Brezhoneg Bro-Vear

Al labour douarAr mekanikoùAl lieuz

Al lieuz

aze e oa an amarrer, an amarrer a oa a-dreñv, « hoñ wañw hoñ wañw », ni a veze d'ober okupiñ deus ar seier

['ɑe wa nɑ̃'mɑrər nɑ̃'mɑrər wa drẽ̞: hɔ̃ wɑ̃w hɔ̃ wɑ̃w mym viʃe do:r o'kypĩn dez 'ziər]

là il y avait la machine à lier, la machine à lier était à l'arrière « hoñ wañw hoñ wañw », nous devions nous occuper des sacs

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ar rakel (?) a oa... a oa start da serriñ, nom de dieu, un tamm rakel vihan aze, hag e lakez da sac'h aze evel-se euh... poentañ anezhe aze, evurusamant ne oa ket nemet ur sac'h 'ba honnezh

[’ɾɑkəl wa wa stɑrd də zɛj nɔ̃dədjø tɑ̃m ’ɾɑkəl ’vijən ’ɑe a ’lɑkɛz da zɑx ’ɑhɛ vi’se ə ’pwɛntə nɛ: ’ɑe ˌevyry’zɑ̃mɑ̃n wa kə mɛ zɑh ma hɔ̃:s]

xxx (?) qui était... qui était difficile à fermer, nom de dieu, une petite xxx (?) là, et tu mets ton sac là comme ça euh... les pointer là, heureusement qu'il n'y avait qu'un sac dans celle-là

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

me a oa okupet gant dozañ ha greun... ha greun dezhi... dezhi... dezhi... a-bil... a-bil, ha leun ar sac'had diouzhtu, « klak », me 'mije d'ober skoulmañ anezhe gant ar fisel lieuz

[me wa o’kupəd gɑ̃n ’do:zɑ̃ a gɾœ:n a gɾœ:n dɛj dɛj dɛj bil bil a lœ:n ’zɑhad dy’sty klɑk me miʒe do:r ’skuɾmə nɛ: gɑ̃n ə ’fisɛl ljøz]

moi j'étais occupé à doser (?) et du grain... du grain à foison... à foison... à foison... à verse... à verse, et le sac rempli tout de suite, « clac », je devais les nouer avec de la ficelle lieuse

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ar fiselenn hag an amarrer n'amarre ket ken, hag e oa arri fiselenn al lieuz d'ober tro ar park

[ə fi’se:lən ag ə nɑ̃’mɑɾər nɑ̃’mɑɾe kə ken a wa ɑj fi’se:lən ljøz do:r tɾo pɑrk]

la ficelle et la machine à lier ne liait plus, et la ficelle commençait à faire le tour du champ

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

div volotenn bep a du e-se div-ha-div e sac'he (?) peder

[diw vo'lotən bob ə dy: e'se diwa'diw 'sɑhe 'pe:dəɾ]

deux pelotes [de ficelle] de chaque côté, par conséquent deux-à-deux on ensachait (?) quatre

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

petra a c'hoari d'ar c'hozh moasonneuz-mañ emezañ

[pɾɑ hwɑj də hoz mwaso’nøz mɑ̃ meɑ̃]

qu'est-ce qui arrive à cette sale moissonneuse-ci dit-il [lieuse]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

war (lien ?) al lieuz kwa

[waɹ ’li:ɛn ’li:øs kwa]

sur (la toile ?) de la lieuse quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

goude e oa deut lieuzed

[’gu:de wa dœd ’ljœ:zət]

après les lieuses étaient arrivées

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ur pezh naer paotr-kaezh o vont war ar lien

[pez ɛ:ʁ po̞t'kɛ:z vɔ̃n waʁ 'li:ən]

un gros serpent mon vieux allant sur la toile [lieuse]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze e vije ur rod vihan ivez, ur rod vihan evel an haderez, e-kichen an divizer

[a ’nœ:he viʃe ə ɾod ’vi:ən ie ɾod ’vi:ən wɛl na’de:ʁəs ’kiʃən di’vi:zəʁ]

et alors il y avait une petite roue aussi, une petite roue comme le semoir, à côté du diviseur [lieuse]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

hag eñ... eñ a oa marichal met Atanaz 'neva kavet, (an noadu ?), (an noadu ?) a oa deviet

[a hẽ̞: hẽ̞: wa ma'ʁiʃəl mɛ ata'n:s neva kɑ:t ə 'nwɑ:dy ə 'nwɑ:dy wa di'vi:ət]

et il... il était forgeron mais Athanase avait trouvé, xxx ( ?) xxx ( ?) était dévié

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oa ket ur pod-soubenn ivez 'ba ar voest, e boest al lieuse 'h ae div volotenn, div volotenn a vije dit gant da gontell, ar wech kentañ raskal, raskal ar fisel abalamour dezhañ da grogañ, ya ya, ha hennezh bep ma 'h ae « diañw diañw diañw diañw ! » evel-se hag e terc'he d'amarriñ, met Ifig ar Gov neuze 'na... 'na ket bet c'hwitet war fiselenn ebet, hoñ a oa arri kozh

[wa kə put’su:bən ie ma west west ə ljøz hɛ diw vo’lotən diw vo’lotən a viʃe dit gɑ̃n də ’hɔ̃ntəl ə veʃ ’kentɑ̃ ’ɾɑskəl ’ɾɑskəl ’fisəl bɑ̃m deɑ̃ də ’gɾɔ:gɑ̃ ja ja a hẽ̞:z bop hɛ dʲɑ̃w dʲɑ̃w dʲɑ̃w dʲɑ̃w vi’se a ’dɛʁhɛ dɑ̃’mɑɾĩ mɛd ’ifig go: ’nœ:he na na kə be ’hwitət waʁ fi’se:lən bet hɔ̃: wa ɑj ko:s]

ce n'était pas un pot à soupe non plus dans la boîte, dans la boîte de la lieuse allaient deux pelottes, deux pelottes que tu devais, avec ton couteau, racler, racler la ficelle afin qu'elle adhère, oui oui, et celui-là au fur et à mesure qu'il allait « diañw diañw diañw diañw ! » comme ça et il continuait de lier, mais Yves Le Goff alors avait... n'avait jamais râté aucune ficelle, elle était arrivée vieille

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

n'ouvezit ket petra frajil a oa war... war al lieuse ? n'ouvezer ket se kwa, petra frajil... frajil war al lieuse, ar rod vras kar hoñ a oa en font ha 'ba serten parkeier e vije roc'helloù

[nuve’et kə pɾɑ ’fɾɑ:ʒil wa waʁ waʁ ljøz nuve’ɛʁ kə ze kwa pɾɑ ’fɾɑ:ʒil ’fɾɑ:ʒil waʁ ljøz ɾod’vɾɑ:s kaʁ hɔ̃: wa ɛn vɔ̃n a ma ’sɛʁtən paʁ’kɛjəʁ viʃe ʁɔ’helo]

vous ne savez pas ce qu'il y avait de fragile sur... sur la lieuse ? on ne sait pas ça quoi, ce qu'il y a de fragile... fragile sur la lieuse, la grande roue car elle était en fonte et dans certains champs il y avait des rochers

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze e vije divontet an timon

[a 'nœ:he viʃe di'vɔ̃ntəd ən 'timɔ̃n]

et alors on démontait le timon [de la lieuse]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze a-raok mont en-dro e vije ret gresiñ gant... gant gres peotramant gant eoul devet, gant ar chadennoù, gant ar chadennoù

[a 'nœ:he ʁo̞g mɔ̃n dɾo viʃe ʁɛt 'gʁɛsĩ gɑ̃n gɑ̃n gʁɛs pə'tɑ̃m gɑ̃n iwl 'dɛwət iwl 'dɛwəd gɑ̃n ʃa'deno gɑ̃n ʃa'deno]

et alors avant de fonctionner il fallait graisser [la lieuse] avec... avec de la graisse ou sinon de l'huile brûlée, les chaînes, les chaînes

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

peogwir al lieuse a rae ar fagod hec'h-unan

[pə’gu:ʁ ljøz ʁɛ ’vɑ:gɔd i’hy:n]

parce que la lieuse faisait les fagots toute seule

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

met ne oa ket rabateurien, ne oa ket rabateurien war al lieuse, ha ma zad a vije o tidrammañ ordin war al lieuse, war al lieuse... (T. : tidrammañ ?) tidrammañ gant ur berchenn, gant ar berchenn da lakat an ed da vont etrezeg al lien

[mɛ wa kə ɾaba’tœ:ɾjən wa kə ɾaba’tœ:ɾjən waʁ ljøz a ma zɑ:d viʃe ti’dɾɑ̃mɑ̃ ɔʁ’di:n waʁ ljøz waʁ ljøz ti’dɾɑ̃mɑ̃ gɑ̃n ə ’bɛʁʃən gɑ̃n ’bɛʁʃən də ’lɑkə ne:d də vɔ̃n ’tɾœskəd ə ’li:ən]

mais il n'y avait pas de rabatteurs, il n'y avait pas de rabatteurs sur la lieuse, et mon père rabattait toujours les tiges vers la lieuse, vers la lieuse... (T. : rabattre les tiges ?) rabattre les tiges avec une perche, avec une perche pour faire aller

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)