Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 13 frazenn.

« sko... sko... sko ur spilhenn dezhañ 'ba toull e revr e klevez anezhañ o tic'hwezhañ deus n'onn ket pelec'h », se... evel-se... evel-se e vije lâret kwa, an touf-se, « touf », gwechall, pa unan a bartie evel-se, pa adretorne goude, peotramant... ar reoù gozh a lâre « neuze n'eus ket nemet lakat ur spilhenn en e revr, e klevez anezhañ o tisc'hwezhañ deus n'onn ket pelec'h ! », an touf-se

[sko sko sko ə 'spijən deɑ̃ ba tul i ɹɛ:ɹ 'glɛfe̞s neɑ̃ ti'hwe:ɑ̃ dəz nɔ̃ kə ple̞χ ze və'se və'se viʒe lɑ:t kwa 'ntufse tuf gwe'ʒɑl pe yn baɹ'ti:e və'se pe hadɹe'tɔɹne 'gu:de pə'tɑ̃m rew'go:z laɹe 'nœ:he nøs kə mɛ 'lɑkə 'spijən ni ɹɛ:ɹ 'glɛwe̞z neɑ̃ tiz'hwe:ɑ̃ dəz nɔ̃ kə ple̞χ 'ntufse]

« pique... pique... pique-lui le trou du cul avec une épingle, tu l'entends se dégonfler de je ne sais où », ça... comme ça... on disait comme ça quoi, ce (fier ?), « fier ( ?) », autrefois, quand un partait comme ça [à Paris], quand il revenait après, sinon... les anciens disaient « alors il n'y a qu'à lui mettre une épingle dans le cul, tu l'entends se dégonfler de je ne sais où », ce (fier-là ?) [personne trop fier de parler breton]

???

Michel Bonno, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

disac'het, se a diskwel penaos kwa 'teus savet eu... 'teus aretet anezhi deus he gomz kwa, a-wechoù e klevez emaint oc'h ober goap diouzhit kwa (T. : neuze e tisac'hez warni ?) ya, e savez da vouezh war e hini, aretiñ anezhi kwa

[di’zɑ:həd ze ’diskwɛl pə’nɔ̃:z kwa tøs ’sɑ:vəd ə tøz a’ɹetəd nɛj dəz i gɔ̃ms kwa ’we:ʒo ’glɛwez mɛɲ ho̞:ɹ gwɑp tiwit kwa ja ’zɑwes tə vwe:s waɹ i ’hi:ni kwa a’ɹɛtĩ nɛj kwa]

déballé [fig.], ça montre comment quoi tu as élevé euh... tu l'as stoppée dans son monologue quoi, parfois tu les entends se moquer de toi quoi (T. : alors tu déballes sur elle) oui, tu élèves la voix, tu la stoppes quoi

Le Dû 2012 (p.210) : me ma dizouhed war hõz je m'étais rebiffée contre elle

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

aze e klevez anezhi o kanañ « koad d'an ti emezi, arri an amzer griz »

['ɑ:he 'glɛwe̞z nɛj 'kɑ̃:nɑ̃ kwɑt tən ti: mɛj ɑj zo 'ɑ̃mzəɹ gɾi:]

là tu l'entends chanter « du bois à la maison qu'elle dit, voilà le mauvais temps » [alouette]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e klevez anezhe « klug klug klug klug »

['gle̞we̞z nɛ klyklyklyklyk]

tu les entends « klug klug klug klug » [pics verts]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha pa vez kouchet un tamm evel gwechall war-lerc'h ar melchon aze, pa vije diaoulet, ma vije sec'h, e klevez anezhe o strinkat aze hag a-wechoù pa 'tije graet memes div eur labour aze gant eu... ma vije arri (berr ar c'hof ?) ha neuze e vije uzet-libr, ne chome ket al loaioù... « loaioù an diaoul » kwa a vez lâret eu... ne choment ket en o flas, a-benn neuze e vije uzet un toullad, tout, ar bouton hag ar boulon ha tout, pa vije sec'h evel-se e tomment kwa ha primoc'h-se 'h uzent ivez kwa

[a pe ve 'kuʃət tɑ̃m wɛl gwe'ʒɑl waɹ'lɛɹh 'mɛlʃɔ̃n 'ɑ:he pe viʒe 'tjo̞wləd ma viʒe zeh 'glɛwɛz nɛ: 'stɾiŋcəd 'ɑ:he a 'we:ʒo pe tiʒe gwɛd 'mɛməs 'di:vəɹ 'lɑ:buɹ 'ɑ:he gɑ̃n ə ma viʒe ɑj bɛɹ ho:f a 'nœ:he viʒe ˌy:zədˈlip ʃo̞ˈme kə 'lwɑjo 'lwɑjo djo̞wl kwa ve lɑ:d ə ʃo̞'mɛɲ cə no vlɑs bɛn 'nœ:e viʒe 'y:zə 'ntulət tut 'butɔ̃n a 'bu:lɔ̃n a tut 'ɑ:he pe viʒe zex və'se 'do̞mɛɲ kwa a 'pɾymɔh ze 'hy:zɛɲ ie kwa]

et quand c'était tassé un peu comme autrefois après le trêfle là, quand on hersait, si c'était sec, tu les entendais gicler [cailloux] là et parfois quand tu avais fait même deux heures de travail là avec euh... si xxx ( ?) et alors complètement usé, les cuillères ne restaient pas... « les cuillères de l'extirpateur » quoi qu'on dit euh... elles ne restaient pas en place, pour alors il y en avait plusieurs d'usées, entièrement, le bouton et le boulon et tout, quand c'était sec comme ça elles chauffaient quoi et elles s'usaient plus vite aussi quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

lec'h eo implaen kwa, dindan aze e klevez anezhe o terc'hen da dont ha da vont, hopala ! arri eo hir pa glevez daou pe dri, daou pe dri c'hi a vez laket warne

[leh ɛ ‘imple:n kwa di'nɑ̃:n 'ɑ:he 'glɛwɛz nɛ: 'tɛrhɛn də dɔ̃nt a da vɔ̃n opə'lɑ ɑj e̞ hi:ɹ pə 'glɛwe̞z do̞w pe dɾi do̞w pe dri gi: ve 'lɑkə warnɛ]

là où c'est en pente quoi, en-dessous là tu les entends qui continuent d'aller et venir, hop là ! il est long quand tu entends deux ou trois... tu mets deux ou trois chiens après eux

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

lec'h eo implaen kwa, dindan aze e klevez anezhe o terc'hen da dont ha da vont, hopala ! arri eo hir pa glevez daou pe dri, daou pe dri c'hi a vez laket warne

[leh ɛ ‘imple:n kwa di'nɑ̃:n 'ɑ:he 'glɛwɛz nɛ: 'tɛrhɛn də dɔ̃nt a da vɔ̃n opə'lɑ ɑj e̞ hi:ɹ pə 'glɛwe̞z do̞w pe dɾi do̞w pe dri gi: ve 'lɑkə warnɛ]

là où c'est en pente quoi, en-dessous là tu les entends qui continuent d'aller et venir, hop là ! il est long quand tu entends deux ou trois... tu mets deux ou trois chiens après eux

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

peotramant e klevez da litanioù goude

[pə'tɑ̃mɑ̃n 'glɛwɛz də ˌlita'nio 'gu:de]

ou sinon tu entends tes réprimandes après

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vije soufret e vije stouvet gant... gant un tamm... un tamm pri kwa, harz... harz anezhe da vont e-barzh kwa heg evel-se... aze e klevez anezhe o vreskenn pa vije soufret « brrrou ! »

[pe viʒe 'zufɾəd viʒe 'stu:vəd gɑ̃n gɑ̃n tɑ̃m tɑ̃m pɾi: kwa hɑɹs hɑɾz nɛ: də vɔ̃n bɑɹs kwa a və'se 'ɑ:he 'glɛwe̞z nɛ: 'vɾeskən pe viʒe 'zufɾət bɾu:]

quand elles étaient soufrées on bouchait avec... avec un peu... un peu d'argile quoi, empêcher... pour les empêcher d'aller dedans quoi et comme ça... là tu les entendais s'agiter quand elles étaient soufrées « brrrou ! »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha deus an noz e klevez welloc'h evit war an deiz kwa

[a døz nɔ̃:z 'glɛwɛz 'wɛlɔh wid warn de: kwa]

et la nuit tu entends mieux que le jour quoi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

neuze e klevez anjelus Tregrom o soniñ

['nœhe 'glɛwɛz nɑ̃'ʒy:lys tɾe'gɾɔm sɔ̃:n]

alors tu entends l'angélus de Tregrom qui sonne

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

se zo kaoz e oa en em gavet bern koad, bern koad a oa en em gavet aze, minabl, minabl, peogwir ni a veze o tic'harzhañ ar c'hleuz, e veze ur blantenn vihan euh... evel euh... evel ur blantenn graoñ pe ur blantenn... pe... ha goude ec'h arrie plantennoù klevez, kelvez, evel ur blantenn gistin ha neuze evel... evel ur blantenn chêne

[zes ko wa nɔ̃n gɑ:d bɛrn kwɑt bɛrn kwad wa nɔ̃n ’gɑwəd ’ɑhe ’mi:nəp ’mi:nəp pə’gu:r nim viʃe ti’hɑrzɑ̃ hlœ̃: viʃe ’blɑ̃ntən ’viən ə wɛl ə wɛl ə ’blɑ̃ntən grɔw pe ’blɑ̃ntən pe a ’gu:de ’hɑjɛ plɑ̃n’teno ’kelve ’kelve wɛl ə ’blɑ̃ntən ’gistin a ’nœhe wɛl wɛl ə ’blɑ̃ntən ʃɛ:n]

c'est pour ça que le nombre d'arbres avait augmenté, le nombre d'arbres avait augmenté là, incroyable, incroyable, puisque nous débroussaillions le talus, il y avait un petit plant euh... comme euh... comme un plant de noisetier ou un plant... ou... et après se développemaient des plants de noisetiers, noisetiers, comme un plant de châtaignier et alors comme... comme un plant de chêne

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha deus an noz e klevez welloc'h evit war an deiz kwa

[a døz nɔ̃:z 'glɛwɛz 'wɛlɔh wid warn de: kwa]

et la nuit tu entends mieux que le jour quoi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 13 frazenn.