Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 50 frazenn.
123

en em gavet zo pres warne a-greiz-tout, tout... tout 'neuint c'hoant da dont war ar c'hampagn, ha tout e vefont oc'h ober trouz goude, e vo c'hwezh fall pe e vo c'hwezh... nom d'une pipe emezon-me, evit eu... pep hini 'h a deus e vicher !

[nɔ̃n ˈgɑːt so ˈpɹez waɹne̞ gɹɛjsˈtut - ˌtut - ˌtud nœɲ ˈhwɑ̃n də ˌdɔ̃n waɹ ˈhɑ̃mpaɲ - a ˌtud vɔ̃ɲ ho̞ˑɹ ˈtɾuːz ˌguˑde - vo hwesˈfɑl pe vo ˌhweˑz - ... ˈmɔ̃me̞ - wid ə - poˈpiːni ha dœz i ˈviʃəɹ]

ils se sont retrouvés paniqués tout à coup [les citadins], tous... ils veulent touys venir à la campagne, et après ils seront tous à brailler, il y a des mauvaises odeurs ou une odeur... nom d'une pipe dis-je, pour eu... chacun fait en fonction de son métier !

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

ar jañdarmed 'deus ket eur da dremen hañ ! ar re-se a derc'h da dont ha da vont, e vefont ur c'hard-eur a-hont, ur c'hard-eur du-hont, ur c'hard-eur 'ba... 'ba... 'oarez ket pelec'h eu...

[ʒɑ̃ˈdɑɹməd døs kəd ˈœːɹ də ˈdɹemen ɑ̃ - ˌɹeˑe ˌdɛx tə ˌdɔ̃n a də ˌvɔ̃n - vɔ̃ɲ ˈhɑɹdəɹ ˈɑ̃wɔ̃n - ˈhɑɹdəɹ ˈdyˑən - ˈhɑɹdəɹ ba ba waˈɹes kə ˈple̞x ə]

les gendarmes n'ont pas d'heure pour passer hein ! ceux-là continuent d'aller et venir, ils seront un quart d'heure là-bas, un quart d'heure là-bas, un quart d'heure à... à... tu ne sais pas où euh...

Ifig ar Blevenneg, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

eu... ma kerez eu... 'vefont ket... eu... xxx ( ?), 'vefont ket gwerzhet ma kerez, ma gaozean brezhoneg gante, ac'hanta, 'werzhin ket anezhe hañ ! kompren a refont, pas tout !

[ə - me ˈkeːɹe̞z ə ˌvɔ̃ɲ cət - ə ? - ˌvɔ̃ɲ kə ˈgwɛɹzəd me ˈkeːɹe̞z - ma go̞ˈzeˑɑ̃ bɹe̞ˈzɔ̃ːnəg ˌgɑ̃te̞ - ˌhɑ̃nta - wɛɹˈzĩŋ kə ˌne̞ ɑ̃ - ˈkɔ̃mpɹən ɹefɔ̃ɲ - pas ˌtut]

euh... si tu veux euh... ils ne seront pas... euh... xxx ( ?), ils ne seront pas vendus si tu veux, si je parle breton avec eux, eh bien, je ne les vendrai pas hein ! ils comprendront, pas tout !

Ifig ar Blevenneg, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

me a viro anezhe, a-benn neuze e vefont louedet, a-benn neuze e vefont louedet

[me ˌviˑɹo ˈne̞ˑ - ˌbe̞n ˈnœhe̞ vɔ̃ɲ luˈeːdət - ˌbe̞n ˈnœhe̞ vɔ̃ɲ luˈeːdət]

moi je les conserverai [biscuits], pour alors ils seront moisis, pour alors ils seront moisis

Mari ar Vey, 1924, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

1. paneradoù eu... legumaj, da werzhañ (T. : bio ?) ah n'int ket ! 2. n'eo ket, certifié éco-phyto 1. oh nann ! n'int ket... n'int... 'vefont ket... 'vefont ket eu...

1. [pɑ̃neˈɹɑːdo ə - leˈgyməʃ - də ˈwɛɹzɑ̃ - a ˌniɲ cət] 2. [ˌne̞ kə ...] 1. [o ˈnɑ̃n - ˌniɲ cəd ˌni - ˌvɔ̃ɲ cəd ˌvɔ̃ɲ cəd ə]

1. des paniers euh... de légumes, à vendre (T. : bio ?) ah non ! 2. non, certifié éco-phyto 1. oh non ! ils ne sont pas... ils ne sont... ils ne seront pas... ils ne seront pas euh...

1. Madelen Morvan, 1935, Kemperven
2. Jakez Dilinan, 1931, Kemperven
(dastumet gant Tangi)

1. ya, me a ra se, me a soñj 'ba ar reoù yaouank zo o tont 2. ya ! ya ! 1. eu... penaos emañ met... 2. hag an dud 'h a a-raok an eil deus egile ha... 3. ah ya 1. ah nann ! 2. hag ar vugale a van ha goude e vefont d'un tu, e vefont d'un tu all 1. n'eo ket stab 2. n'eo ket stab an traoù hañ !

1. [ˌjɑ - ˌme ɹa ˈzeˑ - me ˌʒɔ̃ːʒ bah ˌɹew ˈjo̞wɑ̃ŋ zo ˈtɔ̃n] 2. [ˌjɑ - ˌjɑ] 1. [ə - pəˈnɔ̃ˑz mɑ̃ mɛ] 2. [ag ən ˈdyd ha ˌɾo̞ˑg ˌnɛj dəz eˈgiːle a] 3. [a ˌjɑ] 1. [a ˌnɑ̃n] 2. [ag ə vyˈgɑːle ˈvɑ̃ːn a ˌguˑde vɔ̃ɲ dən ˈtyˑ - vɔ̃ɲ dən ˌtyˑ ˈɑl] 1. [ˌne̞ kə ˈstɑˑp] 2. [ˌne̞ kə ˈstɑˑb ən ˈtɾɛw ɑ̃]

1. oui, moi je fais ça, moi je pense aux jeunes qui viennent 2. oui ! oui ! 1. euh... comment c'est mais... 2. et les gens qui se quittent et... 3. ah oui 1. ah non ! 2. et les enfants qui restent et après ils seront d'un côté, ils seront d'un autre côté 1. ce n'est pas stable 2. ce ne sont pas des situations stables hein !

1. Frañsoa Briand, 1932, Bear
2. Suzan an Alan, 1931, Bear
3. Emil an Alan, 1937, Bear
(dastumet gant Tangi)

ha ma lezont se, oblijet e vefont d'ober un dra bennak pe... reiñ anezhi da Fran... lâret 'ma se da... justamant da champion Bear aze, penaos e lârez dioutañ ?

[a ma ˌlɛːzɛɲ ˈse - oˈbiːʒə vɔ̃ɲ - ˌdo̞ˑɹ ndɹɑ məˈnɑˑk pe - ˌɹɛˑĩ ˈne̞j də fɹɑ̃ - ˌlɑˑɹ ma ze də - ʒysˈtɑ̃mɑ̃n də ˌʃɑ̃pjɔ̃n ˈbeˑaɹ ˌɑhe̞ - pəˌnoˑz ˈlɑˑɹe̞s tjɔ̃tɑ̃]

et si ils abandonnent ça [chapelle], ils seront obligés de faire quelque chose ou... la donner à Fran... j'avais dit ça à... justement au champion de Bear là, comment tu l'appelles ?

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

evel an naved gwechall kwa, e reont had, ar re-se a ra o jeu o-unan kwa, diwan ha kreskiñ hag eu... dihadañ a ra, evit an deizioù pa vefont darev, pa vo heol, e strakont ha neuze pouf ! e gouezho an had en traoñ

[wɛl na’vɛt gwe’ʒɑl kwa ɹɑ̃ɲ hɑ:d ɹee ɹa o ʒœ: o’hyn kwa ’diwɑ̃n a ’kɹeskĩ ag ə di’hɑ:dɑ̃ ɹa win ’dejo pe vɔ̃ɲ dɑɹw pe vo ’hɛwɔl ’stɹɑkɔ̃ɲ a ’nœ:he puf ’gwe:o nɑ:t tɾo̞w]

comme la navette autrefois quoi [navette sauvage], elles font des graines, celles-là se reproduisent toutes seules quoi, germer et grandir et euh... elle égrène, ces jours-ci quand elles seront mûres, quand il y aura du soleil, elles éclateront et alors pouf ! les graines tomberont à terre

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ale, pehini eo ar gwellañ dit ? goude, evel gwin... ne vefont ket distouvet o-div, geo ?

['ɑ:le 'pi:ni he̞ 'gwɛlɑ̃ dit 'gu:de wɛl gwi:n vɔ̃ɲ kə di'stu:vəd o'diw ge̞w]

allez, laquelle tu préfères ? après, comme vin... on ne va pas les déboucher toutes les deux, si ?

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ur wech pa arriont da gaout un takad bennaket e reont muioc'h intañsion goude koura, met a-wechoù 'dez ket lañs da gaout daou, gant an hini kentañ e vefont tapet kwa

[weʃ pe 'hɑjɛɲ də gɑ: 'ntɑkə bə'nɑkət ɹɛɲ 'my:ɔh ĩntɑ̃'si:ɔ̃n 'gu:de 'ku:ɾa mɛ 'we:ʒo de kə lɑ̃:s də gɑ:d do̞w gɑ̃n n:i 'kentɑ̃ vɔ̃ɲ 'tɑpət kwa]

une fois qu'il leur arrive de prendre un coup [heurté par une voiture], ils font plus attention après quoi, mais parfois ils n'ont pas l'occasion d'en avoir deux, ils se font tuer par le premier quoi [chiens]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vefont plantet o fenn, ar re-mañ 'h arri bu a-dreñv aze

[pe vɔ̃ɲ 'plɑ̃ntəd o vɛn 'ʁemɑ̃ hɑj by dɾe̞: 'ɑ:he]

quand ils ont la tête plantée [pigeons en train de boire], ceux-ci arrivent par derrière là [éperviers]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

keit e vo mais e vo kavet ul lapin bennak met goude, pa 'deuint ket difenn neblec'h ebet kwa, e vefont klenket tout kwa, aze int arri 'ba o zerouer ha mat, pouf ! na gavi ket anezhe kwa, boñ, bremañ eo arri noz, 'neuint amzer da... da voueta kwa

[kɛjt ə vo 'mɑ:iz vo kɑ: 'lɑpin bə'nɑ:k mɛ 'gu:de pe dœɲ cə 'di:vɛn ni'ble̞h e'be't kwa vɔ̃ɲ 'klɛ̃ŋkət tut kwa 'ɑ:he hiɲ ɑj bah o zɛ'ɹu:ɹ a mɑ:t puf na ga'vikə nɛ: kwa bɔ̃ 'bomɑ̃ e̞ ɑj hi:ɹ nɔ̃:s nœɲ 'ɑ̃mzəɹ də də 'vweta kwa]

tant qu'il y aura du maïs on trouvera un lapin ou deux mais après, puisqu'ils n'ont pas de défense nulle part quoi, ils seront ramassés quoi, là ils sont arrivés dans leur terrier et c'est tout quoi, pouf ! tu ne les trouveras pas quoi, bon, maintenant l

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ma c'hlebian anezhe goude e vefont...

[ma ’hle:bjɑ̃ nɛ: ’gu:de vɔɲ]

si je les mouille après elles seront...

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

boñ, 'h arrio ar c'hamion, pe e vefont lesket ar sadorn marteze, ma vez brav, ma ne vez ket e vo gortozet ar sul

[bɔ̃ 'hɑjo hɑ̃'mi:ɔ̃n pe vɔ̃ɲ 'lɛskə zɑ:n ma'te:ze ma ve bɹɑw ma ve kəd vo gɔɹ'to:zə zy:l]

bon, le camion arrivera, soit ils sont laissés le samedi peut-être, s'il fait beau, si ce n'est pas le cas on attend le dimanche

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

a-benn an deiz-mañ-deiz e vefont prest kwa

[bɛn ˌdemə'de: vɔ̃ɲ pɾe̞st kwa]

pour tel jour ils seront prêts quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ne vezont ket aezet ha c'hoazh e vefont o kritikañ unan bennak kwa, hep na vo sujed d'ober kwa

[vɛɲ cə 'ɛ:zɛd a hwas vɔ̃ɲ kɾi'tikɑ̃ yn bə'nɑ:k kwa heb vo 'ʒy:ʒəd dɔ̞:ɹ kwa]

ils ne sont pas faciles et encore ils critiqueront quoi, sans motif quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

beget-mat int kwa, ça devrait dire euh... mat o... evel e vez lâret « (mat e vizaj ?) » kwa, penaos eu... bezañ zo reoù aze ordinal kwa eu... pa gaozeez, ordinal oc'h esa begonata, ne vez ket mat dezhe james ha neuze e soñj gante int degourdioc'h abalamour e vefont o tislâret peotramant oc'h ober goap

[’be:gɛt mɑ:d ɛɲ kwa sa dəvɹɛ diɹ ə mɑ:d o wɛl ve lɑ:d madiˈvi:ʒɑʃ kwa pə’nɔ̃:z ə be zo ɹew ’ɑ:he ɔɹ’di:nal kwa ə pe go’ze:e̞z ɔɹ’di:nal ’hɛsa bego’nɑta ve kə mɑ:d dɛ: ’ʒɑ̃məs a ’nœ:he ʒɔ̃:s kɑ̃tɛ vɔ̃ɲ diguɹ’di:ɔh blɑ̃m vɔ̃ɲ tiz’la:t pe’tɑ̃mɑ̃n ho̞:ɹ gwɑp]

ils sont très bavards quoi, ça devrait dire euh... qu'ils ont un bon... comme on dit « qu'ils ont une bonne bouche » [litt. un bon visage] quoi, comment euh... il y en a certains toujours quoi euh... quand tu parles, toujours ils essayent de te dénigrer quoi, ça ne leur convient jamais et alors ils pensent q''ils sont plus dégourdis puisqu'ils dédisent ou sinon se moquent

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

an avel, alies-a-wech, boñ, pa vo an avel aze peogwir xxx (?) kwa, e vefont... e vefont boutet, ma 'dez geuilhet ar re-mañ ar barrad-se e renkent ad... replikat da dont a-benn d'an avel, da adretorn d'ober... an distañs diwezhañ c'hoazh

['nɑwəl ˌaliɛzə'weʃ bɔ̃ pe vo 'nɑwəl 'ɑ:he py'gy:ɹ ? mɑ̃ kwa vɔ̃ɲ vɔ̃ɲ 'butət ma de 'gœʎəd 'ɹemɑ̃ 'bɑɹatse 'ɹɛŋkɛɲ hat ɹə'plikət də dɔ̃n bɛn də 'nɑwəl də ha'ɾetɔɹn 'do̞:bəɹ ən 'distɑ̃z di'we:ɑ̃ hwɑs]

le vent, souvent, bon, quand le vent sera là xxx (?) quoi, ils seront... seront poussés, si ceux-ci ont suivi ce courant de vent-là ils doivent re... rappliquer pour faire face au vent, pour revenir faire... la dernière distance encore

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ne reont ket ar memes kas, pa vefont... ur c'hi, ur c'hi mat eu... a-wechoù, ma eo tomm ma kerez evel e vez lâret, war an tres, war ar piste ma kerez, a lesko ur gasadenn bennaket « hopala ! »

[ɹɛɲ cə ’mɔ̃məs kɑs pe vɔ̃ɲ hi: hi ’mɑ:d ə ’we:ʒo ma he̞ to̞m ma ’ke:ɹe̞z wɛl ve lɑ:t waɹ tɾɛs waɹ pist ma ’ke:ɹe̞s ’lɛsko ga’sɑ:n bə’nɑkət opə’la]

ils ne mènent pas pareil, quand ils seront... un chien, un bon chien euh... s'il est chaud si tu veux comme on dit, sur la piste, « sur la piste » comme on dit, il poussera un aboiement pour signaler « hop là ! »

Favereau 1997 p.384. « kassadenn […] (loc.) aboiement signalant le gibier »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

diouzhtu e vefont savet

[dy'sty: vɔ̃ɲ 'zɑ:vət]

aussitôt qu'ils sont levés

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 50 frazenn.
123