Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 16 frazenn.

1. friket mat e vije met... goude e vije adgraet ha neuze e vije gwelloc'h, e vije... neuze e vije tennet ar ju dioutañ, evel-se e vije graet gwechall, hag e vije mat ar chistr pa vije graet mat, ha yac'hus ! 2. se a oa ur sakre labour hañ ! ober chistr evel-se hein ? 1. daou devezh e vije oc'h ober chistr du-mañ

1. [ˌfɹicə ˈmɑːt ˌviʒe mɛ - ˌguˑde ˌviʒe hadˈgwɛt a ˌnœhe ˌviʒe ˈwɛlɔx ˌviʒe - ˌnœˑe ˌviʒe ˌtɛnə ˈʒyː djɔ̃tɑ̃ - viˈse ˌviʒe ˌgwɛ gweˈʒɑl - a ˌviʒe ˈmɑːd ˌʒist pe ˌviʒe gwɛ ˈmɑːt - a ˈjɑhys] 2. [ze wa ˌsɑkɹe ˈlɑːbuɹ ɑ̃ - o̞ˑɹ ˈʒist viˈse̞ ɛ̃] 1. [do̞w ˈdewəz viʒe ˌho̞ˑɹ ˈdymɑ̃]

1. c'était bien écrasé [pommes] mais... après c'était refait et alors c'était meilleur, c'était... alors on en tirait le jus, c'est comme ça qu'on faisait autrefois, et le cidre était bon quand il était bien fait, et sain ! 2. ça c'était un sacré travail hein ! faire du cidre comme ça hein ? 2. deux journées qu'on mettait à faire du cidre chez moi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

hag ar bodoù a oa friket tout ar bluskenn warne

[a 'bu:do wa 'fɾitʲət tud 'blyskən waɹnɛ]

et les branches avaient toute leur écorce écrasée [éclair]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Gwelien a vez graet gant dour, beterabez friket hag irvin friket evit ar saout pa ne vezont ket er-maez.

Gwéyeun vé gwèt gan-n dour, béteravach frityeut a irvin-n frityeut wit zowt pa ni-ntyeut mèz.

[gwejən ve gwɛt gãn duʁ betəʁavaʃ fʁitjət a iʁvin fʁitjət wit zowt pa nintjət mɛz]

"nourriture des bêtes" est fait avec de l'eau, des betteraves écrasées et des navets écrasé pour les vaches quand elles ne sont pas dehors.

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

Greun oa friket gant treid evit dibogañ ne.

Greun wa frityeut gan-n trèyd wit diborgan nè.

[gʁœn wa fʁitjət gãn tʁɛjd wit diboʁgã nɛ]

Les graines étaient écrasées avec les pieds pour les décapsuler.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

kanab, friket anezhañ a vije graet evit tennañ stoup ha gant stoup e vije graet kerden ha tortisoù ha landonioù.

kan-nap

[kãnap] [fʁitjət neã viʒe gwɛt wit tɛn stup a gãn stup viʒe gwɛt kɛʁdən a toʁtiso a lãdõɲo]

le chanvre, Il est écrasé pour extraire l'étoupe avec lequel on fait des « cordes » et des « cordes » et des « rênes ».

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Un naer friket zo war an hent.

Nèr fritiet zo war nè-n.

[nɛʁ fʁitiət zo waʁ nɛn]

Il y a une vipère écrasée sur la route.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

friket ma xxx (?) dit, daouhanteret kwa, eskaotet, ar gwinizh kwa zo un espes troc'hadenn 'ba ar c'hreiz kwa, ha pa vo eskaotet kwa zo aet un tamm e pep tu

[’fɹicət ma ? dit do̞wɑ̃n’te:ɹət kwa ɛs’ko̞wtət ə ’gwinis kwa zo ’nespəs ndɾɔ’hɑ:n bah hɹɛjs kwa a pe vo ɛs’ko̞wtət kwa zo ɛt tɑ̃m pop ty:]

écrasé xxx (?), coupé en deux quoi, mondé, le blé quoi a une espèce de coupure au milieu quoi, quand il est mondé quoi il y a un bout qui part de chaque côté

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

an trieuse gwechall kwa boñ, ma vije greun bet eu... eskaotet a vez lâret, friket kwa, daouhanteret kwa, (mat ?) eskaotet eu... penaos ar re-se 'h ae da-heul eu...

[ntɾiøz gwe’ʒɑl kwa bɔ̃ ma viʒe gɹœ:n bed ə ɛsko̞wtəd ve lɑ:t ’fɹicət kwa do̞wɑ̃n’te:ɹət kwa mɑ:d ɛs’ko̞wtəd ə pə’nɔ̃:z ɹeze he də hœ:l ə]

la trieuse autrefois quoi bon, s'il y avait du grain ayant été mondé qu'on dit [enveloppe du grain enlevée], écrasé quoi, fendu à moitié quoi, bien mondé euh... comment ceux-là suivaient euh...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

friket anezhi

['fricə nɛj]

l'a écrasée [l'arbre a écrasée la croix]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

1. friket eo 2. frikañ ar patatez, frikañ ar patatez 3. peotramant, ur geliedenn, frikañ anezhi

1. [’fricəd ɛ] 2. [’fricə pə’tɑ:s - ’fricə pə’tɑ:s] 3. [pə’tɑ̃mɑ̃n ə gɛ’ʎe:dən ’fricə nɛj]

1. c'est écrasé 2. écraser les patates, écraser les patates 3. ou sinon, une mouche, l'écraser

1. Ifig Bihan, 1915, Bear
2. Antwanet Bihan, 1953, Pariz
3. Selina Jagin, 1920, Bear
(dastumet gant Tangi)

poazhat boued d'ar moc'h... a veze be... d'ober raskañ beterabez da gentañ, hag irvin... ya, hag irvin surtout pa... pa vez tremenet goañv, ha patatez a veze lakeet war-grec'h, ha pa veze arri berv e-krec'h e veze... « oh, arri eo poazh ar patatez, mat eo ar jeu, poazh eo, poazh eo ar chaodouron », ha goude e veze d'ober frikañ gant euh... gant ur ma... malouer, e veze friket ar beterabez ha friket irvin ha patatez

[’pwɑχə bwet tə moχ viʒe be do:r ’rɑskə be’trɑ:bəs də ’gentɑ̃ ag ’irvin ja ag ’irvin syr’tut pe pe ve tre’me:nə ’guɑ̃ a pa’tɑtəz viʒe la’keə war’gweχ a pa viʒe ɑj bɛrw kweχ viʒe ɔ ɑj ɛ pwɑh ə pa’tɑtəs mɑ:d ɛ ʒœ: pwɑχ hɛ pwɑχ hɛ ʃu’du:rən pwɑχ ɛ pez zo baχ ʃu’du:rən a ’gu:de viʒe do:r ’fricɑ̃ gɑ̃n ə gɑ̃n ə ma maˈluər viʒe ’fricəd be’trɑ:bəz a ’fricət ’irvin a pa’tɑtəs]

cuire la nourriture aux cochons... on faisait... il fallait racler des betteraves d'abord, et des navets... oui, et des navets surtout quand... quand l'hiver est passé, et on mettait des patates au-dessus, et quand ça commençait à bouillonner en haut on faisait... « oh, voilà que les patates sont cuites, impeccable ! c'est cuit, le chaudron est cuit », et après il fallait écraser avec euh... avec un mou... moulin, on écrasait les betteraves et écrasait les navets et les patates

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

tout int bet friket 'vat

[tud iɲ be 'fricə ha]

ils ont tous été écrasés [écureuils sur la route]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

friket int un tamm

['fricəd iɲ tɑ̃m]

elles sont un peu écrasées [patates]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

me n'onn ket petra 'na prenet hag e oa o kargañ kez... euh... ar gazeg o tarc'hañ un taol-pav, friket e voutailhad win ha sonet egile

[me nɔ̃ kə pra na 'pre:nət a wa 'kɑrgɑ̃ 'ke ə 'gɑ:zək 'tɑrhə tol'pɑw 'fricəd i vu'tɑʎə wi:n a 'zo:nəd e'gi:le]

moi je ne sais pas ce qu'il avait acheté et il était en train de charger les che... euh... le cheval lui a balancé un coup de patte, sa bouteille de vin brisée et l'autre sonné

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

1. friket eo 2. frikañ ar patatez, frikañ ar patatez 3. peotramant, ur geliedenn, frikañ anezhi

1. [’fricəd ɛ] 2. [’fricə pə’tɑ:s - ’fricə pə’tɑ:s] 3. [pə’tɑ̃mɑ̃n ə gɛ’ʎe:dən ’fricə nɛj]

1. c'est écrasé 2. écraser les patates, écraser les patates 3. ou sinon, une mouche, l'écraser

1. Ifig Bihan, 1915, Bear
2. Antwanet Bihan, 1953, Pariz
3. Selina Jagin, 1920, Bear
(dastumet gant Tangi)

ar re-se a soudo ervat c'hoazh ma n'int ket friket

['ree zu:do vɑ:t hwɑs ma niɲ cə 'fricət]

ceux-là ressouderont très bien encore s'ils ne sont pas écrasés [os d'une jambe cassée]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 16 frazenn.