Brezhoneg Bro-Vear

Al labour douarLabourat an douarDistruj al louzeier en ur arat

Distruj al louzeier en ur arat

'teus ezhomm da vont da diaoulat warne, arat da gentañ ma kerez, regañ an douar da gentañ 'ba 'n donder-se apeupre, betek... betek e teu en-dro gant ar vrabant

[tøz e:m də vɔ̃:n tə ’djowləd warnɛ ’ɑ:rəd də ’gentɑ̃ me ’kerɛs ’re:gə ’nduar də ’gentɑ̃ ban ’dɔ̃ndər ze ɑpœ’prɛ ’bekə ’bekə dø ndro: gɑ̃n ’vrɑ:bən]

tu as besoin [il faut que] d'aller les passer au rotovator, labourer d'abord si tu veux, labourer superficiellement la terre d'abord, à cette profondeur-là à peu près, jusque... jusqu'à ce que la charrue la retourne

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha diaoulat alies pa vez dour oc'h ober

[a ’djow:lə neɑ̃ a’liɛs pe ve du:r ho:r]

et passer souvent au rotovator quand il pleut

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

duañ

['dyɑ̃]

noircir [pourrir pour les plantes]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

neuze e deuont du hag e vreinont

[’nœhe dɛɲ dy: a ’vrɛɲɛɲ]

alors elles deviennent noires et elles pourrissent

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

aze diwalc'hez anezhe tout, neuze e vreinont goude, e welez anezhe o tuañ

[’ɑhe di’wɛlhɛz nɛ: tut ’nœhe ’vrɛɲɛɲ ’gu:de ’wɛ:lɛz nɛ: ’tyɑ̃]

là tu les détrempes toutes, alors elles pourrissent après, tu les vois noircir [mauvaises herbes]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e-se e troez... e tigasez anezhe war-benn, o gwrizioù

[a e'se 'droɛz 'dɛsɛz nɛ: war'bɛn o 'gwrijo]

et donc tu les tournes... tu les ramènes en surface [racines], leurs racines

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

aze e vezont diwalc'het ha machinet-tout hag e welez anezhe o tuañ goude

[’ɑhe vɛɲ di’wɛlhət a ma’ʃi:nə tut a ’wɛ:lɛz nɛ: ’tyɑ̃ ’gu:de]

là elles sont détrempées et toutes machinées et tu les vois noircir après [mauvaises herbes]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze e duont

[a 'nœhe 'dyɛɲ]

et alors ils noircissent

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

'teus ezhomm da degas anezhe war-benn dezhe da vezañ seilhet goude

[tøz e:m dɛs nɛ: war’bɛn dɛ: də ’veɑ̃ ’zɛʎɛd ’gu:de]

tu as besoin de les ramener en surface pour qu'ils soient supprimés après

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ar re-se zo aet d'ar foñs, 'h int bet mouget tout

['rehe zo ɛt tə vɔ̃:s hiɲ be 'mu:gət tut]

elles sont allées au fond, elles ont toutes été étouffées [plantes labourées]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

pa oa deut an trakteurien, ar re-se a droe an douar don hañ, gwezha... hag a droc'he tout ar gwrizioù

[pe wa dət trak'tœ:rjən 'reze 'droɛ 'nduar dɔ̃:n ɑ̃ gweʒɑ a 'trɔhɛ tud 'gwrijo kwa ]

quand les tracteurs étaient arrivés, ceux-là retournaient la terre profondément hein, autref... et ils coupaient les racines quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

tout an traoù 'ba 'r foñs ha neuze an douar prop

[tun tɾɛw bar vɔ̃:s a 'nœe 'nduar prop]

toutes les choses [mauvaises herbes] au fond et alors la terre est propre [lorsqu'elle est retournée]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

neuze emaint o vont en hentoù

['nœhe mɛɲ vɔ̃n 'nĩʃo]

alors ils vont se mettre en route [mauvaises herbes sur le point d'être détruites]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

diwalc'het int... e vezont gant ar glav, met se zo kaoz e vez ezhomm da veskañ an douar

[di’wɛlhəd iɲ vɛɲ gɑ̃n glɑw mɛd zes’ko:z ve e:m də ’veskɑ̃ ’nduar]

elles sont... sont détrempées par la pluie mais c'est pour cette raison qu'il y a besoin de remuer la terre [mauvaises herbes]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

diwalc'hiñ

[di’wɛlhĩ]

détremper [mauvaises herbes]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

me 'ma bet diaoulet hennezh 'vat paotr, un toullad-mat a wezhioù, evit euh... pa veze fall an amzer, hag euh... deut oan a-benn dioutañ

[me ma be 'djɔwlə hẽ̞:z a pot ˌtulə'mɑd weʒo wid ə pe viʒe vɑl 'nɑ̃mzər ag ə dœd wɑ̃n bɛn dɔ̃tɑ̃]

moi je l'avais hersé celui-là mon gars, de nombreuses fois, pour euh... quand il faisait mauvais, et euh... j'en étais venu à bout [avoine à chapelets]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

pa welez anezhe o komañs duiñ, hopala !

[pe 'wɛ:lɛz nɛ: 'komɑ̃z 'dyĩ hopa'lɑ]

quand tu commences à les voir noircir, oh là là ! [avoine à chapelets]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

neuze e deuont du, hag ec'h eo gwenn a-hent-all, ha neuze e vreinont

[’nœhe dɛɲ dy: a hɛ gwɛn hɛn’dɑl a ’nœhe ’vrɛɲɛɲ]

alors elles deviennent noires, et elles sont blanches autrement, et alors elles pourrissent [avoine à chapelets]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hennezh zo charogn 'vat

[a hẽ̞:s so 'ʃɑ:rɔɲ ha]

ça c'est une calamité [avoine à chapelets]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hag eñ 'tez ezhomm da... da derc'hen da veskañ an douar pa vez glav oc'h ober, ha neuze e tuont

[a ẽ̞: te e:m də də ’dɛrhɛn də ’veskɑ̃ ’nduar pe ve glɑw ho:r a ’nœhe ’tyɛɲ]

et lui tu as besoin de... de continuer de remuer la terre quand il pleut, alors ils noircissent

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hennezh a vije ret eu... evit esa divachinañ anezhañ, meskañ anezhañ pa vije glav oc'h ober, meskañ ya, gant tramailhoù pe gant an diaoul pe evel a vije kwa, hag ec'h arrie... arrie da darzhañ ha neuze ne laboure ket eu... evel-se e oa ur chapeled... ya, dezhe... dezhe da... ma arrie tost war-benn, goude ma vijent mesket gant glav ec'h arrient da... da... da... dislivat ha da disiritañ evel e vez lâret kwa

[hẽ̞:z viʒe ɹɛd ə wid ’hɛsa diva’ʃi:nɑ̃ neɑ̃ ’meskɑ̃ neɑ̃ pe viʒe glɑw ho̞:ɹ ’meskɑ̃ ja gɑ̃n tɾɑ̃’mɑjo pe gɑ̃n djo̞wl pe wɛl viʒe kwa ag ə ’hɑje ’hɑje də ’dɑɹʃɑ̃ a ’nœ:he labu’ɹekəd ə və’se wa ʃa’pe:lət ja dɛ: dɛ: də ma ’hɑjɛ tɔst waɹ’bɛn ’gu:de ma viʒɛɲ ’meskəd gɑ̃n glɑw a ’hɑjɛɲ də də də diz’liwəd a də disi’ɾitɑ̃ wɛl ve lɑ:t kwa]

celui-là il fallait euh... pour essayer de le supprimer, le mélanger quand il pleuvait, mélanger oui, avec des herses ou le roto ou comme c'était quoi, et il arrivait... arrivait à exploser et alors il ne poussait pas euh... c'était comme ça un chapelet... oui, afin... afin qu'ils... s'il arrivait près de la surface, après si on les mélangeait avec la pluie, ils se décoloraient et ils dégénéraient comme on dit quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Istemoù