Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 34 frazenn.
12

he den 'da... 'da graet... 'da es... 'da graet eu... e oa un den trañkil war e blaen hag ar re-se a oa men... daou c'houblad ha... en em gleve abominabl ervat ervat ivez ! hag emichañs eñ en em sante fêpaat, ha 'oa ket kat da labou... 'oa ket kat d'ober ken ha 'da esaet en em suisidañ, hag e oa arri-hi warnañ, saovetaet e oa, met honnezh 'deus ket bet... ha goude neuze, emichañs e oa bet... e oa bet ul lajad 'ba gouent Bear

[i ˈdeːn da - da ˌgwɛt - da hɛs - da ˌgwɛt ə - wa ˌdeˑn ˈtɹɑ̃kil waɹ i ˈbleːn a ɹeˌze wa men - do̞w ˈhuːblat a - nɔ̃n ˈglɛwe aboˌmiˑnab ˈvɑːd ˈvɑːd ˌiˑə - a miˌʃɑ̃ˑs ˈhẽ nɔ̃n ˈzɑ̃te fɛˈpɑːt - a ˌwɑ kə ˌkɑd laˌbu - ˌwɑ kə ˌkɑt ˈto̞ˑɹ ˌkeˑn a da hɛˌsɑˑd nɔ̃n sɥiˈsiːdɑ̃ - a wa ˌɑj ˈhiˑ ˌwaɹnɑ̃ - ˌzo̞vəˈtɑːd wa - mɛ ˈhɔ̃ˑz døs kə ˌbet - a ˌguˑde ˈnœhe - miˌʃɑ̃ˑz wa ˌbet - wa ˌbe ˈlɑːʒəd bah ˌguˑən ˈbeˑaɹ]

son mari avait... avait fait... avait ess... avait fait euh... c'était un homme très tranquille et ceux-là étaient des mén... deux couples qui... s'entendaient à merveille aussi ! et sans doute que lui se sentait faiblir, et il n'était pas capable de travaill... il ne pouvait plus faire et il avait essayé de se suicider, et elle l'avait découvert, on l'avait sauvé, mais elle n'a pas été... et après alors, sans doute qu'il avait été... qu'il avait été un moment à l'hôpital de Bear

Jeanne Gwerliskin, 1930, Kervorc'h (dastumet gant Tangi)

1. ha 'dea katar war he fenn 2. ah ya ! 1. trousk, 'da bet taolioù bazh war he fenn ken a strinke ar gwad 2. ouh ! ma doue ivez 'ta ! 1. ah ya ! drouk e oa ar skolaerez hañ ! 2. oh, se... se 'vez ket graet hañ ! hola ! 1. hag an deiz war-lerc'h, me n'onn ket pe e oa bet bec'h warni pe betra, met hoñ a oa gant he zud-kozh te ! ar re-seoù 'da ket kredet lâret mann ebet na mann ebet dezhi te ! an deiz war-lerc'h 'meus soñj 'oa ket deut Jeannette d'ar skol 2. ya 1. marteze e oa bet bec'h war ar skolaerez goude pa oa... 2. oh ya moarvat ! 1. ha honnezh a huche, honnezh a huche, Mélanie a gleve anezhi o huchal deus ar gêr 2. ah ya ! ya, sell ! 1. ha sur e vije ret deskiñ hañ !

1. [a ˌdea ˈkɑtəɹ waɹ i ˈve̞n] 2. [a ˌjɑ] 1. [ˈtɾusk - da ˌbe ˈtojo ˈbɑːz waɹ i ˈve̞n ken ə ˈstɾiŋce̞ ˈgwɑːd] 2. [u ma ˈduˑe ˌiˑe ta] 1. [a ˌjɑ - ˈdɾug wa skoˈlɛːɹəz ɑ̃] 2. [o ˈze - ˈze ˌve kə ˈgwɛt ɑ̃ - ola] 1. [a ˌnde waɹˈlɛɹx - ˌme ˈnɔ̃ kə pe wa ˌbe ˈbex ˌwaɹni pe ˌbɹɑ - mɛ ˈhɔ̃ wa gɑ̃n i ˌzytˈkoːs te - ˈzew ˌda kə ˈkɹeːdə ˌlɑˑɹ ˈmɑ̃n bed na ˈmɑ̃n bed ˌde̞j te - ən ˌde waɹˈlɛɹx møs ˌʃɔ̃ˑʒ wa kə ˌdø ʒaˌnɛt tə ˈskoːl] 2. [ˌjɑ] 1. [maˈtehe wa ˌbe ˈbex ˌtɑ̃m waɹ skoˈlɛːɹəz ˌguˑde pə wa] 2. [o ˌjɑ maˈhɑt] 1. [a ˈhɔ̃ˑz a ˈhyʃe̞ - ˈhɔ̃ˑz ə ˈhyʃe̞ - melaˌni ˈglɛwe̞ ˌne̞j ˈhyʃəl dœz ˈge̞ːɹ] 2. [a ˌjɑ - ja ˈsɛl] 1. [a ˈzyˑɹ ˌviʒe ˈɹɛd ˈdiskĩ ɑ̃]

1. et elle avait des croûtes sur la tête 2. ah oui ! 1. des croûtes, elle avait eu des coups de bâton sur la tête tellement que le sang giclait 2. ouh ! mon dieu ! 1. ah oui ! la maîtresse était méchante hein ! 2. oh, ça... ça ne se fait pas hein ! oh la ! 1. et le lendemain, moi je ne sais pas si elle avait été inquiétée ou quoi, mais elle était avec ses grands-parents pardi ! ceux-là n'avaient pas osé dire quoi que ce soit, ni à elle pardi ! le lendemain je me souviens que Jeannette n'était pas venue à l'école 2. oui 1. peut-être que la maîtresse avait été inquiétée après quand elle était... 2. oh oui sans doute ! 1. et elle criait, elle criait, Mélanie l'entendait crier de chez elle 2. ah oui ! oui, tiens ! 1. et sûr qu'il fallait apprendre hein !

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

hag e gleve unan o krial, e kleve unan o krial, met trop tard e oa ! 'nea ket da skoiñ an tan evel-se, hag eu... Yvon a oa en-dro d'an orjal 'ba ar park aze, e wreg aze, e oa bet marvet, ya, devet ! lampet an tan gantañ, ha goude 'oa ket kat da lazhañ anezhañ peogwir eo krog-mat

[a ˈglɛwe̞ ˌyˑn ˈkɣiˑəl - ˈklɛwe̞ ˌyˑn ˈkɣiˑəl mɛ ... - neˌa kə də ˈskoˑə ˈntɑ̃ˑn viˌse - ag ə iˌvɔ̃ wa ˌdɾo də ˈnɔꝛʒəl ma ˈpɑꝛg ˌɑhe - i ˈweg ˌɑhe - wa ˌbe ˈmɑꝛwət - ˌja ˈdɛwət - ˈlɑ̃pə ˈtɑ̃ˑn ˌgɑ̃tɑ̃ - a ˌgu ˈwɑ kə ˈkɑd də ˈlɑhɑ̃ ˌneˑɑ̃ pu wa ˌkɣɔg ˈmɑˑt]

et on entendait quelqu'un crier, on entendait quelqu'un crier, mais c'était trop tard ! il n'avait pas à mettre le feu comme ça, et euh... Yvon s'occupait des fils de fer dans le champ là, sa femme là, et il était mort, oui, brûlée ! il avait pris feu, et après il n'avait pas pu l'éteindre puisqu'il avait bien pris

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

tout an dud en em sikoure, hag en em gleve, tal-kichen bremañ prest d'en em debriñ, pe en em lazhañ

[tun ˈdyd nɔ̃n ʒiˈkuːɹɛ - a nɔ̃n ˈglɛwɛ - talˈkiʃən ˈbɹœmɑ̃ ˌpɹes tə nɔ̃n ˈdiːbĩ - pe nɔ̃n ˈlɑhɑ̃]

tous les gens s'entraidaient, et s'entendaient, alors que maintenant [ils sont] prêts à se bouffer, ou à s'entretuer

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

Koad Kleuzioù, Koad Kleuzioù, Koad Kleuzioù plutôt, Kleuzioù, ya, ya, Koad Kleuzioù, ha zo... attends... gortoz ya... ha n'onn ket hag-eñ n'eo ket Koad ar C'hleuzioù aze, kar 'ba... 'ba Louergad zo Koad Kleuzioù, Koad... ar C'hleuzioù ya, kastell ar C'hleuzioù ya, Koad ar C'hleuzioù kentoc'h, me a gleve anezhe o komz deus Koad ar C'hleuzioù

[kwɑt ˈklœːʒo - kwɑt ˈklœːʒo - kwɑt ˈklœːʒo ... ˈklœːʒo - ja ja kwɑt ˈklœːʒo - a zo ... ˈgɔto̞z ja - a ˌnɔ̃ kə gẽ ˌne̞ kə kwɑt ˈhlœ̃jo ˌɑhe - kaɹ ba ba luˈɛɹgad zo kwɑt ˈklœːzju - ˌkwɑt - ˈhlœ̃jo ja - ˌkɑstəl ˈhlœ̃jo ja - kwɑt ˈhlœ̃jo ˈkentɔx - me ˌgle̞we̞ ˌne̞ ˈkɔ̃mz dəs kwɑt ˈhlœ̃jo]

Koad Kleuzioù, Koad Kleuzioù, Koad Kleuzioù plutôt, Kleuzioù, oui, oui, Koad Kleuzioù, et il y a... attends... attends oui... et je ne sais pas si ce n'est pas Koad ar C'hleuzioù là, car à... à Louergad il y a Koad Kleuzioù, Koad... ar C'hleuzioù oui, le château d'ar C'hleuzioù oui, Koad ar C'hleuzioù plutôt, moi je les entendais parler de Koad ar C'hleuzioù

Pederneg

Ifig ar Blevenneg, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

ma dad ha ma vamm, feiz, pa oa... pa oa o eured, e oa tad ma dad ha neuze e oa ar c'hoar d'hom vamm, e oant intañv o-daou, hag a-benn c'hwec'h miz goude e oa eured an daou all, e oant en em lakeet asambles, met e oa pemzek vloaz pe c'hwezek vloaz etreze, met ar re-seoù en em gleve paotr-kaezh, ne oa ket ezhomm da lâret mann ebet hañ

[mə dɑ:d a mə vɑ̃m fe: pe wa pe wa o ’œ:ɾət wa tɑ:d mə dɑ:d a ’nœ:e wa hwɑ:ɹ dɔ̃m vɑ̃m wɑ̃ɲ ’intɑ̃w o’do̞w a bɛn ’hwɛhmiz ’gu:de wa ’nœ:ɾə ndo̞w al wɑ̃ɲ nɔ̃n la’ke:ə ’sɑ̃məs mɛ wa pɛm’zɛgla pe hwe’zɛgla ’tɾe:ɛ mɛ zew nɔ̃n ’glɛwɛ pot’kɛ:s wa kəd em də lɑ:ʁ mɑ̃n’bed ɑ̃]

mon père et ma mère, ma foi, quand c'était... quand c'était leur mariage, il y avait le père de mon père et une soeur de ma mère, et ils étaient veufs tous les deux, et six mois après il y avait le mariage des deux autres, ils s'étaient mis ensemble, mais il y avait quinze ans ou seize ans entre eux, mais ceux-là s'entendaient mon pauvre, il n'y avait pas besoin de dire quoi que ce soit hein

Roje ar Buzulier, 1948, Plûned (dastumet gant Tangi)

se zo kurius, ur wech e oan o pesketa hag e oa bras an dour hag e oa... me a gleve « piv, piv, piv, piv ! » met 'ba an torkad eu... n'onn pesort a oa 'ba ar rinier aze moarvat ha 'na graet e neizh e-barzh met pa oa arri bras an dour hag e oa an hini bihan, ne oa ket deut er-maez an u c'hoazh, n'onn ket penaos e rae 'ba e... e kleven anezhañ oc'h ober trouz, a-benn neuze e oa arri 'ba ar bord, 'ma tapet anezhañ, « fidedoue, emezon-me », 'ma lemet anezhañ er-maez deus... deus... deus an u, damen e vo, eñ a oare neuial

[ze zo ki’ɹyz ə weʃ wɑ̃n pes’kɛta a wa bɹɑ:s ən du:ɹ a wa me ’glɛwe̞ piw piw piw piw mɛt ban ’tɔɹkad ə nɔ̃ pə’sɔɹd wa ba ’ɹɛ̃jəɹ ’ɑ:he ma’hɑd a na gwɛt e he:z bɑɹz mɛt pe wa ɑj bɹɑ:z ndu:ɹ a wa ’n:i ’bi:ən wa kə dœ me̞:z ny: hwɑs nɔ̃ kə pə’nɔ̃:z ɹɛ ba i ’glɛwɛn neɑ̃ ho̞:ɹ tɾu:s bɛn ’nœ:he wa ɑj ny bah bɔɹd ’ma ’tɑpə neɑ̃ fidə’du:e mɔ̃mɛ ma ’le̞mə neɑ̃ me̞:z dəz dəz dəz ny: ’dɑ̃mən ə vo hẽ̞: ’wɑ:ɹe ’nœjəl]

c'est curieux, une fois j'étais en train de pêcher et le niveau d'eau était élevé et il y avait... j'entendais « cui, cui, cui, cui ! » mais dans une touffe euh... de je ne sais quoi dans la rivière là sans doute et il avait fait son nid dedans mais quand le niveau de l'eau s'était élevé et le petit, il n'était pas sorti du nid encore, je ne sais pas comment il faisait dans son... je l'entendais faire du bruit, pour alors il était arrivé au bord, je l'avais attrapé, « bon sang, dis-je », je l'avais enlevé de... de... de l'oeuf, bon dieu ! il savait nager [poule d'eau]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e serten menajoù zo da greistez e vije sonet ar c'hlêron, ar c'hlêron, e deue ar batronez, patronez an ti, da son ar c'hlêron « feuuuuuuu ! » da lâret eu... e oa... oa kreistez, ha neuze ni a gleve ivez, met ma zad a vije ur montr gantañ, ur montr-godell

[a ’sɛʁtən me’nɑ:ʒo zo də gɾɛjs’te: viʃe ’zɔ̃:nə ’hlɛ:ʁɔ̃n ’hlɛ:ʁɔ̃n dɛ ba’tɾɔ̃:nəs ba’tɾɔ̃:nə nti: də sɔ̃:n ’hlɛ:ʁɔ̃n fœ: də ’lɑ:ʁəd ə wa wa kɾɛjs’te: a ’nœ:e mym ’glɛwɛ ie mɛ mə zɑ:d viʃe mɔ̃n gɑ̃tɑ̃ mɔ̃n’go:l]

et dans certaines fermes à midi on sonnait le clairon, le clairon, la patronne venait, la patronne de la maison, pour sonner le clairon « feuuuuuu ! » pour dire euh... que c'était... c'était midi, et alors nous entendions aussi, mais mon père avait une montre, une montre de poche

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Eñ ne gleve ket mat, c'hoazh war ar marc'had ha evel-se feiz...

Il n'entendait pas bien, encore par-dessus le marché et comme ça ma foi...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ne vijen ket kat da chom da c'hoari en ur vont d'ar gêr deus ar skol. Gouvezet e vije diouzhtu evel ouret. Maman a ouie # pegoulz ec'h achue ar skol. Ne 'teus ket ezhomm da c'houll. Ha c'hoazh ne vije ket ret dezhi mont da welet peogwir e gleve.

evel ouret [vɛl'uːt]

Je ne pouvais pas rester jouer en rentrant à la maison de l'école. Ça se savait tout de suite, tu sais bien. Maman savait quand finissait l'école. Bien sûr. Et encore, elle n'avait pas besoin d'aller voir puisqu'elle entendait.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ha hennezh, hennezh a oa ur sakre ki ha pa bartie a-hend-all 'h arete aezet, pa... pa... pa... pa gleve ar c'horn ha neuze...

[a hẽ̞:s hẽ̞:z wa 'sɑkɾe ki: a pe baɹ'ti:e hɛn'dɑl a'ɹɛte 'ɛ:zɛt pe pe pe pe 'glɛwe 'hɔɹn a 'nœ:he]

et celui-là, celui-là était un sacré chien et quand il partait autrement il arrêtait facilement, quand... quand... quand... quand il entendait la corne [de chasse] et alors...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

karr an Ankou a oa se hañ, 'vijze ket greset, 'vije ket laket euh... « lardet » a vez lâret an ahel hag eñ a wigoure dre partout, an dud pa gleve, « arri eo karr an Ankou, xxx (?) betegoût ec'h arrifemp gantañ », e vije egile o kargañ traoù 'ba ar c'harr goude

[kɑʁ ’nɑ̃ko wa ze ɑ̃ viʒe kə ’gʁɛsəd viʒe kə ’lɑkəd ə ’lɑʁdəd ve lɑ:ʁd ən ɛ:l a hẽ̞: wi’juʁe dʁe paʁ’tut ndyt pe ’glɛwe ɑj ɛ kɑʁ ’nɑ̃ko ? betə’gu:d ’hɑjfɛm gɑ̃tɑ̃ viʒe e’gi:le ’kɑʁgɑ̃ tʁɛw bah hɑʁ ’gu:de]

la charrette de l'Ankou c'était ça aussi hein, elle n'était pas graissée, on ne mettait pas de... « graissée » qu'on dit, l'axe, et elle grinçait de partout, les gens quand ils entendaient, « voilà la charrette de l'Ankou, xxx (?) de peur que nous la rencontrions », l'autre chargeait des choses dans la charrette après

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ha nann, ya, « evel omp omp » kwa, pa vezont o son, ar reoù gozh a lâre se pa gleve anezhe o son, « bling bling, bling bling », « evel omp omp » emeze

[a nɑ̃n ja wɛl hɔ̃m hɔ̃m kwa pe vɛɲ sɔ̃:n ɹew'go:z 'lɑ:ɹe ze pe 'glɛwe nɛ sɔ̃:n bliŋg bliŋg bliŋg bliŋg wɛl hɔ̃m hɔ̃m mɛ:]

ah non, oui, « nous sommes comme nous sommes » quoi, quand elles sonnent, les anciens disaient ça quand ils les entendaient sonner [cloches de Lannbaeron], « ding dong, ding dong », « nous sommes comme nous sommes » disaient-elles

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

me a gleve tennoù ivez

[me 'glɛwe 'tɛno ije]

j'entendais des tirs aussi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ni a gleve bern kozh traoù evel-se

[nim 'glɛwe bɛʁn kos'tɾɛw və'se]

nous entendions plein de conneries comme ça [latin de messe]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

pa gleve ar wiz kozh ar reoù vihan o skroeñjal

[pa 'glɛwɛ wiz'ko:z ʁew 'vi:ən 'skrwĩ:ʒəl]

quand la truie entendait les petits crier

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

Heñ 'na kemeret aon te, ne ouie ket pelec'h e oa, ha bepred e gleve anezhañ e-kichen.

['hẽ na ke'meːʁəd 'ɔwən tə – uje kə 'plɛh wa – a 'bɔpəd 'glɛwe 'neã 'kiʃən]

Il avait pris peur pardi, il ne savait pas où il [l'oiseau] était et pourtant il l'entendait tout près.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ne gleve ket kalz met ingal eo. Peogwir e vije war ar plas, e vije lavaret, huchet dezhañ petra... ma vije ezhomm da lavaret dezhañ petra a vije ezhomm d'ober quoi.

['glɛwe kə 'kals mɛ 'iŋgal e̞ – pəyːʁ viʒe waʁ 'plas viʒe 'lɑːt 'gyʃət 'teã 'pʁaː – ma viʒe 'eːm də 'lɑːt 'teã pʁa viʒe 'eːm 'dɔːʁ kwa]

Il n'entendait pas bien mais peu importe. Puisqu'il était sur place, on pouvait lui dire, lui crier ce que... S'il fallait lui dire ce qu'il fallait faire.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

goude egile pa wele ma... pa gleve ac'hanomp e karzhe kuit

['gu:de e'gi:le pe 'wɛ:lɛ mə pe 'glɛwɛ ɑ̃m 'kɑrzɛ kwit]

après l'autre quand il voyait mon... quand il nous entendait il détalait [chien]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

hag int a gleve deus an ti

[a iɲ 'glɛwɛ døs ti:]

et eux ils entendaient de la maison

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 34 frazenn.
12