Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 30 frazenn.
12

1. ah, ya... 2. « ar C'hastell » 1. aze diouzhtu 'ba Kervorvan 2. ur c'hastell a oa emichañs 1. eu... nann ! graet e vez « ar C'hastell » diouti ordin hañ ! ya, a vez graet diouti, met sañset n'eo ket ur c'hastell, n'eus ket tourelloù kwa ! met un ti doubl eo !

1. [a ja] 2. [ə ˈhɑstəl] 1. [... ke̞ꝛˈvɔꝛvən] 2. [...] 1. [... - ... ˈhɑstəl ... - ...]

Trezeni
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Arsen Damani, 1937, Koatreven
2. Mari Koadou, 1931, Koatreven
(dastumet gant Tangi)

1. met... diwar beg... lann aze emichañs e vije serret 2. e glevez anezhe eu... o strakal 'ba ar yeot aze 1. ya, e serrez anezhe, lakat anezhe ya, pikañ a rez da vizied met tañpi, ma vije arc'hant war-lerc'h 2. ya, arc'hant bihan kwa 1. ya 2. 'oa ket arc'hant bras

1. [mɛ - ˌdiwaɹ ˌbeg - ˈlɑ̃n ˌɑhe̞ miˌʃɑ̃ˑz viʒe ˈze̞ɹɛt] 2. [ˈglɛwez ˌne̞ ə - ˈstɹɑkal bah ˈjɛwɔd ˌɑhe̞] 1. [ˌjɑ - ˈze̞ɹe̞z ˈne̞ - ˈlɑkə ˈne̞ ˌjɑ - ˈpica ɹe̞s tə viˈziˑə mɛ tɑ̃pi ma ˌviˑʒe ˈɑɹhɑ̃n waɹˌlɛx] 2. [ˌjɑ - ˌɑɹhɑ̃n ˈbiˑən kwa] 1. [ˌjɑ] 2. [ˌwɑ kə ˌɑɹhɑ̃n ˈbɹɑːs]

1. mais... à partir du bout... d'ajonc là évidemment qu'on les ramassait [graines d'ajonc] 2. tu les entends euh... éclater dans l'herbe là 1. oui, tu les ramasses, [pour] les mettre oui, tu te piques les doigts mais tant pis, du moment qu'il y ait de l'argent à venir 2. oui, un petit peu d'argent 1. oui 2. ce n'était pas une grosse quantité d'argent

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

hoñ 'neus anavezet ac'hanon emichañs deus perzh he mamm, ha deus perzh he zantin, peogwir honnezh sañset eu... a deue du-mañ ha me 'h ae eno

[ˌhɔ̃ nøz ɑ̃nˈveˑɛd ˈɑ̃ˑnɔ̃ miˌʃɑ̃ˑz dœs ˌpœꝛz i ˈmɑ̃m - a dœs ˌpœꝛz i ˈzɑ̃ntin - pyˌgy ˈhɔ̃ˑs ˌsɑ̃səd ə - de ˈdymɑ̃ a ˈme he ˈeˑno]

elle m'a connu évidemment par le biais de ma mère, et par le biais de ma tante, puisqu'elle, en principe, euh... venait chez moi et moi j'allais chez elle

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

he den 'da... 'da graet... 'da es... 'da graet eu... e oa un den trañkil war e blaen hag ar re-se a oa men... daou c'houblad ha... en em gleve abominabl ervat ervat ivez ! hag emichañs eñ en em sante fêpaat, ha 'oa ket kat da labou... 'oa ket kat d'ober ken ha 'da esaet en em suisidañ, hag e oa arri-hi warnañ, saovetaet e oa, met honnezh 'deus ket bet... ha goude neuze, emichañs e oa bet... e oa bet ul lajad 'ba gouent Bear

[i ˈdeːn da - da ˌgwɛt - da hɛs - da ˌgwɛt ə - wa ˌdeˑn ˈtɹɑ̃kil waɹ i ˈbleːn a ɹeˌze wa men - do̞w ˈhuːblat a - nɔ̃n ˈglɛwe aboˌmiˑnab ˈvɑːd ˈvɑːd ˌiˑə - a miˌʃɑ̃ˑs ˈhẽ nɔ̃n ˈzɑ̃te fɛˈpɑːt - a ˌwɑ kə ˌkɑd laˌbu - ˌwɑ kə ˌkɑt ˈto̞ˑɹ ˌkeˑn a da hɛˌsɑˑd nɔ̃n sɥiˈsiːdɑ̃ - a wa ˌɑj ˈhiˑ ˌwaɹnɑ̃ - ˌzo̞vəˈtɑːd wa - mɛ ˈhɔ̃ˑz døs kə ˌbet - a ˌguˑde ˈnœhe - miˌʃɑ̃ˑz wa ˌbet - wa ˌbe ˈlɑːʒəd bah ˌguˑən ˈbeˑaɹ]

son mari avait... avait fait... avait ess... avait fait euh... c'était un homme très tranquille et ceux-là étaient des mén... deux couples qui... s'entendaient à merveille aussi ! et sans doute que lui se sentait faiblir, et il n'était pas capable de travaill... il ne pouvait plus faire et il avait essayé de se suicider, et elle l'avait découvert, on l'avait sauvé, mais elle n'a pas été... et après alors, sans doute qu'il avait été... qu'il avait été un moment à l'hôpital de Bear

Jeanne Gwerliskin, 1930, Kervorc'h (dastumet gant Tangi)

neuze emichañs emañ eu...

[ˌnœhe miˈʃɑ̃ˑs mɑ̃ ə]

alors en principe il y a euh... [lieu-dit]

Emil an Abad, 1939, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)

peogwir, emichañs, Jean Tevot 'oa ket kat da rentiñ e arc'hant, an arc'hant 'na prestet Michel Perrot dezhañ, kam... kamaradoù chase e oant ma kerez, ha... ha... met egile 'na prestet arc'hant dezhañ... o soñja... hag egile... an hini 'na ampreñtet a oa o soñ... o soñjal... oc'h esperiñ... rambours anezhañ, ha peogwir 'oa ket kat d'ober, 'na lâret hemañ dezhañ « t'as qu'à prendre mes terres là-bas alors »

[pyˌgyˑɹ - miˌʃɑ̃ˑs - ... ˌwɑ kə ˈkɑt tə ˈɹɛntĩ i ˈɑɹhɑ̃n - ˈnɑɹhɑ̃n na ˈpɹestət miʃɛl ˈpɛɹɔd ˌdeˑɑ̃ - kɑ̃m - kɑ̃məˌɹɑˑdo ˈʃɑse wɑ̃ɲ me ˈkeːɹes - a a - mɛ eˈgiːle na ˈpɹestəd ˈɑɹhɑ̃n ˌdeˑɑ̃ - ˈʃɔ̃ːʒa - a eˈgiːle - ˈnˑi na ɑ̃ˈpɹœtət wa ˈʃɔ̃ː - ˈʃɔ̃ːʒal - ɛsˈpeːɹĩ - ɹɑ̃ˈbuɹz ˌneˑɑ̃ - a pyˌgyˑɹ ˈwɑ kə ˈkɑt to̞ˑɹ - na ˌlɑˑɹ ˈhemɑ̃ ˌdeˑɑ̃ - ...]

puisque, probablement, Jean Tevot ne pouvait pas rendre son argent, l'argent que lui avait prêté Michel Perrot, ils étaient cop... copains de chasse si tu veux, et... et... mais l'autre lui avait prêté de l'argent... pensan... et l'autre... celui qui avait emprunté pensai... avait l'intention de... espérait... le rembourser, et puisqu'il ne pouvait pas le faire, il lui avait dit « t'as qu'à prendre mes terres là-bas alors »

If Hamon, 1946, Ploueg (dastumet gant Tangi)

1. ha mont war ar bernioù ed hag a-bep-sort da dostaat... feiz eu... (ar weskennoù ?) 2. ya 1. peogwir 'h omp 'ba ar brezhoneg, ret eo lâret evel-se, ha 'ba ar parkoù e renke an nen ober savadennoù gwe... ed ha... amarriñ anezhe ha mont war-lerc'h al lieuz, ha pas leskel anezhe war... war... 2. pas laoskel anezhe war an ampich 1. ah nann ! lakat anezhe e-pign deus ar *c'heuz... ar c'hleuz a vije d'ober hañ ! xxx ( ?) e vije graet an dro, da reiñ plas d'al lieuz, bet on oc'h ober emichañs ! ha 'meus ket graet tout peogwir zo xxx ( ?), met... e renkes lakat da weskenn xxx ( ?) abalamour dezhi pas... dont dindan ar rod peotramant e vije kollet ur bern traoù hañ !

1. [a ˌmɔ̃n waɹ ˌbɛɹɲo ˈeːd a bo̞ˈsɔɹt tə do̞sˈtɑːd - fe ə hwesˈkeno] 2. [ˌjɑ] 1. [pyˌgyˑɹ hɔ̃m bah bɹe̞ˈzɔ̃ːnəg - ˌɹɛd e̞ ˈlɑˑɹ vəˌse̞ - a bah ˈpɑɹko ˈɹɛŋke ˈneːn ˌoˑbəɹ zavaˈdeno gwe - ˈeːd a - ɑ̃ˈmɑˑĩ ˈne̞ a ˌmɔ̃n waɹˌlɛx liˌøz - a pa ˈlɛskə ˈne̞ waɹ waɹ - pəˈtɑ̃m ˌhe ˈɹoːd ə liˌøz waɹ waɹ] 2. [paz ˈlo̞skə ˈne̞ waɹ ˈnɑ̃piʃ] 1. [a ˈnɑ̃n - ˈlɑkə ˈne̞ ˌpiɲ døz ˈhœ̃ˑ - ˈhlœ̃ˑ ˌviˑʒe ˈdo̞ˑɹ ɑ̃ - ? - ˌviˑʒe ˌgwɛ ˈndɾoˑ - də ˈɹe̞ˑĩ ˈplɑs tə liˌøz - ˌbed ɔ̃ ˈho̞ˑbəɹ meˈʃɑ̃ˑs - a ˌmøs kə ˌgwɛt ˈtut pyˌgyˑɹ zo ? - mɛː ˈɹɛŋke̞z ˈlɑkat tə ˈhweskən ˈdɾɛw pɑ̃m ˈde̞j pas - ˌdɔ̃n diˌnɑ̃ˑn ˈɹoːt pəˈtɑ̃m ˌviˑʒe ˈko̞lə bɛɹn ˈtɾɛw ɑ̃]

1. et aller sur les tas de blé et toutes sortes pour approcher... ma foi euh... les xxx ( ?) 2. oui 1. puisque nous sommes en breton, il faut dire comme ça, et dans les champs on devait faire des moyettes de... de blé et... les lier et suivre la lieuse, et ne pas les laisser sur... sur... 2. ne pas les laisser sur le passage 1. ah non ! les suspendre au *talu... au talus qu'il fallait faire hein ! xxx ( ?) on faisait le tour, pour faire de la place à la lieuse, j'ai été faire évidemment ! et je n'ai pas tout fait puisqu'il y a xxx ( ?), mais... tu devais mettre la xxx ( ?) pour ne pas qu'elle... sous la roue sinon on perdait plein de chose hein !

???

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

bet on 'ba ti eu... Fiblec, pa oa o terc'hen menaj aze emichañs, ha 'h on bet o labourat aze, evit kaout lodennoù, « oc'h ober da loukez » evel e vez lâret, ha... hag a-wechoù e rae dour, ha pa 'tez graet da sezon dornañ, goude 'tije teir sizhun serriñ patatez d'ober, aze e vije laket ur bern patatez pa vije ur bern loened ivez

[ˌbed ɔ̃ bah ti ə - ... - pe wa ˈtɛhɛn ˈmeːnaʒ ˌɑhe miˌʃɑ̃ˑz a hɔ̃ ˌbe laˈbuːɹad ˌɑˑe - vi ˌkɑ loˈdeno - ˌho̞ˑɹ də ˈlukəz we̞l ve ˈlɑːt - a a ˈweːʒo ɹe ˈduːɹ - a pe te ˌgwɛd də ˌsɛˑzɔ̃n ˈdɔɹnɑ̃ - ˌguˑde ˌtiˑʒe ˈtɛˑɹ zyn ˌzɛĩ paˈtɑtəs ˌto̞ˑɹ - ˌɑˑe ˌviˑʒe ˈlɑkə bɛɹn paˈtɑtəs pe ˌviˑʒe bɛɹn ˈlwe̞ːnəd ˌiˑe]

j'ai été chez euh... Le Fiblec, puisqu'il tenait une ferme là évidemment, et j'ai été travailler là, pour bénéficier de petites locations [de chevaux], « faire ton imbécile » comme on dit, et... et parfois il pleuvait abondamment, et quand tu as fait ta saison de battage, après tu avais trois semaines de ramassage de patates à faire, là on mettait plein de patates puisqu'il y avait plein d'animaux aussi

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Jean Le Bihan ? ah, Jean Le Bihan ? (T. : 'teus bet anavezet ?) daon ya emichañs !

[... - a ... - dɑ̃w ˌjɑ meˌʃɑ̃ˑs ha]

Jean Le Bihan ? ah, Jean Le Bihan ? (T. : tu l'as connu ?) mais oui bien sûr !

Mari ar Vey, 1924, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

geo, bet on eno o tornañ emichañs gwechall ! met « abaoe zo un amzer all », Louizig... Toullallann

[ˌge̞ - ˌbed ɔ̃ ˈeˑno ˈtɔꝛnɑ̃ miˌʃɑ̃ˑz gweˌʒɑl - mɛ ˌbweˑ zo ˌɑ̃mzəꝛ ˈɑl - ˈlwiˑzic - tul ˈlɑ̃n]

si, bien sûr que j'ai été là-bas battre le blé autrefois ! mais « depuis c'est une autre époque », Louisette... Toullalan

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

nann eu... emichañs 'na poan d'e daouarn

[ˈnɑ̃n ə - miˌʃɑ̃ˑz na ˈpwɑ̃ːn di ˈdɑwən]

non euh... sans doute était-il fainéant [litt. il avait mal aux mains]

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Traou ar Menez ya, ya, e Koadaskorn emañ neuze ! Traou ar Menez e bord an dour, pelloc'h evit Sant Visant, gwelet a rez pelec'h emañ Sant Visant ? ac'hanta ! aze... zo ur rinier emichañs, e Sant Visant zo ur rinier, ac'hanta ! Traou ar Menez zo 'ba an nivo-se, kreiztre Ploueg... ha... ha... ha... ha S... pelec'h 'meus lâret a-raok aze ? Koadaskorn, ha Runan !

[ˌtɣo̞w ˈmeˑne ˌjɑ - ˌjɑ - kwaˈdɑskɔꝛn mɑ̃ ˌnœhe - ˌtɣo̞w ˈmeˑne bɔꝛ ˈnduˑꝛ - ˈpɛlɔχ vi zɑ̃n ˈvisɑ̃n - ˌgwe̞ˑl ə ɣes ˈple̞χ mɑ̃ zɑ̃n ˈvisɑ̃n - ˈhɑ̃nta - ˌɑhe̞ - zo ˈɣɛɲəꝛ miˈʃɑ̃ˑs - zɑ̃n ˈvisɑ̃n zo ˈɣɛɲəꝛ - ˈhɑ̃nta ˌtɣo̞w ˈmeˑne zo bah ˈniˑvo ze - ˌkɣɛjste ˈpluˑək - a a a - a z - ˈple̞χ møz ˈlɑˑꝛ əˌɣo̞ˑg ˌɑˑe - kwaˈdɑskɔꝛn - a ɣyˈnɑ̃ˑn]

Traou ar Menez oui, oui, c'est à Koadaskorn alors ! Traou ar Menez au bord de l'eau, plus loin que Sant Visant, tu vois où est Sant Visant ? eh bien ! là... il y a une rivière évidemment, à Sant Visant il y a une rivière, eh bien ! Traou ar Menez est à ce niveau-là, entre Ploueg... et... et... et... et S... où je t'ai dit avant là ? Koadaskorn, et Runan !

Prad / ???

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Kerloua, en ur diskenn eu... da vont da Lezardrev a-hont emichañs da vont da bourk Planiel, tu-dehou, ar Gerloued

[kɛꝛˈluˑa - nɔ̃n ˈdiske̞n ə - də ˌvɔ̃n tə lezaꝛˈdɣẽˑ ˌɑˑɔ̃n miˌʃɑ̃ˑs tə ˌvɔ̃n tə ˌbuꝛk plɑ̃ˈniˑəl - ty ˈdẽˑ - gɛɾˈluˑɛt]

Kerloua, en descendant euh... pour aller à Lezardrev là-bas évidemment pour aller au bourg de Planiel, à droite, ar Gerloued

Planiel

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Kerpontou ? ya ! goût a rez pelec'h emañ an Intermarché emichañs ? ac'hanta, diouzhtu goude zo un hent ha... tu-kleiz aze, aze emañ Kerpontou, aze zo ur vilaj ha eo Kerpontou

[kɛꝛˈpɔ̃tu - ˌjɑ - ˌguˑd ə ɣes ˌple̞χ mɑ̃ ... miˌʃɑ̃ˑs - ˌhɑ̃nta diˌstyˑ ˈguˑde zo ˈne̞n a - tyˈklẽˑ ˌɑˑe - ˌɑhe mɑ̃ kɛꝛˈpɔ̃tu - ˌɑhe zo ˈvilaʒ a he̞ kɛꝛˈpɔ̃tu]

Kerpontou ? oui ! tu sais où se trouve l'Intermarché j'imagine ? eh bien, tout de suite après il y a une route qui... à gauche là, c'est là Kerpontou, là il y a un village et c'est Kerpontou

Pontrev

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

ben oui emichañs 'vat ! Kornigell, me zo con !

[... miˈʃɑ̃ˑs at - kɔꝛˈniːgəl - ...]

ben mais oui bien sûr ! Kornigell, je suis con !

Ploueg

If Pichon, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Plasenn Rom... (T. : klevet 'teus se ?) ya emichañs 'vat ! Plasenn Rom, merde ! Plasenn Rom

[ˌplɑsən ˈɣɔm - ˌjɑ miˌʃɑ̃ˑz at - ˌplɑsən ˈɣɔm - ... - ˌplɑsən ˈɣɔm]

Plasenn Rom... (T. : tu as entendu ça ?) mais oui évidemment ! Plasenn Rom, merde ! Plasenn Rom

Ploueg

If Pichon, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

Kroa... Penn Kroashent emichañs... a vije lâret kentoc'h, ya, Penn Kroashent

[kɣwɑ - ˌpe̞n ˈkɣwɑsən miˌʃɑ̃ˑz - ˌviˑʒe ˌlɑˑꝛ ˈkentɔx - ˌjɑ - ˌpe̞n ˈkɣwɑsən]

Kroa... Penn Kroashent sans doute... qu'on disait plutôt, oui, Penn Kroashent

Pleuzal

Deniz Petibon, 1933, Pleuzal (dastumet gant Tangi)

Gwazhper Bihan hag unan Bras emichañs, hein ? Gwazhper

[gwasˌpe̞ˑꝛ ˈbiˑən a ˌnˑi ˈbɣɑːz miˌʃɑ̃ˑs - ɛ̃ - gwasˈpe̞ːꝛ]

Gwazhper Bihan et un Bras sans doute, hein ? Gwazhper

Ploueg

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

1. hag e koachent anezhe du-hont 'ba Kroashent ar Pigal 2. hag orjal ivez, orjal ivez 1. hag orjal ha traoù, « Bouch-bêg » a oa bet... a oa o chom aze, lâret e vije « Bouch-bêg » diouti, unan gozh ivez, gant ur belerinenn ha tout aze emichañs hag e vije lâret « Bouch-bêg » diouti, « Bouch-bêg » a vije graet diouti, soñj 'meus deus an ti-se met aet en traoñ 'vat !

1. [a ˈgwɑʃɛɲ ˌneˑ ˈdyˑən bah ˌkwɑsən ˈpiˑəl] 2. [a ˈɔꝛʒəl ˌiˑə - ˈɔꝛʒəl ˌiˑə] 1. [a ˈɔꝛʒəl a ˈtɾɛw - ˌbuʒəˈbe̞g wa ˌbet - wa ˌʃo̞m ˌɑˑe - ˈlɑˑꝛ ˌviˑʒe ˌbuʒˈbe̞g ˌdɔ̃ti - ˌyn ˈgoːz ˌiˑə - gɑ̃n ˌbɛləˈꝛiːnən a ˈtud ˌɑˑe miˌʃɑ̃ˑz a ˌviˑʒe ˈlɑˑꝛ ˌbuʒˈbe̞k ˌtɔ̃ti - ˌbuʒˈbe̞k ˌviˑʒe ˌgwe̞t ˈtɔ̃ti - ˈʒɔ̃ːʒ møz dœz ən ˈtiˑze mɛ ˌe̞d e̞ ˈtɾo̞w hat]

1. et ils les cachaient là-bas à Kroashent ar Pigal 2. et du fil de fer aussi, du fil de fer aussi 1. du fil de fer et tout, « Bique-bêê » avait été... habitait là, on l'appelait « « Bique-bêê », une ancienne aussi, avec une pèlerine et tout là évidemment et on l'appelait « Bique-bêê », « Bique-bêê » qu'on l'appelait, je me souviens de cette maison-là mais elle est en ruine !

Ploueg

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. Alan Herveig, 1954, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

Kercoq emichañs ! Kergog, Kergog ya, Kergog

[... meˌʃɑ̃ˑs - kɛꝛˈgɔk - kɛꝛˈgɔg ˌjɑ - kɛꝛˈgɔk]

Kercoq évidemment ! Kergog, Kergog oui, Kergog

Tregonnev

Jañ Ribod, 1950, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 30 frazenn.
12