Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 30 frazenn.
12

Baliz ar Forc'h, amañ, amañ, douzh... douzh Penn al Lann, pa 'h ez da Penn al Lann, 'h ez da gaout an Enez Maodez, hag emañ... Baliz ar Forc'h aze

[bɑˑliz ˈvɔꝛx - ... - ... - ... ˌpe̞n ˈlɑ̃n - ... ˌpe̞n ˈlɑ̃n - ... ˌneˑnɛz ˈmoˑde - ... bɑˑliz ˈvɔꝛχ ...]

Pleuvihan - toponymes nautiques
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

ya, souchoù*... souchennoù a vije lâret, souchennoù, ya, ya, ya, goude ar rotovator 'na tennet eu... pe an trakteur, gant ar forc'h 'na tennet ar souchennoù bras-se tout te ! ya 'vat ! hag e oa graet la... eu... douar labour gantañ, ha... ha bremañ e oa lâret leskel anezhe en frich adarre, gwelet a rez

[ja ˈʃuʃo - ʃuˈʃeno ˌviʃe ˌlɑːɹət - ʃuˈʃeno - ja ja ja - ˌguˑde ə ɹotovaˈtɔɹ na ˈtɛnəd ə - pe ˈtɾɑktəɹ - gɑ̃n ˈvɔɹx na ˈtɛnə ʃuˌʃeno ˈbɹɑːs se ˌtut te - ja ha - a wa ˌgɛd ˈlɑ ə - ˌduˑaɹ ˈlɑːbuɹ gɑ̃tɑ̃ - a a ˈbɹœmɑ̃ wa ˌlɑˑ ˈlɛskə ˌne̞ˑ ˈfɹiʃ ˌɑɹe ˌgwe̞ˑl ə ɹes]

oui, des souches*... des souches [d'ajonc] qu'on disait, des souches, oui, oui, oui, après le rotovator avait enlevé euh... ou le tracteur, avec la fourche avait enlevé toutes ces grosses souches-là pardi ! mais oui ! et on avait fait du tra... euh... des terres labourables avec [cette lande], et... et maintenant il a été dit de les laisser en friche de nouveau, vois-tu

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

met pa vije... pa vije kurun, xxx ( ?) e oa xxx ( ?) tapet ur forc'h dir, nag ur falz ivez, peogwir ar c'hurun a sach, a sach d'an dir, e-kichen ar forc'h (du-hont ?) a lesk... a lesk anezhi da gouezhañ diouzhtu, pa vije... pa vije kurun bras, ha du-hont e vije bet kurun ha... peogwir... peogwir e deue tan deus eu... deus eu... an orjal EDF

[mɛˑ - pa ˌviˑʒe pa ˌviʃe ˈkyˑɣyn - ? wa ? ˈtɑpəd ə ˌvɔɣ ˈdiˑꝛ - na ˈvɑlz ˌiˑe - pəˌguˑꝛ ˈhyˑɣyn ˌʃɛʃ - ˌʃɛʃ dən ˈdiˑꝛ - ˌkiʃən ˈvɔʴx ˌdyˑən ˈlɛskə ˈlɛskə ˈne̞j də ˈgweˑɑ̃ dyˈsty - ˌpiʃe ˌpiʃe ˌkyˑɣyn bɾɑˑs - a ˈdyˑɔ̃n ˌviʃe ˌbe ˈkyˑɣyn ha - pəˌguˑꝛ - pu de̞ ˈtɑ̃ˑn dez ə dez ə ˈnɔꝛʒəl lydeˌɛf]

mais quand il y avait... quand il y avait du tonnerre, xxx ( ?) c'était (déconseillé ?) de prendre une fourche en acier, ni une faucille non plus, puisque la foudre est attirée, est attirée par l'acier, alors que la fourche (là-bas ?) laisse... la laisse tomber tout de suite, quand il y avait... quand il y avait un grand orage, et là-bas il y avait eu un grand orage et... puisque... puisque du feu provenait de euh... de euh... des fils EDF

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

« me zo prop amañ bremañ ! 'meus torret un dra bennaket », a lâren evel-se diouzhin ma-unan, hag e welen ur forc'h pelloc'h diouzhin met 'oan ket kat da dapet anezhi

[ˈme zo ˈpɣɔp ˌɑ̃mɑ̃ ˈbo̞mɑ̃ - møs ˈto̞ꝛəd ˌdɣɑ bəˈnɑkə ˌlɑˑꝛe̞n ve̞ˌse̞ diˌwĩ məˈhyːn - a ˈwe̞ˑle̞n ˈvɔꝛx ˌpɛlɔx tiˈwĩ mɛ wɑ̃ ˈkɑt tə ˈdɑpə ˈne̞j]

« moi je suis propre ici maintenant ! je me suis cassée quelque chose », que je me disais comme ça à moi-même, et je voyais une fourche éloignée de moi mais je ne pouvais pas l'attraper

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

1. met Soa Kersantez 'na ket, Kersantez 'da ket na Koad Merrod 'da ket ivez, na Zavie Tilli 'na ket ivez, eñ 'na botteleuse 2. botteleuse, ah ya 1. e vije darc'het plouz war ar bern, daonet e vo ! non de diou ! d'ar c'houlz-se e oan kat da c'hoari, ya ! gant ar forc'h ya, pa vije arri ar beg, uhel paotr, fidamdoue ! e vije start d'ober

1. [mɛ ˌswa ke̞ɹˈzɑ̃ntən ˌna kət - ke̞ɹˈzɑ̃ntən ˌda kəd na kwadˈmɛɹɔd ˌda kəd ˌiˑe - na zavje ˈtili ˌna kəd ˌiˑe - hẽ na ...] 2. [... - a ja] 1. [viʒe ˈdɑhə ˈpluːz waɹ ˈbɛɹn - ˌdɑ̃wnəd vo - ... də ˈhulsːe wɑ̃n kad də ˈhwɑj - ja gɑ̃n ˈvɔɹx ja - pe viʒe ɑj ˈbek - ˈyːəl po̞t - fidɑ̃mˈduˑe viʒe ˈstɑɹd ˌdo̞ˑɹ]

1. François Kersantez n'avait pas, à Kersantez ils n'avaient pas ni à Koad Merrod ils n'avaient pas non plus, ni Xavier Tilly n'avait pas non plus, il avait une botteleuse 2. botteleuse, ah oui 1. on balançait la paille sur le tas, damnation ! nom de dieu ! à cette époque-là j'étais capable de travailler, oui ! avec la fourche oui, quand arrivait le sommet, haut mon gars, bon sang !c'était dur à faire

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

1. a-wechoù, gwechall e vije kaset teil d'ar park, oh ! me 'blije ket din skuilh teil ! pa vije kaset un toullad devezhioù, e gasez anezhañ herie, skuilh anezhañ diouzhtu ! mat ! 2. ya, met ma 'nije sec'het 1. oh nom de dieu ! korve a vije skuilh teil, gant ar forc'h eu... e vije graet aze pa vije lake bernioù

1. [ˈweˑʒo - gweˌʒɑl viʒe ˈkɑsət ˈte̞j də ˈpɑɹk - ˈɔ - ˈme biˌʒe kə ˈtĩ ˌskyj ˈte̞j - pe ˌviˑʒe ˈkɑsə ˌtula deˈweːʒo - ˈgɑsez ˌneˑɑ̃ ˈhɛje - ˌskyj ˈneˑɑ̃ diˈsty - ˈmɑːt] 2. [ˌjɑ - mɛ ma ˌniˑʒe ˈzehət] 1. [... - kɔɹˌve viʒe ˌskyj ˈte̞j - gɑ̃n ˈvɔx ə - ˌviˑʒe ˌgwɛd ˌɑhe pe ˌviˑʒe ˈlɑkə ˈbɛɹɲo]

1. parfois, autrefois on transportait le fumier au champ, oh ! moi je n'aimais pas épandre du fumier ! quand il était envoyé [depuis] quelques journées, tu l'envoies aujourd'hui, tu l'épands tout de suite ! et bien ! 2. oui, mais s'il avait séché 1. oh nom de dieu ! c'était une corvée de répandre le fumier, avec la fourche euh... qu'on faisait là puisqu'on mettait des petits tas

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

adtroadañ ar forc'h

[hatˈtwɑːdɑ̃ ˈvɔχ]

réemmancher la fourche

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma dad ha ma vamm a vije ur forc'h gante a-bep-tu d'ar gwele, ma vamm 'dije plantet ur forc'h 'ba eñ evel mann ebet

[mə dɑ:d a mə vɑ̃m viʃe ə vɔɹh gɑ̃ntɛ popty də 'gwe:le mə vɑ̃m diʒe 'plɑ̃ntə vɔɾh bah ẽ̞ wɛl mɑ̃n'bet]

mon père et ma mère avait une fourche de chaque côté du lit, ma mère aurait planté une fourche en lui comme rien du tout

Roje ar Buzulier, 1948, Plûned (dastumet gant Tangi)

darn a bale gant ar forc'h kantonier met me 'meus ket bet istimet gant...

[dɑɹn 'bɑ:lɛɲ gɑ̃n vɔʁx kɑ̃n'tɔ̃ɲəʁ mɛ me mœs kə bed is'timə gɑ̃n]

certains bêchaient avec la fourche de cantonnier mais moi je n'ai jamais estimé...

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ma dad ha ma vamm a vije ur forc'h gante a-bep-tu d'ar gwele, ma vamm 'dije plantet ur forc'h 'ba eñ evel mann ebet

[mə dɑ:d a mə vɑ̃m viʃe ə vɔɹh gɑ̃ntɛ popty də 'gwe:le mə vɑ̃m diʒe 'plɑ̃ntə vɔɾh bah ẽ̞ wɛl mɑ̃n'bet]

mon père et ma mère avait une fourche de chaque côté du lit, ma mère aurait planté une fourche en lui comme rien du tout

Roje ar Buzulier, 1948, Plûned (dastumet gant Tangi)

... 'to ur foñsad gant ma forc'h pemp biz

[to ə 'vɔ̃səd gɑ̃n mə vɔrh pɛm bi:s]

... tu auras une fessée avec ma main [litt. « ma fourche à cinq doigts »]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

aze soudañ ur forc'h

['ɑ:he 'su:dɑ̃ vɔɹx]

là souder une fourche

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ur forc'h da gargañ teil

vorc'h de karg tèy

[voʁx də kaʁg tɛj]

une fourche à fumier [une fourche pour charger le fumier]

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

ur forc'h

vorc'h

[voʁx]

une fourche

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

troad forc'h

twat vorc'h

[twat voʁx]

manche de fourche

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

e drakteur hennezh zo ur forc'h warnañ

[i 'dɾɑktəɹ hẽ̞:z zo vɔɹh waɹnɑ̃]

son tracteur à celui-là, il y a une fourche dessus

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

war ar forc'h... war an trakteur ac'hann n'eus ket forc'h ebet

[waɹ vɔɹx waɹ 'tɾɑktəɹ hɑ̃n nœs kə vɔɹh bet]

sur la fourche... sur le tracteur d'ici il n'y a pas de fourche

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

da gargañ gant ur forc'h kantonier kwa

[də 'gɑɹgɑ̃ gɑ̃n vɔɹx kɑ̃n'tɔ̃ɲəɹ kwa]

à charger avec une fourche de cantonnier quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ur forc'h pevar-bizek

[ə vɔrh ˌpɛwar'bi:zɛk]

une fourchette

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

ha kargañ mein gant ar forc'h kantonier

[a 'kɑrgɑ̃ mɛɲ gɑ̃n vɔrh kɑ̃n'tɔ̃ɲər]

et charger les cailloux avec la fourche de cantonnier

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 30 frazenn.
12