Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

garder

derc'hen

Traoù abalamour da delc'hen anezhe sec'h.

['tʁɛw bãwtə 'dɛʁhɛn nɛ 'seχ]

Des choses pour les garder au sec.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Feiz avat, e-pad ar brezel 'na goulennet gant Papa hag-eñ e oa kontant da derc'hen e douar dezhañ, labourat bepred quoi, abalamour dezhe da nompas mont en friche evel e vez lavaret, ya.

Fé hat, pad brézel na goule gan Papa ag-eñ oa kontan de dèrhen i douar déañ, labouret bopet quoi, bañw tè de nompas mon en friche vèl vé lât, ya.

Pendant la guerre, il a demandé à Papa s'il voulait bien entretenir ses terres, les travailler, pour ne pas qu'elles aillent en friche, comme on dit, oui.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ne oant ket kat da derc'hen anezhi

[wɑ̃ɲ kə kat ’dɛrhɛn nɛj]

ils ne pouvaient pas la garder

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

n'emañ ket aze nemet evit derc'hen an dour kwa

[mɑ̃ kəd 'ɑ:he mɛ wid 'dɛɹhɛn 'du:ɹ kwa]

elle n'est là que pour garder l'eau quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

maesa

Gwelet an tem Maesañ ar saout

maesa

['mɛsã]

garder, surveiller [aux champs]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha neuze e chomer da vaesa anezhe.

[a nœhe ’ʃomɛʁ də ’vɛsa ’ne̞ː]

Et alors on reste les garder [les vaches].

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kar alies e vijemp laket da labourat. Kargañ patatez e-barzh ar vann, evit lakat da boazhat d'ar moc'h. Ha neuze mont da vaesa ar saout, ha traoù evel-se quoi.

Car on nous mettait souvent à travailler. Charger des pommes de terre dans la manne, pour mettre à cuire pour les cochons. Et aller garder les vaches, et des choses comme ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

menel

Bepred e roan un tamm dit da vont d'ar gêr ganit bremañ-souden, ha me a vano an tamm all ganin, ha evel-se...

Boped roan eun tamm dit te vont te gêr bezom, ha mé vano ’n tamm all genin, ha vêl-sé...

En tout cas, je te donne un morceau pour aller à la maison (= chez toi), et moi il restera l'autre morceau avec moi (= je garderai l'autre morceau), et comme ça...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

mirout

Kontant labourat e oa, paour-kaezh loen, met arru e oa re gozh quoi da lavaret miret anezhi, lazhet 'nije anezhi en ur momed, lakat anezhi da labourat ar pezh a oa ezhomm d'ober quoi.

[’kõntãn la’buːʁə wa pɔkəs’lwe̞ːn – mɛ ’aj wa ’ʁegos kwa də ’laːt ’miːʁə ’nɛj – ’lahə niʒe ’nɛj nə ’mɔmət – ’lakə ’nɛj dla’buːʁət ’pes wa ’eːm ’dɔːʁ kwa]

Elle voulait bien travailler, la pauvre bête [jument], mais elle était arrivée trop vieille pour qu'on puisse la garder. Il l'aurait tuée en un instant en la mettant à faire ce qu'il fallait faire.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

bezañ zo tud hag a vir anezhe

['beɑ̃ zo tyt a vi:r nɛ:]

il y a des gens qui les gardent [les conservent, les châtaignes]

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

mir-eñ evitout

[mi:r ẽ witut]

garde-le pour toi

??? anezhañ attendu

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

e virez se evitout

['vi:rɛs se witut]

tu gardes ça pour toi [ne le divulgue pas]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

da viret

[də 'virət]

à garder

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ret eo miret...

[rɛd ɛ 'mi:rət]

il faut garder...

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

me 'meus c'hoant da viret ac'hanout c'hoazh un tamm emezañ

[me mœz hwɑ̃n tə 'vi:ʁəd o̞wt hwɑz ən tɑ̃m meɑ̃]

moi je veux te garder encore un peu [dans l'armée] dit-il

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

miret

['mirət]

gardé

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

'meus ket miret an hini mat

[møs kə 'mirəd 'ni:ni mɑ:t]

je n'ai pas gardé le bon

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

partout en em blijen, met 'vijen ket miret

[par’tut nõn 'bli:ʒɛn mɛ vi’ʒɛnkə 'mi:rət]

je me plaisais partout, mais on ne me gardait pas

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

n'int ket bet miret te

[niɲ cə be ’mi:rət te]

ils n'ont pas été gardés

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

da virañ

[də 'vi:rɑ̃]

à garder

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

... da virañ anezhe

[də 'vi:rɑ̃ nɛ:]

... pour les garder

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Lucienne ne vira ket anezhe dit ?

[ly'sjɛn 'vi:ra kə nɛ: dit]

Lucienne ne te les garde pas ?

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Miret... miret e int sur a-walc'h met gouzout pelec'h emaint ne oaran ket hañ pe emaint 'ba ar maeri pe 'ba... 'ba Sant Brieg. Unan daou a zo (?).

[ˈmiʁə ˈmiʁəd iɲ ˈzywɑh mɛ gut plɛʁh mɑ̃ɲ waˈʁɑ̃ kəd ɑ̃ pe mɑ̃ɲ ba ˈmɛʁi pe baː pe ba zɑ̃ ˈbʁiək yn dow zo]

Ils sont conservés sans doute mais qu'en à savoir ou je ne sais pas hein s'ils sont à la mairie [de Bear] ou à Sant Brieg. Un des deux (?).

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

miret 'nea traoù dezhañ d'ober

['mi:rə nea trɛw deɑ̃ do:r]

il s'était gardé des choses à faire

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hag ar re-seoù 'na un tamm... miret ur vuoc'h, un tamm douar a oa miret

[a zew na tɑ̃m 'mi:ʁə vyx ntɑ̃m 'du:aʁ wa 'mi:ʁət]

et ceux-là avait un peu... gardé une vache, gardé un peu de terre

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

'neuint ket miret ac'hanon aze

[nœɲ cə 'mi:rəd ɑ̃w 'ɑhɛ]

ils ne m'ont pas gardé là [dans l'entreprise]

Jerar Toudig, 1962, Bear (dastumet gant Tangi)

miret 'meus anezhañ dit

['mi:ʁɛ mœz neɑ̃ dit]

je l'ai gardé pour toi

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

e oa miret plas dezhi deus taol

[wa 'mi:ʁət plɑ:s tɛj dəs to:l]

on lui avait gardé une place à table

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

peotramant e virfet anezhe d'ar vugale-vihan

[pə’tɑ̃mɑ̃n ’viʁfə nɛ: də vy’gɑ:le ’vi:ən]

ou sinon vous les garderez pour les petits-enfants

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)