Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 37 frazenn.
12

« ti ma pikou pika, hemañ 'neus daou siminal, ya ! pikou pika, hemañ 'neus daou chiminal »

[ti ma piˈcu piˈca - ˈhemə nøz ˈdɔw ʃiˈmiɲəl - ˌjɑ - piˈcu piˈca - ˈhemə nøz ˈdɔw ʃiˈmiɲəl]

« maison si picou pica, elle a deux cheminées, oui ! picou pica, elle a deux cheminées »

??? devinette ?

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

deomp d'ar gêr da lakat koad 'ba ar siminal

[dɛm də ge̞:ʁ də 'lɑkə kwɑd ba ʃi'mi:nəl]

rentrons à la maison pour mettre du bois dans la cheminée [allusion sexuelle]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

aze emezañ zo danvez un ti nevez 'ba ar siminal

['ɑhe meɑ̃ zo 'dɑ̃nve nti 'newe ban ʃi'mi:nəl]

là dit-il il y a dans la cheminée [suffisamment] des matériaux pour faire une maison neuve

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

war begoù ar siminal ha traoù

[waɹ ’be:go ʃi’mi:nal a tɾɛw]

sur la souche des cheminées et tout

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

seizh siminal mein zo e-barzh

[sɛjs ʃi'mi:nəl mɛɲ zo bɑʁs]

il y a sept cheminées de pierre dedans

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

un duellenn siminal

duéleun chiminal

[dy'elən ʃiminal]

un conduit de cheminée

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

du evel ar siminal

du wèl chimineul

[dy wɛl ʃiminəl]

noir comme une cheminée [très noir]

Le langage figuré Emgleo Breizh Jules Gros page 103 : la métonymie, page 105 : le contenant pour le contenu

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

an drezenn 'ba ar siminal, e vije laket ar pothouarn e-pign diouti.

['ndʁe:zən baʁ ʃi'mi:nal - viʒe 'lakət pu'tu:ən piɲ dõti]

La crémaillère dans la cheminée : on y suspend la marmite.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Tan zo er siminal ivez.

Tan-n zo chimineul i-r.

[tãn zo ʃiminəl iʁ]

Il y a du feu dans la cheminée aussi. [en voyant la fumée s'échapper d'une cheminée]

Eliane Pichouron, 1929, Bear (dastumet gant Julien)

siminal

chiminal

[ʃiminal]

cheminée

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

An diaoul zo bet amañ oc'h ober tan barzh ar siminal. Petra a sinifi se ? Ne oa ket bet tud barzh pell e oa. Benniget an ti. Ha goude 'ma ket hunvreet se.

Diowl zo bét an-man doc’h tan-n bar chiminal. Pra zinifi zé ? Wa ke bét tud bars pèl wa. bénitieut ti. Ha goudé ma ket u-nvé-eut sé.

[djowl zo bet ãmã dox tãn baʁ ʃiminal] [pʁa zinifi ze] [wa kø bet tyd baʁs pɛl wa] [benitjət ti] [a 'gu:de ma køt yn've:ət se]

Le diable a été ici faire un feu dans la cheminée. [dans un mauvais rêve] Qu'est-ce que ça veut dire ? Il n'y avait pas eu de gens depuis longtemps [dans la maison]. bénir la maison. Et après je n'ai pas rêvé de ça.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

war ar siminal e vez ordin, honnezh

[war ʃi'mi:nəl e ve ɔʁ'di:n hɔ̃:s]

elle est toujours sur la cheminée, celle-là

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Hag ar siminal a oa amañ, fas da doull an nor, arru a reer hebiou ur c'houloir, ha neuze amañ e oa an nor, amañ ec'h arruer e-barzh ar guizin quoi.

[a ʃi'minəl wa 'ãmã 'vastə tul'noːʁ – aj 'ʁɛʁ bu ə hu'lwaːʁ a nœhe 'ãmã wa 'noːʁ – 'ãmã 'hajɛʁ bah 'gɥizin kwa]

Et la cheminée était là, en face de l'entrée [litt. Le trou de la porte]. On arrivait par un couloir, et la porte était ici. On arrivait ici dans la cuisine.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Met daou siminal a oa, unan a oa e-barzh an ti, ha an all a oa e-barzh traoñ an ti, e-barzh ur pezh e-traoñ. Peogwir e oa daou bezh.

[me̞ dɔw ʃi'minal wa – 'yn wa bah n'tiː a 'nal wa bah tʁɔwn'tiː bah pes 'tʁɔw – pə'gy wa 'dɔwbes]

Mais il y avait deux cheminées, une dans la maison et l'autre dans la petite maison [litt. Le bas de la maison], dans une pièce en bas. Parce qu'il y avait deux pièces.

La pièce appelée traoñ an ti en breton, littéralement le bas de la maison, était appelée la petite maison en français. Il s'agit peut-être d'une expression familiale.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

strakal a ra ar c'hoad 'ba 'r siminal

['strɑkəl ra hwɑt bah ʃi'mi:nal]

le bois éclate dans la cheminée

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'h eo ur c'hlaouenn-tan... deus ar siminal zo strinket gant euh...

[a hɛ ˌhlɔwjən’tɑ̃:n dəs ʃi’mi:nəl zo ’striŋcəd gɑ̃n ə]

et c'est une braise... de la cheminée qui a giclé sur euh...

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

tan siminal, met petra eo an tan siminal-se, eñ ne deva ket kement-se hañ

[tɑ̃:n ʃi'mi:nəl mɛ pra ɛ tɑ̃:n ʃi'mi:nəl ze hẽ̞: 'dɛwa kə ke'mese ɑ̃]

le feu de cheminée, mais c'est quoi ce feu de cheminée, il ne brûle pas tant que ça hein [elle ne tire pas beaucoup]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

tan siminal

[tã:n ʃi'mi:nəl]

feu de cheminée

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

kazi evel ur vantell siminal ivez

['kɑe wɛl ə 'vɑ̃ntəl ʃi'miɲəl je]

presque comme un manteau de cheminée aussi

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

war beg ar siminal

[war bek ʃi’mi:nəl]

sur la souche de cheminée

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 37 frazenn.
12