Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 39 frazenn.
12

1. pe eñ a oa... eñ a oa ganet an deiz e oan-me o tougen ar mabig-Jezus, ya ! gwechall e vijes o tougen ar mabig-Jezus 'ba ar cha... met te 'oarez ket se ! 2. nann ! 1. 'ba ar chapelloù aze gant an noz... gant an hanternoz 2. ah bon ? 1. hag e vije laket eu... 2. ah ! da Nedeleg ! 1. ya ! hag e vije laket ar poupig 'ba... 2. 'ba... 'ba... 1. 'ba ar machin 2. hag e oa te oc'h ober se ? 1. hag e oan bet me oc'h ober se, me xxx ( ?) 2. te... te... te a oa de... digourdi d'ar c'houlz-se ! 1. ya 'vat ! 2. abaoe n'out ket bet 'ba an iliz gwech ebet 1. gon met... c'hoazh (e vezez ?) da vont ? 1. eh ! ma oa... me a oar ma bater ! 2. ya ! evit ar pezh a servij dit kwa !

1. [pe ˌhẽ wa - ˌhẽ wa ˈgɑ̃ːnə ˈndeˑ wɑ̃n ˌme ˈtuːgən ˌmɑˑbi ˈʃeːzys - ˌjɑ - gweˌʒɑl viʒɛz o duˑgə ˌmɑˑbi ˈʃeːzys bah ˈʃɑ - mɛ ˌte waˌɹes kə ˌse] 2. [ˌnɑ̃n] 1. [bah ʃaˈpelo ˌɑhe gɑ̃n ˈnɔ̃ˑs - gɑ̃n ˌhɑ̃təɹˈnɔ̃ˑs] 2. [a ˌbɔ̃] 1. [a viʒe ˌlɑkəd ə] 2. [a də neˈdeːlɛk] 1. [ˌjɑˑ - a viʒe ˌlɑkə ˈpupig bah] 2. [bah bah] 1. [bah maˌʃiˑn] 2. [a wa ˌte ho̞ˑɹ ˈze] 1. [a wɑ̃n be ˌme ho̞ˑɹ ˌze - ˌme ?] 2. [ˌte ˌte ˌte wa de diˈguɹdi də ˈhulsˑe] 1. [ˌjɑ vat] 2. [ˌbwe ˈnu kə ˌbe bah ˈniːliz ˈgweˑʒeˌbet] 1. [ˌgɔ̃ mɛ] 2. [ˌhwɑs e veˑz də ˈvɔ̃n] 1. [ɛ ma wa - ˌme waɹ ma ˈbɑtəɹ] 2. [ˈjɑ - wit ˌpeˑz ˈzɛɹviʒ ˌdit kwa]

1. ou il était... il était né le jour où je portais le petit Jésus, oui ! autrefois tu portais le petit Jésus dans la cha... mais toi tu ne sais pas ça ! 2. non ! 1. et dans les chapelles là la nuit... à minuit 2. ah bon ? 1. et on mettait euh... 2. ah ! à Noël ! 1. oui ! et on mettait le bébé dans... 2. dans... dans... 1. dans le machin 2. et toi tu faisais ça ? 1. et moi j'avais été faire ça, moi je xxx ( ?) 2. tu... tu... tu étais dé... dégourdie à cette époque-là ! 1. mais oui ! 2. depuis tu n'as jamais été à l'église 1. si mais... xxx ( ?) encore y aller ? 1. eh ! moi je... moi je sais mon pater ! 2. oui ! pour ce qu'il te sert quoi !

1. Solañj Gilhard, 1930, Sant Laorañs
2. Daniel Yekel, 1957, Sant Laorañs
(dastumet gant Tangi)

peogwir eñ a oa eu... dindan... gant servij ma zad-kozh

[... - ... - diˈnɑ̃ˑn gɑ̃n ˈʒɛɹviʒ ...]

puisque lui était euh... sous... au service de mon grand-père


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Janed ar Bever, 1938, Langoad (dastumet gant Tangi)

ac'hanta, 'oant ket evit gwelet ac'hanomp hein ! 'ba an Almagn, me a oa aet d'an Almagn ha neuze da gomañs... 'ma graet ma servij, ha « Fransous Kaputt, emezañ ! » ha 'vijent... 'oant ket evit gwelet ac'hanomp

[ˈhɑ̃nta - ˌwɑ̃ɲ cə wid ˈgwe̞ˑləd ˈɑ̃m ɛ̃ - bah nalˈmɑɲ - ˈme wa ˌɛd də nalˈmɑɲ a ˌnœhe də ˈgo̞mɑ̃s - ma ˌgwɛ mə ˈʒɛꝛviʃ - a ... ˌmeˑɑ̃ - a ˌviʒɛɲ ˌwɑ̃ɲ cə wid ˈgwe̞ˑld ˈɑ̃m]

eh bien, ils ne pouvaient pas nous voir hein [armée française en Allemagne] ! en Allemagne, moi j'étais allé en Allemagne et alors pour commencer... j'avais fait mon service, et « Fransous Kaputt, disaient-ils ! » et ils n'étaient... ils ne pouvaient pas nous voir

Jak Nikol, 1932, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)

pa 'to c'hoant e c'hallez dont hañ ! ma welez e vezomp kat da rentiñ servij dit

[pa to ˌhwɑ̃n ˈhɑle̞s ˌtɔ̃n ɑ̃ - ma ˈwe̞ːle̞z ve̞m kɑd də ˈɹɛntĩ ˈʒɛɹviʒ ˈdit]

quand tu voudras tu peux venir hein ! si tu vois que nous pouvons te rendre service

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

1. 'feus ket bet gwelet ober se 'ba an eurejoù a-wechoù ? pa 'vije ket gwin ken ? e vije laket ur paper da deviñ 'ba eu... 2. 'ba ur voutailh 1. 'ba ur voutailh, ha... pa vije graet se d'ar c'houlz-se e vije mezh... e vije laket mezh war ar servij... ar reoù a vije o servijiñ

1. [ˌføs kə ˌbe ˈgwe̞ˑl o̞ɹ ˌze ba nœˈɹœːʒo ˌwe̞ˑʒo - pe viˌʒe kə ˈgwiːn ken - viʒe ˌlɑkə ˈpɑpəɹ də ˈdɛwĩ bah ə] 2. [bah ˈvutɛj] 1. [bah ˈvutɛj - aˑ - pe viʒe ˌgɛd ˈze də ˈhulsˑe viʒe ˈmeːs - viʒe ˈlɑkə ˈmeːz waɹ zɛɹviʒ - ˌɹe viʒe ʃɛɹˈviːʒĩ]

1. tu n'as jamais vu faire ça dans les noces autrefois ? quand il n'y avait plus de vin ? on mettait un papier à brûler dans euh... 2. dans une bouteille 1. dans une bouteille, et... et quand on faisait ça à cette époque-là c'était la honte... on mettait la honte aux serveu... à ceux qui servaient

1. Daniel Yekel, 1957, Sant Laorañs
2. Solañj Gilhard, 1930, Sant Laorañs
(dastumet gant Tangi)

ha hemañ neuze 'meus bet brevet, fentus a-walc'h, pa oan oc'h ober ma servij, gwelet a rez, e oamp o naetaat an tankoù, me a oa 'ba an tankoù oc'h ober ma servij, hag e oan 'ba an dourellenn lec'h e oa ar c'hondukteur o naetaat kwa, hag unan all eu... a oad ganin, komañset pisat warnon deus krec'h, le salaud, ha me.. an dourellenn n'eo ket bras, d'ar c'houlz-se e oan... oan digourdi ha 'ma hastet buan da vont, 'ma roet ur revrad dezhañ met daonet e vo ! me ivez 'ma bet

[a ’hemɑ̃ ’nœ:he mœz be ’bɹɛwət ’fɛntyz wɑx pe wɑ̃n ho̞:ɹ mə ’ʒɛɹviʃ gwe̞:l ə ɹe̞s wɑ̃m ne’tɑ:d ən ’tɑ̃ŋkʃo me wa ban ’tɑ̃ŋkʃo ’ho:bəɹ mə ’ʒɛɹviʃ a wɑ̃n ban du’ɹɛlən le̞h wa hɔ̃’dyktəɹ ne’tɑ:t kwa ag ən al ə nwɑ:t kɑ’nĩ ko’mɑ̃sət ’pisəd waɹnɔ̃ dœs kwex lœ sɑlo a me ndu’ɹɛlən ne̞ kə bɹɑ:z də ’huls:e wɑ̃n wɑ̃n di’guɹdi a ma ’hɑstə ’by:ən də vɔ̃n ma ’ɹo:əd ə ’ɹɛɹvat teɑ̃ mɛ ’dɑ̃wnəd vo me ie ma bet]

et celui-ci [doigt] alors je l'ai esquinté, c'est assez marrant, quand je faisais mon service, tu vois, nous étions en train de nettoyer les tanks, j'étais dans les tanks à faire mon service, et j'étais dans la tourelle là où était le conducteur en train de nettoyer quoi, et un autre euh... de mon âge, commence à pisser sur moi du haut, le salaud, et moi... la tourelle n'est pas grande, à cette époque-là j'étais dégourdi et je m'étais dépêché d'aller, je lui avais donné un grand coup mais nom de dieu ! moi aussi j'avais ramassé

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha hemañ neuze 'meus bet brevet, fentus a-walc'h, pa oan oc'h ober ma servij, gwelet a rez, e oamp o naetaat an tankoù, me a oa 'ba an tankoù oc'h ober ma servij, hag e oan 'ba an dourellenn lec'h e oa ar c'hondukteur o naetaat kwa, hag unan all eu... a oad ganin, komañset pisat warnon deus krec'h, le salaud, ha me.. an dourellenn n'eo ket bras, d'ar c'houlz-se e oan... oan digourdi ha 'ma hastet buan da vont, 'ma roet ur revrad dezhañ met daonet e vo ! me ivez 'ma bet

[a ’hemɑ̃ ’nœ:he mœz be ’bɹɛwət ’fɛntyz wɑx pe wɑ̃n ho̞:ɹ mə ’ʒɛɹviʃ gwe̞:l ə ɹe̞s wɑ̃m ne’tɑ:d ən ’tɑ̃ŋkʃo me wa ban ’tɑ̃ŋkʃo ’ho:bəɹ mə ’ʒɛɹviʃ a wɑ̃n ban du’ɹɛlən le̞h wa hɔ̃’dyktəɹ ne’tɑ:t kwa ag ən al ə nwɑ:t kɑ’nĩ ko’mɑ̃sət ’pisəd waɹnɔ̃ dœs kwex lœ sɑlo a me ndu’ɹɛlən ne̞ kə bɹɑ:z də ’huls:e wɑ̃n wɑ̃n di’guɹdi a ma ’hɑstə ’by:ən də vɔ̃n ma ’ɹo:əd ə ’ɹɛɹvat teɑ̃ mɛ ’dɑ̃wnəd vo me ie ma bet]

et celui-ci [doigt] alors je l'ai esquinté, c'est assez marrant, quand je faisais mon service, tu vois, nous étions en train de nettoyer les tanks, j'étais dans les tanks à faire mon service, et j'étais dans la tourelle là où était le conducteur en train de nettoyer quoi, et un autre euh... de mon âge, commence à pisser sur moi du haut, le salaud, et moi... la tourelle n'est pas grande, à cette époque-là j'étais dégourdi et je m'étais dépêché d'aller, je lui avais donné un grand coup mais nom de dieu ! moi aussi j'avais ramassé

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

met (gras on ?) dezhañ, met an dro all 'ma lâret se dit, (gras on ?) dezhañ peogwir ma zad 'na graet daou vloaz servij hag ur bloavezh brezel met ne oa ket bet prizoniet avat, met bet 'na (resper ?) peogwir ne oa ket bet lazhet paotr

[mɛ gɾɑs ɔ̃n deɑ̃ mɛ ndɾo: al ma ’lɑ:ʁə ze dit gɾɑs ɔ̃ deɑ̃ pə’gu:ʁ ma zɑ:d na gwɛd do̞w la ’ʒɛʁviʃ a ’blɑwəs ’bɾe:zəl mɛ wa kə be pɾi’zo̞ɲət a mɛ bed na ’ɾespəʁ pu wa kə be ’lɑ:hət po̞t]

je suis (redevable ?) de lui, mais l'autre fois je te l'avais dit, je suis (redevable ?) de lui puisque mon père avait fait deux années de service et une année de guerre, mais il n'avait pas été fait prisonnier, mais il avait eu xxx ( ?) puisqu'il n'avait n'avait pas été tué mon gars

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

an hini bras aze, hoñ a servij din c'hoazh, an hini vras vras

[n:i bɹɑ:z ɑhe hɔ̃: 'zɛɹviʒ dĩ hwas n:i vɹɑ:z vɹɑ:z]

la grande là, celle-là me sert encore, la très grande


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

an hini gozh a oa aet da dremen en tribunal hag eu... boñ, pa oa aet da welet ar juj, ha 'na lâret dezhi kwa, an hini gozh 'ba he c'hont a oa sur, pa 'da klevet a-berzh-mat kwa, hag ar juj 'na lâret dezhi penaos e oa ret dezhi gwelet, « ah nann ! », neuze ya, ha lâret dezhi « koll oc'h peogwir 'peus ket gwelet », met an hini gozh en ur digoriñ 'da lesket ur pezh bramm, ale ! e oa komañset neuze eu... n'onn pesort da... d'ober trouz hag an hini gozh pa oa krog 'ba an nor « met gwelet 'peus ? eme an hini gozh » « 'meus ket eme... met gant... gant an drouz emezañ hag ar c'hwezh war-lerc'h ? » « na servij ket deoc'h, aotrou, eme an hini gozh, ret eo gwelet ! »

[n:i go:z wa ɛt də ’dɾemɛn tɾi’by:nal ag ə bɔ̃ pe wa ɛt tə ’we̞:lə ʒy:ʒ a na ’lɑ:ʁt tɛj kwa n:i go:z bah i hõn a zy:ɹ pe da ’klɛwət bœʁz’mɑ:t kwa a ʒy:ʒ na ’lɑ:ʁət tɛj pə’nɔ̃:z wa ʁɛt tɛj ’gwe̞:lət a nɑ̃n ’nœ:he ja a ’lɑ:ʁət tɛj - kɔl ɔh py’gy:ʁ pœs kə ’gwe̞:lət mɛ n:i go:z nɔ̃n ’djo̞:ĩ no:ɹ da ’lɛskəd əʁ pez vʁo̞m ’ɑ:le wa ko’mɑ̃səd ’nœ:he ə nɔ̃m sɔʁd də ’do̞:bɛʁ tɾu:s a n:i go:z pe wa kʁo̞:g ba no:ʁ - mɛ ’gwe̞:lɛ pœz me n:i go:z - mœs kə me mɛ gɑ̃n gɑ̃n dɾu:z meɑ̃ a hwe:s so waʁ’lɛʁh - zɛʁ’viʃkə dah ’o̞tɾo me n:i go:z ʁɛd e̞ ’gwe̞:lət]

la vieille était allée passer au tribunal et euh... bon, quand elle était allée voir le juge, et il lui avait dit quoi, la vieille d'après ses dires était sûre puisqu'elle l'avait entendu de source sûre quoi, et le juge lui avait dit qu'il fallait voir, « ah non ! », et alors oui, et il lui dit « vous êtes perdante puisque vous n'avez pas vu », mais la vieille en ouvrant la porte avait laissé un gros pet, allez ! je ne sais qui avait commencé à gueuler et la vieille quand elle avait saisit la porte « mais vous avez vu dit la vieille ? » « non, dit... mais avec... avec le bruit et l'odeur après » « ça ne vous sert à rien monsieur, dit la vieille, il faut voir ! »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

abaoe e oan aet d'ar servij 'ma paouezet d'ober

[bwe wɑ̃n ɛd ’ʒɛɹviʃ ma ’po̞wzət to̞:ʁ]

depuis que je suis allé au service j'ai arrêté de faire [fumer]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

lodenn vrasañ... wellañ deus e vuhez, a oa tri bloaz servij ha pevar bloaz brezel

['lo:dən 'vɹɑsɑ̃ 'wɛlɑ̃ dəz i 'vy:e wa tɾi bla 'ʒɛʁviʃ a pɛ'waʁbla 'bɾe:zɛl]

la plus grande partie... la meilleure de sa vie, c'était trois ans de service et quatre ans de guerre

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa oan bet oc'h ober ma servij, euh... pa deues en permision, e veze roet tikedoù dit-te gant bara ha neuze gant kig

[pe wɑ̃n bet ho̞:ʁ mə 'ʒɛʁviʃ ə pe des ˌpɛʁmi'si:ɔ̃n viʒe 'ʁo:ət ti'ke:ʒo dit:e gɑ̃n 'bɑ:ʁa a 'nœ:he gɑ̃n kic]

quand j'avais été faire mon service, eu... quand tu viens en permission, on te donnait pour le pain et alors la viande

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

rentiñ servij

rin-nti jèrvich.

[ʁɛ̃nti ʒɛʁviʃ]

rendre service

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Te a rent servij d'az mamm.

Té rè-n jèrvich deus man-m.

[te ʁɛn ʒɛʁviʃ døs mãm]

Tu rends service à ta mère.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

pa oan bet oc'h ober ma servij, euh... pa deues en permision, e veze roet tikedoù dit-te gant bara ha neuze gant kig

[pe wɑ̃n bet ho̞:ʁ mə ’ʒɛʁviʃ ə pe des ˌpɛʁmi’si:ɔ̃n viʒe ’ʁo:ət ti’ke:ʒo dit:e gɑ̃n ’bɑ:ʁa a ’nœ:he gɑ̃n kic]

quand j'avais été faire mon service, eu... quand tu viens en permission, on te donnait pour le pain et alors pour la viande

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

goude neuze e oan bet aet d'ar servij ivez

['gu:de 'nœhe wɑ̃n bed ɛd də 'zɛrviʒ 'ijə]

après alors j'avais été [j'étais parti] au service aussi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha marteze e oa pa oa oc'h ober e servij pe un dra bennak, se marteze ne oaran ket, met goude e oa bet pevar bloaz, pevar pe bemp, pemp bloaz prizonied e-barzh an Allemagne goude ar brezel.

[a ma'tee wa pe wa 'hɔːʁ i 'zɛʁviʃ pe ndʁabe'naːk – ze ma'tee waʁã kət – mɛ 'guːde wa be pe̞'waʁbla – 'pe̞waʁ pə 'bɛm – 'pɛmpla pʁi'zõniə bah nal'maɲ 'guːde 'bʁeːzəl]

Et peut-être que c'était pendant qu'il faisait son service, peut-être, je ne sais pas, mais ensuite il avait été quatre ans, quatre ou cinq, cinq ans prisonnier en Allemagne après la guerre.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

me a oa daou ganin oc'h ober o servij

[me wa dɔw gə'nĩ ho:r o 'zɛrviʃ]

j'en avais deux avec moi qui faisait leur service

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'ma soñjet « marteze on bet choazet emezon-me dre an avani e oan bet resevet a-raok pa oan oc'h ober ma servij »

[a ma 'ʒɔ̃:ʒəd ma'tehe hɔ̃ be 'ʃwɑ:ʒə 'mɔ̃mɛ dʁe na'vɑ̃j wɑ̃n be ʁe'se:vəd ə'ʁo̞:k pe wɑ̃n ho̞:ʁ mə 'ʒɛʁviʃ]

et j'avais pensé « peut-être que j'ai été choisis dis-je parce que j'avais été reçu avant quand j'étais en train de faire mon service »

???

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 39 frazenn.
12