Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 41 frazenn.
123

« Beurleu... Beurleudi... Beurleudiez, treid plat, lakat... lakat anezhe da charre koad, lakat anezhe tri-ha-tri, evel e vez krouget ar bleidi ! »

[bœɹlœ - bœɹˈlœːdi - bœɹlœˈdiˑɛs - ˌtɾɛjt ˈplɑt - ˈlɑkə ˈlɑkə ˌne̞ də ˈʃɑɹe ˈkwɑt - ˈlɑkə ˌne̞ ˌtɹiaˈtɹiˑ - ˌwe̞l ve ˈkɹuːgəd ˈblɛjdi]

« Beurleu... Beurleudi... les gens de Beurleudi, aux pieds plats, les mettre... mettre à transporter le bois, les mettre trois par trois, comme on pend les loups ! »

Jeanne Gwerliskin, 1930, Kervorc'h (dastumet gant Tangi)

a-wechoù darn anezhe a lake... plenken, e-kichen ha poentañ anezhañ, met nann ! treid jupiter eo evel-se

[ˌweˑʒo ˈdɑʁn ˌne̞ ˈlɑke̞ - ˈplɛ̃kən - ˈkiʃən a ˈpwɛ̃tɑ̃ ˈneˑɑ̃ - mɛ ˌnɑ̃n - ˌtʁɛjd ʒypiˌtɛʁ e̞ vəˌse]

parfois certains mettaient... des planches, à côté et les pointaient, mais non ! les pieds de jupiter c'est comme ça

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

gwelet a rez treid, bet 'teus bet gwelet kannab ?

[gwe̞:l ə ɹes tɾɛjd bet tøz be 'gwe̞:lət 'kɑ̃nap]

tu vois les pieds, tu as eu l'occasion de voir du chanvre ?

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo evit rapañ treid ar c'hezeg, rap a vije... houarnañ an aneval, evit lemel ar c'horn deus e droad

[hɔ̃:s so wid ’ɹɑpɑ̃ tɹɛjd ’he:zək ɹɑp viʒe ’hwɑɹnɑ̃ nɑ̃’ne:vəl wid ’le̞mə hɔɹn dəz i dwɑ:t]

celle-là c'est pour râper les pieds des chevaux, la râpe qu'on disait... ferrer le cheval, pour enlever la corne de son pied


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

ar skav zo mat d'ober treid oustilhoù

[skɑw zo mɑ:d do̞ɹ tɾɛjd us'tiʎo]

le sureau est bon pour faire les manches d'outils


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

(T. : tout war an treid) ya moarvat !

[ja ma’hɑt]

(T. tout à pied) oui bien sûr !

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

gwechall e vije reoù hag a sache aze memes tra evel... « arri eo treid al leue » emezañ

[gwe'ʒɑl viʒe ɹew a 'ʒɛʃe 'ɑ:he mɔ̃s'tɹa wɛl ɑj e̞ tɾɛjd 'lu:e meɑ̃]

autrefois il y en avait certains qui reniflaient là pareil que... « voilà les pieds du veau » qu'il disait

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bremañ-souden 'to riv d'az treid, aze eo yen war an douar paotr bihan

[bə'zɔ̃m to riw dəs trɛjc 'ɑhe ɛ ji:n warn 'duar po̞d'bijən]

tout à l'heure tu auras froid aux pieds, là c'est froid par terre mon petit gars

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

lampat treid juntet

['lɑ̃mpət trɛjd 'ʒyntət]

sauter à pieds-joints

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall e vije reoù hag a sache aze memes tra evel... « arri eo treid al leue » emezañ

[gwe'ʒɑl viʒe ɹew a 'ʒɛʃe 'ɑ:he mɔ̃s'tɹa wɛl ɑj e̞ tɾɛjd 'lu:e meɑ̃]

autrefois il y en avait certains qui reniflaient là pareil que... « voilà les pieds du veau » qu'il disait

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

an hini 'neus ket penn a vez ret dezhañ kaout treid

['ni:ni nəs kə pɛn ve rɛt teɑ̃ kɑ:t trɛjtʲ]

celui qui n'a pas de tête est obligé d'avoir des pieds [quand on ramène quelque chose qu'on avait oublié]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

hennezh 'neus kavet treid moarvat

[hẽ̃:z nøs kɑt tʁɛjd ma'hɑt]

celui-là a trouvé des pieds sans doute [quand on ne trouve pas un objet]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

Treid bihan dilikat !

trèyt bieun dilityeut !

[tʁɛjt ˈbiən diˈlitʲət]

Petits pieds rapides !

Un jour Yves et son frère Pierre descendèrent de leurs vélos pour se disputer, une femme passant par là leur fit la leçon, et lorsqu’elle s’éloigna Yves lacha cette insulte qui n’en était pas vraiment une.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Dam petra ar c'hog an iliz neus ket treid ? Abalamour 'neus mann ebet skrapat dindan ! Pa neus mann bet skrapat dindan !

Danbra hok nilis neus keu trèytch ? Blan-m neus man-n bét skrapeut dinan-n ! Pé neus man-n bét skrapeut dinan-n !

[dãbʁa hok nilis nøs kø tʁɛjtʃ] [blãm nøs mãn bet skʁapət dinãn] [pe nøs mãn bet skʁapət dinãn]

Pourquoi le coq d'église n'a pas de pieds ? Parce qu'il n'y a rien à gratter en-dessous ! Parce qu'il n'y a rien à gratter en-dessous !

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Troc'hañ foenn dindan treid da unan bennak.

Troc'han vwèn dinan-n drèy du menag.

[tʁoxã vwɛn dinãn dʁɛj dy mønag]

Couper l'herbe sous le pied. [Faire quelque chose qui porte préjudice à un autre.]

Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 94 : "trochañ ar foenn dindan treid unan bennak couper le foin sous les pieds de quelqu'un […] couper l'herbe sous le pied"

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

ur vezherenn evit amarriñ e treid ha ne vije ket kap da vouj. Evel-se e vije eeun e divhar. Evel-se e vez sonnoc'h. Evel-se e vez stardet.

Vizéreun wit dan-mari i trèyt a vijé keu kat de vouch. Visè vé èwon-n i diouwac'h. Visè vé zon-ntoc'h.

[vizeʁən wit dãmaʁi i tʁɛjt a vi ʒe kø kat də vuʃ] [visɛ ve ɛwõn i diwax] [visɛ ve zõntox]

un lange pour bloquer ses pieds, et comme ça il ne peut pas bouger. Comme ça ses jambes sont droites. Comme ça il est plus droit. Comme ça il est bien maintenu.

Eliane Pichouron, 1929, Bear (dastumet gant Julien)

treid

trèyt

[tʁɛjt]

pieds

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

ibilioù treid

ibilio drèyd

[ibilio dʁɛjd]

les chevilles

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Greun oa friket gant treid evit dibogañ ne.

Greun wa frityeut gan-n trèyd wit diborgan nè.

[gʁœn wa fʁitjət gãn tʁɛjd wit diboʁgã nɛ]

Les graines étaient écrasées avec les pieds pour les décapsuler.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

treid a-dreñv

trèy-t drin

[tʁɛjt dʁɛ̃]

pattes arrières

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Kavet zo bet 41 frazenn.
123