Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 45 frazenn.
123

deus... deus Keravel-se sell ! peogwir e oamp 'ba ar skol e Sant-Laorañs, hag eu... 'h aemp da gerc'hat bara da Drezelan, ha ma dad 'na graet ur c'harr bihan dimp, gant div rod bisiklet, kar c'hwec'h e oamp te ! hag e oa... e vije ezhomm un tamm mat bara, ha 'h aen neuze... div wech ar sizhun da gerc'hat da Drezelan amañ, d'ar c'houlz-se e vije torjoù dek lur, n'eo ket an tammoù machinoù bihan a vez bremañ !

[... - ... ke̞ˈɣɑwəl ze ... - ... zɑ̃ˈlo̞ˑɹɑ̃s - ... - ... dɣeˈzeˑlɑ̃n - ... - ... - ... - ... ˈtɔꝛʒo ˈdeg lyꝛ]

de... de ce Keravel tiens ! puisque nous étions à l'école de Sant-Laorañs, et euh... nous allions chercher du pain à Trezelan, et mon père nous avait fait une petite charrette, avec deux roues de bicyclettes, car nous étions six pardi ! et il y avait... il fallait une grosse quantité de pain, et j'allais alors... deux fois par semaine à Trezelan ici, à cette époque-là il y avait des miches de dix livres, ce n'était pas les petits machins qu'on a maitenant

St-Laorañs

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

1. petra 'na lâret tad-kozh Tangi dit pa 'ta kreuvet ur rod ? « oh ! ma vezec'h aze pa... pa retornin, me a chãnjo anezhi dac'h » 2. ya, « me a chañjo anezhi dac'h » 3. piv eo e dad-kozh ? 1. feiz, François... euh... Jean Bihan, an hini a oa... ur penn eu... un tamm, ruz un tamm e fenn, gant supercinq bleu clair 3. ah, d'accord, da dad-kozh ! 1. ya ! ha... ha eñ 'na kroazet ac'hanon, te 'ta kreuvet, 'na lâret se dit 3. ah ya ! soñj 'meus deus hennezh 1. « ma vezec'h aze pa... pa retornin » 2. « ma vezec'h aze pa retornin, emezañ » 3. 'oa ket ken kozh-se hennezh ? pet vloaz 'na ? 1. en oajoù gant maman ha tout

1. [ˌpɹɑ na ˌlɑːd ə - tatˌkoˑs ˈtɑ̃ŋgi ˌdit pe ta ˈkɹœːvəd ə ˈɹoːt - o ma vɛx ˌɑhe pe - pe ɹeˈtɔɹnĩ - me ˈʃɑ̃ːʒo ˈnɛj dax] 2. [ˌjɑ - me ˈʃɑ̃ːʒo ˈnɛj dax] 3. [ˌpiw e̞ i datˈkoːs] 1. [fe - ... ə - ... ˈni wa - ˈbe̞n ə - tɑ̃m - ˈɹyˑ tɑ̃m i ˈve̞n - gɑ̃n ...] 3. [... - də datˈkoːs] 1. [ja - a a ˌẽ na ˈkɹwɑːzəd ɑ̃w - ˌte ta ˈkɹœːvət - na ˌlɑˑɹ ˈse ˌdit] 3. [a ˌjɑ - ˌʃɔ̃ˑʒ møs dœs ˌhẽˑs] 1. [ma vɛx ˌɑhe pe - pe ɹeˈtɔɹnĩ] 2. [ma vɛx ˌɑhe pe ɹeˈtɔɹnĩ ˌmeˑɑ̃] 3. [ˌwɑ kə ˌken ˈkosˑe ˌhẽˑs - ˌpeˑd la na] 1. [ˌnwɑːʒo gɑ̃n ... a ˌtut]

1. qu'est-ce que le grand-père de Tangi t'avait dit quand ta roue avait crevé ? « oh ! si vous êtes là quand... quand je reviens, moi je vous changerai la roue » 2. oui, « moi je vous changerai la roue » 3. c'est qui son grand-père ? 1. ma foi, François... euh... Jean Bihan, celui qui était... une tête euh... un peu, la tête un peu rouge, avec une supercinq bleu clair 3. ah, d'accord, ton grand-père ! 1. oui ! et... et il m'avait croisé, toi tu avais crevé, il t'avait dit ça 3. ah oui ! je me souviens de lui 1. « si vous êtes là quand... quand je reviens » 2. « si vous êtes là quand je reviens, dit-il » 3. il n'était pas si vieux que ça ? quel âge avait-il ? 1. de l'âge de maman et tout

1. Dominik Baodour, 1965, Bear
2. Anna ar Baodour, 1932, Bear
3. Korin ar Baodour, , Bear
(dastumet gant Tangi)

egile all 'neva ataket ac'hanon peogwir 'na tennet ur rod din diwar ma bisikled

[eˌgiˑle ˈɑl neva aˈtɑkəd ˌɑ̃w pu na ˈtɛnə ˈɣoˑd ˌdĩ diwaꝛ mə bisiˈklɛt]

l'autre m'avait attaqué puisqu'il m'avait enlevé une roue de ma bicyclette

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ha mont war ar bernioù ed hag a-bep-sort da dostaat... feiz eu... (ar weskennoù ?) 2. ya 1. peogwir 'h omp 'ba ar brezhoneg, ret eo lâret evel-se, ha 'ba ar parkoù e renke an nen ober savadennoù gwe... ed ha... amarriñ anezhe ha mont war-lerc'h al lieuz, ha pas leskel anezhe war... war... 2. pas laoskel anezhe war an ampich 1. ah nann ! lakat anezhe e-pign deus ar *c'heuz... ar c'hleuz a vije d'ober hañ ! xxx ( ?) e vije graet an dro, da reiñ plas d'al lieuz, bet on oc'h ober emichañs ! ha 'meus ket graet tout peogwir zo xxx ( ?), met... e renkes lakat da weskenn xxx ( ?) abalamour dezhi pas... dont dindan ar rod peotramant e vije kollet ur bern traoù hañ !

1. [a ˌmɔ̃n waɹ ˌbɛɹɲo ˈeːd a bo̞ˈsɔɹt tə do̞sˈtɑːd - fe ə hwesˈkeno] 2. [ˌjɑ] 1. [pyˌgyˑɹ hɔ̃m bah bɹe̞ˈzɔ̃ːnəg - ˌɹɛd e̞ ˈlɑˑɹ vəˌse̞ - a bah ˈpɑɹko ˈɹɛŋke ˈneːn ˌoˑbəɹ zavaˈdeno gwe - ˈeːd a - ɑ̃ˈmɑˑĩ ˈne̞ a ˌmɔ̃n waɹˌlɛx liˌøz - a pa ˈlɛskə ˈne̞ waɹ waɹ - pəˈtɑ̃m ˌhe ˈɹoːd ə liˌøz waɹ waɹ] 2. [paz ˈlo̞skə ˈne̞ waɹ ˈnɑ̃piʃ] 1. [a ˈnɑ̃n - ˈlɑkə ˈne̞ ˌpiɲ døz ˈhœ̃ˑ - ˈhlœ̃ˑ ˌviˑʒe ˈdo̞ˑɹ ɑ̃ - ? - ˌviˑʒe ˌgwɛ ˈndɾoˑ - də ˈɹe̞ˑĩ ˈplɑs tə liˌøz - ˌbed ɔ̃ ˈho̞ˑbəɹ meˈʃɑ̃ˑs - a ˌmøs kə ˌgwɛt ˈtut pyˌgyˑɹ zo ? - mɛː ˈɹɛŋke̞z ˈlɑkat tə ˈhweskən ˈdɾɛw pɑ̃m ˈde̞j pas - ˌdɔ̃n diˌnɑ̃ˑn ˈɹoːt pəˈtɑ̃m ˌviˑʒe ˈko̞lə bɛɹn ˈtɾɛw ɑ̃]

1. et aller sur les tas de blé et toutes sortes pour approcher... ma foi euh... les xxx ( ?) 2. oui 1. puisque nous sommes en breton, il faut dire comme ça, et dans les champs on devait faire des moyettes de... de blé et... les lier et suivre la lieuse, et ne pas les laisser sur... sur... 2. ne pas les laisser sur le passage 1. ah non ! les suspendre au *talu... au talus qu'il fallait faire hein ! xxx ( ?) on faisait le tour, pour faire de la place à la lieuse, j'ai été faire évidemment ! et je n'ai pas tout fait puisqu'il y a xxx ( ?), mais... tu devais mettre la xxx ( ?) pour ne pas qu'elle... sous la roue sinon on perdait plein de chose hein !

???

1. Janin an Herveig, 1932, Ploueg
2. If Hamon, 1946, Ploueg
(dastumet gant Tangi)

Pier-Mari o lâret din « skoet eo da velo xxx ( ?) e bord ar c'harzh ! ha tennet ur rod ! » « lesk anezhañ da c'hoari hardi ! bremañ-souden e vo gwelet, emezon-me » « 'oa ket gleet dit bezañ graet ! » met me 'ma ket gwelet ar chadenn, peogwir 'na... peogwir 'na laket anezhi en tu all d'ar post-min, 'ma ket gwelet ar blakenn e oa prive !

[... ˌlɑˑꝛ ˈdĩ - ˈskoˑəd e̞ də ˈveˑlo ? bɔꝛd ˈhɑꝛs - a ˈtɛnə ˈɣoˑt - ˈlɛz ˌneˑɑ̃ də ˈhwɑj ˌhɑꝛdi - bo̞ˈzɔ̃m vo ˈgwe̞ˑlə ˌmɔ̃me̞ - ˌwɑ kə ˈgleˑɛ ˌdid ˈbe ˈgwe̞t mɛ ˌme ˈmɑ kə ˈgwe̞ˑlə ˈʃɑˑn - pu na pu na ˈlɑkə ˈne̞j ty ˈɑl də pɔzˈmiˑn - ˈmɑ kə ˈgwe̞ˑlə ˈblɑkən wa ˈpɣiˑve]

Pierre-Marie de me dire « ton vélo est jeté xxx ( ?) au bord du talus ! et une roue [a été] enlevée ! » « laisse-le faire ! on verra tout à l'heure, dis-je » « tu n'aurais pas dû faire ! » mais moi je n'avais pas vu la chaine, puisqu'il avait... puisqu'il l'avait mise de l'autre côté de la borne de champ, je n'avais pas vu la plaque [disant que] c'était privé !

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ah ! ar Folgoad Pont ar Rod, marteze ya ! posubl ya ! chapel Pont ar Rod eu... pe ar Folgoad Pont ar Rod marteze ya, ya kar daou Folgoad... amañ zo unan all all hag a vije graet ar Folgoad c'hoazh dioutañ ivez 'ba... 'ba Peurid ya, ya ! hag e vije ar Folgoad Pont ar Rod ha... ar Folgoad Kerrod ya

[a - ˈfo̞lgwat pɔ̃ˈtɣoˑt - maˈteˑze ja - ˈposyb ja - ˌʃɑpəl pɔ̃ˈtɣoˑd ə - pe ˈfo̞lgwat pɔ̃ˈtɣoˑt maˈtehe ja - ja kaꝛ dɔw ˈfo̞lgwat - ˈɑ̃mɑ̃ zo naˈlɑl a ˌviˑʒe ˌgwe̞t ˈfo̞lgwat hwaz ˈdjɔ̃tɑ̃ ˌiˑe bah - bah ˈpœˑid ja ja - a ˌviˑʒe ˈfo̞lgwat pɔ̃ˈtɣoˑd a - ˈfo̞lgwat kɛˈɣoˑd ja]

ah ! ar Folgoad Pont ar Rod, peut-être oui ! possible oui ! la chapelle de Pont ar Rod euh... ou ar Folgoad Pont ar Rod peut-être oui, oui car deux Folgoad... ici il y en a un autre qu'on appelait ar Folgoad encore aussi à... à Peurid oui, oui ! et on disait ar Folgoad Pont ar Rod et... ar Folgoad Kerrod oui

Peurid

Bernard Mañcheg, 1937, Runan (dastumet gant Tangi)

Pont ar Rod, chapel Pont ar Rod ya

[pɔ̃ˈtɣoˑt - ˌʃɑpəl pɔ̃ˈtɣoˑt ja]

Pont ar Rod, la chapelle de Pont ar Rod oui

Peurid

Bernard Mañcheg, 1937, Runan (dastumet gant Tangi)

Chapel ar Folgoad Devet, homañ, hag egile zo ar Folgoad, ar Folgoad Pont ar Rod

[ˌʃɑpəl ˈfolgwad ˈdɛwət - ˈhomɑ̃ - a eˈgiːle zo ˈfolgwat - ˈfolgwad pɔ̃ˈtɣoːt]

Chapel ar Folgoad Devet, celle-ci, et l'autre c'est ar Folgoad, ar Folgoad Pont ar Rod

Peurid

Jañ Michel, 1939, Peurid (dastumet gant Tangi)

ar Werc'hez, ar Folgoad, ar Folgoad Pont ar Rod, ar Folgoad Pont ar Rod, ya ! ya, ar Folgoet ivez, Pont ar aRod !

[ə ˈwɛhɛs - ˈfolgwat - ˈfolgwat pɔ̃ˈtɣoːt - ˈfolgwat pɔ̃ˈtɣoːt - ˌjɑ - ˌjɑ - ˈfolgwɛd ˌiɥe - pɔ̃ˈtɣoːt]

la Vierge, ar Folgoad, ar Folgoad Pont ar Rod, ar Folgoad Pont ar Rod, oui ! oui, ar Folgoet aussi, Pont ar Rod !

Peurid

Jañ Michel, 1939, Peurid (dastumet gant Tangi)

Pont ar Rod, Pont ar Rod

[pɔ̃ˈꝛoːt - pɔ̃ˈꝛoːt]

Peurid

Jañ Michel, 1939, Peurid (dastumet gant Tangi)

e limit ar Roc'h du-hont, ar Folgoad Pont ar Rod

[ˈlimid ə - ˈɣɔx ˌtyˑən - ˌfo̞lgwat ˌpɔ̃ˈtɣoːd]

à la limite de ar Roc'h là-bas, ar Folgoad Pont ar Rod

Peurid

Jañ Michel, 1939, Peurid (dastumet gant Tangi)

1. ah ya ! Pont ar Rod aze, ar vi... vilajenn eu... tout ar vilajenn-se, aze... e oa un toullad tiez aze 'ba machin... Pont ar Rod aze 2. chez Loyer peut-être c'était Pont ar Rod aussi

1. [a ˌjɑ - ˌpɔ̃ˈtɣoːd ˌɑhe - vi viˈlɑːʒən ə - ˌtud viˈlɑːʒən ze - ˌɑˑe - wa ˌtulat ˈtiˑe ˌɑhe bah maˌʃiˑn - ˌpɔ̃ˈtɣoːd ˌɑhe] 2. [... ˌpɔ̃ˈtɣoːd ...]

1. ah oui ! Pont ar Rod là, le vi... village euh... tout ce village-là, là... il y avait pas mal de maisons à machin... Pont ar Rod là 2. chez Loyer peut-être c'était Pont ar Rod aussi

Peurid
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Bernard Mañcheg, 1937, Runan
2. Mireille an Herri, 1940, Runan
(dastumet gant Tangi)

n'ouvezit ket petra frajil a oa war... war al lieuse ? n'ouvezer ket se kwa, petra frajil... frajil war al lieuse, ar rod vras kar hoñ a oa en font ha 'ba serten parkeier e vije roc'helloù

[nuve’et kə pɾɑ ’fɾɑ:ʒil wa waʁ waʁ ljøz nuve’ɛʁ kə ze kwa pɾɑ ’fɾɑ:ʒil ’fɾɑ:ʒil waʁ ljøz ɾod’vɾɑ:s kaʁ hɔ̃: wa ɛn vɔ̃n a ma ’sɛʁtən paʁ’kɛjəʁ viʃe ʁɔ’helo]

vous ne savez pas ce qu'il y avait de fragile sur... sur la lieuse ? on ne sait pas ça quoi, ce qu'il y a de fragile... fragile sur la lieuse, la grande roue car elle était en fonte et dans certains champs il y avait des rochers

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze e vije ur rod vihan ivez, ur rod vihan evel an haderez, e-kichen an divizer

[a ’nœ:he viʃe ə ɾod ’vi:ən ie ɾod ’vi:ən wɛl na’de:ʁəs ’kiʃən di’vi:zəʁ]

et alors il y avait une petite roue aussi, une petite roue comme le semoir, à côté du diviseur [lieuse]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ur rod font evel-se

[ʁod'vɔ̃n vi'se]

une roue en fonte comme ça

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

gwaiet eo e rod

['gwɑjəd e̞ i ʁo:t]

sa roue est voilée

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

n'ouvezit ket petra frajil a oa war... war al lieuse ? n'ouvezer ket se kwa, petra frajil... frajil war al lieuse, ar rod vras kar hoñ a oa en font ha 'ba serten parkeier e vije roc'helloù

[nuve’et kə pɾɑ ’fɾɑ:ʒil wa waʁ waʁ ljøz nuve’ɛʁ kə ze kwa pɾɑ ’fɾɑ:ʒil ’fɾɑ:ʒil waʁ ljøz ɾod’vɾɑ:s kaʁ hɔ̃: wa ɛn vɔ̃n a ma ’sɛʁtən paʁ’kɛjəʁ viʃe ʁɔ’helo]

vous ne savez pas ce qu'il y avait de fragile sur... sur la lieuse ? on ne sait pas ça quoi, ce qu'il y a de fragile... fragile sur la lieuse, la grande roue car elle était en fonte et dans certains champs il y avait des rochers

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

laket ur skoilh war ar rod

['lɑkə skoʎ war ro:t]

mettre une cale à la roue

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ar veleien d'ar c'houlz-se a oa « war... war-lein ar rod » evel e vez lâret kwa, eñ a oa... dam, i 'na deskamant, deskamant a oa gant ar veleien

[vɛ'lɛjɛn də 'huls:e wa waʁ waʁ lɛɲ ʁo:d wɛl ve 'lɑ:ʁət kwa hẽ̞: wa dɑ̃m i na dis'kɑ̃mɑ̃n dis'kɑ̃mɑ̃n wa gɑ̃n vɛ'lɛjɛn]

les prêtres à cette époque-là était « sur... au sommet de la roue (?) » comme on dit quoi, c'était... dame, ils avaient de l'instruction, ils avaient de l'instruction

???

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

arri eo poent d'ar rod dont en-dro war an tu all

[ɑj e̞ pwɛn də ɹo:d 'mɔ̃mɛ dɔ̃n dɾo waɹn ty al]

il est temps que la roue tourne dans l'autre sens [aléas difficiles]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 45 frazenn.
123