Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 15 frazenn.

ma ad... addiskennet anezhi war-dro... war-droad trañkil a-walc'h, da adkrapat anezhi, ha ('ba ?) adkrapañ anezhi e oan bet... e oan bet eu... une course cycliste qui suivait un... unan a oa o suiv... o suiv, Cabec deus... deus... deus Breheg sell ! gwelet a rez ? o terc'hen un otel 'ba Breheg, sans assurance, petet ur pneu gantañ, ha tapet ac'hanon te ! ha tapet unan all c'hoazh, eñ... hennezh 'na double fracture, ouverte, ha me 'ma fracture... evel-se, ivez, ha goude, gwelet a rez, 'meus ket bet chañs peneogwir... eu... eu... e oan plastet...

[ma had - ˌhadˑisˈke̞nə ˌne̞j waɹˈdɹwɑ - waɹˈdɹwɑˑt ˌtɾɑ̃kil əˈwɑx - də hatˈkɾɑpə ˌne̞j - a ba hatˈkɾɑpɑ̃ ˌne̞j wɑ̃n ˌbet - wɑ̃n ˌbed ə - ... - ˌyn wa ˈsɥiv ˈsɥiv - ... dœs dœs dœs ˈbɹeˑɛk sɛl - ˌgwe̞ˑs - ˈtɛɹhɛn noˈtɛl bah ˈbɹeˑɛk - ... - ˌpetɛd ˈnøː ˌgɑ̃tɑ̃ - a ˈtɑpəd ˌɑ̃ˑnɔ̃ te a ˈtɑpə ˈnɑl ˌhwɑs - ˌhẽ ˌhẽˑz na ... - a ˌme ma ... vəˌse̞ - ˌiˑe - a ˌguˑde ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s ˌmøs kə ˌbe ˈʃɑ̃ːs pynyˌgyˑɹ - ə - ə - wɑ̃n ˈplɑtət]

je l'avais mont... descendue de nouveau à pie... à pied assez tranquillement, pour la monter de nouveau, et en la montant de nouveau j'avais été... j'avais été euh... une course cycliste qui suivait un... un qui suivait... qui suivait, Cabec de... de... de Breheg tiens ! tu vois ? il tenait un hôtel à Breheg, sans assurance, il avait pété un pneu, et m'avait percutée pardi ! et percuté un autre aussi, il... celui-là avait double fracture, ouverte, et moi j'avais une fracture... comme ça, aussi, et après, tu vois, je n'ai pas eu de chance puisque... euh... euh... j'étais plâtrée...

Ana Kozhig, 1929, Bear (dastumet gant Tangi)

tout 'nije ezhomm anezhe met bremañ peneogwir eo... n'eus den ebet da heuilh ken war-lerc'h, emañ en retred

[tud ˌniʒe ˌem ˈne̞ mɛ ˈbomɑ̃ pynyˌgyˑɹ he̞ - nøz ˈden bet tə ˌhœj ken waɹˌlɛɹx - mɑ̃ ˈnɹetɛt]

il avait besoin de tous mais maintenant puisque c'est... il n'y a plus personne pour suivre, il est en retraire

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

met tout, tout 'neuint graet faillite amañ, tout eu... tout ar reoù 'neus graet an henchoù ha tout peneogwir e oa... re varc'had-mat e oa, ya, ya, re varc'had-mat e oa

[mɛ ˈtut - ˈtud nœɲ ˌgɛt ... ˌɑ̃mɑ̃ - ˈtut ə - ˈtud ə ˌɹew nøz ˌgɛd ˈnĩʃo a ˌtut panyˈgyˑɹ wa - ɹe ˌvaxaˈmɑːd wa - ˌjɑ ja - ɹe ˌvaxaˈmɑːd wa]

mais tous, ils ont tous fait faillite ici, tous euh... tous ceux qui ont fait les routes et tout puisque c'était... trop bon marché, oui, oui, c'était trop bon marché

Andre ar Filous, 1931, Mousteruz (dastumet gant Tangi)

1. daon ! peneogwir en em gavent klañv, hag eu... 'oares ket petra a c'hoarie dezhe, me 'meus soñj amañ bepred, pa oa arri se, gwelet a rez, distaget ar saout, da vont 'ba ar park, ha... pa oa kistion dezhi da vont e-maez ar c'hraou, prest da gouezhañ, ha pa weles 'ba ar park e oa kouezhet, 'ma soñjet « ah fidedoue 'vat paotr ! », pa eo ar wech kentañ dit da welet hein ! e soñjez « homañ zo foutu sur 'vat ! » 2. terzhienn al laezh a raent 1. terzhienn al laezh ya, ya, diwar ar peuriñ, ya, diwar an temz ya, ya, ya

1. [dɑ̃w pynyˌgyˑɹ nɔ̃n ˈgɑːvɛɲ ˈklɑ̃ˑ - ag ə waˌɹe̞s kə ˌpɹɑ ˈhwɑje ˈde̞ - ˌme møs ˌʃɔ̃ˑʒ ˈɑ̃mɑ̃ ˈbopə - pe wa ˌɑj ze - ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s - disˈtɑːgəd ə ˈzo̞wt - də ˌvɔ̃n bah ˈpɑɹk - a - pə wa kisˈtiˑɔ̃n ˌdɛj də ˌvɔ̃n ˈme̞ːz ə ˈhɹo̞w - ˌpɹest tə ˈgweˑɑ̃ - a pə ˌwe̞ˑle̞z bah ˈpɑɹg wa ˈkwet - ma ˌʒɔ̃ˑʒə a fidəˈduˑe po̞t - pe e̞w ə ˌweʃ ˈkentɑ̃ did də ˈwe̞ˑləd ɛ̃ - ˌʒɔ̃ˑʒe̞s ˈhomɑ̃ zo ˈfuty ˌzyˑɹ hat] 2. [ˌdɛɹjɛn ˈlɛːz ɹɛɲ] 1. [ˌdɛɹjɛn ˈlɛːz ja - ja - diwaɹ ˈpœˑĩ - ja - diwaɹ ˈntɛmz ja - ja ja]

1. dame ! puisqu'elles tombaient malades [vaches], et euh... tu ne savais pas ce qui leur arrivait, moi je me souviens toujours, quand ça c'était arrivé, vois-tu, ayant détaché les vaches, pour aller au champ, et... quand il avait été question pour elle de sortir de l'étable, elle avait failli tomber, et quand tu voyais dans le champ qu'elle était tombée, j'avais pensé « ah bon sang mon gars ! », puisque c'est la première fois que tu le vois hein ! tu penses « celle-ci est foutue sûrement ! » 2. la fièvre du lait qu'elles faisaient 1. la fièvre du lait oui, oui, à cause du pâturage, oui, à cause de l'engrais oui, oui, oui

1. Frañswa Aofred, 1930, Louergad
2. Jan ar C'horveg, 1939, Louergad
(dastumet gant Tangi)

« gant ho paotred... e gavfet merc'hed ! », se a vez lâret hein ! « gant ho paotred e gavfet merc'hed ! », ya peneogwir e dimezont goude, « gant ho paotred e gavfet merc'hed ! »

« avec vos garçons [fils]... vous trouverez des filles ! », on dit ça hein ! « avec vos garçons [fils]... vous trouverez des filles ! », oui puisqu'ils se marient après, « avec vos garçons [fils]... vous trouverez des filles ! »


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Frañsin Steunou, 1917, Pabu (dastumet gant Tangi)

Ar Beuvan, Mari-Louiz bremañ 'oaran ket penaos e vez lâret 'ba en brezhoneg hein nemet Mari-Louiz, ya, ar Beuvan ya, ha gwechall... gwechall e vije lâret ar Beuvan put, da... da... dioute, pas da ma vamm met deus... deus he breudeur peneogwir e oant un tamm bihan chikanerien kwa

[ˈbœˑən - maɾiˌlwiˑz ˈbɹo̞mɑ̃ waˌɹɑ̃ kə pəˌnɔ̃ ve ˌlɑˑd ban bɹe̞ˈzɔ̃ːnəg ɛ̃ mɛ maɾiˌlwiˑz - ˌjɑ - ˈbœˑən ˌjɑ - a gweˌʒɑl - gweˌʒɑl viʒe ˌlɑˑɹ ˌbœˑən ˈpyt - də də - dɔ̃te̞ - paz də mə ˈvɑ̃m mɛd dœz - dœz i ˈbɹœːdəɹ pynyˌgyˑɹ wɑ̃ɲ tɑ̃m ˈbiˑən ʃikɑ̃ˈnɛjɛn kwa]

Le Beuvan, Marie-Louise maintenant je ne sais pas comment on dit en breton hein à part Marie-Louise, oui, Le Beuvan oui, et autrefois... autrefois on disait Le Beuvan imbuvable, à... à... à leur sujet, pas à ma mère mais à propos... à propos de ses frères puisqu'ils étaient un petit peu chicaneurs quoi

Andre ar Filous, 1931, Mousteruz (dastumet gant Tangi)

ha... ha... hag ar verjez a oa e-fas d'an ti, ha peogwir e oa lâret dezhañ eu... kerzhet kouda, ha feiz, 'h ae d'ar verjez da gerzhet, ha 'na graet une piste 'ba ar verjez evel-se, oh ya ! hir 'vat ! ya lufr ! evel an daol amañ e oa dre forzh kerzhet, hag aze e oa kat da gerzhet peneogwir, a-greiz-tout, e gomañse partiañ, partiañ... ha neuze 'h ae harp deus ur wezenn, met ma 'nije ket ur wezenn da... da vont harp e gouezhe, ha goude 'vije ket kat da sevel adarre te ! ya ! ya 'vat ! hañ ya 'vat ! han-se eo bet maluruz, sur !

[a a a ˈvœɹʒe wa ˌvɑs tən ˈtiˑ - a pyˌgyˑɹ wa ˈlɑːɹət ˌteˑɑ̃ ə - ˈkɛɹzət ˌkuˑda - a fe ˌhe də ˈvœɹʒe də ˈgɛɹzət - a na ˌgɛd ... bah ˈvœɹʒe vəˈse - o ˌjɑ ˈhiːɹ hat - ja ˈlyf - we̞l ən ˈdoːl ˌɑ̃mɑ̃ wa dɾe ˌvɔɹs ˈkɛɹzət - ag ˌɑhe̞ wa ˌkɑt tə ˈgɛɹzət pynyˈgyˑɹ gɹɛjsˈtut goˌmɑ̃se paɹˈtiˑɑ̃ paɹˈtiˑɑ̃ - a ˌnœhe he ˈhɑɹp dœz ə ˈweˑən - mɛ ma niˌʒe kə ˈweˑən də də ˌvɔ̃n ˈhɑɹp ˌgweˑe - a ˌguˑde viˌʒe kə ˌkɑt tə ˈzewəl ˌɑɹe te - ja - ˌja ha - ɑ̃ ˌja ha - ɑ̃nˌse he̞ ˌbe maˈlyːɹys - ˌzyˑr]

et... et... et le verger était en face de la maison, et puisqu'on lui avait dit de euh... marcher quoi, et ma foi, il allait au verger pour marcher, et il avait fait une piste dans le verger comme ça, oh oui ! mais longue ! oui lisse ! elle était comme la table ici à force de marcher, et là il était capable de marcher puisque, soudainement, il commençait à partir, à partir... et alors il prenait appui sur un arbre, mais s'il n'avait pas un arbre pour... pour prendre appui il tombait, et après il ne pouvait pas se relever pardi ! oui ! mais oui ! hein mais oui ! donc il a été malheureux, assurément !

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

Milin ar Sal, peneogwir zo Chapel ar Sal, hag ar menaj a oa ar Sal ivez, la Salle

[ˌmiˑlin ˈzɑˑl - ... ˌʃɑpəl ˈzɑˑl - ... ˈzɑˑl ... - ...]

Lanvilin
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ifig ar Falc'her, 1940, Rospez (dastumet gant Tangi)

met Penn ar Fan... Penn ar Fantan a ran bepred, geo ! geo ! apeupre se, met... ya ! met, me 'meus ket kaozeet deus hennezh... meur a wech peneogwir... en em veske ket gant an dud deus xxx ( ?), nag en tu-se na da lec'h all ivez

[mɛ ˌpe̞n ˈfɑ̃ - ˌpe̞n ˈfɑ̃tən ɣɑ̃ ˈbopət - ˌge̞ ge̞ - apøpɣɛ ˌze - ˌmɛt - ja - ˌmɛt - ˌme ˈmøs kə ko̞ˈzeˑəd dəs ˈhẽˑs - ˌmœꝛ ə ˈweʃ pynyˌgyˑꝛ - nɔ̃n vesˌke̞ kə gɑ̃n ˈdyd dœz ? - nɑ̃n ˌhɑt - na ˈtyhe na də le̞ɣ ˌɑl ˈiˑe]

mais Penn ar Fan... Penn ar Fantan je fais [connais] toujours, si ! si ! à peu près ça, mais... oui ! mais, moi je n'ai pas parlé de celui-là... souvent puisque... on ne fréquentait pas les gens de xxx ( ?), ni de côté-là ni de l'autre côté non plus

Lannbaeron

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ha neuze e oa ur stank a-hont, pe ur stank pe ur feunteun ivez, Feunteun Sant Ezekiel ivez, e oa sañset rennomée evit an daoulagad, person Bulien pa 'h ae en prosesion, 'h ae betek a-hont hag e walc'he e zaoulagad, 'ba ar feunteun, ar feunteun gwechall e vije kaset saout d'evañ dour a-hont, goude e droent o revr e-barzh peneogwir 'da c'hoant da gac'hat e-barzh 2. ha neuze e foerent !

1 [a ˌnœhe wa ˈstɑ̃ŋ ˌɑ̃wɔ̃n - pe ˈstɑ̃ŋ pe ˈvœntən ˌiˑe - ˌvœntən zɑ̃n ezeˈkiˑəl ˌiˑe - wa ˈsɑ̃səd ... wid ən do̞wˈlɑːgət - ˌpɛɹsɔ̃n ˈbyʎən pa hɛ npɹoseˈsiˑɔ̃n - hɛ ˌbekəd ˌɑ̃wɔ̃n a ˈwɑlɣɛ i zo̞wˈlɑːgət - bah ˈvœntən - ə ˈvœntən gweˈʒɑl ˌviʒe ˈkɑsə ˈzo̞wd ˈdeːvə ˈduːɹ ˌɑ̃wɔ̃n - ˌguˑde ˈdɹoˑɛɲ o ˈɹɛːɹ ˌbɑɹs pynyˌgyˑɹ da ˈhwɑ̃n də ˈgɑhə ˈbɑɹs] 2. [a ˌnœˑe ˈvweːɹɛɲ]

1. et il y avait un avoir aussi là-bas, ou un lavoir ou une fontaine aussi, Feunteun Sant Ezekiel aussi, elle était renommée en principe pour les yeux, le curé de Bulien quand il allait en procession, allait jusque là-bas et il se lavait les yeux, dans la fontaine, la fontaine autrefois on y emmenait les vaches pour boire de l'eau là-bas, après elles tournaient le derrière dedans puisqu'elles avaient envie de déféquer dedans 2. et alors elles foiraient !

Lanvezeag

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

ah ya ! peneogwir goude ar Gozhker zo amañ, hennezh zo... ar Gozhker-se zo war an hent da vont deus Kaouenneg a-dreuz da Rospez

[a ˌjɑ pynyˌgyˑɹ ˈguːde ˈgo̞skəɹ zo ˈɑ̃mɑ̃ - ˌhẽˑs so ˈgo̞skəɹ ze zo waɹ ˌnɛn də ˌvɔ̃n dœs ko̞ˈwɛnɛk ˌdɹœˑz də ˈɹɔspəs]

ah oui ! parce que après ar Gozhker est ici, ça c'est... ce ar Gozhker-là est sur la route pour aller de Kaouenneg à travers à Rospez

Kaouenneg

Josfin Kaboko, 1931, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

ar Gozh Voudenn, ya, ya, ar Gozh Voudenn Bihan hag ar Gozh Voudenn Vras, ar Gozh Voudenn Vras a oa sañset... ti Josfin, hag ar Gozh Voudenn Vihan, eñ a oa ar menaj tal-kichen, hag... ha c'hoazh 'dea 'ba eu... 'ba ar me... 'ba ar Gozh Voudenn Vihan adarre, ar Gozh Voudenn Vihan zo arri... ar Gozh Voudenn Vras bremañ, peneogwir ar menaj eu... tud Michel, fidedoulle, n'eus ket den ebet e-barzh o terc'hen menaj kwa

[ˌgo̞z ˈvuːdən - ˌjɑ - ˌjɑ - go̞z ˌvuˑdən ˈbiˑən a go̞z ˌvuˑdən ˈvɹɑːs - go̞z ˌvuˑdən ˈvɹɑːz wa ˈsɑ̃sət - ˌti ˑ ʒɔsˈfiːn - a go̞z ˌvuˑdən ˈviˑən - ˌhẽ wa ˈmeːneʃ talˈkiʃən - ag a ˌhwɑz dea bah ə - bah mɔ̃ - bah go̞z ˌvuˑdən ˈviˑən aˈdɑɾe - go̞z ˌvuˑdən ˈviˑən zo ˌɑj - go̞z ˌvuˑdən ˈvɹɑːz ˌbɹœmɑ̃ - pənəˌgyˑɹ ə ˈmeːneʃ ə - ˌtyd miˌʃɛl fidəˈdule ˌnøs kə ˈden be ˌbɑɹs ˈtɛhɛn ˈmeːneʃ kwa]

ar Gozh Voudenn, oui, oui, ar Gozh Voudenn Bihan et ar Gozh Voudenn Vras, ar Gozh Voudenn Vras c'était en principe... chez Joséphine, et ar Gozh Voudenn Vihan, ça c'était la ferme à côté, et... et encore qu'ils avaient dans euh... dans la mê... dans ar Gozh Voudenn Vihan de nouveau, ar Gozh Voudenn Vihan est devenu... ar Gozh Voudenn Vras maintenant, puisque la ferme euh... les parents de Michel, bon sang, il n'y a personne dedans à exploiter la ferme quoi

Tonkedeg
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Armand ar Meur, 1933, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

ha neuze dija eu... on... on maeronez deus ar c'hloc'h ya, bremañ 'meus... 'meus ur c'hloc'h ya met eu... ya, roet 'meus un tamm arc'hant ha neuze peneogwir, fidedoulle, 'meus eu... pep hini a gred 'ba ar sort a ra, met eu... ma zad a blije chapel Vre-se dezhañ... spontus kwa ya

[a ˌnœhe deˌʒɑ ə - hɔ̃ hɔ̃ mɛˈɹɔ̃ːnəs tœz ə ˈhlɔx ˌjɑ - ˌbo̞mɑ̃ møz møz ə ˈhlɔx ˌjɑ mɛd ə - ˈjɑ ˌɹoˑə møs tɑ̃m ˈɑɹhɑ̃n a ˌnœhe pynyˌgyˑr fidəˈdule møs ə - poˈpiːni ˌgɹeˑd bah ˌsɔɹd ə ɹa - mɛd ə mə ˈzɑˑd ˌbiˑʒe̞ ˌʃɑpəl ˈvɹeˑ ze ˌdeˑɑ̃ - ˈspɔ̃tys kwa ja]

et alors déjà euh... je suis... je suis marraine de la cloche oui, maintenant j'ai... j'ai une cloche oui mais euh... oui, j'ai donné un peu d'argent et alors puisque, bon sang, j'ai eu... chacun croit ce qu'il veut, mais euh... mon père appréciait cette chapelle de Bre-là... énormément quoi oui

Pederneg

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

se zo kaoz arri eo kollet un tamm mat, delc'het da diminuiñ peneogwir, evel e vez lâret, 'ba tout ar micherioù zo des truands

[ze zo ko:z ɑj e̞ ’ko̞lət tɑ̃’mɑt ’dɛlxɛd də ˌdimi’ny:ĩ pyny’gy:ɹ wɛl ve lɑ:t bah tud mi’ʃe:ɹjo zo dɛ tɾyɑ̃]

c'est pour cette raison qu'on a perdu pas mal [d'adhérents], continué de diminuer puisque, comme on dit, dans tous les métiers il y a des truands

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

daou dra 'neus bet eu... avañtajet eu... « plac'h an tiegezh » evel e vez lâret eu... la femme au foyer peneogwir e vije 'ba... aze eu... ar machin da gannañ ha neuze ar saout

[do̞w dɹɑ: nøz bed ə ˌavɑ̃’tɑ:ʒəd ə plɑh ti’e:gɛz wɛl ve lɑ:d ə la fam o fwaje pyny’gy:ɹ viʒe bah ’ɑ:he ə ’mɑʃin də ’gɑ̃nɑ̃ a ’nœ:he zo̞wt]

il y a deux choses qui ont euh... avantagé euh... « la femme au foyer » comme on dit euh... la femme au foyer puisqu'elle était dans... là euh... la machine à laver et alors les vaches

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 15 frazenn.