Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 47 frazenn.
123

ya, souchoù*... souchennoù a vije lâret, souchennoù, ya, ya, ya, goude ar rotovator 'na tennet eu... pe an trakteur, gant ar forc'h 'na tennet ar souchennoù bras-se tout te ! ya 'vat ! hag e oa graet la... eu... douar labour gantañ, ha... ha bremañ e oa lâret leskel anezhe en frich adarre, gwelet a rez

[ja ˈʃuʃo - ʃuˈʃeno ˌviʃe ˌlɑːɹət - ʃuˈʃeno - ja ja ja - ˌguˑde ə ɹotovaˈtɔɹ na ˈtɛnəd ə - pe ˈtɾɑktəɹ - gɑ̃n ˈvɔɹx na ˈtɛnə ʃuˌʃeno ˈbɹɑːs se ˌtut te - ja ha - a wa ˌgɛd ˈlɑ ə - ˌduˑaɹ ˈlɑːbuɹ gɑ̃tɑ̃ - a a ˈbɹœmɑ̃ wa ˌlɑˑ ˈlɛskə ˌne̞ˑ ˈfɹiʃ ˌɑɹe ˌgwe̞ˑl ə ɹes]

oui, des souches*... des souches [d'ajonc] qu'on disait, des souches, oui, oui, oui, après le rotovator avait enlevé euh... ou le tracteur, avec la fourche avait enlevé toutes ces grosses souches-là pardi ! mais oui ! et on avait fait du tra... euh... des terres labourables avec [cette lande], et... et maintenant il a été dit de les laisser en friche de nouveau, vois-tu

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

1. oh ! 'vez ket gwerzhet don de famille hañ ! 2. fidedoue geo 'vat ! 1. me zo ganet aze 2. ... kuit da leskel anezhañ da goll 1. 'vo ket gwerzhet lec'h on-me ganet memestra 2. tout an traoù a vez gwerzhet 'vat plac'h kaezh 1. oh ! xxx ( ?) e vin-me bev 'meus ket c'hoant e ve gwerzhet, neuze 'h in en dizesper 2. fasil eo dit, me pa... pa... pa 'h in ac'hann, amañ e vo gwerzhet ivez, piv 'neus ezhomm deus hemañ ? tout 'deuint bep a di nevez, ar re-seoù a vez gwerzhet tout 1. oh ! tiez kozh a vez graet traoù chik gante pa vez arc'hant ivez

1. [o - ˌve kə ˈgwɛɹzə ... ɑ̃] 2. [fidəˈduˑe ge̞ ha] 1. [ˈme zo ˈgɑ̃nəd ˌɑhe̞] 2. [ˌkwit tə ˈlɛskə ˌneˑɑ̃ də ˈgo̞l] 1. [ˌvo kə ˈgwɛɹzə ˌle̞x hɔ̃ ˈgɑ̃ːnə ˌme mo̞sˈtɹɑ] 2. [ˌtun ˈtɾɛw ve ˈgwɛɹzət a ˌplɑx ˈkɛːs] 1. [o - ? vĩ ˌme ˈbew ˌmøs kə ˈhwɑ̃n ve ˈgwɛɹzəd - ˌnœhe hĩ ndiˈzespəɹ] 2. [ˈvasil e̞ ˌdit - ˈme pa pa - pa ˌhĩ ˈhɑ̃n - ˌɑ̃mɑ̃ vo ˈgwɛɹzəd ˌiˑe - ˌpiw nøz ˌem dœs ˈhemɑ̃ - ˈtud dœɲ ˌbo̞b ə ˌdi ˈnewe - ˈzew ve ˈgwɛɹzət ˌtut] 1. [o - ˌtiˑe ˈkoːz ve ˌgwɛt tɹɛw ˈʃig ˌgɑ̃te̞ pa ve ˈɑɹhɑ̃n ˌiˑe]

1. oh ! on ne vend pas un don de famille [maison] hein ! 2. mais bien sûr que si ! 1. moi je suis née là 2. ... pour ne pas le laisser perdre 1. on ne vendra pas là où je suis née quand même ! 2. mais on vend tout ma pauvre fille 1. oh ! xxx ( ?) je serai vivante je ne veux pas que ce soit vendu, alors je mourrai de désespoir 2. c'est normal pour toi, moi quand... quand... quand je partirai d'ici, ici ce sera vendu aussi, qui a besoin d'elle [maison] ? ils ont tous une maison neuve chacun, celles-là sont toutes vendues 1. oh ! les vielles maisons on en fait des jolis trucs quand il y a de l'argent aussi

1. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
2. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
(dastumet gant Tangi)

ha me o klevet anezhañ o leskel un dihopadenn abominab 'ba an ti, ha me d'an ti ! a-benn neuze e oa en em reudet da vervel, en em reudet ken e deue ar gwazhioù er-maez deus e divvrec'h

[a ˌme ˈklɛwɛd ˈneˑɑ̃ ˈlɛskən djoˈpɑːn aboˈmiːnab ban ˈtiˑ - a ˈme dən ˈtiˑ - ˈbe̞n ˌnœhe wa nɔ̃n ˈɹɛːdɛd də ˈvewəl - nɔ̃n ˈɹɛːdɛd ken ˌde gwaˈziˑo ˌmeˑz dyz i ˈdiˑvɣe̞x]

et moi de l'entendre laisser un cri abominable dans la maison, et moi d'entrer dans la maison ! pour alors il se raidissait à mort, il s'était raidi tellement que les veines sortaient de ses bras

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

1. ha mont war ar bernioù ed hag a-bep-sort da dostaat... feiz eu... (ar weskennoù ?) 2. ya 1. peogwir 'h omp 'ba ar brezhoneg, ret eo lâret evel-se, ha 'ba ar parkoù e renke an nen ober savadennoù gwe... ed ha... amarriñ anezhe ha mont war-lerc'h al lieuz, ha pas leskel anezhe war... war... 2. pas laoskel anezhe war an ampich 1. ah nann ! lakat anezhe e-pign deus ar *c'heuz... ar c'hleuz a vije d'ober hañ ! xxx ( ?) e vije graet an dro, da reiñ plas d'al lieuz, bet on oc'h ober emichañs ! ha 'meus ket graet tout peogwir zo xxx ( ?), met... e renkes lakat da weskenn xxx ( ?) abalamour dezhi pas... dont dindan ar rod peotramant e vije kollet ur bern traoù hañ !

1. [a ˌmɔ̃n waɹ ˌbɛɹɲo ˈeːd a bo̞ˈsɔɹt tə do̞sˈtɑːd - fe ə hwesˈkeno] 2. [ˌjɑ] 1. [pyˌgyˑɹ hɔ̃m bah bɹe̞ˈzɔ̃ːnəg - ˌɹɛd e̞ ˈlɑˑɹ vəˌse̞ - a bah ˈpɑɹko ˈɹɛŋke ˈneːn ˌoˑbəɹ zavaˈdeno gwe - ˈeːd a - ɑ̃ˈmɑˑĩ ˈne̞ a ˌmɔ̃n waɹˌlɛx liˌøz - a pa ˈlɛskə ˈne̞ waɹ waɹ - pəˈtɑ̃m ˌhe ˈɹoːd ə liˌøz waɹ waɹ] 2. [paz ˈlo̞skə ˈne̞ waɹ ˈnɑ̃piʃ] 1. [a ˈnɑ̃n - ˈlɑkə ˈne̞ ˌpiɲ døz ˈhœ̃ˑ - ˈhlœ̃ˑ ˌviˑʒe ˈdo̞ˑɹ ɑ̃ - ? - ˌviˑʒe ˌgwɛ ˈndɾoˑ - də ˈɹe̞ˑĩ ˈplɑs tə liˌøz - ˌbed ɔ̃ ˈho̞ˑbəɹ meˈʃɑ̃ˑs - a ˌmøs kə ˌgwɛt ˈtut pyˌgyˑɹ zo ? - mɛː ˈɹɛŋke̞z ˈlɑkat tə ˈhweskən ˈdɾɛw pɑ̃m ˈde̞j pas - ˌdɔ̃n diˌnɑ̃ˑn ˈɹoːt pəˈtɑ̃m ˌviˑʒe ˈko̞lə bɛɹn ˈtɾɛw ɑ̃]

1. et aller sur les tas de blé et toutes sortes pour approcher... ma foi euh... les xxx ( ?) 2. oui 1. puisque nous sommes en breton, il faut dire comme ça, et dans les champs on devait faire des moyettes de... de blé et... les lier et suivre la lieuse, et ne pas les laisser sur... sur... 2. ne pas les laisser sur le passage 1. ah non ! les suspendre au *talu... au talus qu'il fallait faire hein ! xxx ( ?) on faisait le tour, pour faire de la place à la lieuse, j'ai été faire évidemment ! et je n'ai pas tout fait puisqu'il y a xxx ( ?), mais... tu devais mettre la xxx ( ?) pour ne pas qu'elle... sous la roue sinon on perdait plein de chose hein !

???

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

arri a... arri a ra amzer fall ! ya, da suilhañ tout an traoù, ac'hanta ya ! se... sec'het ha tammoù fleur, amañ e oa plantet fleur hag an deiz all 'ma dastumet ma ognon, ognon, les oignons, j'avais tiré... 'ma dastumet anezhe ha... 'dalv ket ar boan leskel anezhe da boazhañ, 'ba an heol, paotr kaezh ! ha da suilhat, ah ya ! arri a ra an devezh fall ! ya, arri... arri... arri... eu... an avel ha heol

[ˌɑj ə - ˌɑj ə ɣa ˌɑ̃mzəɹ ˈvɑl - ˌja - də ˈzyʎə ˈtun ˌtɾɛw - ˌhɑ̃nta ja - ˈze ˈzehɛd a ˌtɑ̃mo ˈflœˑꝛ - ˌɑ̃mɑ̃ ma ˈplɑ̃ntə ˈflœˑꝛ a ˈdjɑl ma dasˈtyməd ma ˈoɲɔ̃n - ˈoɲɔ̃n ... - ma dasˈtymə ˈne̞ a - ˌdɑl kə ˌbwɑ̃ˑn ˈlɛskə ˈne̞ də ˈbwɑhɑ̃ - ma ˈnɛwɔl - ˌpo̞t ˈkɛˑs - a də ˈzyʎəd - a ˌjɑ - ˌɑj ə ɣa ˌdewəz ˈvɑl - ja ˌɑj ˌɑj ˌɑj - ə - ˈnɑwəl a ˈhɛwɔl]

on a... on a une météo mauvaise [sécheresse] ! oui, à tout brûler, eh bien oui ! [tout est] dess... desséché et de petites fleurs, ici on avait planté des fleurs et l'autre jour j'avais ramassé mes oignons, des oignons, les oignons, j'avais tiré... je les avais ramassé et... ce n'est pas la peine de les laisser cuire, au soleil, mon pauvre ! et à brûler, ah oui ! on a une mauvaise journée ! oui, on... on... on... euh... le vent et du soleil

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : ma Jañ, 'h an da leskel ac'hanout, mersi hañ !) oh netra 'vat !

[o neˈtɹɑ hat]

(T. : bien Jean, je vais te laisser, merci hein !) oh mais de rien !

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

mont da verc'heta ? dam ya ! d'ar reoù yaouank, met me n'on ket kat da lakat hennezh da verc'heta, ret eo din prenañ ur voutonenn, n'hallan ket leskel ma robinet er-maez

[mɔ̃n də vɛʁ’hɛta dɑ̃m ja də ɾew ’jo̞wɑ̃ŋg mɛ me nɔ̃ kə kɑt tə ’lɑkə hẽːz də vɛɾ’hɛta ɾɛd e̞ dĩ ’pɾe:nə vu’tɔ̃:nən na’lɑ̃ kə ’lɛskə ma ɾo’bi:nɛ me̞:s]

aller draguer ? bien sûr ! les jeunes oui, mais moi je ne peux pas le mettre [pantalon] pour aller draguer, il faut que j'achète un bouton, je ne peux pas laisser mon robinet dehors

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

n'eo ket kat da leskel anezhi hec'h-unan (T. : kat e vefe d'ober garzajoù) ya, hep goût dezhi kwa

[ne̞ kɑ ’lɛskə nɛj i’hy:n ja heb gu:d dɛj kwa]

il ne peut pas la laisser toute seule (T. : elle pourrait faire des bêtises) oui, à son insu quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

n'halle ket bezañ gant... gant ar re-se e-pad... ha leskel al labour d'ober kwa

[’nɑle kəd ’be:ɑ̃ gɑ̃n gɑ̃n ’ɹeze pɑ:d a ’lɛskə ’lɑ:bur do:r kwa]

on ne pouvait pas être avec... avec ceux-là pendant... et laisser le travail se faire [tout seul] quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

evel-se e oa kavet frank ivez, oh moarvat ne vo ket derc'het da leskel anezhi da brenañ otoioù

[və'se wa kɑ:d vɾɑ̃ŋg ie o ma'hɑd vo kə 'dɛʁhɛd də 'lɛskəl nɛj də 'bɾe:nɑ̃ o'tojo]

comme-ça on avait trouvé exagéré aussi [après le deuxième accident en deux ans], oh sans doute qu'on ne continuera pas à la laisser acheter des voitures

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

leskel d'ober ar sort 'dez c'hoant

['lɛskəl do:r sɔrd de hwɑ̃n]

laisser faire ce qu'ils veulent

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

leskel ur bramm emezi ya, dre an toull a gac'h emezi

['lɛskəl bɾo̞m mɛj ja dɹe ntul gɑx mɛj]

« lâcher un pet » qu'elle disait oui, « par le trou qui chie »

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze e lâre c'hoazh « evit chom yac'h, reiñ... leskel an avel dre an toull a gac'h »

[a ’nœ:he ’lɑ:ɹe hwɑs wit ʃo̞m jɑx ’ɹɛĩ ’lɛskəl ’nɑwəl dre ntul ə gɑx]

et alors elle disait alors « pour rester en bonne santé, donner... laisser le vent par le trou qui chie »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'tije c'hoant da stagañ da gezeg e renkes leskel anezhe un eur vat da debriñ kwa

[pe tiʒe hwɑ̃n də 'stɑ:gɑ̃ da 'ge:zɛk 'ɹɛŋke̞s 'lɛskɛl nɛ: nœ:ɹ vɑt tə 'di:bĩ kwa]

quand tu voulais attacher tes chevaux tu devais les laisser une bonne heure manger quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e vije degaset ur paper dit da lâret leskel ar saout euh... en o c'hraou an deiz-se, e vije lâret dit 'h arrie a-benn un... un... un... un... un eur goude merenn ha goude a-wezhioù, a-wezhioù e vijent di ... di... div eur a-benn arrient, hag a saout a renke chom d'o c'hraou, d'ober euh... lakat boulldoreilhoù dezhe, a-wezhioù e vije d'ober tennañ gwad dezhe

[viʒe ’dɛsə ’pɑpər dit də ’lɑ:rəd ’lɛskə zɔwd ə ɛn o hrɔw ə ’dese viʒe ’lɑ:rə did ha’riɛ bɛn ən ən ən ən nœ:ɾ ’gu:de mɛɾn a ’gu:de ’we:ʒo ’we:ʒo viʃɛɲ di di ’di:vər bɛn a’riɛɲ a zɔw ’rɛŋkɛɲ ʃɔm do hɾɔw do:r ə ’lɑkə ˌbuldo’rɛʎo dɛ: ’we:ʒo viʒe do:r ’tɛnə gwɑ:d dɛ:]

on t'expédiait un courrier te disant de laisser les vaches euh... à l'étable ce jour-là, on te disait qu'il arriverait pour une... une... une... une... une heure de l'après-midi et après parfois, parfois ils étaient à deu... deu... deux heures quand ils arrivaient, et les vaches devaient rester à leur étable, pour euh... leur mettre des boucles d'oreille, parfois on leur faisait une prise de sang aussi

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'ma ket ezhomm da leskel ur penn... ur penn gwinizh war... war ma lerc'h peotramant e kleven ma jeu

[a ma kəd em də ’lɛskə pɛn pɛn ’gwiniz waʁ waʁ mə lɛʁx pe’tɑ̃mɑ̃n ’glɛwɛn mə ʒœ:]

et il ne fallait pas que je laisse un épi... un épi de blé après moi sinon je me faisais gronder

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

an teir all-se a oa gant ar memes hini met ne oant ket d'ar memes proprieter, hag e renke leskel (noufrañ ?) 'ba ar c'hreiz kwa

[ntɛ:ɹ al ze wa gɑ̃n ˌmɔ̃mə'si:ni mɛ wɑ̃ɲ cə də 'mɔ̃məs ˌpɾopɾi'etəɹ a 'ɹɛŋke 'lɛskəl nufɾɑ̃ bah hɹɛjs kwa]

ces trois autres-là [parcelles] étaient louées par le même mais elles n'appartenaient pas au même propriétaire, et on devait laisser xxx(?) dans le milieu quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall ne oas ket kat d'ober nemet er pas, leskel anezhe da vont kwa

[gwe'ʒɑl was kə kɑt 'to̞:bəɹ mɛ pɑ:s 'lɛskə nɛ: də vɔ̃n kwa]

autrefois tu ne pouvais aller qu'au pas, les laisser aller quoi [chevaux]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'ma gwelet anezhi o tapout unan paotr, 'ba he genoù a-dreuz 'vat, ha mont... digor e oa ar prenestr, digor ar prenestr evel-se, war ar rebord, met serr e oa ar prenestr, e soñje kas d'an ti... an hini bihan, ar c'hazh d'an ti, met goude, peogwir eo uheloc'h evit amañ, ne oa ket kat ar c'hazh da lampat gant e hini bihan, gant e ga... gant e hini bihan, ha penaos 'na graet ? eñ 'na laket ... pleget e droad a-raok ha laket an hini e-barzh, ha paotr... hag en oa en em sa... en em diskennet eno betek... betek e oa kat d'ober... da leskel an hini bihan da gouezhañ, ha neuze e oa lampet ivez

[a mɑ ’gwɛ:lə nɛj ’tɑpəd yn pɔt ba i ’he:no drœ:z hɑt a mɔ̃n ’diɔr wa ’prɛ:nəs ’diɔr ’prɛ:nəz və’se war ’rœ:bɔrd mɛ zɛr wa ’prɛ:nəs ’ʒɔ̃:ʒɛ kɑz dən ti: n:i ’biən hɑ:z dən ti: mɛ ’gu:de py’gy:r ɛ y’ɛ:lɔh wid ’ɑ̃mɑ̃ wa kə kɑt hɑ:s pot tə ’lɑ̃mpə gɑ̃n i ’i:ni ’biən gɑ̃n i gɑ gɑ̃n i ’i:ni ’biən a pə’no: na gwɛt hẽ̞: na ’lɑkət ’ple:gəd i drwɑd ro:k a ’lɑkə n:i ’biən bɑrs a pot a wa nɔ̃n nɔ̃n zɑ nɔ̃n disˈkɛnɛd ’e:no ’betɛ ’betɛg wa kɑt to:r də ’lɛskə n:i ’biən də ’gweɑ̃ a ’nœe wɑ ’lɑ̃mpəd ’ije]

et je l'avais vue prendre un [petit chat] mon gars, dans sa gueule en travers [chatte], et aller... la fenêtre était ouverte, la fenêtre ouverte comme ça, sur le rebord, mais la fenêtre était fermée, elle pensait amener à la maison... le petit, le chat à la maison, mais après, puisque c'est plus haut qu'ici, le chat ne pouvait pas sauter avec son petit, avec son cha... avec son petit, et comment il avait fait ? il avait mis... plié la patte avant et mis le petit dedans, et mon gars... et il s'était le... descendu là jusqu'à... jusqu'au maximum qu'il pouvait, pour laisser le petit tomber, et alors elle avait sauté aussi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha me da cheñch e liñselioù dezhañ gwech ha gwech all, pa vije ezhomm d'ober quoi, kuit da leskel anezhe re bell gantañ ivez.

[a ’me də ’ʃɛ̃ʃ i nĩ’sɛjo deã gweʃ a gweʃ ’al pe viʒe ’eːm ’dɔːʁ kwa kɥit tə ’lœskəl ’ne̞ː ’ʁebəl ’gãntã iə]

Et je lui changeait ses draps de temps en temps, quand il fallait le faire, pour ne pas les lui laisser trop longtemps.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kavet zo bet 47 frazenn.
123