Temoù
An amzer
-
🔗 du eo tro-ha-dro, met e-lec'h n'eo ket e vo
[dy: ɛ tɾaw zo mɛ le̞h nɛ kə vo]
il fait noir un peu partout, mais là où ce n'est pas ça le sera [nuages menaçants]
Gant : Frañswa ar Bihan, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Tangi
-
🔗 du eo tro-ha-dro, e-lec'h n'eo ket e vo
[dy: ɛ tro a zo le̞h nɛ kə vo]
il fait noir un peu partout, là où ce n'est pas ça le sera [nuages menaçants]
Gant : Ivet Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear.
Dastumer : Tangi
-
🔗 pa vez erc'h war an doenn e vez tan 'ba 'r siminal
[pe ve ɛrh warn 'doən ve tɑ̃:n bar 'ʒi'mi:nal]
quand il y a de la neige sur le toit, il y a du feu dans la cheminée
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 glav sonn, peder warn-ugent e gont
[glɑw zɔ̃n 'pedɛr war'ny:gən i gɔ̃n]
de la pluie droite, vingt-quatre [heures] son compte
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 c'hoari meurzh ar pezh a garo, ur c'hostez bennaket deus ar c'hleuz a dommo
[hwɑj mɑrs pe:z ə 'gɑ:ro 'hɔste bə'nɑkəd dəz hlœ̃: 'domo]
mars fera ce qu'il veut, il y aura au moins un côté du talus à chauffer
Gant : Jañ-Batist Perrin, ganet e 1928 e Plouyann, o chom e Bear, marvet e 2018, tud bet ganet e Bear / Bulien.
N'eo ket kat da gaozeal ken, met soñj 'neus deus rimastelloù ha krennlavarioù klevet gant a-bep-sort tudDastumer : Tangi
-
🔗 avel er c'hoad, glav kenkent ec'h arri e droad
[’ɑwəl hwɑt glɑw ken’ken ɑj i drwɑt]
vent des bois, pluie aussitôt que son pied arrive
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
🔗 avel-mor, tomm zo en gor
['ɑwəl mo:r tom zo ɛn go:r]
vent de mer, chaud dans le four
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
🔗 avel-mor, tomm er gor
['ɑwəl mo:r tom ɛr go:r]
vent de mer, chaud dans le four
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 e miz meurzh neuze goude e lâre an nen neuze « tu pe du deus ar c'hleuz a vo er gwasked »
[miz’mœrz ’nœhe ’gu:de ’lɑ:rɛ nen ’nœhe ty: pe dy: dəz hlœ̃: vo ’gwɑskət]
au mois de mars alors après on disait alors, « un côté ou l'autre du talus sera abrité »
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
🔗 Glav d'ar sul, glav e-pad ar sizhun.
[glaw də 'zy:l - glaw pa:n 'zyn]
Pluie le dimanche, pluie toute la semaine.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Diskorn zo yenoc'h evit ar skorn.
Diskorn zo yinoc'h wit skorn.
[diskoʁn zo jinox wit skoʁn]
Le dégel est plus froid que le gel.
??? Petit florigène des proverbes breton Coop Breizh Lukian Kergoat page 21 : Yenoc'h an diloc'h evit ar skorn. Le dégel est plus froid que le gel. Les sorties de crise sont souvent plus pénibles que la crise elle-même.
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Rev du, Glav diouzhtu !
Rèw du, Glaw dustu !
[ʁɛw dy] [glaw dysty]
Gelée noire, Pluie tout de suite !
Ce dicton, qui n'en est pas vraiment un, rappel que lorsque le ciel est noir, c'est qu'il va pleuvoir…
Gant : Daniel ar Bihan, ganet e 1950 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Bear.
Bet neus labouret 'ba Penn-ar-Bed, ha desket traoù klevet enoDastumer : Julien
-
🔗 Pa vez al loar war e gorn, e vez skorn.
Pa vé lwar war i gorn, vé skorn.
[pa ve lwaʁ waʁ i goʁn] [ve skoʁn]
Quand il y a un croissant de lune, Il y a de la glace.
Quand la Lune est en forme de corne, Il y a de la glace (du gel).
Gant : Daniel ar Bihan, ganet e 1950 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Bear.
Bet neus labouret 'ba Penn-ar-Bed, ha desket traoù klevet enoDastumer : Julien
-
🔗 Pa vez loar war e gorn, Sec'h evel an askorn.
Pé vé lwar wa i gorn, Zéc'h wèl naskorn.
[pe ve lwaʁ wa i goʁ] [zex wɛl naskoʁn]
Quand il y a un croissant de lune, Le temps est très sec.
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez loar war e gorn, seblant skorn.
Pé vé lwar wa i gorn, Zébleun skorn.
[pe ve lwaʁ wa i goʁ] [zeblən skoʁn]
Quand il y a un croissant de lune, C'est signe de gel.
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez erc'h war an douar, ne vez na tomm na klouar.
Pa vé èc'h wa-n douar, Vé na tom na klouar.
[pa ve ɛx wan duaʁ] [ve na tom na kluaʁ]
Quand il y a de la neige sur la terre, elle est ni chaude ni tiède.
Petit florigène des proverbes breton Coop Breizh Lukian Kergoat page 43 : Pa vez an erc'h war an douar, ne vez na tomm na klouar. Quand la neige est sur la terre, il ne fait ni chaud, ni tiède.
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez erc'h war an douar, ne vez ket na tomm na klouar.
Pé vé èc'h war douar, Vé keut na tom na klouar.
[pe ve ɛx waʁ duaʁ] [ve køt na tom na kluaʁ]
Quand il y a de la neige sur la terre, Elle est ni chaude ni tiède.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Neizh pig izel, Seblant amzer fall, Neizh pig uhel, Seblant amzer vat.
Nés pi-t izeul, Zébleun an-mzeur val, Nés pi-t ueul, Zébleun an-mzeur vat.
[nes pi’t izəl zeblən ãmzəʁ val] [nes pi’t yəl zeblən ãmzəʁ vat]
Nid de pie bas, Signe de mauvais temps, Nid de pie haut, Signe de beau temps.
La hauteur à laquelle la pie fait son nid donne la tendance du temps qu’il va faire pour l’année. Du coq à l’âne Le chasse-Marée / ArMen Daniel Giraudon (P.92) : "[...] lorsque la Pie [...] prévoit des années sèches et calmes. Un neizh pig e bleñchenn ar
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 E-pad Miz mae, pa vez glav re bemdez, Ha re nebeut bep eil deiz.
Pa miz Mè, Pa vé glaw,Ré bomdé, A ré neoeboet bom dèyl dé.
[pa miz mɛ pa ve glaw] [ʁe bomde] [a ʁe nœbœt bom dɛj de]
Au mois de Mai, Quand il y pleut,Tout les jours c'est trop, Tout les deux jours ça n'est pas assez.
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Kelc'h pell, glav tost, kelc'h tost, glav pell.
kèlc’h pèl, glaw tost, Kèlc’h tost, glaw pèl.
[kɛlh pɛl glaw tost] [kɛlh tost glaw pɛl]
Halo éloigné pluie proche, Halo proche, pluie éloignée.
Herve Seubil : Kelc’h pell, glav tost, kelc’h tost, glav pell !
Gant : Yves Pichouron, ganet e 1926, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Kelc'h pell, glav tost, kelc'h tost, glav pell.
kèlc’h pèl, glaw tost, Kèlc’h tost, glaw pèl.
[kɛlh pɛl glaw tost] [kɛlh tost glaw pɛl]
Halo éloigné pluie proche, Halo proche, pluie éloignée.
Herve Seubil : Kelc’h pell, glav tost, kelc’h tost, glav pell !
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 N'eus ket sadorn bet ha 'vez ket gwelet an heol.
Neus keut Zado-n bét a vé keut gwéleut nèwol.
[nøs kə ’za:dən bet a ve kə ’gwe̞:lət ’nɛwɔl]
Il n'y a pas de samedi sans un peu de soleil.
Herve Lossec : "Biskozh ne vez ur Sadorn hep ur bann-heol (Il n’y a jamais de samedi sans un rayon de soleil) […] "’mod-se ar Werc’hez a c’hell gwalc’hiñ an dilhad ha sec’hañ mailhuroù ar mabig Jezus a-benn mont d’an oferenn d’ar Sul". Soit : "Cela permet
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez heol toull, glav kenkent ha e doull !
Pa vé nèwol toul, glaw kénkén a i toul !
[pa ve nɛwol tul glaw kenken a i tul]
Quand le soleil est troué, la pluie arrive aussitôt !
Herve Seubil : Pa vez heol toull, glav kenkent ha'e doull !
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez heol toull, glav kenkent ha e doull !
Pé vé èweul toul, glaw kénkén ha i doul !
[pe ve ɛwəl tul glaw kenken ha i dul]
Quand le soleil est troué, la pluie arrive aussitôt !
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 E-barzh miz Meurzh, tu pe du, ar c'harzh da dommañ.
Bar miz meurs, Tu pé du, Harz de doman.
[baʁ miz mœʁs] [ty pe dy] [haʁz də domã]
Au mois de Mars, d'un côté ou de l'autre, le talus chauffe.
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez rudell noz, Vez glav a-raok hanter-noz.
Pé vé rudeul nons Vé glaw rok hanteurnons.
[pe ve ʁydəl nõs] [ve glaw ʁok hãtəʁnõs]
Quand l'horizon est rouge le soir, il pleut avant minuit.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Rudell noz, Glav ha avel a-raok hanter-noz.
Rudeul nons Glaw a aweul rok hanteurnons.
[ʁydəl nõs] [glaw a awəl ʁok hãtəʁnõs]
Horizon rouge le soir pluie et vent avant minuit.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Rudell noz, Glav pe avel a-raok hanter-noz.
Rudeul nonz Glaw pé aweul rok anteurnons.
[ʁydəl nõz] [glaw pe awəl ʁok ãtəʁnõs]
Horizon rouge le soir pluie ou vent avant minuit.
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 Rudell veure, ur wezh deut da vad, ur wezh an deiz ne deu ket.
Rudeul veuré, Wéch doet de vad, Wéch de doe ket.
[ʁydəl vœʁe] [weʃ dœt də vad] [weʃ də dœ køt]
Horizon rouge le matin, un coup il fera beau, un coup il ne fera pas. [ Soit il fera vraiment beau, soit le temps sera exécrable.]
Gant : Yves Pichouron, ganet e 1926, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Kurun er c'hoad, glav kenkent hag e droad !
Kuru-n hwat, glaw kènkèn a i dwat.
[kyʁyn hwat glaw kɛnkɛn a i dwat]
Tonnerre dans le bois, pluie aussitôt à ses pieds !
Herve Seubil : Kurun er c'hoad, glav kenkent ha'e droad !
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Kurun 'barzh ar c'hoad, glav kenkent hag e droad !
Kuru-n bar hwat, glaw kénkén a i dwat.
[kyʁyn baʁ hwat glaw kenken a i dwat]
Tonnerre dans le bois, pluie aussitôt à ses pieds !
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 Kurun 'barzh ar c'hoad, glav kenkent hag an troad !
Kuru-n bar hwat, glaw kèn kèn a-n toat.
[kyʁyn baʁ hwat glaw kɛn kɛn an twat]
Tonnerre dans le bois, pluie aussitôt aux pieds !
Gant : plac'h
Dastumer : Julien
-
🔗 Kurun 'barzh ar mor, tommder en gor.
Kuru-n bar mor, Tomdeur èn gor.
[kyʁyn baʁ moʁ] [tomdəʁ ɛn goʁ]
Tonerre en mer, Chaleur qui se prépare.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Kurun 'barzh ar mor, tommder en gor.
Kuru-n bar mor, Tomdeur èn gor.
[kyʁyn baʁ moʁ] [tomdəʁ ɛn goʁ]
Tonerre en mer, Chaleur qui se prépare.
Gant : plac'h
Dastumer : Julien
-
🔗 Kurun mor, tommder en gor.
Kuru-n mor, Tomdeur n-gor.
[kyʁyn moʁ] [tomdəʁ ngoʁ]
Tonnerre en mer, Chaleur qui se prépare.
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 kurun mor, glav betek toull an nor.
Kuru-n mor, glaw békeut toul nor.
Tonnerre en mer, pluie jusqu'au seuil de la porte.
Gant : titourer dizanv
Dastumer : Julien
-
🔗 glizh-veure war al leur a lake ar paour-kaezh kouer seder
[gli:z ’vœ:re war lœ:r ’lɑkɛ po’kɛs kwe:r ’ze:dər]
la rosée du matin sur l'aire rendait le pauvre paysan gai
Gant : Ifig Raoul, ganet e 1933 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2020, tud bet ganet e Bear / Sant Eler.
Marc'hadour machinoù oa, bet 'neus labouret partout 'ba Bro-Dreger ha Kerne-UhelDastumer : Tangi
-
🔗 hola, rudell noz, glav pe avel a-raok hanter-noz
['hola 'ry:dəl nɔ̃:s glɑw pe 'ɑwəl də ˌhɑ̃ntər'nɔ̃:s]
tiens, la rougeur du soir, de la pluie ou du vent avant minuit
Gant : Ifig Raoul, ganet e 1933 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2020, tud bet ganet e Bear / Sant Eler.
Marc'hadour machinoù oa, bet 'neus labouret partout 'ba Bro-Dreger ha Kerne-UhelDastumer : Tangi
-
👂 🔗 pa veze skorn e veze lâret « gwelloc'h eo un ti bihan evit ur park bras »
[pe viʒe skɔʁn viʒe 'lɑ:ʁət 'wɛlɔh ɛ nti: 'bi:ən wit pɑʁk bʁɑ:s]
quand ça gelait on disait « il vaut mieux une petite maison qu'un grand champ »
Gant : Roje Dollo, ganet e 1932 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2019, tud bet ganet e Bear / Bear.
Selaou a ra an abadennoù brezhonek er radio.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 al loar war he c'horn, e vo sec'h evel un askorn, 'to ket glav
[ə lwɑ:ʁ waʁ i hɔʁn vo zeh wɛl 'nɑskɔʁn to kə glɑw]
avec le croissant de lune c'est sec comme un os, tu n'auras pas de pluie
Gant : Roje Dollo, ganet e 1932 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2019, tud bet ganet e Bear / Bear.
Selaou a ra an abadennoù brezhonek er radio.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 du ha kerdu zo sañset da gargañ an touflezioù, d'ar c'houlz-se e oa touflezioù gwechall, bremañ n'eus ket ken ivez, ha miz meurzh zo sañset da sec'hañ anezhe, e veze skarin meurzh
[dy: a kɛʁ'dy: zo 'sɑ̃səd 'gɑʁgɑ̃ tu'flejo də 'huls:e wa tu'flejo gwe'ʒɑl 'bœmɑ̃ nœs kə ken ie a miz mœʁs so 'sɑ̃sə də 'ze:hɑ̃ nɛ: viʒe 'skɑ:ʁin mœʁs]
novembre et décembre sont sensés remplir les fossés, à cette époque-là il y avait des fossés autrefois, maintenant il n'y en a plus non plus, et le mois de mars est sensé les assécher, il y avait le vent froid de mars
Gant : Roje Dollo, ganet e 1932 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2019, tud bet ganet e Bear / Bear.
Selaou a ra an abadennoù brezhonek er radio.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 pa vije glav an deiz kentañ a viz Mae emañ ar C'hernevaded o pilat o gwragez
[pe viʒe glɑw nde: ’kentɑ̃ vi:z mɛ: mɑ̃ ˌhɛrnɛ’wa:dət ’pi:ləd o ’gwrɑ:ge]
quand il pleut le premier jour de mai, les Cornouaillais tapent leurs femmes
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ha pa... pa ra grizilh aze zo reoù o lâret « barrek eo an dud e-krec'h 'vat ma 'neus amzer da bakañ anezhe »
[a pe pe ɹa 'gɹi:ziʎ 'ɑ:he zo ɹew lɑ:d 'bɑɹɛg e̞ ndyt kweh ha ma nøz 'ɑ̃mzəɹ də 'bɑkɑ̃ nɛ:]
et quand... quand il grêle il y en a qui disent « les gens d'en haut sont en avance dans leur travail s'ils ont le temps de faire des paquets »
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 'ba miz meurzh, na chomez ket diskabell 'ba an heol pik
[bah mis’mœʁs ʃo̞’me̞skə di’skɑ:bəl bah ˌnɛwɔl’pic]
au mois de mars ne reste pas sans couvre-chef au soleil brûlant
Gant : Roje Dollo, ganet e 1932 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2019, tud bet ganet e Bear / Bear.
Selaou a ra an abadennoù brezhonek er radio.Dastumer : Tangi
-
🔗 ma welez avel gant Gouel Yann, gant Gouel Mikael e welez kant
[ma 'wɛ:lɛz 'ɑwəl gɑ̃n gwel jɑ̃:n gɑ̃n ˌgumiˈcɛl wɛlɛs kɑ̃n]
si tu vois du vent à la Saint Jean, à la Saint Michel tu en vois cent
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Joel ar Bonnieg, ganet e 1954 e Plounevez-Moedeg, o chom e Louergad, tud bet ganet e Plûned / Plounevez.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 rudell noz, glav a-benn hanternoz
[ˌɹydəl'nɔ̃:z glɑw bɛn ˌhɑ̃ntəɹ'nɔ̃:s]
rougeur du soir, pluie pour minuit
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
🔗 kas koad d'an ti, kas koad d'an ti, arri eo an amzer gri !
[kɑs ˈkwɑd dən ˈtiː - kɑs ˈkwɑd dən ˈtiː - ˌɑj e̞ ˌnɑ̃mzəɹ ˈgɹiː - piw ˈlɑːɹe ze ˌgo̞wənˈgɑːs - ne̞ kə]
envoyer du bois à la maison, envoyer du bois à la maison, voilà le mauvais temps [dit par la grive] !
Gant : paotr, ganet e 1951 e Pabu, o chom e Bear, tud bet ganet e Runan / Sant Laorañs.
O chom en Bear abaoe 'neus 4 bloaz.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 emañ ar reoù gozh o c'hoari voulloù kwa !
[mɑ̃ ɹew’go:z hwɑj ’vulo kwa]
les anciens sont en train de jouer aux boules quoi [quand on entend le tonnerre] !
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 pa 'h a an alc'hweder da grec'h, pa ra ket a c'hlav e vez sec'h
[pe ha ne'hwe:dər də kweh pe ra kə hlɑw ve zeh]
quand l'alouette monte, quand il ne pleut pas c'est sec
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi