Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 13 frazenn.

hennezh zo deus eu... deus eu... Chapel Koneri, zo lakeet 'ba ar ve... iliz Pleuzal, pa 'mamp adgraet iliz Pleuzal, e oa deut ar min bras-se ganimp kwa ! da lakat amañ da... kar gwechall e vije... e vije... ar person a droe e revr d'an dud, ha goude e oa lakeet da dreiñ gant an dud

[... - ... - ˌʃɑpəl ko̞ˈne̞ˑɾi - ... plœˈzɑˑl - ... plœˈzɑˑl - ... - ... - ... - ... - ...]

ça [grande pierre] appartenait... appartenait à... Chapel Koneri, elle est mise dans le cime... dans l'église de Pleuzal, quand nous avions refait l'église de Pleuzal, nous avions ramené cette grosse pierre quoi ! pour mettre au... car autrefois on... on était... le curé tournait le dos [litt. le cul] aux gens, et après on l'avait mis à se tourner vers les gens

Pleuzal
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ujen Boverje, 1930, Pleuzal (dastumet gant Tangi)

1. ya met gwechall e vije laket ur bern lin ivez 2. ya 1. ha 'h ae an nen da dreiñ anezhe gant ur vazh aze 2. ya, ur vazh kamm 3. ya, ur berchenn, ur berchenn a oa 1. ha pa 'vijent ket sec'h a-walc'h e raes un tamm... ti bihan aze gante 'ba ar gêr, abalamour da... abalamour da aogañ, aogañ anezhe

1. [ˌjɑ mɛ gweˌʒɑl viʒe ˌlɑkə ˌbɛɹn ˈliːn ˌiˑe] 2. [ˌjɑ] 1. [a he̞ ˈneːn də ˈdɾɛĩ ˌne̞ gɑ̃n ˈvɑːz ˌɑhe̞] 2. [ˌjɑ - ˌvɑˑs ˈkɑ̃m] 3. [ˌjɑ - ˈbɛɹʃən - ˈbɛɹʃən wa] 1. [a pe viˌʒɛɲ kə ˈzex əˌwɑx ɹe̞s ˌtɑ̃m - ti ˈbiˑən ˌɑhe̞ ˈgɑ̃nte̞ bah ˈge̞ːɹ - ˌbɑ̃m tə ˌbɑ̃m tə ˈoːgɑ̃ - ˈoːgɑ̃ ˌne̞]

1. oui mais autrefois on mettait beaucoup de lin aussi 2. oui 1. et on allait les tourner avec un bâton là 2. oui, un bâton courbé 3. oui, une perche, il y avait une perche 1. et quand ils n'étaient pas assez secs tu faisais un petit... une petite hutte là avec à la maison, afin de... afin de rouir, les rouir :

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
3. Armelle Hamon, , Ploueg
(dastumet gant Tangi)

goude 'h aemp da... d'ar skol, gant... gant ar skolaer e oas... e vije ar simbol, ma vije... an hini a vije tapet o kaozeal brezhoneg a vije en pinijenn, xxx ( ?), se zo trawalc'h evit lakat o fenn da dreiñ, d'ar reoù yaouank, na ouvezes ket eu...

['gu:de hɛm də də sko:l gɑ̃n gɑ̃n sko'lɛ:ʁ was viʃe sɛ̃'bɔl ma viʃe n:i viʃe 'tɑpət ko'ze:əl bʁɛ'zɔ̃:nək viʃe npi'ni:ʒən ? ze zo tʁwɑh wid 'lɑkəd o vɛn də dʁɛj ə də ʁew 'jo̞wɑ̃ŋg na uve'es kəd ə]

après nous allions... à l'école, avec... avec l'instituteur tu étais... il y avait le symbole, s'il y avait... celui qui était pris à parler breton était puni, xxx ( ?), c'était suffisant pour faire tourner la tête à des jeunes, tu ne savais pas euh...

???

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ken alies-a-wech war... lec'h e oa ur vilin zo moaien da lakat un turbine da dreiñ

[ken a’li:əz ə’weʃ waʁ lɛh wa ə ’vi:lin zo ’mojən də ’lɑkə ntyʁ’bin də dʁɛj]

aussi souvent que sur... là où il y avait un moulin il y a moyen de mettre une turbine à tourner

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

bepred ma kerez e vez c'hoant da lâret e vez ezhomm ur bannac'h mat a dour a-benn lakat ur vilin da dreiñ, boñ, ar reoù gozh hañ, c'est pas... n'int ket bet genaoueien hañ, pell ac'hane

[’bopət ma ’ke:ʁes ve hwɑ̃n də lɑ:d ve e:m ə bɑ̃h mɑd du:ɹ bɛn ’lɑkə ’vi:lin də ’dʁɛĩ bɔ̃ ʁew’go:z ɑ̃ sɛ pa niɲ kə be geno̞ˈwɛjən ɑ̃ pɛl ə’hɑ̃:ne]

toujours est-il si tu veux qu'on est tenté de dire qu'il faut une grosse quantité d'eau pour faire tourner un moulin, bon, les anciens hein, c'est pas... ce n'étaient pas des imbéciles hein, loin de là

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

(a-greiz ma ?) 'h arruo aze, 'h da dreiñ anezhe diouzhtu, ha ne lemo ket al louzoù

[grɛj ma 'hɑjo 'ɑhɛ hɑ də drɛj nɛ: dy'sty a 'lɛmo kə 'lu:zu]

(alors qu' ?) il arrive là, il va les tourner tout de suite [la terre], et il n'enlèvera pas les mauvaises herbes

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

bezañ zo reoù a zo aezet a-walc'h da dreiñ kwa

['be:ɑ̃ zo 'sɛɹtən ɹew a zo 'ɛ:zɛd də 'dɾɛĩ kwa]

il y en a certains [mots] qui sont assez faciles à traduire quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

eñ a servije d'ober ur rezerv da gentañ evit an dour da dreiñ ar vilin en-dro

[ẽ̞: zɛʁ’vi:ʒe do̞:ʁ ’ʁe:zɛʁv də ’gentɑ̃ win du:ɹ də dʁɛ̃j ’vi:lin ndɾo̞]

il servait à faire une réserve au début pour que l'eau fasse tourner le moulin

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ha bremañ, kaer 'deus tretañ, gwelet a rez, goude ma soñj ganit int seilhet-tout, ma adfiñvez anezhañ goude kuit da dreiñ anezhañ, bepred e tiwano, bepred e tiwano al louzoù

[a 'bomɑ̃ kɛ:ɹ døs 'tɾɛtɑ̃ gwɛ:l ə ɹɛs 'gu:de ʒɔ̃:ʒ gɑ̃nit hɛɲ 'zɛʎɛt tut ma had'vĩwɛz neɑ̃ 'gu:de kwid də dɾɛĩ neɑ̃ 'bopə di'wɑ̃:no 'bopəd di'wɑ̃:no 'lu:zu]

et maintenant, ils ont beau traiter, tu vois, bien que tu penses qu'elles sont toutes éliminées, si tu le remue pour ne pas le tourner [terre], elles germeront quand même, les mauvaises herbes germeront quand même

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Met a-wezhioù e vije start ribotat. Ah ya. Se a depante deus e vije an amzer, pa vije yen an amzer, ne deue ket ken mat an amann er-maez quoi, ha pa vije re domm, ne vije ket ezhomm da dreiñ re brim peotramant ec'h ae gwak diouzhtu muioc'h quoi.

[mɛ 'we̞ːʒo viʒe 'staʁt ʁi'bɔtət – a ja – ze de'pãte døz viʒe 'nãmzəʁ – pa viʒe 'yiːn 'nãmzəʁ de kə ken 'maːd nã'mãn 'me̞ːs kwa – a pa viʒe 'ʁedɔm viʒe kəd 'eːm 'dʁɛŋ 'ʁebʁim – pe'tamãn he̞ 'gwaːk dus'tuː 'myɔχ kwa]

Mais c'était parfois difficile de baratter. Ah oui. Ça dépendait du temps. Quand il faisait froid, le beurre n'apparaissait pas aussi bien, et quand il faisait trop chaud, il ne fallait pas tourner trop vite ou bien il devenait tout de suite plus mou.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

da dreiñ

[də drɛ̃j]

pour tourner

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo ur machin da serriñ al lin ha da dreiñ anezhañ

[hɔ̃:s so 'mɑ:ʃin də 'zɛĩ li:n a də 'dɾɛĩ 'neɑ̃]

ça c'est une machine pour ramasser le lin et le tourner

Ivona Moulleg, ?, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

'h eo ar razetenn an hini a gign anezhañ a-raok... a-raok... a-raok... a-raok e teu en-dro an douar, ha neuze 'teus ar (vontell ?), (ar vontell ?) hag ar soc'h, hag ar skouarnioù da dreiñ an douar

[hɛ ra'zɛtən 'ni:ni giɲ neɑ̃ rog rog rog rog dø ndro: 'duar a 'nœe tøs 'vɔ̃ntəl 'vɔ̃təl ra'zɛtən ban 'vɔ̃ntəl a zoh a 'skwɛrɲo də 'drɛĩ 'duar]

c'est la rasette qui la tranche [terre] avant... avant... avant... avant que la terre ne se retourne, et alors tu as (?), le (?), la rasette dans le (?) et le soc, et les oreilles pour tourner la terre

???

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 13 frazenn.