Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 25 frazenn.
12

c'hoazh, me a blij din jardinat hag evel-se, pa vez brav ha betek-henn, met arri eo... oh la la, arri eo izel an douar ar wech-mañ, ma gein, ma gein zo uzet

[hwah ˌme biʒ dĩ ʒɛɹˈdiːnəd a vəˈse pe ve ˈbɹɑw a ˌbekəˈhɛn - mɛd ˌɑj e̞ - o̞ la la - ˌɑj e̞ ˌiˑzə ˈnduˑaɹ ə ˌweʒmɑ̃ - mə ˈgɛɲ - mə ˈgɛɲ zo ˈyːzət]

aussi, moi j 'aime jardiner et comme ça, quand il fait beau et jusqu'à présent, mais voilà... oh la la, voilà que la terre est basse cette fois-ci, mon dos, mon dos est usé

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

Breizh Izel ya

[ˌbʁɛjˈziːzəl ˌjɑ]

Breizh Izel oui

Prad

Aogust Kerbrun, 1940, Kawan (dastumet gant Tangi)

ah ya, Kerdouka Uhel, ha neuze Kerdouka Izel marteze e oa ? e oa daou Kerdouka neuze ?

[a ˌjɑ - kɛɹˌduka ˈyˑəl - a ˌnœhe kɛɹˌduka ˈiːzəl maˈtehe wa - wa ˌdo̞w kɛɹˈduka ˌnœˑe]

ah oui, Kerdouka Uhel, et aussi Kerdouka Izel qu'il y avait peut-être ? il y avait deux Kerdoukas alors ?

Tonkedeg
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Armand ar Meur, 1933, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

hennezh eo Breizh Izel, ha n'onn ket... aze 'meump kafe Breizh Izel

[ˌhẽˑz e̞ bɹɛjz ˈiːzəl - a ˌnɔ̃ kəd ə - ˌɑhe mœm ˈkɑfe bɹɛjz ˈiːzəl]

ça c'est Breizh Izel, et je ne sais pas... là nous avons le café Breizh Izel

Prad

Jorjed an Olier, 1937, Prad (dastumet gant Tangi)

1. Kerchaos Uhel 2. ah ya ! Kerchaos Izel ha Ker... ha Kerchaos... Uhel pe Kerchaos Krec'h 1. Kerchaos Uhel, Kerchaos Uhel, ya, lec'h emañ Louis Fejant e vije penaos ? 2. ya, Kerchaos Traoñ pe Ker... se zo bet deformet un tamm bihan hein ! tout se, ha Kerchaos Izelañ

1. [kɛɹʃɔs ˈyˑəl] 2. [a ˌjɑ - kɛɹʒɔs ˈiːzəl a kɛɹ - a kɛɹʒo̞s - ˈyˑəl pe kɛɹʒɔs ˈkwe̞x] 1. [kɛɹʃɔs ˈyˑəl - kɛɹʃɔs ˈyˑəl - ˌjɑ ˈle̞x mɑ̃ lwi ˈfeːʒən viʒe pəˌnɔ̃ˑs] 2. [ˌjɑ - kɛɹʒɔs ˈtɹo̞w pe kɛɹ - ˌze zo be deˈfɔɹmət tɑ̃m ˈbiˑən ɛ̃ - tut ˈse - a kɛɹʃɔs iˈzelɑ̃]

1. Kerchaos Uhel 2. ah oui ! Kerchaos Izel et Ker... et Kerchaos... Uhel ou Kerchaos Krec'h 1. Kerchaos Uhel, Kerchaos Uhel, oui, là où est Louis Féjean c'était comment ? 2. oui, Kerchaos Traoñ ou Ker...

Mousteruz

1. Ivon Gotie, 1935, Mousteruz
2. Michel ar C'halvez, 1933, Mousteruz
(dastumet gant Tangi)

Kerchaos Izel a gav din a oa, ya, neuze e oa... ya, Kerchaos... ya, Kerchaos... eu... ya, n'onn ket hag-eñ 'oa ket tri Kerchaos zo kaeroc'h

[kɛɹʃos ˈiːzəl gaf ˌtĩ wa - ˌjɑ - ˌnœˑe wa ˌjɑ - kɛɹʃos - ˌjɑ - kɛɹʃos - ə ˌjɑ - ˌnɔ̃ kə ˌgẽ ˈwa kə tɾi kɛɹˈʃos so ˈkɛːɹɔx]

Kerchaos Izel je crois que c'était, oui, alors il y avait... oui, Kerchaos... oui, Kerchaos... euh... oui, je ne sais pas s'il n'y avait pas trois Kerchaos par-dessus le marché

Mousteruz

Andre ar Filous, 1931, Mousteruz (dastumet gant Tangi)

1. aze emañ Roudougwin, Roudougwin zo tri normalamant, unan traoñ, unan... Roudougwin... Izel ha... 2. lec'h emañ... lec'h emañ... 1. Izelañ ya 2. lec'h emañ ar Sec'h aze eo petra ? 1. 'oaran ket 2. hag e oa bet Eddy Gwern 1. Roudougwin eu... aze emañ Roudougwin Kreiz 'meus aon, ya, ha Roudougwin Uhelañ eo ti Jean-Paul Quelen, ha ti Michel ar Rolland aze, ha Roudougwin Izelañ zo... en traoñ a-hont

1. [ˌɑhe mɑ̃ ˌɹuˑdoˈgwiːn - ˌɹuˑdoˈgwiːn zo ˈtɹi noɹmaˈlɑ̃mɑ̃n - ˌyn ˈtɹo̞w ˌyn - ˌɹuˑdˈgwiːn - ˈiːzəl a] 2. [ˌle̞x mɑ̃ - ˌle̞x mɑ̃] 1. [iˈzelɑ̃ ˌjɑ] 2. [ˌle̞x mɑ̃ ˈzex ˌɑhe he̞ ˌpɹɑ] 1. [waˌɹɑ̃ kə] 2. [a wa ˌbed edi ˈgwɛɹn] 1. [ˌɹuˑdˈgwiːn ə - ˌɑhe mɑ̃ ˌɹuˑdgwin ˈkɹɛjs møˈzɑˑɔ̃n - ˌjɑ - a ˌɹuˑdgwin yˈelɑ̃ he̞ ˌti ... - a ˌti miʃɛl ˈɹo̞lɑ̃n ˌɑhe a ˌɹuˑdgwin iˈzelɑ̃ zo - ˌtɹo̞w ˌɑˑɔ̃n]

1. là c'est Roudougwin, Roudougwin il y en a trois normalement, un en bas, un... Roudougwin... Izel et... 2. là où est... là où est... 1. Izelañ oui 2. là où est Le Sec là c'est quoi ? 1. je ne sais pas 2. et il y avait eu Eddy Le Guern 1. Roudougwin euh... là c'est Roudougwin Kreiz je crois, oui, et Roudougwin Uhelañ c'est chez Jean-Paul Quelen, et chez Michel Le Rolland là, et Roudougwin Izelañ c'est... en bas là-bas

St Laorañs

1. Daniel Yekel, 1957, Sant Laorañs
2. Mari ar Gov, 1928, Sant Laorañs
(dastumet gant Tangi)

ma deu dreist, izel eo ar vogerenn

[ma da dʁɛjst ’i:zəl e̞ vo’ge:ʁən]

s'il le franchit, le mur est bas

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

tan izel

[tɑ̃:n 'i:zəl]

feu doux [cuisson]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

met izel war an douar neuze

[mɛ 'i:zəl waɹn 'du:aɹ 'nœ:he]

mais basse par terre alors [arum]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

« krog eo da gluchañ » eme ar reoù gozh, a-benn neuze e vez arri izel kwa

[kɹɔ:g e̞ də 'glyʃɑ̃ me ɹew'go:s bɛn 'nœ:he ve ɑj 'i:zəl kwa]

« il commence à se coucher » disait les anciens, pour alors il était arrivé bas quoi

confusion kuzhañ / kluchañ

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

kouezhet eo gwall izel

[kwed ɛ gwɛl 'i:zəl]

il est tombé bien bas [situation personnelle]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Neizh pig izel, Seblant amzer fall, Neizh pig uhel, Seblant amzer vat.

Nés pi-t izeul, Zébleun an-mzeur val, Nés pi-t ueul, Zébleun an-mzeur vat.

[nes pi’t izəl zeblən ãmzəʁ val] [nes pi’t yəl zeblən ãmzəʁ vat]

Nid de pie bas, Signe de mauvais temps, Nid de pie haut, Signe de beau temps.

La hauteur à laquelle la pie fait son nid donne la tendance du temps qu’il va faire pour l’année. Du coq à l’âne Le chasse-Marée / ArMen Daniel Giraudon (P.92) : "[...] lorsque la Pie [...] prévoit des années sèches et calmes. Un neizh pig e bleñchenn ar

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

izel

izeul

[izəl]

bas

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

forzh pegement izel

[fɔrs pe'ge:mən 'i:zəl]

aussi bas qu'il puisse être

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ur rigennad tier izel

[ri'gɛnət 'tie 'i:zəl]

une rangée de maisons basses

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

1. met aze zo laket... 'ba eu... treujennoù eu... hent-houarn, hag ar re-se zo... met ar re-se zo poe... poezon ! lâret 'ma dezhe, « n'it ket d'ober se, emezon-me ! », nom de dieu ! 2. ar re-se zo koad tretet 1. tretet ya, hag a-wechoù e vezez... memes an deizioù all aze, pa oa izel an dour, bremañ eo savet un tamm, e vije gwelet un tamm kramenn eu... kramenn eu... eoul ha... hoñ n'eo ket mat d'evañ

1. [mɛd ˈɑhe zo ˈlɑkəd - bah ə - tɹœˈʒeno ə ˌhɛnˈhuˑaɹn - a ˈɹee zo - mɛ ˈɹee zo pwe ˈpweːzɔ̃n - ˈlɑː ma de̞ - ne kə do̞ˑɹ ze ˈmɔ̃me̞ ...] 2. [ˈɹee zo kwat ˈtʁe̞tət] 1. [ˈtʁe̞təd ja a ˈweːʒo ve̞ˑs - ˈmɛməz ˌndejo ˈɑl ˌɑhe - pə wa ˈiːzə ˈnduːɹ - ˈbomɑ̃ e̞ ˈzɑːvə ntɑ̃m - ˌviʒe ˈgwe̞ːlət tɑ̃m ˈkɹɑ̃mən ə - ˈkɹɑ̃mən ə - ˈiwəl a - ˈhɔ̃ ne̞ kə mɑˑd ˈdeːvɑ̃]

1. mais là on a mis... dans euh... des traverses euh... de chemin de fer, et celles-là sont... mais celles-là sont du poi... poison ! je leur avais dit, « n'allez pas faire ça dis-je », nom de dieu ! 2. celles-là c'est du bois traité 1. traité oui, et parfois tu es... même ces jours-ci là, quand l'eau était basse [fontaine], maintenant elle est remontée un peu, on voyait une petite pellicule de... une pellicule de... huile et... elle n'est pas bonne à boire

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

kaoze izel !

['ko:ze 'i:zəl]

parle bas !

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

arri eo izel an heol

[ɑj ɛ 'i:zəl 'nɛwɔl] J

voilà que le soleil est bas

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

izel

['i:zəl]

basse [mer]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 25 frazenn.
12