Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 34 frazenn.
12

mallozh ma doue ! te 'badi ket pell met... bet 'ma chañs, ma vije kroget honnezh 'ba ma gar, met 'ma xxx ( ?) peotramant on barrek da bezañ skoet un taol morzhol, war ma gar ivez, me n'onn ket, met strakal a rae he dent 'vat paotr !

[ˌmɑləz ma ˈduˑe - ˌte baˈdi kə ˈpɛl mɛ - ˌbe ma ˈʃɑ̃ˑs - ma ˌviˑʒe ˈkɣɔˑgə ˈhɔ̃ˑz ba mə ˈgɑˑꝛ - mɛ ma ? pəˈtɑ̃mɑ̃n ɔ̃ ˈbɑɣɛg ˈbeˑə ˈskoˑə ˌntoˑl ˈmɔꝛʒɔl - waꝛ ma ˈgɑˑꝛ ˌiˑe - me ˈnɔ̃ kət - mɛ ˈstɣɑkal ɣe̞ i ˈdɛn ha ˌpo̞t]

malédiction de dieu ! toi [belette] tu ne feras pas long feu mais... j'avais eu de la chance, si elle m'avait mordu à la jambe, mais j'avais xxx ( ?) ou sinon je peux lui mettre un coup de marteau, sur ma jambe aussi, je ne sais pas, mais elle (montrait les dents ?) mon gars !

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ya, gwelet a rez, e oa chomet da direvrvañ gwez, xxx ( ?), hag e oa poultr ha traoù gantañ 'ba e... 'ba e borpant, gwelet a rez, hag a greiz-tout evel-se, hag e oa chimik e-barzh ivez, 'ba e c'hodell ivez, hag e oa kroget an tan en ennañ 2. ya ! 1. ya 'vat ! ken... 2. e vije klevet o krial deus n'onn ket pelec'h 1. ya ! devet e votchoù warnañ

1. [ja - ˈgwe̞ˑl ə ɣes - wa ˌʃo̞m diˈɣɛꝛvə ˈgwẽˑ - ? - a wa ˈpul a ˈtɣɛw ˌgɑ̃tɑ̃ bah i - bah i ˈbɔꝛpən - ˈgwe̞ˑl ə ɣes - a gɣɛjsˈtud vəˌse - a wa ʃiˈmig ˌbɑꝛz ˈiˑe - bah i ˈhoˑl ˌiˑe - a wa ˈkɣo̞ˑgə ˈtɑ̃ˑn ˌnenɑ̃] 2. [ja] 1. [ja ha - ken] 2. [ˌviˑʒe ˈklɛwə ˈkɣiˑəl dœz ˌnɔ̃ kə ˈple̞x] 1. [ja - ˈdɛwɛd i ˈvɔtʃo ˌwaꝛnɑ̃]

1. oui, tu vois, il était resté défoncer des souches d'arbres, xxx ( ?), et il avait de la poudre et tout sur lui dans son... dans son manteau, tu vois, et soudainement comme ça, et il y avait des allumettes aussi dedans, dans sa poche aussi, et le feu avait pris sur lui 2. oui ! 1. mais oui ! tellement que... 2. on l'entendait crier de je ne sais où 1. oui ! ses bottes ayant brûlé sur lui

1. If Kariou, 1930, Peurid
2. Janin Tremael, 1933, Peurid
(dastumet gant Tangi)

eo poultr... « minorga », da saotiñ revrioù gwez, eñ a oa petra ? « minorga » a vije graet dioutañ met... petra a vije graet deus ar machin-se ? eñ... eñ a oa ur machin da deviñ louzoù, ar poultr-se, ha xxx ( ?), gwelet a rez eu... hag e lakes ur vechenn e-barzh ha... e stardes... e raes un toull 'ba ar wezenn, hag e stardes anezhañ e-barzh, ha... hag ur voestad chimik gantañ aze evel-se hag e oa kroget an tan 'ba ar poultr

[he̞ ˈpul - miˈnɔɹga - də ˈsotĩ ˌɣɛꝛvo ˈgwẽˑ - ˈhẽ wa ˌpɣɑ - miˈnɔɹga ˌviˑʒe ˌgwe̞ ˈdjɔ̃tɑ̃ mɛ - ˈpɣɑ ˌviˑʒe ˌgwe̞d dœz ˈmɑʃin ze - ˈhẽ ˈhẽ wa ˈmɑ ˈmɑʃin də ˈdɛwĩ ˈluˑzu - ə ˈpul ze - a ? - ˈgwe̞ˑld ə ɣez ə - a ˈlɑke̞z ˈveʃən ˈbɑꝛz a - ˈstɑꝛde̞z ɣe̞z ən ˈtul bah ˈweˑən - a ˈstɑꝛde̞z ˌneˑɑ̃ ˈbɑɹs - a a ˌwestat ʃiˈmik ˈkɑ̃tɑ̃ ˌɑhe vəˌse a wa ˈkɣo̞ˑgə ˈntɑ̃ˑn bah ˈpult]

c'est de la poudre... « minorga », pour sauter (la souche ?) d'arbre, ça c'était quoi ? « minorga » qu'on appelait ça mais... qu'est-ce qu'on faisait de ce machin-là ? ça... ça c'était un machin pour brûler les mauvaises herbes, cette poudre-là, et xxx ( ?), tu vois euh... et tu mettais une mèche dedans et... tu serrais... tu faisais un trou dans l'arbre, et tu le serrais dedans, et... et il avait une boite d'allumettes sur lui et le feu avait pris dans la poudre

If Kariou, 1930, Peurid (dastumet gant Tangi)

1. ni e oa skoet e-traoñ, 'ma graet stabulations 2. ah ya ! 1. aze e oa, e-tal just e oa, xxx ( ?), renket skeiñ anezhi e-traoñ, n'eo ket lâret 'nije kroget ken, hoñ a oa ur wezenn arri kozh hañ ! 2. oh ya ! d'ar c'houlz-se nann ! 'vije ket tapet douar ha tout kwa pa vije bet eu...

1. [nim wa ˈskoˑə ˈtɾo̞w - ma ˌgwɛt ...] 2. [a ja] 1. [ˈɑːze wa - tal ʒyst wa - ? - ˌɹɛŋkə ˌskɛˑĩ nɛj ˈtɾo̞w - ˌne̞ kə ˌlɑˑɹ niʒe ˌkɹɔːgə ˌken - hɔ̃ wa ˈweˑən ˌɑj ˈkoːz ɑ̃] 2. [o ja - də ˈhulsːe nɑ̃n - ˌviʒe kə ˈtɑpəd ˈduˑaɹ a ˈtut kwa pa viʒe bed ə]

1. chez nous il avait été abattu [néflier], j'avais fait des stabulations 2. ah oui ! 1. il était là, à côté juste qu'il était, xxx ( ?), obligé de l'abattre, ce n'est pas dit qu'elle aurait pris, c'était un arbre arrivé âgé hein ! 2. oh oui ! à cette époque-là non ! on ne prenait pas de terre et tout [autour] quoi quand c'était euh...

1. Paotr, 1951, Bear
2. Roje Dollo, 1932, Bear
(dastumet gant Tangi)

X 'neus kroget 'ba kolier Klec'h

[nøs 'kʁɔ:gə ba 'ko:ljəʁ klex]

X a attrapé Le Clec'h par le col

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

hag ur wech e oa bet unan, 'meus ket soñj piv e oa, hag e oa ur c'houltepoentenn gantañ hag e oa... oa kroget an tan en enni, xxx (?), goude ne oa ket anduret den ebet ken amañ

[a weʒ wa bed yn møs kə ʒɔ̃:ʃ piw wa - a wa hultə'pwɛntɛn gɑ̃ntɑ̃ a wa wa 'kʁɔ:gə ntɑ̃:n nɛni ? - 'gu:de wa kəd ɑ̃'dy:ʁəd den be ken 'ɑ̃mɑ̃]

et une fois il y en avait eu un, je ne sais plus qui c'était, et il avait une couette et elle avait... avait pris feu, xxx (?), après on n'avait plus accepté personne ici

Jañ Briand, 1924, Bear (dastumet gant Tangi)

grefet e oa e foie dezhañ da gentañ hag eu... 'na bet eu... rejet, 'na ket... 'na ket kroget, hag e oa adgraet, ha neuze 'na kroget, met neuze e oa e... e reñioù 'na tapet un tomm ha renket dializañ anezhañ, neuze e oa bet foutu

[’gʁɛfə wa i fwɑ ’de:ɑ̃ də ’gentɑ̃ ag ə na bed ə ʁøʒɛ na kə na kə ’kɾɔ:gət a wa ’hadgɛt a ’nœ:he na ’kɾɔ:gət mɛ ’nœ:he wa i i ’ʁɛ̃jo na ’tɑpə ntɔm a ’ʁɛŋkə dja’li:zɑ̃ neɑ̃ ’nœ:e wa be futy]

on lui avait greffé un foie au début et euh... il avait eu euh... un rejet, il n'avait... il n'avait pas pris, et on avait recommencé, et alors il avait pris, mais alors il était... ses reins avaient attrapé un coup de chaud et on avait dû le dialyser, alors il avait été foutu

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

fasil eo e oa bet startoc'h kregiñ, met ur wech kroget eu...

['vɑsil e̞ wa be 'stɑɹtɔh 'kɾi:gĩ mɛd ə weʃ 'kɾɔ:gəd ə]

forcément ça avait été plus difficile de démarrer, mais une fois démarré euh... [exploitation agricole]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

a-benn neuze ni 'mamp gallet aretiñ an tan a-rez ar chiminal peogwir eu... e oant en ur rengenn-tout, ne oa ket kraou ebet izelloc'h en ur rengenn, ma vije bet kroget an tan eno a-greiz an noz e oa devet an tout e dammoù traoù da hemañ hag evel-se ne oa ket devet nemet ar c'hreñj

[bɛn 'nœ:he mym mɔ̃m 'gɑləd a'ʁɛtĩ ntɑ̃:n ʁɛs ʃi'mi:nəl pə'gu:ʁ ə wɑ̃ɲ nœʁ 'ɾɛŋgən tut wa kə hɾo̞w bed i'zɛlɔx nœʁ 'ɾɛŋgən ma viʃe be 'kʁɔ:gə tɑ̃:n 'e:no gɾɛjs nɔ̃:s wa 'dɛwət tud i 'dɑ̃mo tɾɛw də 'hemɑ̃ a və'se wa kə 'dɛwəd mɛ hɾɛ̃:ʃ]

pour alors nous avions pu arrêter le feu au ras de la cheminée puisque euh... ils étaient tous [logis] dans une rangée, il n'y avait pas de crèche plus bas dans la rangée, si le feu avait pris dedans dans la nuit, toutes ses affaires à lui auraient été brûlées et comme ça seule la grande a brûlé

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha me a oa ur vazh ganin ha 'ma ket lâret mann ebet dezhañ kazi, neuze ne fiñve ket, 'ma tremenet ma bazh evel-se dindan, « tchou ! » emezañ, ha strinket anezhi e-krec'h, inkomprenabl hañ, adalek 'da tennet he daoulagad diwarnañ 'na gouvezet kwa, 'na kroget en enni ha 'na... ha hoñ 'na gwelet ar vazh oc'h arriet moarvat ivez dre dindan, 'ma ket skoet warni kwa, ar bod a lâran dit a oa evel-se ha me 'ma tremenet ma bazh dre dindan da welet peseurt reaksion 'na, ha « tak ! » emezañ, kroget (anezhi ?) ha strinket anezhi en aer

[a me wa vɑ:s kɑ̃nĩ a ma kə lɑ:ɹ mɑ̃n’bet teɑ̃ ’kɑ:he ’nœ:he vĩ’wekət ma tɾe’me:nəd mə vɑ:z və’se di’nɑ̃:n ʃu meɑ̃ a ’stɾiŋcə nɛj kwex iŋkɔ̃m’pɾe:nɑb ɑ̃ ’dɑ:lɛg da ’tɛnɛd i do̞w’lɑ:gad di’waɹnɑ̃ na gu’ve:ɛt kwa na ’kɾɔ:gə ’neni a na a hɔ̃: na ’gwɛ:lə vɑ:s ’hɑjət ma’hɑd je dɾe di’nɑ̃:n ma kə ’sko:əd waɹni kwa bud ’lɑ:ɹɑ̃ did wa və’se a me ma tɾe’me:nə ma vɑ:z dɾe di’nɑ̃:n də ’wɛ:lə pə’sœ reakˈsi:ɔ̃n na a tɑk meɑ̃ ’kɾɔ:gə nɛj a ’stɾiŋcə nɛj nɛ:ɹ]

et moi j'avais un bâton avec moi et je ne lui avais rien dit presque, alors il ne bougeait pas [chien], j'avais passé mon bâton comme ça en-dessous [du serpent], « tchou ! » dit-il, et l'avait fait gicler en hauteur, incroyable hein, à partir du moment où elle [serpent] avait retiré ses yeux de lui, il avait sû quoi hein, il l'avait mordu et il avait... et elle avait vu le bâton arriver sans doute aussi par en-dessous, je ne l'avais pas frappée quoi, la branche était comme ça je te dis et moi j'avais passé mon bâton par en-dessous pour voir quelle était sa réaction, et « tac ! » dit-il, il l'a mordue et fait gicler dans les airs

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

War ar stankoù e vez libous. Delioù bihan n'int ket gros. Chom ra war lein dour. E gwrizioù vez e-pign 'barzh dour, n'int ket kroget.

War stanko vé libous. Déyo bieun, vi-n tyeut gros. Chom ra war lèyn dour. I gwiryo vé pign bar dour, n-i tyeut krogeut.

[waʁ stãŋko ve libus] [dejo biən vincət gʁos] [ʃom ʁa waʁ lɛjn duʁ] [i gwiʁjo ve piɲ baʁ duʁ ni tjət kʁogət]

Les lentilles d'eau se trouvent dans les étangs. Des petites feuilles, elles ne sont pas grosses. Elle reste à la surface de l'eau. Ses racines sont suspendues dans l'eau, elles ne sont pas accrochées.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

kroget 'neus 'ba ma gar

['kro:gɛ nøz ba mə gɑ:r]

il a mordu ma jambe

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha feiz e oa deut ha kroget a-vriad e-barzh ma gouzoug.

[a fe wa ’dœt a ’kʁoːgə nə’vʁiəd bah ma ’guːk]

Et alors il était arrivé et m'avait pris dans ses bras apr le cou.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha feiz neuze 'na kroget a-vriad en em gouzoug evel-se.

[a fe nœhe na 'kʁoːgə nə'vʁiəd nəm 'guːg vəse]

Et alors il m'avait pris dans ses bras par le cou comme ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Neuze 'na kroget a-vriad ennon.

[nœhe na 'kʁoːgə n'vʁiəd 'nɛnõ]

Alors il m'avait pris dans ses bras.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

me 'neus kroget un dra bennaket ennon evit noz ivez

[me nøs 'krɔ:gət drɑ bə'nɑ:kəd 'enɔ̃ wi nɔ̃:z 'ie]

il y a quelque chose qui m'a mordu, piqué cette nuit aussi

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Ar c'hazh neus kroget en ennout.

[hɑːs nøs ˈkʁogə ˈnenut]

Le chat t'a mordu.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

adalek ma oa bet kroget

[’dɑlɛg ma wɑ be ’krɔ:gət]

depuis que ça avait commencé

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

kroget da jardinat aze ?

['krɔ:gəd də ʒar'dinəd 'ɑe]

commencé à jardiner là ?

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

'na kroget an tan 'ba 'r forn

[na 'krɔ:gə ntɑ̃:n bar vɔrn]

le feu avait pris dans le four

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 34 frazenn.
12