Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

côté

kostez

'Ma renket gwriañ un tamm da gentañ, ha daou gostez all goude war-lerc'h, quoi.

Ma rènket gwriañ ’n tamm de gèntañ, a dow gosté all goudé war-lèrh quoi.

J'avais d'abord dû recoudre un peu [la plaie], et les deux autres côtés ensuite.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

div all 'meus c'hoazh kostez Bear tu bennak ivez ne oaran ket pelec'h

[diw al møs hwas 'koste 'bear ty bə'nɑ:k je 'wɑ:rã kə ple̞h]

j'en ai deux autres [sœurs] du côté de Bear, quelque part aussi, je ne sais pas où

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

'ba kostez Benac'h du-hont

[ba 'koste 'benah 'tyɔ̃n]

du côté de Benac'h là-bas

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

'ba 'n tu all aze pa 'h i da kostez... kostez ar c'hoad gouez dezhe, pa 'h i da Gurunuhel hag an tu all

[bah ty ɑl 'ɑhɛ pe hi də 'koste 'koste hwɑt gwes tɛ: pe hi də ˌgyry'nyəl a nty ɑl]

de l'autre côté-là, quand tu iras du côté... du côté des bois comme ils savent, quand tu vas à Gurunuhel et de l'autre côté

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

1. a-bep-sort 'h arri hañ 2. ah ya ! met bezañ zo eu... kostez mat zo ivez hañ met... 1. ya ya, evuruzamant hañ ! evuruzamant hañ ! kar a-hend-all... 2. ur c'hostez mat zo hag ur c'hostez fall kwa peogwir eo kont evel-se 1. ya, ar vuhez zo evel-se

1. [bo̞pˈsɔɹd ɑj ɑ̃] 2. [a ja - mɛ ˈbeːɑ̃ zo ə - ˌkɔste ˈmɑːd zo ˈie ɑ̃ mɛ] 1. [ja ja - evyɹyˈzɑ̃mɑ̃n ɑ̃ - evɹyˈzɑ̃mɑ̃n ɑ̃ kaɹ hɛnˈdɑl] 2. [ˌhɔste ˈmɑːd zo a ˌhɔste ˈvɑl kwa pyˈgyːɹ e̞ kɔ̃n vəˈse] 1. [ja ˈvyːe zo vəˈse]

1. il arrive de toutes sortes [aléas de la vie] hein ! 2. ah oui ! mais il y en a euh... des bons côtés il y en a aussi hein mais... 1. oui oui, heureusement hein ! heureusement hein ! car sinon... il y a de bons côtés et de mauvais côtés quoi puisque c'est comme ça 1. oui, la vie est comme ça

1. Paotr, 1951, Bear
2. Roje Dollo, 1932, Bear
(dastumet gant Tangi)

alors donc eu... 'h eo deut da welet, ha goude, 'oare ket bu petore penn antren 'ba an iliz, hag e-lec'h bezañ antreet bu... bu... an nor foñs, kar xxx ( ?) eo deut bu an hini ar c'hostez, hag evel-se tout an dud 'neus gwelet ha tout an dud o sellet, « oh ! pelec'h eo bet Jean Bihan ? oh ! pelec'h eo bet Jean ? » « oh ! non de die ! » me a derc'he da droiñ ma benn evel-se, e raen evel... xxx ( ?) evel pa anavezfen ket anezhañ, xxx ( ?) klevet a raen anezhañ, 'lâre mann ebet, ha finalement, peogwir e derc'hent da chaokat o c'henoù...

[aˈlɔʁ dɔ̃ŋk ə - he̞ dœt tə ˈwe̞ːlət - a ˈguːde - waˈʁe̞ kə by peˌtɛj ˈpe̞n ˌɑ̃ntʁən ba ˈniːlis - a le̞χ ˈbeːɑ̃ ɑ̃ˈtʁeːəd by by - noʁ ˈvɔ̃ːs - kaʁ ? e̞ dœd byd nːi ˈhɔste - a viˈse̞ tun ˈdyd nøz gwe̞ld a tun ˈdyt sɛl - ɔ ple̞χ e̞ be ... - ɔ ple̞χ e̞ be ... - o nɔ̃n ˈdiːe - me ˈdɛʁhɛ də ˈdʁo̞ĩ mə ˈbe̞n viˈse̞ - ʁɛn we̞l - wɔs we̞l pa hɑ̃nveˈfe̞ŋ kə ˈneɑ̃ - ? ˈklɛwə ˈneɑ̃ ˈlɑːʁo ˈmɑ̃n bet - a ... pəˌguˑʁ ˈdɛʁhɛɲ də ˈʃɑkəd o ˈheːno ...]

alors donc euh... il est revenu voir, et après, il ne savait pas par quel bout entrer dans l'église, et au lieu d'être entré par... par... la porte du fond, car xxx ( ?) il est venu par celle du côté, et ainsi tout le monde a vu et tout le monde était en train de regarder, « oh ! où a été Jean Bihan ? oh ! où a été Jean ? » « oh ! nom de dieu ! », moi je continuais de détourner la tête comme ça, je faisais comme... xxx ( ?) comme si je ne le connaissais pas, xxx ( ?) je l'entendais, il ne disait rien, et finalement, puisqu'ils continuaient de jaser...

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

kostezenn

hennezh, 'ba ar c'homañsamant-mañ, 'ba ar gostezenn-mañ...

[hẽ̞:z ba ˌhomɑ̃’sɑ̃mɑ̃nmɑ̃ ba gɔs’teɛn mɑ̃]

celui-là, dans ce commencement-là, dans ce côté-là [lieu-dit à la limite de deux communes]...

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

tu

1. Ha e oa daouzek kraou, ya, nann... 2. C'hwec'h e pep tu. 1. C'hwec'h e pep tu.

1. A oa dowzek krow, ya… Nann. 2. Hwèh pop tu. 1. Hwèh pop tu.

1. Il y avait douze crèches, oui, non... 2. Six de chaque côté. 1. Six de chaque côtés.

1. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
2. Plac'h, 1946, Pederneg
(dastumet gant Riwal)

Sklisenn, ar machin hir aze. Ha e vije boutet dindan, ha honnezh a vije degaset en-dro neuze goude neuze, abalamour dezhi da boazhat e-barzh an tu all.

Skliñsenn, machin hir ahé. A vijé boutet dinan, a hoñ vijé dièse ’ndro neuhé goudé neuhé, bañw tèi de boahat bah ’n tu all.

La spatule, le machin long là. Et on la mettait dessous, et on la retournait [la crêpe], pour qu'elle cuise de l'autre côté.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Hebiou an tu a-raok e vije graet tan e-barzh.

Bur tu rok vijé gwèt tan bars.

On y faisait [mettait] du feu par le côté de devant.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kazi ordin e vije, e lakae he zan tro-ha-zro evel se, ha e-barzh ar c'hreiz 'h arrue un tamm deus pep tu, ha evel se ne vije ket rostet ar c'hreiz bepred kement, ma 'nije boutet anezhe tout e-barzh ar c'hreiz e vije bet rostet kreiz ar grampouezhenn.

Karjé ordin vijé... laké i zan tro-a-zo vesé, a bah hrèis ’h aié ’n tamm deus pop tu, a vesé vijé ke rostet hrèis bopet kémèn. Ma nijé boutet nè toud bah hrèis vijé bé rostet krèiz grampouenn.

Elle mettait presque toujours son feu tout autour comme ça, et un peu [de chaleur] arriver au milieu de chaque côté, et comme ça le milieu ne cramait pas. Si elle les avait toutes mises [les petites bûches] au milieu, le milieu des crêpes aurait été cramé.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

hag e veze ul lost logodenn 'ba e c'henou ha neuze div, unan pep tu, hag e vezent o hijañ o lost, hag al logod 'ba e c'henou, hennezh zo dirankon, ret e veze gwelet ! ar reoù all a chete a-wechoù

[a viʒe ə lɔst lo’go:n ba ni ’he:no a ’nœhe diw yn pop ty: a viʒɛɲ ’hi:ʒɑ̃ o lɔst ag ə ’lo:gəd ba ni ’he:no hẽ̞:s so di’rɑ̃ŋkɔ̃n rɛd viʒe gwɛl rew ’ʃetɛ ’we:ʒo]

il y avait une queue de souris dans sa bouche et alors deux, une de chaque côté, et elles remuaient la queue, et les souris dans la bouche, celui-là est un zouave [il fait des bêtises pour se faire remarquer], il fallait voir ! les autres vomissaient parfois

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ma ne dapont ket da stokañ o daouarn, unan e pep tu d'ar wezenn kua

[ma 'dɑpɛɲ kə də 'stɔkɑ̃ o 'dɑwən yn pop ty: də 'weən kya]

s'ils n'arrivent pas à se toucher les mains, un de chaque côté de l'arbre quoi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

eu... eu... n'int ket eu... un tu, un tu eu... a vez darev hag an tu all a chom kalet, met... met nann parce... peogwir n'eus ket bet trawalc'h a glav hañ ! xxx ( ?), ar saladen zo kalet evel n'onn ket petra, n'int ket mat hañ ! ar saladen hañ ! ar sa... ar saladen serre zo ar reoù wellañ peogwir e vezont... vezont... vezont... arozet ha laket engrais hag ur bern traoù dezhe ha neuze 'vez ket xxx ( ?)

[ə ə ˈniɲ cəd ə - ən ˈtyː - ən ˈtyː ə ve ˈdɑʁw a nty ˈɑl ʃo̞m ˈkɑːlət - mɛ mɛ nɑ̃n pas - pu ˈnøs kə be ˌtʁwɑχ ˈglɑw ɑ̃ - ? - zaˈlɑːn zo ˈkɑːlət we̞l ˈnɔ̃ kə pʁa - ˈniɲ cə ˈmɑːd ɑ̃ zaˈlɑːn ɑ̃ - za zaˈlɑːn sɛʁ zo ʁew ˈwe̞lɑ̃ pəˈguːʁ ve̞ɲ ve̞ɲ ve̞ɲ - aˈʁoːzə a ˈlɑkə bɛʁn ˈɑ̃ŋgʁɛ a bɛʁn ˈtʁɛw de̞ a ˈ nœhe ˈve kə ?]

euh... euh... elles ne sont pas [figues] euh... un côté... un côté euh... est mûr et l'autre côté reste dur, mais... mais non parce... parce qu'il n'y a pas eu assez de pluie hein ! xxx ( ?), les salades sont dures comme je ne sais quoi, elles ne sont pas bonnes hein ! les salades hein ! les sa... salades de serre sont les meilleures puisqu'elles sont... sont... sont... arrosées et on leur met de l'engrais et beaucoup de choses et alors ce n'est pas xxx ( ?) :

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ur rinier a-bep-tu zo, Ar Yeodi amañ

[ə 'riɲɛr bop'ty: zo 'jɛwdi 'ɑ̃mɑ̃]

il y a une rivière de chaque côté, Ar Yeodi ici

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Ma a gouezhfe e tu d'e di quoi.

[ma ˈgwefe ty di diː kwa]

S'il tombait vers ça maison quoi.

[l'arbre]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

memes tu gant Palakret

['moməs ty: gɑ̃n pa'lɑkət]

du même côté que le Palakret

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

tu Plounez 'h eo, n'eo ket ?

[ty plu'ne:z hɛ nɛ kə]

il est du côté de Plounez, non ?

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Tangi)

tu ar chapel

[ty: 'ʃɑpəl]

[celui] du côté de la chapelle

Jerar Tili, 1947, Bear (dastumet gant Tangi)

aze ne oa ti ebet tu ebet

['ɑhe wa ti: bet ty: bet]

là il n'y avait aucune maison d'aucun côté

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

tu Bodlezan n'anavezen ket

[ty: bo'leən nɑ̃n'veɛn kət]

du côté de Bodlezan je ne connaissais pas

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

an daou du

an-n dowdu

[ãn dow dy]

les deux côtés

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

cheñchomp tu gouez dezhe

['ʃɛ̃ʃɔ̃m ty: gwes tɛ:]

changeons de côté comme ils disent

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

evit an deizioù emañ da skol ? 'debrez ket les figues ? debr anezhe tout hardi 'vat ! mat int hañ ! enfin, me a gav anezhe mat poazh hañ ! parce que kriz eu... n'int ket darev a-walc'h, un tu anezhe ac'hanta... un tu anezhe eu... 'darev ket han-se, me a oar ! n'eus ket bet trawalc'h a heol, n'eus ket bet trawalc'h a dour eu... ah oui ! n'eus ket bet trawalc'h a glav eu... e miz mae, e miz mae sañset zo glav bemdez, bemdez zo re, ha... eu... bep daou devezh zo re nebeut, n'eus ket bet takenn ebet

[win ˈdejo mɑ̃ də ˈskoːl ˌie - de̞ˈbes kə ... - de̞b ne̞ ˈtud ˌhɑʁdi ha - ˈmɑːd iɲ ɑ̃ - ɑ̃fɛ̃ me gɑːv ne̞ ˌmɑˑt ˈpwɑχ ɑ̃ - paskə ˌkʁiˑ ə - ˈniɲ cə ˌdɑʁw əˈwɑh - ən ˈtyː ne̞ ˈhɑ̃nta - ən ˈtyː ne̞ ə daˈʁɛw kət ɑ̃ˈse - me ˈwɑːʁ - ˈnøs kə be tʁwɑχ ˈhɛwɔl - ˈnøs kə be tʁwɑχ ˈduːʁ ə - a wi - ˈnøs kə be tʁwɑχ ˈglɑw ə miz ˈmɛ - miz ˈmɛ ˈsɑ̃sət so ˌglɑw ˈbo̞mde - ˈbo̞mde zo ʁe - a ə - bo̞b ˌdo̞w ˈdewəs so ʁe ˈnœːbət - ˈnøs kø be ˈtɑkən bet]

ces jours-ci c'est l'école [la reprise] ? tu ne manges pas les figues ? mange-les toutes donc ! elles sont bonnes hein ! enfin, moi je les trouve bonnes cuites hein ! parce que crues euh... elles ne sont pas assez mûres, étant donné qu'un de leur côté eh bien... un de leur côté euh... ne mûrit pas, je n'en sais rien ! il n'y a pas eu assez de soleil, il n'y a pas eu assez d'eau euh... ah oui ! il n'y a pas eu assez de pluie euh... au mois de mai, au mois de mai il pleut tous les jours normalement, tous les jours c'est trop, tous les deux jours c'est trop peu, il n'y a pas eu une seule goutte

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)