Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

gouzout (oar-)

savoir

Ha nann, me ne oaran ket ober se emezañ. Daon, me ne ouien ket ivez da gentañ.

A nann, mé oaran ked or zé méañ. Dañwn, mé ouièn ked ie de gèntañ.

Ah non, moi je ne sais pas faire ça, dit-il. Dame, moi non je ne savais pas au début.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Te a oar se... petra a oa du-mañ !

Té oar zé... pra oa du-mañ !

Toi tu sais ça ? Ce qu'il y avait chez nous. [ironique]

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Gouzout a oarez petra eo leueoù ?

Goud oarès pra ’h è lwèio ?

Tu sais ce que c'est, leueoù [des veaux] ?

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

E Pederneg ne oaran ket neuint kourant c'hoazh n'on ket sur neuint kourant c'hoazh e Pederneg.

[peˈdɛʁnɛk wɑˈʁɑ̃ kə nɛjn ˈkuʁɑ̃n hwɑs ˈnɔ̃ː kə zyʁ nɛjn ˈkuʁɑ̃n hwɑs peˈdɛʁnɛk]

À Perderneg je ne sais pas [si] ils ont du courant, je ne suis pas sûr qu'ils aient du courant à Perderneg.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ganti a oari brezhoneg sell !

[ˈgɑ̃ti ˈwɑʁi bʁeˈzɔ̃nək səl]

Tu vas apprendre le breton avec !

[ironique]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Marteze hañ ne oaran ket dutout ebet ya.

[maˈteze ɑ̃ wɑˈʁɑ̃ kə dytu be ja]

Oui peut-être hein je ne sais pas du tout.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Te a oar leun a draoù, kerzh te d'ober !

[te waʁ lœːn dʁɛw kɛs te doːʁ]

Toi tu sais pleins de choses, vas-y toi !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

(T. : 'do ket c'hoant d'ober boued hañ !) met goût a oaran se avat !

[mɛ guːd ə ˈwɑːʁɑ̃ ze hat]

(T. : elle ne voudra pas faire à manger hein !) mais je sais ça évidemment !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

'oaremp ket

[wa'ʁɛm kət]

nous ne savions pas

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

e oare a-walc'h 'h aen da di ar medesin

['wɑ:rɛ wɑh hɛn di: mə'dœsin]

elle savait bien que j'allais chez le médecin

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

goût a oarin

[gu:d ə ’wa:rĩ]

je saurais

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

1. me a oar a-walc'h e vez lâret en brezhoneg 2. koulskoude 'neus un anv ivez

1. [me wɑ:r ə'wɑh ve 'lɑ:rə bre̞'zɔ̃:nək] 2. [kus'ku:de nøz 'nɑ̃:no ie]

1. je sais bien qu'on le dit en breton 2. pourtant il a un nom aussi

1. Selina Jagin, 1920, Bear
2. Ifig Bihan, 1915, Bear
(dastumet gant Tangi)

goût a oar pelec'h mont, 'h a direktamant, pa digoran an nor warni e tebr un tamm boued peogwir e lakan boued, ha goude 'h a da dewiñ

[gu:d ə wɑ:r pə'le̞h mõn ha diʁɛk'tɑ̃mɑ̃n pe ’djorã no:r warni dɛp tãm bwet py’gy:ʀ lɑkɑ̃ bwet a ’gu:de ha də ’dɛwĩ]

elle sait où aller, elle va directement, quand j'ouvre la porte sur elle, elle mange un peu de nourriture puisque je lui mets de la nourriture, et après elle va pondre

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

anzav e oarez a-walc'h petra eo

['ɑ̃nzav 'wɑ:rɛz wɑh prɑ hɛ]

tu sais bien ce que c'est que « avouer »

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

hoñ a oar un dra bennaket deus se

[hɔ̃: wɑ:r ndrɑ: bə'nɑkə døs se]

elle sait quelque chose de ça [elle s'y connait]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

goût a oare ar galleg

[gu:d ə 'wɑ:rɛ 'galək]

il savait le français

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

goût a oar pelec'h e oa er skol

[gu:d ə wɑ:r ple̞h wa sko:l]

elle sait bien où elle était à l'école

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaran ket diouti

['wɑ:rɑ̃ kə 'dɔ̃nti]

je ne sais pas bien [comment la cafetière fonctionne]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

peogwir e oarent a-walc'h ne raje mann ebet

py'gyr 'wɑ:rɛɲ wah 'raʃe mɑ̃n bet]

puisqu'ils savaient bien qu'il ne ferait rien [handicapé]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

me ne oaran ket kalz deus ar plantennoù

[me 'wɑ:rɑ̃ kə kalz døs plɑ̃n'teno]

je ne connais pas beaucoup les plantes

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

ha Lucienne ne oara ket ivez

[a ly'sjɛn 'wɑ:ra kəd ie]

et Lucienne ne sait pas non plus

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

goût a oaren ne oa ket bet pell

[gu:d ə 'wɑ:rɛn wa kə be pɛl]

je savais qu'il n'avait pas été longtemps

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaramp ket mann ebet diouti

['wɑ:rɑ̃m kə mɑ̃n bet 'tjɔ̃nti]

nous ne savons rien d'elle

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaromp ket mann ebet dioutañ

['wɑ:rɑ̃m kə mɑ̃n bet 'dɔ̃ntɑ̃]

nous ne savons rien de lui

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaran ket

['wɑ:rɑ̃ kə]

je ne sais pas

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaran ket mann ebet deus al lin

['wɑ:rɑ̃ kə mɑ̃n bed døz li:n]

je ne sais rien au sujet du lin

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

goût a oarez anezhi ?

[gu:d ə 'wɑ:rɛz nɛj]

tu l'as connais [la blague] ?

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

den ebet na oar tout

[de:n be wɑ:r tut]

personne ne sait tout

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

te a oar bern

[te wɑ:r bɛrn]

tu sais beaucoup

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

me ne oaran ket

[me 'wɑ:rɑ̃ kə]

moi je ne sais pas

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaran ket, n'eo ket aezet goût petra a vez deus revr ar c'hi a-raok 'nez kac'het

['wɑ:rɑ̃ kət nɛ kə 'ɛ:zəd gu:d prɑ ve døz rɛ:r ə hi: ro:g ne 'kɑhət]

je ne sais pas, ce n'est facile de savoir ce qu'il y a au cul du chien avant qu'il n'est chié [réponse humoristique quand on ne peut répondre à une question]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

me a oar a-walc'h 'vat

[me wɑ:r ə’wɑx hɑ]

je le sais parfaitement [j'en suis pleinement conscient]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

hag evel-se e oaren a-walc'h petra a lâre

[a və'se 'wɑ:rɛn ə'wɑh prɑ 'lɑ:rɛ]

et comme ça je savais assez bien qu'est-ce qu'il disait

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ar re-se ne oaran mann ebet dioute hañ

['reze 'wɑ̃rɑ̃ kə mɑ̃ bet tjɔ̃tɛ ɑ̃]

celles-là je ne sais rien sur elles [les noms des plantes]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaran ket pelloc'h

['wɑ:rɑ̃ kə 'pɛlɔh]

je ne sais pas plus loin [ritournelle]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

'meus ket goaret

[møs kə 'gwɑ:rət]

je n'ai pas sû

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

me ne oaran ket deus hennezh

[me 'wɑ:rɑ̃ kə dəs hẽ̞:z mɛ]

moi je ne m'y connais pas [informatique]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

marteze e oarez gwelloc'h eviton

[ma'tee 'wɑ:ʁɛz 'wɛlɔh 'witɔ̃]

peut-être que tu sais mieux que moi

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaran ket tamm ebet

['wɑ:rã kə tɑ̃m bet]

je ne sais pas du tout

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

me 'oaran ket kaer definision ebet hañ, hemañ 'oar ket chom trankil, hemañ zo... enervet

[me wa'ʁɑ̃ kə kɛ:ʁ defini’sjɔ̃n bed ɑ̃ - 'hemɑ̃ 'wɑʁkə ʃo̞m 'tʁɑ̃ŋkil - 'hemə zo - e'nɛʁvət]

moi je ne connais pas bien aucune définition hein, celui-ci ne sait pas rester tranquille, celui-ci est... énervé

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Ah bon neuze oarez.

[a bɔ̃ nœː ˈwaʁes]

Ah bon alors tu sais.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ne oar ket nemet galleg.

[ˈwɑːʁ kə mɛ ˈgɑlək]

Il ne connaît que le français.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Marteze ne oaran ket avat, se a depand deus peseurt sekteur eo.

[maˈtee waˈʁɑ̃ŋ kə ha ˈdepɑ̃n døs ˈpesœ ˈsɛktəʁ ɛ]

Peut-être je ne sais pas, ça dépend du secteur.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Me zo bet hag a oar.

mé zo bét hag a oar

[me zo bet ag ʁwaʁ]

j'ai été et je sais [en parlant de la seconde guerre mondiale]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

'dea... 'dea... 'oarent ket e oan... 'oarent ket mann ebet c'hoazh e oan... e oan o tont, 'oa ket voaien degas keloù na mann ebet, 'ma ket... paper-lizher, ne oa ket ! (T. : neuze e soñjent e oas marv marteze ?) nann, nann, nann, a-benn neuze e dijent eu... goût a oarent 'met e vijen bet lazhet 'ba ar momed diwezhañ neuze, nann, nann, 'oant ket eu...

[dea dea waɹɛɲ cə wɑ̃n - waɹɛɲ kə 'mɑ̃n be hwas wɑ̃n - wɑ̃n tɔ̃n - wa kə 'vo̞jən dɛs 'ke̞:lo na 'mɑ̃n bet - ma kət - 'pɑ:pəɹ 'li:zəɹ - nə wɑ kət - nɑ̃n nɑ̃n nɑ̃n - be̞n 'nœ:he diʒɛɲ ə - gu:d ə 'wɑ:ɹɛɲ mɛd ə 'viʒɛn be 'lɑ:hə bah 'mo̞məd di'we:ɑ̃ 'nœ:he - nɑ̃n nɑ̃n - wɑ̃ɲ cəd ə]

ils avaient... ils avaient... ils ne savaient pas que j'étais... ils ne savaient rien du tout encore que j'étais... que j'étais en train de revenir, il n'y avait pas moyen de faire parvenir de nouvelles ni rien, je n'avais pas... de papier à lettre, il n'y en avait pas ! (T. : alors ils pensaient que tu étais mort peut-être ?) non, non, non, pour alors ils savaient bien, à moins que je me fasses tuer au dernier moment alors, non, non, ils n'étaient pas euh...

Jañ ar Bihan, 1918, Bear (dastumet gant Tangi)

o ! se a ouvezemp... abaoe 53... pa 'dea kollet eu... Stalingrad kwa, Saint Pétersbourg amañ kwa, quand ils avaient perdu la bataille de... pa 'dea kollet bataille de Stalingrad te ! e oaremp a-walc'h, « bremañ 'h eont... 'h eont da vezañ foutu hein ! », du-hont 'dea laosket eu... o... o troupchoù gwellañ te ! tout e oant chomet war ar plas

[o ze hu’ve:ɛm - bwe ... - pe ’dea ’ko̞ləd ə - stalin’gɹad kwa - ... - pe da ’ko̞ləd bataj də stalin’gɹad te - ’wɑ:ɹɛm wah - ’bœmɑ̃ hɛɲ - hɛɲ də ’ve:ɑ̃ ’futy ɛ̃ - ’dy:ən dea ’lo̞skəd ə o - o ’tɾupʃo ’gwɛlɑ̃ te - tud wɑ̃ɲ ’ʃo̞mə waɹ plɑ:s]

oh ! ça nous le savions... depuis 53... quand ils avaient perdu euh... Stalingrad quoi, Saint Pétersbourg ici quoi, quand ils avaient perdu la bataille de... quand ils avaient perdu la bataille de Stalingrad pardi ! nous savions bien... « maintenant ils vont être foutus hein ! », là-bas ils avaient abandonné euh... leurs... leurs meilleures troupes pardi ! elles étaient toutes restées sur place

Jañ ar Bihan, 1918, Bear (dastumet gant Tangi)

evit pegeit emañ du-hont ? 'oarez ket ? ah ! tu vois ! me a oare a-walc'h hañ ! 'da lâret din e oa betek eu... 'na arri fin aze, me a oare a-walc'h 'na lâret, 'na ket lâret Frédérique se din, peotramant 'ma komprenet fall emezon-me

[wit peˈgɛjt mɑ̃ ˈdyːɔ̃n - waˈʁeskə - ... - me ˈwɑːʁɛ ˈwɑχ ɑ̃ - da ˈlɑʁ tĩ wa ˈbekəd ə - na aj ˈfiːn ˌɑhe̞ - me ˈwɑːʁɛ ˈwɑχ na ˈlɑːʁət - ˈna kə lɑːʁ fʁedeˈʁig ze dĩ - pəˈtɑ̃m ma kɔ̃mˌpʁeˑnə ˈfɑl ˈmɔ̃me̞]

il est pour combien de temps là-bas ? tu ne sais pas ? ah ! tu vois ! moi je savais bien hein ! elle m'avait dit que c'était jusqu'au euh... qu'il avait fini là, je savais bien qu'il avait dit, Frédérique ne m'avait pas dit ça, ou alors j'avais mal compris dis-je

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)