'ober ar seurt a karent. Libr e oant d'ober ar seurt a karent.

[ke̞n ’võny’zal ma viʒe ’dœ ’tʃõʃ ’te̞ː diʒɛŋ ’lahə ’ne̞ː iə – ’kaːb wãŋ t’veã ’gwɛt – pə’gy wãŋ ’lip ’tɔːʁ sɔʁt ’kaːŋ – ’lib wãŋ ’tɔːʁ sɔʁt ’kaːŋ]

Aussi bien, si ça leur était venu à l'esprit, ils [les Allemands] les auraient tuées aussi. Ils étaient capables de le faire. Puisqu'ils étaient libres de faire ce qu'ils voulaient.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Oh ya, eno e vije un toullad brav o tebriñ. Darn anezhe marteze ne 'dijent ket 'met ur bannac'h kafe ha bara, se a depante quoi deus 'nije c'hoant o zud da baeañ.

[o ja eno viʒe ˌtulə'bʁaw 'tiːbi – daʁn 'ne̞ː ma'tee diʒɛŋ kə me̞ bãh'kafe a 'baːʁa – zə de'pãnte kwa døz niʒe 'hwãn o 'zyt tə 'beã]

Oh oui, beaucoup étaient là à manger. Certains peut-être n'avaient que du café et du pain, ça dépendait de ce que leur parents voulaient bien payer.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ma 'dijent ket c'hoant da baeañ pe un dra bennak evel-se. Me a oa petra marteze d'ar c'houlz-se ? Dix-sept, dix-huit ans ? Pe seize ans marteze pa 'ma komañset. Moarvat e soñjent : Ma 'mijemp gallet lipat ur gwenneg bennak gant homañ, trompañ anezhi un tamm. Met me ne 'ma ket c'hoant da... d'ober faos kontoù da Marraine ivez, kar...

[ma diʒɛŋ kə ’hwãn tə ’beã pe ndʁa be’naːk və’se – me wa pʁa ma’tee də ’hulse – disɛt dizɥit ã – pe sɛzã ma’tee pe ma ko’mãsət – ma’had ʒõʒɛŋ – ma miʒɛm ’galə ’lipət ə ’gwɛnək pe’naːk gãn ’hõmã – ’tʁõmpã nɛj ’tãm – mɛ me ma kə ’hwãn tə – ’dɔʁ fos’kõʃo də ma’ʁɛn iə ka]

S'ils ne voulaient pas payer ou quelque chose comme ça. J'avais quel âge à cette époque ? Dix-sept, dix-huit ans ? Ou seize ans peut-être, quand j'avais commencé [à travailler dans un café]. Ils pensaient sûrement : Si nous avions pu arnaquer celle-ci de quelques sous, la tromper un peu. Mais moi je ne voulais pas faire de faux comptes à Marraine, car...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

'dea... 'dea... 'oarent ket e oan... 'oarent ket mann ebet c'hoazh e oan... e oan o tont, 'oa ket voaien degas keloù na mann ebet, 'ma ket... paper-lizher, ne oa ket ! (T. : neuze e soñjent e oas marv marteze ?) nann, nann, nann, a-benn neuze e dijent eu... goût a oarent 'met e vijen bet lazhet 'ba ar momed diwezhañ neuze, nann, nann, 'oant ket eu...

[dea dea waɹɛɲ cə wɑ̃n - waɹɛɲ kə 'mɑ̃n be hwas wɑ̃n - wɑ̃n tɔ̃n - wa kə 'vo̞jən dɛs 'ke̞:lo na 'mɑ̃n bet - ma kət - 'pɑ:pəɹ 'li:zəɹ - nə wɑ kət - nɑ̃n nɑ̃n nɑ̃n - be̞n 'nœ:he diʒɛɲ ə - gu:d ə 'wɑ:ɹɛɲ mɛd ə 'viʒɛn be 'lɑ:hə bah 'mo̞məd di'we:ɑ̃ 'nœ:he - nɑ̃n nɑ̃n - wɑ̃ɲ cəd ə]

ils avaient... ils avaient... ils ne savaient pas que j'étais... ils ne savaient rien du tout encore que j'étais... que j'étais en train de revenir, il n'y avait pas moyen de faire parvenir de nouvelles ni rien, je n'avais pas... de papier à lettre, il n'y en avait pas ! (T. : alors ils pensaient que tu étais mort peut-être ?) non, non, non, pour alors ils savaient bien, à moins que je me fasses tuer au dernier moment alors, non, non, ils n'étaient pas euh...

Jañ ar Bihan, 1918, Bear (dastumet gant Tangi)

darn a bartie pa 'dijent kemeret nerzh

[a ja dɑrn bar'tiɛ ɑ̃ pe diʒɛɲ keme:rɛd nɛɾs]

certains partaient quand ils avaient repris des forces

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

komision 'dijent diwar ar pezh a werzhen gante kwa hein

[komi’sjɔ̃n diʒɛɲ diwaʁ pe:z ’wɛʁzɛɲ gɑ̃tɛ̃ kwa ɛ̃]

ils avaient une commission sur ce que je leur vendais quoi hein

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 15 frazenn.