Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 73 frazenn.
1234

ha... ha da gentañ an dud, 'oa... 'oa ket ker al louzoù 'meus soñj, atrazin ha louzoù gwenn, hag e vije d'ober lakat ul litrad an hectare, « ah hemañ eo laket xxx ( ?) ! amañ 'vo ket loustoni, na treuzyeot ! », hag e-plas lakat ul litrad e vije laket pevar pemp, ha eñ eo 'neus ampoezonet an dour goude ha tout ar stal, hag e chom 'ba an dour n'onn ket pegeit kwa

[a a də ˈgetɑ̃ ən ˈdyt - ˌwa ˌwa kə ˌkeˑɹ ˈluːzo møz ˌʒɔ̃ˑʒ - atɹaˌzin a ˌluˑzo ˈgwe̞n - a ˌviʒe ˌdo̞ˑɹ ˈlɑkə ˈlitɹəd nɛkˌtaɹ - a ˈhemɑ̃ he̞ ˈlɑkət ? - ˌɑ̃mɑ̃ ˌvo kə lusˈtɔ̃ːni na tɹœzˈjɛwɔt - a ˌplɑz ˈlɑkə ˈlitɹəd viʒe ˈlɑkə ˈpɛwaɹ ˈpɛmp - a ˌhẽ e̞ nøz ɑ̃mpweˈzɔ̃ːnə ən ˈduːɹ ˌguˑde a ˌtut ˈstɑˑl - a ˌʃo̞m bah ən ˈduːɹ ˌnɔ̃ kə peˈgɛjt kwa]

et... et au début les gens, les produits n'étaient... n'étaient pas chers je me souviens, atrazine et les pesticides blancs, et on devait mettre un litre à l'hectare, « ah celui-ci on le met xxx ( ?) ! ici on n'aura pas de saletés, ni de chiendent ! », et à la palce de mettre un littre on mettait quatre cinq, et c'est lui qui a empoisonné la terre après et tout le bazar, et il reste dans l'eau je ne sais combien de temps quoi

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

louzaouiñ an ed, bremañ e vezont (tisoc'h ?), prest a-walc'h e vez arri mat da dornañ e vezont o louzaouiñ anezhe bepred, fongicide, eñ zo un ampoezon, oc'h ampoezoniñ ar greun ha tout eu... ha se 'gleje ket bezañ graet hañ ! dezerbiñ anezhe a-raok, d'accord, gant sort-pe-sort met... ha n'onn ket pet gwech e dremenont, teir peder gwech, « oh ! kaer eo an ed (didremp ?), pezhioù roudoù trakteurien memes, mac'hañ anezhe-tout eu... ingal zo ! mais non mais euh... evit rekoltiñ petra ouzhpenn ? n'onn ket hag-eñ n'afe ket priz ar louzoù outre kwa

[luˌzuˑĩ ˈneːt - ˌbɹœmɑ̃ vɛɲ ˈtizɔx - ˌpɹest əˈwɑx ve ˌɑj ˈmɑːt tə ˈdɔɹnɑ̃ vɛɲ luˌzuˑĩ ˈne̞ ˌbopət - ... - ˌhẽ zo nɑ̃mˈpweːzɔ̃n - hɑ̃mpweˈzɔ̃ːnĩ ˈgɹœːn a ˌtut ə - a ˌze gleˌʃe kə ˌbe ˈgɛd ɑ̃ - deˈzɛɹbĩ ˈne̞ ˌɹo̞ˑg daˌkɔɹ gɑ̃n ˌsɔɹtpeˈsɔɹt mɛ - a ˌnɔ̃ kə ˌpet kweʃ dɹeˈmeːnɛɲ - ˈtɛːɹ peˈdɛɹ gweʃ - o ˈkɛːɹ e̞ ˈneːd ˌdidɹɛm - ˌpeˑʒo ˈɹuːʒo tɹakˈtœːɹjən ˌmɛməz - ˈmɑhɑ̃ ne̞ ˌtud ə - ˈiŋgal zo - mɛ nɔ̃ mɛ ə - wid ɹeˈkɔltĩ ˌpɹɑ ˈspe̞n - ˌnɔ̃ kə ˌgẽ ˌnafe ˌnpɹiˑz ə ˈluːzo ˈutɾe kwa]

traiter le blé, maintenant ils sont xxx ( ?), quand il est pratiquement bon à battre ils le traite quand même, fongicide, ça c'est un poison, qui empoisonne les grains et tout euh... et ça ne devrait pas être fait hein ! le désherber avant, d'accord, avec telle ou telle sorte mais... et je ne sais combien de fois ils passent, trois quatre fois, « oh ! le blé est beau xxx ( ?), de même les grosses roues des tracteurs, elles l'écrase complètement euh... peu importe ! mais non mais euh... pour récolter quoi en plus ? je ne sais pas si le prix des produits ne se rajoute pas en plus quoi

???

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

met al louzoù 'oa... 'oa... 'oa... 'oa ket roet, ha n'eo ket bepred, ha n'eo ket bepred, na vo ket ivez !

[mɛ ə ˈluːzo wa wa wa - ˌwa kə ˈɹoˑət - a ˌne̞ kə ˈbopət - a ˌne̞ kə ˈbopət - na ˌvo kəd ˌiˑe]

mais le désherbant... n'était... n'était... n'était pas donné, et il ne l'est toujours pas, et il ne l'est toujours pas, il ne le sera pas non plus !


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

eñ... eñ... eñ a oa... eu... petra ? yeot fall kwa, louzoù, ul louzaouenn, ul louzaouenn, hag e vije ret tretañ

[ˌhẽˑ ˌhẽˑ ˌhẽˑ wa - ə - pəˌtɑ - ˌjɛwət ˈfɑl kwa - ˈluːzo - luˈzuˑən - luˈzuˑən - a ˌviʒe ˌɹɛt ˈtɹɛtɑ̃]

ça... ça... ça c'était... euh... quoi ? de la mauvaise herbe quoi, des mauvaises herbes, une mauvaise herbe, une mauvaise herbe, et il fallait traiter


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

met... roet zo louzoù din evit... enep d'ar c'holesterol dafer-se, kement ha esa...

[mɛ - ˌɹoˑə zo ˈluːzo ˌdĩ wid - ˌeˑnəb də holɛsteˌɹɔl daføˈze - ˈkemnta ˈhɛsa] 

mais... on m'a donné des médicaments... contre le cholestérol quand même, tant qu'à essayer de...


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

eo poultr... « minorga », da saotiñ revrioù gwez, eñ a oa petra ? « minorga » a vije graet dioutañ met... petra a vije graet deus ar machin-se ? eñ... eñ a oa ur machin da deviñ louzoù, ar poultr-se, ha xxx ( ?), gwelet a rez eu... hag e lakes ur vechenn e-barzh ha... e stardes... e raes un toull 'ba ar wezenn, hag e stardes anezhañ e-barzh, ha... hag ur voestad chimik gantañ aze evel-se hag e oa kroget an tan 'ba ar poultr

[he̞ ˈpul - miˈnɔɹga - də ˈsotĩ ˌɣɛꝛvo ˈgwẽˑ - ˈhẽ wa ˌpɣɑ - miˈnɔɹga ˌviˑʒe ˌgwe̞ ˈdjɔ̃tɑ̃ mɛ - ˈpɣɑ ˌviˑʒe ˌgwe̞d dœz ˈmɑʃin ze - ˈhẽ ˈhẽ wa ˈmɑ ˈmɑʃin də ˈdɛwĩ ˈluˑzu - ə ˈpul ze - a ? - ˈgwe̞ˑld ə ɣez ə - a ˈlɑke̞z ˈveʃən ˈbɑꝛz a - ˈstɑꝛde̞z ɣe̞z ən ˈtul bah ˈweˑən - a ˈstɑꝛde̞z ˌneˑɑ̃ ˈbɑɹs - a a ˌwestat ʃiˈmik ˈkɑ̃tɑ̃ ˌɑhe vəˌse a wa ˈkɣo̞ˑgə ˈntɑ̃ˑn bah ˈpult]

c'est de la poudre... « minorga », pour sauter (la souche ?) d'arbre, ça c'était quoi ? « minorga » qu'on appelait ça mais... qu'est-ce qu'on faisait de ce machin-là ? ça... ça c'était un machin pour brûler les mauvaises herbes, cette poudre-là, et xxx ( ?), tu vois euh... et tu mettais une mèche dedans et... tu serrais... tu faisais un trou dans l'arbre, et tu le serrais dedans, et... et il avait une boite d'allumettes sur lui et le feu avait pris dans la poudre

If Kariou, 1930, Peurid (dastumet gant Tangi)

e-mesk ma chalotez zo louzoù-disilh

[mesk mə ʃa'lotəz zo 'lu:zu 'disij]

il y a des xxx ( ?) parmi mes échalotes

???

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

louzoù-disilh, leun a louzoù bihan, e-mesk ar plantoù

['lu:zu 'disij lœ̃:n 'luz:u 'bi:ən mesk ə 'plɑ̃ʃo]

xxx ( ?), plein de petites mauvaises herbes, parmi les plants

???

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

ar re-se a derc'h an douar naet hañ, aze ne vez ket louzoù

[ʁee dɛʁh ən 'du:aʁ net ɑ̃ 'ɑ:he ve kə 'lu:zo]

ceux-là gardent la terre propre hein, là il n'y a pas de mauvaises herbes

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e roe louzoù din deus e oa d'ar c'houlz-se, sirop ha traoù kwa met...

[a ʁɛ ’lu:zo dĩ dəz wa də ’huls:e ’si:ʁo̞p a tʁɛw kwa mɛ]

et il me donnait des médicaments en fonction de ce qu'il y avait à cette époque-là, du sirop et tout quoi mais...

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

dam ! emezañ, da vamm-te emezañ a rae louzoù poazhadennoù peogwir...

[dɑ̃m meɑ̃ də 'vɑ̃mte meɑ̃ ʁe̞ 'lu:zu ˌpwaha'deno py'gy:ʁ]

dame ! dit-il, ta mère à toi dit-il faisait des remèdes contre les brûlures puisque...

Elen ar Gov, 1931, Louergad (dastumet gant Tangi)

ul louzoù « da vont war ar maez » kwa

[ə 'lu:zu dɔ̃n waʁ me̞:s kwa]

un médicament « pour aller aux toilettes » quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

laket 'teus louzoù war ar begel

['lɑkɛ tøz 'lu:zu war 'be:gəl]

tu as mis une pommade sur le nombril

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, pa oa deut an heol warnañ e oa... e oa devet gant an heol, moarvat a-raok 'na bet lañs da... evel al louzoù pa vezont binetennet aze kwa, e deu ur c'houad heol warne pa vezont gwak evel-se e grog an heol en enne kwa, ur wech distroadet

[ja pe wa dœd ’nɛwɔl waɹnɑ̃ wa wa ’dɛwət kɑ̃n ’nɛwɔl ma’hɑd ə’ɹo:g na be lɑ̃:s tə wɛl ’lu:zo pe vɛɲ binɛ’tenəd ’ɑ:he kwa dœ ’hu:at ’hɛwɔl waɹnɛ pe vɛɲ gwɑ:g və’se gɾɔ:g ’nɛwɔl nenɛ kwa weʃ di’stwɑ:dət]

oui, quand le soleil était venu dessus il était... était brûlé par le soleil, sans doute qu'il avait eu le temps de... comme les mauvaises herbes quand elles sont binées là quoi, il vient un peu d'ensoleillement dessus et quand elles sont molles comme ça le soleil les dessèche quoi, une fois mises au sol

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

louzoù poazhadennoù

['lu:zu ˌpwaha'deno]

épervière piloselle

???

Elen ar Gov, 1931, Louergad (dastumet gant Tangi)

louzoù mailh

['lu:zu mɑʎ]

renouées persicaires

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

louzoù-teil

['lu:zu tɛʎ]

fumeterre

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

louzoù-teil

['lu:zu tɛʎ]

fumeterre

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

louzoù

['lu:zu]

des mauvaises herbes

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

oh ! o tennañ al louzoù lous aze

[o 'tɛnɑ̃ 'lu:zo lu:z 'ɑhɛ]

oh ! [je suis] en train d'enlever les sales mauvaises herbes là

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 73 frazenn.
1234