Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 20 frazenn.

me zo ganet e Kroaz Kastell, lec'h emañ Jean Ribot o chom, 'ba an ti... 'ba an ti ... 'ba ar gwele-korn

[ˈme zo ˈgɑ̃ːnət ˌkɹwɑs ˈkɑstəl - ˌle̞x mɑ̃ ... ˌʃo̞m - ban ˈtiˑ - ban ˈtiˑ - bah ˌgweːle ˈkɔɹn]

moi je suis né à Kroaz Kastell, là où habite Jean Ribot, dans la maison... dans la maison... dans le lit de coin

Tregonnev

Rene Ribod, 1937, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

Kroa... ah, Kroaz Kastell eo hennezh ya ! pe ti Jañ Ribod... ti Jean Ribot pe hennezh, unan deus an daou-se eo, Kroaz Kastell

[ˌkɣwɑ - a - ˌkɣwɑˑs ˈkɑstəl e̞ ˈhẽˑz ˌjɑ - pe ti ʒɑ̃ ˈꝛiːbɔt - ti ... pe ˈhẽˑs - ˈœn døz ˈdɔw ze he̞ - ˌkɣwɑˑs ˈkɑstəl]

Kroa... ah, ça c'est Kroaz Kastell oui ! ou chez Jean Ribot... chez Jean Ribot ou celui-là, c'est l'un de ces deux-là, Kroaz Kastell

Tregonnev

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

ya, Gwazh Ribot ya, piv... honnezh eo... aze eo... honnezh zo tal-kichen aze, an hini lec'h e oa Rene ar C'habeg o chom

[ˌjɑ - ˌgwɑˑz ˈɹiːbɔd ˌjɑ - ˈpiw - ˌhɔ̃ˑz e̞ - ˌɑhe̞ he̞ - ˌhɔ̃ˑs so talˈkiʃən ˌɑhe̞ - ˈnˑi ˌle̞x wa ˌɹeˑne ˈhɑːbək ˌʃo̞m]

oui, Gwazh Ribot oui, qui... ça c'est... là c'est... ça c'est à côté là, celle où habitait René Le Cabec

Prad

Jorjed an Olier, 1937, Prad (dastumet gant Tangi)

Kozh ribot !

[koz'ʁiːbɔt]

Vieille chouette ! [insulte envers une vieille dame]

Plac'h, 1954, Plouvagor (dastumet gant Riwal)

ha me a blije al laezh trenk din, al laezh ribot

[a me 'bi:ʒɛ lɛ:s trɛɲk tĩ lɛ:s 'ri:bɔt]

et moi j'aimais le lait ribot, le lait ribot

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

Kozh ribot !

koz ribot !

[koz ˈʁibot]

?

L’insulte dérive peut-être du français "ribaude" ?

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

ribot

ribot

[ʁibot]

baratte

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

ribot

ribot

[ʁibot]

baratte

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

laezh ribot

lèz ribo-t

[lɛz ʁibot]

lait baratté

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

a-wechoù e veze kaset ar ribot en-dro evel-se fonnus fonnus, oh ! pa arrie ma mamm, « it da frikañ an amann ! »

[’we:ʒo viʒe ’kɑsə ’ʁibɔ ndʁo vi’sɛ ’vɔ̃nys ’vɔ̃nys o pa ’hɑjɛ mə vɑ̃m het tə ’fʁicə na’mɑ̃n] JG

parfois quand on tournait la baratte comme ça très vite, oh ! quand ma mère arrivait, « vous allez écraser le beurre ! »

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

pa ec'h ez re fonnus, an amann zo sañset d'en em... en em gemer euh... ober ur pezh... ur pezh tamm ma kerez gant... ha neuze laezh ribot 'ba ar foñs, met pa frikez e vez... e vez gwak an amann

[pa hɛz re ’vɔ̃nys na’mɑ̃n zo ’sɑ̃sət tə nɔ̃n nɔ̃n ’gemɛʁ ə o̞:ʁ pes pes tɑ̃m me ’ke:ʁɛs gɑ̃n a ’nœ:he le̞z ’ʁibo̞d bah vɔ̃:s mɛ pa ’fʁicɛs ve ve gwɑ:g na’mɑ̃n]

quand tu vas trop vite [lorsqu'on baratte], le beurre est sensé se... se former euh... faire un gros... un gros morceau si tu veux avec... et alors le lait ribot est au fond, mais quand tu écrases il est... le beurre est mou

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha c'hoazh ur wezh 'meus soñj bepred e oa kaset laezh ribot d'ar skolaerez ha feiz e oa chomet da c'hoari e-tal ar bern sabrenn ha pozet ar pod laezh eno ha feiz e oa faotet al laezh evel just ha e oa serret al laezh un tamm bihan, laket e-barzh ar pod, ha feiz kaset e oa al laezh dezhi.

[a ’hwa ə ’weʃ mø ’ʃõʃ ’bɔpət wa ’kasə le̞z’ʁiːbɔt tə sko’lɛʁəs – a fe wa ’ʃɔmə tə ’hwaj tal bɛʁn’zabʁən a ’pɔzə pud’le̞ːs eno – a fe wa ’fotə ’le̞ːz vɛl’ʒyst a wa ’sɛʁə ’le̞ːs tãm’biən ’lakə bah ’puːt – a fe ’kasə wa ’le̞ːs tɛj]

Et encore une fois je me souviens qu'on avait apporter du lait ribot à l'institutrice, et on était resté jouer à côté du tas de sable. On avait posé le lait là et bien sûr on avait renversé le lait. Alors on l'avait un peu ramassé, remis dans le pot et on le lui avait apporté.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha neuze e vije ribotet, ha neuze e vez... e separe an amann deus al laezh... al laezh ribot quoi, an hini a vane a vije laezh ribot, ya.

[a nœhe viʒe ʁi’bɔtət – a nœhe ve – se’paːʁe na’mãn døz ’le̞ːz – le̞ːz ʁi’bo kwa – ’ni ’vãːne viʒe le̞z’ʁiːbɔt ja]

Et alors on barattait et le beurre se séparait du lait... du lait ribot. Ce qui restait, c'était le lait ribot.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

treiñ ribot, hennezh zo un abuzetez

[’trɛĩ ’ri:bɔt hẽ:s so ˌnaby’zɛtəs]

riboter, tourner la ribote, ça c'est un travail fastidieux

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

pelec'h emañ kig-ribot ?

[ple̞h mɑ̃ kic ’ri:bɔt]

où est la viande de baratte [le beurre] ?

argot familial

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

laezh ribot

[le̞:z 'ri:bot]

lait baratté

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

deus an noz e veze d'ober treiñ ar ribot

[døz nɔ̃:z viʒe do:r trɛ̃j ə ’ri:bɔt]

le soir il fallait tourner la baratte

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ni a droe ar ribot ivez

[nim ’drɛ̃jɛ ’ri:bɔd ’ie]

nous tournions la baratte aussi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, ur ribot gant ur vazh ya, me 'meus gwelet

[ja 'ri:bɔd gɑ̃n vɑ:z ja me møz 'gwɛ:lət]

oui, une baratte à piston, moi j'ai vu

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Ribot, 'neus bet ur chupenn all

['ri:bɔt nøz be 'ʃypən ɑl]

Ribot, il a eu une autre veste

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 20 frazenn.