Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 311 frazenn.
12345678910111213141516

peogwir... e oa e dad... e tad-kozh, ha goude e oa bet e dad ha bremañ eo ar mab, gant e da... a labour an douar, (met end-eeun ?) ar mab 'neus graet un ti nevez.. kazi e-tal ar vered aze, hag evel-se n'emañ ket o chom ken e-barzh eu... e dud zo bet o chom ur pellad-mat... dek vloaz zo zo, dek pe pemzek vloaz zo zo den e-barzh ken, nann ! 'ba Kerbrost an Noblañs aze

[... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... ke̞ꝛˌbɹɔst ˈnoˑblɑ̃s]

Pleuveur-Gaoter
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Paul ar Rouzez, 1956, Pleuveur-Gaoter (dastumet gant Tangi)

ya, souchoù*... souchennoù a vije lâret, souchennoù, ya, ya, ya, goude ar rotovator 'na tennet eu... pe an trakteur, gant ar forc'h 'na tennet ar souchennoù bras-se tout te ! ya 'vat ! hag e oa graet la... eu... douar labour gantañ, ha... ha bremañ e oa lâret leskel anezhe en frich adarre, gwelet a rez

[ja ˈʃuʃo - ʃuˈʃeno ˌviʃe ˌlɑːɹət - ʃuˈʃeno - ja ja ja - ˌguˑde ə ɹotovaˈtɔɹ na ˈtɛnəd ə - pe ˈtɾɑktəɹ - gɑ̃n ˈvɔɹx na ˈtɛnə ʃuˌʃeno ˈbɹɑːs se ˌtut te - ja ha - a wa ˌgɛd ˈlɑ ə - ˌduˑaɹ ˈlɑːbuɹ gɑ̃tɑ̃ - a a ˈbɹœmɑ̃ wa ˌlɑˑ ˈlɛskə ˌne̞ˑ ˈfɹiʃ ˌɑɹe ˌgwe̞ˑl ə ɹes]

oui, des souches*... des souches [d'ajonc] qu'on disait, des souches, oui, oui, oui, après le rotovator avait enlevé euh... ou le tracteur, avec la fourche avait enlevé toutes ces grosses souches-là pardi ! mais oui ! et on avait fait du tra... euh... des terres labourables avec [cette lande], et... et maintenant il a été dit de les laisser en friche de nouveau, vois-tu

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

amañ... amañ zo labour dit

[ˌɑ̃mɑ̃ - ˌɑ̃mɑ̃ zo ˈlɑːbuɹ ˌdit]

ici... ici il y a du travail pour toi

If Damani, 1938, Prad (dastumet gant Tangi)

bezañ zo darn hag eu... (T. : n'anduront ket) nann, se a labour anezhe

[ˈbe zo ˈdɑɹn ag ə - nɑ̃n ze ˈlɑːbuɹ ne̞]

il y en a certains qui euh... (T. : ne supportent pas) non, ça les travaille

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

met me... me a wel anezhañ o vont da... o vont d'e labour d'ar garierenn gant e bod-soubenn war e velo, peogwir e rae e voued peogwir e oa intañv

[mɛ ˈme - ˈme ˌwe̞ˑl ˈneˑɑ̃ ˌvɔ̃n də - ˌvɔ̃n di ˈlɑːbuꝛ də gaˈꝛjɛꝛən gɑ̃n i budˈsuːbən waꝛ i ˈveːlo - pyˈgyˑꝛ ɣe i ˈvwet pyˈgyˑꝛ wa ˈĩntɑ̃w]

mais moi... moi je le vois aller à... aller à son travail à la carrière avec son pot à soupe à vélo, puisqu'il faisait sa nourriture puisqu'il était veuf

If Pichon, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

ha 'teus se d'ober bremañ outre d'az labour a-hend-all kwa ?

[a tøz ˈze ˌdo̞ˑꝛ ˈbœmɑ̃ ˈutɾe dəz ˈlɑːbuꝛ he̞nˈdɑl kwa]

et tu as ça à faire maintenant en plus de ton travail autrement quoi ?

Herri Gaoudu, 1931, Koadaskorn (dastumet gant Tangi)

hag e oan arriet da livrañ ar paotr-saout bepred hag e oa lâret din... 'oa ket kaer-kaer ar jeu hañ ! gwelet 'ma tan war an oaled, an traoù war an daol, añfin ! 'meus ket lâret penaos e oa ur plac'h... a oa... a oa... 'oa ket un tiegezh abominabl met añfin ! evel-se e oa, 'ba penn an daol e oa tout eu... ar c'houverchoù hag ar vesel 'oa ket graet ivez moarvat, e oa lâret din mont er penn all, ha neuze e oa (un torchenn, un torchenn xxx ?), « azezit en ho koaze bremañ, gwelet a ran 'peus... ur gotilhon sklaer aze emezi », soñjet 'ma se, « fidamdoue ! me, emezon-me, n'in ket ken gant gotilhennoù sklaer evel-se, emezon-me, d'ober ul labour... ar vicher 'h on oc'h ober », « me 'h a d'ober kafe, emezi », hag e oa graet kafe war an oaled

[... - ... kɛꝛ ˌkɛˑꝛ ˈʒœˑ ɑ̃ - ... - ... - ... - ˌwa kə ntiˈeˑgɛz aboˈmiˑnab ... - ... - ... - goˌtiʎɔ̃n ˈskle̞ˑꝛ ... - ... - ... gotiˌʎeno ˈskle̞ˑꝛ - ... - ...]

et toujours est-il que j'étais venue livrer cette clôture électrique et on m'avait dit... ce n'étaient pas des conditions de vie terribles ! j'avais vu le feu sur l'âtre, les choses sur la table, enfin ! je n'ai pas dit que c'était... c'était... c'était... ce n'était pas un gros ménage mais enfin ! c'était comme ça, au bout de la table il y avait tout eu... les couverts et la vaisselle n'était pas faite non plus, on m'avait dit d'aller à l'autre bout, et alors il y avait (un coussin, un coussin xxx ?), « asseyez-vous maintenant, je vois que vous avez... un cotillon clair là qu'elle me dit », je m'étais dit ça, « nom d'un chien ! moi, dis-je, je n'irai plus en cotillon clair comme ça, dis-je, faire un travail... le métier que je fais », « moi je vais faire du café, dit-elle », et on avait fait du café sur l'âtre

???
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Janed ar Bever, 1938, Langoad (dastumet gant Tangi)

donc... zo ur bern koll kwa, ur bern labour evit kaout eu... nebeud mein

[... - zo bɛꝛn ˈko̞l kwa - ˌbɛꝛn ˈlɑːbuꝛ wi ˌkɑˑd ə - ˌnœˑbəd ˈmɛɲ]

donc... il y a beaucoup de perte quoi, beaucoup de travail pour avoir euh... peu de pierres [carrière]

If Pichon, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

eu... 'oan ket just e bord an hent, un tamm gwenojenn evel e vije... e vije ar c'harr kua, just da dremen, d'ober pa... d'ober al labour gant ar gazeg ha... hag ar c'harr, feiz ! e oa ezhomm un tamm ledander ivez

[ə - ˌwɑ̃ ˌwɑ̃ŋ kə ˌʒys bɔɹ ˈnɛn - tɑ̃m gwiˈnoːʒən we̞l ˌviʒe ˌviʒe ˈhɑɹ ˌkyˑa - ˌʒys tə ˈdɹeme̞n - ˌdo̞ˑɹ pe - ˌdo̞ˑɹ ˈlɑːbuɹ gɑ̃n ˈgɑːzək a - ag ə ˈhɑɹ - ˌfe wa ˌem tɑ̃m leˈdɑ̃ndəɹ ˌiˑe]

euh... je n'étais pas juste au bord de la route, un petit sentier comme c'était... juste pour qu'une charrette puisse passer quoi, pour faire quand... pour faire le travail avec le cheval et... et la charrette, ma foi ! il fallait un peu de largeur aussi

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

ha me a oa an drivet hag ar reoù... reoù gentañ a chome er gêr hag ar reoù all a lâre dezhe « bremañ, te 'teus ezhomm da vont pelloc'h kar amañ 'vo ket labour da tout an dud ha kez da... gaout un tamm gwerzh-butun, e-kerzh a vakañsoù, nann ! evel-se e vije !

[a ˈme wa ˈdʁiˑəd a ʁew ʁew ˈgentɑ̃ ˌʃo̞me ˈge̞ːɹ a ʁewˈɑl ˌlɑˑʁe̞ ˌde̞ - ˈbʁœmɑ̃ ˈte tøz ˌem də ˌvɔ̃n ˈpɛlɔx kaɹ ˌɑ̃mɑ̃ ˌvo kə ˈlɑːbuɹ ˌtun ˈdyd a ˌke̞z də - ˌgɑˑt tɑ̃m gwɛʁs ˈpytyn - kɛɹz vaˈkɑ̃so - ˌnɑ̃n - viˌse viʒe]

et moi j'étais le troisième et les... les premiers restaient à la maison et les autres on leur disait « maintenant, toi il faut que tu ailles plus loin car ici il n'y a pas de travail pour tout le monde et va... chercher un peu de pourboire, pendant les vacances, non ! c'était comme ça !

Ivoñ Brochen, 1952, Berc'hed (dastumet gant Tangi)

oh, met al lin a vije bern labour gantañ hein ! hag e vije ret eu... ledek anezhañ, ha treiñ anezhañ goude, gant ar vazh, dezhañ da sec'hañ, n'onn ket pet gwech, div pe deir gwech, ha goude e vije... e vije reuñvellet anezhañ d'ober... enlever les graines quoi, nann nann nann ! nann nann ! 'ba ar gêr e vije reuñvellet, e vije kavet eu... greun da hadañ a-benn ar bloaz war-lerc'h adarre

[o mɛ ˈliːn ˌviˑʒe ˌbɛꝛn ˈlɑːbuꝛ ˌgɑ̃tɑ̃ ɛ̃ - a ˌviˑʒe ˌɹɛt ə - ˈleːdəg ˌneˑɑ̃ - a ˈtɾɛˑĩ ˌneˑɑ̃ ˌguˑde - gɑ̃n ˈvɑːz ˌdeˑɑ̃ də ˈzehɑ̃ ˌnɔ̃ kə ˈpet kweʃ - ˈdiw pe ˈdɛꝛ gweʃ - a ˌguˑde ˌviˑʒe ˌviˑʒe ɹœ̃ˈvɛlə ˌneˑɑ̃ ˌdo̞ˑꝛ - ... - nɑ̃nɑ̃nɑ̃n - nɑ̃nɑ̃n - bah ˈge̞ːꝛ ˌviˑʒe ɹœˈvɛlɛt - ˌviˑʒe ˌkɑˑd ə ˈgɣœːn də ˈhɑːdɑ̃ be̞n bla waꝛˈlɛx ˌɑꝛe]

oh, mais le lin donnait beaucoup de travail hein ! et il fallait euh... l'étaler, et le tourner après, avec le bâton, afin qu'il sèche, je ne sais combien de fois, deux ou trois fois, et après on... on le peignait pour faire... enlever les graines quoi, non non non ! non non ! on le peignait à la maison, on trouvait euh... des graines à semer pour l'année suivante de nouveau

Viktorin Gov, 1929, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

1. friket mat e vije met... goude e vije adgraet ha neuze e vije gwelloc'h, e vije... neuze e vije tennet ar ju dioutañ, evel-se e vije graet gwechall, hag e vije mat ar chistr pa vije graet mat, ha yac'hus ! 2. se a oa ur sakre labour hañ ! ober chistr evel-se hein ? 1. daou devezh e vije oc'h ober chistr du-mañ

1. [ˌfɹicə ˈmɑːt ˌviʒe mɛ - ˌguˑde ˌviʒe hadˈgwɛt a ˌnœhe ˌviʒe ˈwɛlɔx ˌviʒe - ˌnœˑe ˌviʒe ˌtɛnə ˈʒyː djɔ̃tɑ̃ - viˈse ˌviʒe ˌgwɛ gweˈʒɑl - a ˌviʒe ˈmɑːd ˌʒist pe ˌviʒe gwɛ ˈmɑːt - a ˈjɑhys] 2. [ze wa ˌsɑkɹe ˈlɑːbuɹ ɑ̃ - o̞ˑɹ ˈʒist viˈse̞ ɛ̃] 1. [do̞w ˈdewəz viʒe ˌho̞ˑɹ ˈdymɑ̃]

1. c'était bien écrasé [pommes] mais... après c'était refait et alors c'était meilleur, c'était... alors on en tirait le jus, c'est comme ça qu'on faisait autrefois, et le cidre était bon quand il était bien fait, et sain ! 2. ça c'était un sacré travail hein ! faire du cidre comme ça hein ? 2. deux journées qu'on mettait à faire du cidre chez moi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, ha neuze an dud... 'deint labour ha 'deint ket labour, me 'oar petra ! ha c'hoant d'ober a-wechoù 'vez ket ivez

[ˌjɑ - a ˌnœˑe ˈndyt - deɲ ˈlɑːbuɹ a ˌdeɲ cə ˈlɑːbuɹ - ˈme ˌwɑˑɹ ˈpɹɑˑ - a ˌhwɑ̃n ˈto̞ˑɹ ˌweˑʒo ˌve kəd ˌiˑe]

oui, et alors les gens... ont du travail et n'ont pas de travail, je n'en sais rien ! et l'envie de faire parfois il n'y a pas non plus

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

marteze 'neus komañset, met achuiñ 'neus ket graet, evel e ra kalz, komañs labour ha pas achuiñ anezhe

[maˈtehe nøs ko̞ˈmɑ̃səd mɛd aˈʃyˑĩ ˌnøs kə ˈgwɛt - ˌwe̞l ɹa ˈkɑls - ˌko̞mɑ̃z ˈlɑːbuɹ a paz aˈʃyˑĩ ˈne̞]

peut-être qu'il a commencé, mais finir il n'a pas fait, comme font beaucoup, commencer un travail et ne pas le finir

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

tout gant an dorn hein, tout gant oustilhoù dorn, ha hennezh zo du cormier, met ezhomm a vez da... lemmañ anezhe ervat kwa, dit d'ober labour vat ivez

[ˈtut kɑ̃n ˈdɔʁn ɛ̃ - ˈtut kɑ̃n usˌtijo ˈdɔʁn - a ˈhẽˑs so ... - mɛ ˈem ve də - ˈlɛmɑ̃ ˈne̞ ˈvɑːt kwa - ˈdit ˌto̞ˑʁ ˌlɑˑbuʁ ˈvɑːd ˌiˑe]

tout à la main hein, tout avec des outils manuels, et ça c'est du cormier, mais il faut... bien les aiguiser quoi, pour que tu fasses du bon travail aussi

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

hennezh eo koad eu, kat da lâret dit, koad kistin, diskaret gant ma dad ha me met eu... bremañ 'meus poan-gein, d'ar c'houlz-se... hag evel-se aze gant an halpon, gant ar passe-partout zo aze 'ba krec'h, hag unan e pep penn hein ! ha neuze e vijent darc'het en traoñ, ha goude e vijent kaset d'ar gêr neuze gant kezeg, ha goude neuze e gasemp anezhe da siri amañ 'ba an traoñ, bloaz pe daou goude, evit heskennat, ha neuze e vijent laket da sec'hañ 'ba eu... ar porzh du-mañ, ha laket koad kreiz etrede, abalamour da... kaout aer kwa, goude neuze, e vije labouret ar c'hoad, lâret e vez koad labour met hennezh zo koad labour hein !

[ˌhẽˑs so ˈkwɑd ə - ˌkɑt tə ˌlɑˑɹ ˈdit - ˌkwɑt ˈkistin - diˈskɑːɹəd gɑ̃n mə ˈdɑːd a ˈmeˑ mɛd ə - ˈbo̞mɑ̃ møs pwɑ̃nˈgɛɲ - də ˈhulsˑe - a vəˌse̞ ˈɑˑe̞ gɑ̃n ˈnɑlpɔ̃n - gɑ̃n ə ... zo ˌɑhe̞ bah ˈkwex - a ˈyˑn po̞p ˈpe̞n ɛ̃ - a ˌnœhe ˌviʒɛɲ ˈdɑɹhət ˈtɹo̞w - a ˌguˑde ˌviʒɛɲ ˈkɛsət tə ˈge̞ːɹ ˌnœhe gɑ̃n ˈkeːzɛk - a ˌguˑde ˌnœhe ˈgɛsɛm ˈne̞ˑ də siˌɹi ˈɑ̃mɑ̃ bah ˈtɹo̞w - ˈblɑ pe ˈdo̞w ˌguˑde - wit hesˈkenat - a ˌnœhe ˌviʒɛɲ ˈlɑkət tə ˈzehɑ̃ bah ə - ˈpɔɹs ˈtymɑ̃ - a ˈlɑkə ˈkwɑt ˈkɹɛjste ˌde̞ˑ - ˌbɑ̃m tə - ˌkɑˑd ˈɛːɹ kwa - ˌguˑde ˌnœhe̞ - ˌviʒe laˈbuːɹə ˈhwɑt - ˈlɑːɹə ve ˌkwɑd ˈlɑːbuɹ mɛ ˌhẽˑs so ˌkwɑd ˈlɑːbuɹ ɛ̃]

ça c'est du bois euh... je peux te dire, du châtaignier, abattu par mon père et moi mais euh... maintenant j'ai mal au dos, à cette époque-là... et comme ça avec le harpon, avec le passe-partout qui est là en haut, et un à chaque bout hein ! et alors on les abattait, et après on les ramenait à la maison avec des chevaux, et après alors on les envoyait à la scierie ici en bas, un an ou deux après, pour scier, et alors on les mettait à sécher dans euh... la cour chez moi, et on mettait du bois entre eux, afin que... il y ait de l'air quoi, après alors, on travaillait le bois, on dit du bois d'oeuvre mais celui-là c'est du bois d'oeuvre hein !

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

(T. : ul labour skoemp !) ah ya, skoemp ? ya daonet ! neuze e vije ezhomm da galkuliñ pelec'h e oa ar fil ha tout, ar gwashañ eo pa gouezhe war ur skourm eu... neuze eu... a-wechoù 'h ae an heskenn a-dreuz, hag e vije an hanter muioc'h a labour goude, e renkes eu... rapañ anezhi ha tout, ho ! ya, mizer !

[a ˌjɑ - skwe̞m ja ˈdɑ̃wnə - ˌnœˑe ˌviʒe ˈem də galˈkylĩ ˌple̞x wa ˈfiːl a ˌtut - ˈgwɑsɑ̃ e̞ pe ˈgweˑe waʁ ˈskuʁm ə - ˌnœhe ə - ˈweːʒo he ˈneskən ˌdʁœˑs - a ˌviʒe ˌnɑ̃təʁ ˌmyˑɔh ˈlɑːbuɹ ˌguˑde - ˌʁɛke̞z ə - ˈɹɑpɑ̃ ˌne̞j a ˌtut - ho - ˌjɑ - ˈmiːzəɹ]

(T. : un travail délicat !) ah oui, délicat ? dame oui ! alors il fallait calculer où était le fil et tout, le pire c'est quand on tombait sur un noeud euh... alors euh... parfois la scie allait de travers, et il y avait deux fois plus de travail après, tu devais euh... la râper et tout, ho ! oui, la galère !

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

ha surtout e oa unan hag a oa dilabour, hag e oa bet maluruz e jeu ivez kar parachutet aze, e oa roet labour dezhañ ivez, hag eñ a oa... eñ a oa eu... eeun kwa, eñ a oa aet 'ba ar señdika kwa, met ar señ... ar señdikalist zo kat da lakat an dud da vezañ sot ! ac'hanta, kann etreze kwa, egzistañ a ra se bepred hañ !

[a syɹˈtud wa ˈyˑn a wa diˈlɑːbuɹ - a wa ˌbe maˈlyːɹyz i ˈʒœˑ ˌiˑe kaɹ paɹaʃytəd ˌɑhe̞ wa ˌɹoˑə ˈlɑːbuɹ ˌdeˑɑ̃ ˌiˑe - a ˈhẽ wa - ˈhẽ wa ə - ˈɛwn kwa - ˈhẽ wa ˌɛd bah sɛ̃ˈdika kwa - mɛ sɛ̃ sɛ̃diˈkɑːliz zo ˌkɑd də ˈlɑkə ˈdyd dɔ̃n də ˌve ˈzoːt - ˈhɑnta ˈkɑ̃n ˌtɾeˑe̞ kwa - egˈzistə ɹa ˈze ˌbopəd ɑ̃]

et surtout il y en avait un qui était sans travail, et il était dans uns situation malheureuse aussi car parachuté là, et on lui avait donné du travail aussi, et il était... il était euh... droit quoi, il avait rejoint le syndicat quoi, mais les syn... les syndicalistes sont capables de rendre les gens fous ! eh bien, instiller la violence entre eux quoi, ça ça existe toujours hein !

Solañj Beuvan, 1949, Kawan (dastumet gant Tangi)

te zo war al labour ? n'out ket en retred ?

[ˌte zo waɹ ˈlɑːbuɹ - ˌnu kə nɹøˈtɹɛt]

tu es toujours en activité ? tu n'es pas en retraite ?

Jañ-If Bihan, 1946, Lannuon (dastumet gant Tangi)

1. gwechall e gemere an dud... an amzer d'ober al labour, d'ober labour vat, e-kichen bremañ e vez c'hoant da vezañ kom... pa... pa vezer o komañs e vez c'hoant da vezañ fin an deiz-war-lerc'h 2. bremañ e vez graet prim-ha-prim te ! 1. ya, ya, goude e vezont fall, e vez graet labour fall

1. [gweˈʒɑl geˈmeːɹe ˈndyd - ɑ̃n ˈɑ̃mzəɹ ˌdo̞ˑɹ ˈlɑːbuɹ - do̞ɹ ˌlɑˑbuɹ ˈvɑːt - ˈkiʃən ˈbo̞mɑ̃ ve hwɑ̃n də ˈveːɑ̃ ko̞m - pe pe vɛːɹ ˈko̞mɑ̃s ve hwɑ̃n də ˈveːɑ̃ ˈfiːn ən ˌdeˑwaɹˈlɛχ] 2. [ˈbo̞mɑ̃ ve gwɛt ˌpɾymaˈpɾym te] 1. [ja - ja - ˈguːde vɛɲ ˈvɑl - ve gwɛd ˌlaˑbuɹ ˈvɑl]

1. autrefois les gens prenaient... le temps de faire le travail, de faire du bon travail, alors que maintenant on a envie de commenc... quand... quand on commence on veut que ça soit fini pour le lendemain 2. maintenant on fait en vitesse tiens ! 1. oui, oui, bien qu'ils soient mauvais, qu'on fasse du mauvais travail

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 311 frazenn.
12345678910111213141516