Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 55 frazenn.
123

ha goude neuze, pa dalc'her eno emañ... e oa Ruboen, Ruboen, eno e oa... eno on bet o tornañ, eno e oa start... e oa start eno ! 'vije ket ar boan ober e leue pa vijed eu... kas ar materiel deus krec'h eno, Ruboen

[... - ... - ... ɣyˈboˑən - ɣyˈboˑən - ... - ... - ... - ... - ... - ɣyˈboˑən]

Ploulec'h
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Noel Fomel, 1943, Ploulec'h (dastumet gant Tangi)

al Lie... al Liever, al Liever zo... ar Roc'h Wenn, aze zo anvioù a zo war an Erv, ya ! ar Roc'h Wenn, al Liever, ar Chouk, ar Poull Du, ha goude zo Graou an Holen, ar Graou Arc'h, Penn an E... Penn... Penn eu... an Erv, Penn an Erv, Toull ar Staen, an Dosenn, Roc'h ar Relegou... n'eo ket ! Roc'h al Leue, Roc'h al Leue, hag... ya, goude emañ... ar Gambr an Talberzh, ar Gambr, ya, goude neuze emañ... Porzh ar Gambrig, ya ! kavet 'teus anezhañ ? Toull Jakez, ya ! Ner ar Forn, goude... Toull ar Skaf

[ˈlje - əꝛ ˈljeˑvəɹ - ˈljeˑvəɹ zo - ˌɣɔχ ˈwe̞n - ... - ... ˈnɛꝛw - ˌɣɔχ ˈwe̞n - ˈljeˑvəɹ - ˈʃuk - ˌpul ˈdyˑ - ... - ˌgɹɔw ˈnoˑlən - ə ˈgɹɔwaꝛx - ˌpe̞n ˈne - ˌpe̞n - ˌpe̞n əː - ˈnɛꝛw - ˌpe̞n ˈnɛꝛw - ˌtul ˈsteˑn - ja - ˌtul ˈvœx - ən ˈdo̞sən - ja - ˌɣɔχ ɣeˈleˑgo - ... - ˌɣɔχ ˈluˑe - ˌɣɔχ ˈluˑe - ... ˈlɔst - ˌlɔst ˈtɑlbɛꝛs - ... - ˌgɑ̃m ˈtɑlbɛꝛs - ˌgɑ̃m - ... - ˌpɔꝛz ˈgɑ̃ˑbic - ja - ... - ˌtul ˈʒɑkəs - ja - ˌneˑꝛ ˈvɔꝛn - ... - ˌtul ˈskɑˑf]

Pleuvihan - toponymes nautiques
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

1. ya, ar re-se zo kazi evel un torkad fleur patatez aze, ya 2. ya, 'ba Louergad amañ gwelet a rez, en tu all d'ar barrouz du-hont, peder annoar a oa 'ba ar memes prad, e oa kavet... peder annoar nevez hein ! ul leue gante, ha marvet o-feder

1. [ja - ˌɹehe zo ˌkɑhe we̞l ˌtɔɹkad flœɹ paˈtɑtəz ˌɑhe - ja] 2. [ja ba luˈɛɹgad ˌɑ̃mɑ̃ ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s - tyˈɑl də ˈbɑɹus ˈtyˑən - ˌpeˑdɛɹ ˈɑ̃nwaɹ wa bah ˌmɔ̃məs ˈpɹɑːt - wa ˈkɑːd ə - ˌpeˑdɛɹ ˌɑ̃nwaɹ ˈnewe ɛ̃ - ə ˈluˑe gɑ̃nte̞ - a ˈmɑɹwəd oˈveˑdɛɹ]

1. oui, ceux-là sont comme une touffe de fleurs de patates là, oui [oenanthe] 2. oui, à Louergad ici vois-tu, de l'autre côté de la commune là-bas, il y avait quatre génisses dans le même champ, on avait trouvé... quatre nouvelles génisses hein ! un veau avec, et elles étaient mortes toutes les quatre

1. Jan ar C'horveg, 1939, Louergad
2. Frañswa Aofred, 1930, Louergad
(dastumet gant Tangi)

amañ e oa un tamm rost leue da greistez

[ˌɑ̃mɑ̃ wa tɑ̃m ɣɔst ˈluˑe də gɣesˈteˑ]

ici il y avait un morceau de rôti de veau à midi

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

pa vezez en umor fall ? ma... ma vez da leue a-dreuz, e vezez en umor fall goude

[pe vez ˌnymɔꝛ ˈvɑl - ma ma ve də ˈluˑe ˈdɣœːs - vez ˌnymɔꝛ ˈvɑl ˌguˑde]

quand tu es de mauvaise humeur? si... si ton veau est de travers, tu es de mauvaises humeur après

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

1. Krec'h al Leue 2. Krec'h al Leue

1. [kɣe̞χ ˈlweˑ] 2. [kɣe̞χ ˈlweˑ]

Tremael
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Emil Jaouen, 1930, Tremael
2. Rozali Herve, 1932, Tremel
(dastumet gant Tangi)

te eo da gafe evel genou ul leue marv

[te he̞ də 'gɑfe wɛl 'ge:no ə 'lu:e mɑʁw]

ton café est comme la bouche d'un veau mort [café froid]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

e vijent graet diwar leue xxx (?), hini soupl aze

[viʒɛɲ gwɛd diwaɹ 'lu:e ? 'hi:ni zup 'ɑ:he]

ils étaient fait à partir de veau xxx (?), du souple là [cuirs]

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall e vije reoù hag a sache aze memes tra evel... « arri eo treid al leue » emezañ

[gwe'ʒɑl viʒe ɹew a 'ʒɛʃe 'ɑ:he mɔ̃s'tɹa wɛl ɑj e̞ tɾɛjd 'lu:e meɑ̃]

autrefois il y en avait certains qui reniflaient là pareil que... « voilà les pieds du veau » qu'il disait

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall e vije reoù hag a sache aze memes tra evel... « arri eo treid al leue » emezañ

[gwe'ʒɑl viʒe ɹew a 'ʒɛʃe 'ɑ:he mɔ̃s'tɹa wɛl ɑj e̞ tɾɛjd 'lu:e meɑ̃]

autrefois il y en avait certains qui reniflaient là pareil que... « voilà les pieds du veau » qu'il disait

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

tremen lost ul leue dre e c'henoù

['tremɛn lɔst ə 'lue dre i 'he:no]

lui passer la queue d'un veau par la bouche [se foutre de sa gueule en le prenant pour un idiot]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

« du-mañ zo bet ur pezh leue », arri a rae parce qu'il y avait des vaches qui avaient de beaux veaux, reoù da gaout... « hennezh eo brasoc'h e leue... e vuoc'h evit e leue... brasoc'h e leue evit e vuoc'h ! »

[’dymɑ̃ zo be pez ’lu:e ɑj ə ʁe paskə javɛ dɛ vaʃ ki avɛ də bo vo ʁew də gɑ:t ’hẽnəz e̞ ’bʁɑsɔh i ’lu:e i vyh wid i ’lu:e ’bʁɑsɔh i ’lu:e wid i vyx]

« chez moi il y a eu un gros veau », ça arrivait parce qu'il y avait des vaches qui avaient de beaux veaux, celles qui avaient... « celui-là a le veau plus gros... sa vache est plus grosse que son veau... son veau est plus grand que sa vache »

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

« ma doue koulskoude », se a vije lâret ivez, « gwashañ pezh buoc'h 'neus bet ma leue »

[ma ’du:e kus’ku:de ze viʒe lɑ:d ie ’gwɑsɑ̃ pez byh nøz be mə ’lu:e]

« mon pauvre dieu », ça on disait aussi, « quelle grosse vache a eu mon veau »

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

1. un ibil kig 'ba un toull kig, ha pa deu er-maez e ra « flip », petra eo ? 2. da c'hwitell 1. ul leue o tenañ e vamm

1. ['ni:biʎ kic ban tul kic a pa da me̞:z ra flip prɑ hɛ] 2. [də 'hwitəl] 1. [ə 'lue 'biən 'te:nɑ̃]

1. une cheville de chair dans un trou de chair, et quand il sort ça fait « flip », qu'est-ce que c'est ? 2. ton pénis [litt. sifflet] 1. un veau tétant sa mère

1. Michel Yekel, 1946, Bear
2. Michel Talgen, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

hennezh eo leue Pleuveur, seizh vloaz war e vamm, seizh war e dad, ha c'hoazh ne oa ket didonet mat

[hẽ̞:z ɛ ’lu:e plœ'vœ:ʁ ’sɛjzla waʁ i vɑ̃m ’sɛjzla waʁ i dɑ:t a hwɑs wa kə di’dɔ̃:nə mɑ:t]

celui-là c'est le veau de Pleuveur, sept ans sur sa mère, sept ans sur son père, et encore il n'était pas encore sevré

Pederneg

1. Den, ????, ????
(dastumet gant Tangi)

Tremen lost al leue dre e c'henoù.

Trémeun lost loué dré i éno.

[tʁemən lost lue dʁe i eno]

Faire avaler des couleuvres.

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

Dour d'al leue ma divezvi !

Dour de loué ma divèwi !

[duʁ də lue ma divɛwi]

de l'eau pour le veau afin qu'il dessoûle ! [Ce que disait les femmes lorsqu'elles donnaient de l'eau à leur mari pour qu'ils dessoûlent.]

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Ur c'hi bras evel ul leue.

Hi braz vèl loué

[hi bʁaz vɛl lue]

un grand chien

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Leue e vamm.

Loué i van-m.

[lue i vãm]

Le bébé à sa maman.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Hemañ zo ul leue bihan.

Héman zo loué vieun.

[hemã zo lue viən]

Il est bébé.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Kavet zo bet 55 frazenn.
123