Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 66 frazenn.
1234

lec'h emañ ar farmasi aze eo, aze e oa ar chapel, aze e oa ar chapel, chapel ar Prioli donc Cha... Chapel Santez Madelen, nann ! hag ar park a vije graet Santez-Madelen doutañ ivez, Park Madelen a vije graet doutañ, me 'meus bet labouret ar park-se e-pad ur pennad-mat

[... - ... - ... - ˌʃɑpəl pɹiˈoːli ... - ˌʃɑpəl ˌzɑ̃təz maˈdœˑlən - ... - a ... ˌzɑ̃təz maˈdœˑlən ... - ˌpɑɹg maˈdœˑlən ...]

Lezardrev
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Paol ar Yelleg, 1939, Lezardrev (dastumet gant Tangi)

ya ! Prad ar Wern, xxx ( ?) 'meus labouret aze

[ja - ˌpɣɑd ˈwɛꝛn - ...]

Pleuvihan
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

ma mamm a oa o labourat e Milin Gergamm hag e vije labouret... aze e oa teillage de lin

[... ˌmiˑlin ˈgɛꝛgɑ̃m ... - ...]

Trezeni
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Andre ar Pommeleg, 1934, Trezeni (dastumet gant Tangi)

ah, ya 'vat ! gwechall-gozh ya, ya ! 'ba Liorzh Klareg, Liorzh Klareg, Liorzh Klareg ya, ya ! peogwir 'meus labouret anezhañ

[... - ... - ja - ba ˌliˑɔꝛs ˈklɑˑɣək - ˌliˑɔꝛs ˈklɑˑɣək - ˌliˑɔꝛs ˈklɑˑɣək - ja - ...]

Lanvaodez
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

ha eñ 'na labouret noz-deiz, e oa hanter-lazhet gant e gezeg, eñ a oa darc'het war ur pezh roc'hell, ha diwar-se e oa marvet da 48 ans

[a ˈhẽ na laˈbuːꝛə ˌnɔ̃ˑzˈdeˑ - wa ˌhɑ̃ntəꝛˈlɑhəd gɑ̃n i ˈgeːzɛk - ˈhẽ wa ˈdɑhəd waꝛ ˌpeˑz ˈꝛɔhəl - a ˌdiwaꝛ ˈze wa ˈmɑꝛwəd də ...]

il avait travaillé nuit et jour, il avait été à moitié tué par ses chevaux, il avait été projeté sur un gros roché, et suite à ça il était mort à 48 ans

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

1. gant piv e oa graet ar bank-se ? 2. ah me n'onn ket met ar mab-kaer 'na degaset anezhi aze, graet gant ur c'hamarad dezhañ, ha eñ 'na labouret 'ba... 'ba ar gêr a lâran dit 2. ac'hanta ya met eu... se a oa deus ur machin e oa chomet koad, met n'eo ket deus un arched memestra ! 2. ah a-raok e vije xxx ( ?), kazi evel eu... an amunuzer a rae tout an archedoù 1. ya 2. ha 'ba Gouent Vear Jañ ar Bihan (Peron ?) a vije oc'h ober an archedoù ivez, met me n'onn ket hag-eñ e vez graet ken 'vat

1. [gɑ̃n ˌpiw wa ˌgɛd ə ˈbɑ̃ŋkse] 2. [a me ˌnɔ̃ kə mɛ mɑpˈkɛˑɹ na ˌdjɛsə ˌne̞j ˌɑhe - ˌgɛd gɑ̃n hɑ̃ˈmɑːlad ˌdeˑɑ̃ - a ˌhẽ na laˈbuːɹəd ba - bah ˈge̞ˑɹ ˌlɑˑɹɑ̃ dit] 1. [ta ˌja mɛd ə - ˌze wa dœz ə mɑˌʃɛ̃ wa ˌʃo̞mə ˈkwɑt - mɛ ˌne̞ kə dœz ˈnɑɹʃəd mo̞sˌtɹɑˑ] 2. [a ˌɹo̞ˑg viʒe kœ̃ - ˌkɑˑe we̞l ə - namyˈnyːzəɹ ɹɛ ˈtud ə naɹˈʃeːdo] 1. [ja] 2. [a bah ˌguˑən ˈveˑaɹ ʒɑ̃ ˌbiˑən ˈpɛɲ viʒe ˌho̞ˑɹ aɹˈʃeːdo ˌiˑe - me ˌnɔ̃ kə ˌgẽ ve gɛt ˌken ha]

1. par qui ce banc avait-il été fait ? 2. ah moi je ne sais pas mais le beau-fils l'avait apporté là, fait par un copain à lui, et lui travaillait à... à la maison que je te dis 2. eh bien mais euh... ça c'était d'un machin, il était resté du bois, mais pas d'un cercueil quand même ! 2. ah avant il y avait xxx ( ?), presque comme euh... le menuisier faisait tous les cercueils 1. oui 2. et au Couvent de Bear Jean Le Bihan (Peron ?) faisait les cercueils aussi, mais moi je ne sais pas s'ils en font encore

???

1. Solañj ar Bras, 1936, Louergad (Sant Eler)
2. Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler)
(dastumet gant Tangi)

'ba ar foñs du-hont ? hennezh zo trigorn ivez ! ya, eno zo... ne vez... ne vez ket labouret met eu... zo koad e-barzh

[ba ˌvɔ̃ˑs ˈtyːɔ̃n - hẽːs so ˈtʁiːgɔʁn ˈie - ja ˈeːno zo - ve ˌve kə laˈbuːʁəd mɛd ə - zo kwɑd baʁs]

dans le fond là-bas ? celui-là [parcelle] est triangulaire aussi ! oui, là-bas il y a... ce n'est... n'est pas travaillé mais euh... il y a du bois dedans [des arbres]

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

ba ar vuhez evel-se, evuruzamant, ha zo bugale paour, pe bugale peorien, ha 'deus labouret ha desket, da gallout... kemer plas ar re-seoù

[... - ... - ... - ... byˌgɑˑle ˈpɛwʴjən - ... - də ˈgɑlut - ...]

dans la vie comme ça, heureusement, qu'il y a des enfants pauvres, ou des enfants de pauvres, qui ont travaillé et appris, pour pouvoir... prendre la place de ceux-là [les riches d'avant]


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ifig ar Falc'her, 1940, Rospez (dastumet gant Tangi)

ha... met kleuzioù eu... met kleuzioù 'deuent ket kalz tra, 'oa ket koad na mann ebet warne hañ ! a... aze douar skañv eu... dou... douar... douar louarn a vez lâret deus se pe... dou... douar lapined eu... ha 'voute ket koad warne, nann ! douar... bezañ... bezañ a oa... bezañ a oa eu... serten eu... tachennoù aze ha... ha ni eu... ni 'mamp unan eu... tu bennak war aze gwechall ha... 'vijent ket labouret, ma dad-kozh 'na esaeet eu... graet anezhe eu... douar ha tout a oa met douar fall

[a - mɛ ˈklœ̃jo ə - mɛ ˈklœ̃jo ˌdɛɲ kə ˌkɑls ˈtɹɑ - ˌwɑ kə ˈkwɑd na ˈmɑ̃n be ˈwɑɹne̞ ɑ̃ - a ˌɑhe̞ ˌduˑaɹ ˈskɑ̃ˑ ə - ˌdu ˌduˑaɹ ˌduˑaɹ ˈluˑaɹn ve ˌlɑˑɹ də ˈze pe - ˌdu ˌduˑaɹ laˈpiːnəd ə - a vuˈte kə ˈkwɑd waɹne̞ - ˌnɑ̃n - ˌduˑaɹ - ˌbe ˌbe wa ˌbe wa ə - ˈsɛɹtən ə - taˈʃeno ˌɑhe̞ a - a ˈnim ə - ˈnim mɑ̃m ˈyˑn ə ty ˈmnɑˑg waɹ ˈɑhe̞ gweˈʒɑl a - viˌʒɛɲ cə laˈbuːɹət - mə ˌdɑtˈkoːs na ɛˈsɛˑɛd ə - ˌgwɛ ˈne̞ ə - ˈduˑaɹ wa a ˈtut mɛd ˌduˑaɹ ˈvɑl]

et... mais des talus euh... mais des talus il ne venait pas grand-chose, il n'y avait pas d'arbre ni rien dessus hein ! l... là [c'était] de la terre légère euh... de la ter... terre... de la terre de renard qu'on appelle ça ou... de la ter... terre à lapins euh... et il ne poussait pas d'arbres dessus, non ! de la terre... il y... il y avait... il y avait euh... certaines euh... parcelles là qui... et nous euh... nous en avions une euh... quelque part vers là autrefois et... elles n'étaient pas labourées, mon grand-père avait essayé euh... il en avait fait euh... il y avait de la terre et tout mais de la mauvaise terre

Ismael Andre, 1950, Mantallod (dastumet gant Tangi)

aze zo graet tier 'vat, e park I-Mari ar Bihan a-hont, eñ a oa ur pezh park, eñ a oa n'onn ket pegement, eñ a oa daou devezh-hanter-arat en ennañ, a-hont e vije labouret ar park ha zo graet tier tro-a-zro dezhañ bremañ

[ˌɑhe zo ˌɑj ˈtiˑəɹ hat - ˈpɑɹk iˌmɑˑi ˈbiˑən aˈɔ̃n - ˌhẽˑ wa ˌpeˑs ˈpɑɹk - ˌhẽˑ wa ˌnɔ̃ kə peˈgemən ˌhẽˑ wa ˌdo̞w dewəˈsɑ̃ntəɹ ˈɑːɹəd ˈnenɑ̃ - aˈɔ̃n a viʃe laˈbuːɹə ˈpɑɹk a zo gwe̞t ˈtiˑəɹ tɹoˈzo ˌdeˑɑ̃ ˈbɹœmɑ̃]

là il y a eu des maisons de faites, dans le champ de Yves-Marie Le Bihan là-bas, ça c'était un grand champ, celui-là faisait je ne sais combien, il faisait un hectare et quart, là le champ était labouré et on a fait des maisons tout autour de lui maintenant

Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)

amañ e oa ma... ur prad a oa d'ar c'houlz-se met bremañ eo... bremañ e vez labouret, ha... eizh devezh-arat a oa e-barzh, hag eñ a oa hed... a oa hir ma kerez, hag e vije parachutet eu... armoù ha traoù aze

[ˈɑ̃mɑ̃ wa mə - ˈpɹɑːd wa də ˈhulsːe mɛ ˈbɹœmɑ̃ e̞ - ˈbɹœmɑ̃ ve laˈbuːɹət - a - ɛjz ˌdewəz ˈɑːɹəd wa ˈbaɹs - a hẽ wa heːd - wa ˈhiːɹ ma ˈkeːɹe̞s - a viʒe paɹaˈʃytəd əː - ˈɑɹmʃo a tɾɛw ˈɑhe]

ici il y avait mon... un pré qu'il y avait à cette époque-là mais maintenant c'est... maintenant il est labouré, et... d'une superficie de quatre hectares, et il était d'une longueur... il était long si tu veux, et on parachutait euh... des armes et tout là

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

oh ! ma 'tije gwelet anezhañ ! blev zo deut dezhañ bremañ 'vat peogwir e oa bet graet chimio, 'na kollet tout e vlev, ha bremañ 'neus blev, met diskwelet 'na din tout, tout ar branchamanchoù ha... ma doue benniget ! hag e oa e-sell da vezañ labouret ur bloavezh c'hoazh

[o ma ˌtiʒe ˌgwe̞ˑlə ˌneˑɑ̃ - ˈblɛw zo dœd ˌdeˑɑ̃ ˌbɹemɑ̃ hat pyˌgyˑɹ wa be gwɛd ... - na ˈko̞lət ˌtud i ˈvlɛw - a ˌbɹemɑ̃ nøz ˈblɛw - mɛ diˈkwɛːlɛ na ˌdĩ ˈtut - ˌtud ə ˌbɹɑ̃ʃaˈmɑ̃ʃo a - ma ˌduˑe biˈniːɟət - a wa ˌzɛl də ˌveˑɑ̃ laˈbuˑɹəd ˈblɑwəs ˌhwɑs]

oh ! si tu l'avais vu ! maintenant ses cheveux ont repoussé puisqu'on lui avait fait de la chimio, il avait perdu tous ses cheveux, et maintenant il a des cheveux, mais il m'avait tout montré, tous les branchements et... mon dieu béni ! et il envisageait de travailler une année supplémentaire

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

hennezh eo koad eu, kat da lâret dit, koad kistin, diskaret gant ma dad ha me met eu... bremañ 'meus poan-gein, d'ar c'houlz-se... hag evel-se aze gant an halpon, gant ar passe-partout zo aze 'ba krec'h, hag unan e pep penn hein ! ha neuze e vijent darc'het en traoñ, ha goude e vijent kaset d'ar gêr neuze gant kezeg, ha goude neuze e gasemp anezhe da siri amañ 'ba an traoñ, bloaz pe daou goude, evit heskennat, ha neuze e vijent laket da sec'hañ 'ba eu... ar porzh du-mañ, ha laket koad kreiz etrede, abalamour da... kaout aer kwa, goude neuze, e vije labouret ar c'hoad, lâret e vez koad labour met hennezh zo koad labour hein !

[ˌhẽˑs so ˈkwɑd ə - ˌkɑt tə ˌlɑˑɹ ˈdit - ˌkwɑt ˈkistin - diˈskɑːɹəd gɑ̃n mə ˈdɑːd a ˈmeˑ mɛd ə - ˈbo̞mɑ̃ møs pwɑ̃nˈgɛɲ - də ˈhulsˑe - a vəˌse̞ ˈɑˑe̞ gɑ̃n ˈnɑlpɔ̃n - gɑ̃n ə ... zo ˌɑhe̞ bah ˈkwex - a ˈyˑn po̞p ˈpe̞n ɛ̃ - a ˌnœhe ˌviʒɛɲ ˈdɑɹhət ˈtɹo̞w - a ˌguˑde ˌviʒɛɲ ˈkɛsət tə ˈge̞ːɹ ˌnœhe gɑ̃n ˈkeːzɛk - a ˌguˑde ˌnœhe ˈgɛsɛm ˈne̞ˑ də siˌɹi ˈɑ̃mɑ̃ bah ˈtɹo̞w - ˈblɑ pe ˈdo̞w ˌguˑde - wit hesˈkenat - a ˌnœhe ˌviʒɛɲ ˈlɑkət tə ˈzehɑ̃ bah ə - ˈpɔɹs ˈtymɑ̃ - a ˈlɑkə ˈkwɑt ˈkɹɛjste ˌde̞ˑ - ˌbɑ̃m tə - ˌkɑˑd ˈɛːɹ kwa - ˌguˑde ˌnœhe̞ - ˌviʒe laˈbuːɹə ˈhwɑt - ˈlɑːɹə ve ˌkwɑd ˈlɑːbuɹ mɛ ˌhẽˑs so ˌkwɑd ˈlɑːbuɹ ɛ̃]

ça c'est du bois euh... je peux te dire, du châtaignier, abattu par mon père et moi mais euh... maintenant j'ai mal au dos, à cette époque-là... et comme ça avec le harpon, avec le passe-partout qui est là en haut, et un à chaque bout hein ! et alors on les abattait, et après on les ramenait à la maison avec des chevaux, et après alors on les envoyait à la scierie ici en bas, un an ou deux après, pour scier, et alors on les mettait à sécher dans euh... la cour chez moi, et on mettait du bois entre eux, afin que... il y ait de l'air quoi, après alors, on travaillait le bois, on dit du bois d'oeuvre mais celui-là c'est du bois d'oeuvre hein !

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

1. labouret 'teus... 2. ar Barrderv, ar Barrderv eu... 1. ya met ar *Barrdeu... ar Barrderv c'est... 2. ar Barrderv met gant... ar Barrderv zo un hameau

1. [laˈbuˑɣɛt tøs] 2. [baꝛˈdɛw - baꝛˈdɛw ə] 1. [ja mɛ baꝛˈdø baꝛˈdɛw sɛ] 2. [baꝛˈdɛw mɛ̃ gɑ̃n ɔ̃n - baꝛˈdɛw zo ...] 1. [ja]

1. tu as travaillé... 2. ar Barrderv, ar Barrderv euh... 1. oui mais ar *Barrdeu... ar Barrderv c'est... 2. ar Barrderv mais avec... ar Barrderv c'est un hameau

Prad

1. Marie-Christine Prijant, 1962, Prad
2. Michel Jaffre, 1961, ¨Prad
(dastumet gant Tangi)

Kignadenn ya, me 'meus labouret tout 'ba an douaroù-se

[kiˈɲɑːdən ja - ˌme møz laˈbuːɹə tud ba duˈɑːɹo ze]

Kignadenn oui, moi j'ai tout labouré dans ces terres-là

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

adlabourat ar jardin, 'teus ket labouret anezhañ mat

[hadlaˈbuːʁəd ʒɛɲ - tøs kə laˈbuːʁəd ˈneːɑ̃ mɑːd]

labourer de nouveau le jardin, tu ne l'as pas bien labouré

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

koad 'oa ket sec'h a-walc'h ha neuze 'neus labouret an nor

[kwɑd wa kə zeχˈwɑχ a ˈnœːhe nøz laˈbuːʁəd noːʁ]

le bois n'était pas assez sec et donc la porte a travaillé

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

aze e veze labouret lein ar c'hleuz kwa

['ɑ:he viʒe la'bu:ɹəd lɛɲ hlœ̃: kwa]

là on travaillait au sommet du talus quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

divi on, labouret 'meus re

['di:vi ɔ̃ la'bu:ʁɛt mœz ʁe]

je suis épuisée, j'ai trop travaillé

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : ha labouret e-pad da vuhez) ya, abaoe ya, pa 'teus aretet, sul ouel pemdez evel e vez lâret

[ja bwe ja pa tøz a’ʁetət zy:l wel ’pɑ̃wde wɛl ve lɑ:t]

(T. : et tu as travaillé toute ta vie ?) oui, depuis oui, quand tu as arrêté, tous les jours de l'année comme on dit

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 66 frazenn.
1234