Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

occuper (s'– de)

pleal

Un tamm a bep sort quoi, e pleez deus an dud ha a bep sort quoi heñ.

Tamm bop sort quoi, pléez deuz ’n dut a bop sort quoi eñ.

Un peu de tout, tu t'occupais des gens et tout quoi.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Se a depante deus an amzer. Kar ne oa ket a voaien da bleal deus ar gwinizh 'met pa vijent sec'h.

Zé dépanté deuz 'n amzer. Ka oa ke vwoien de bléel deuz gwinis mét pa vijènt sêh.

Ça dépendait du temps. Car on ne pouvait s'occuper du froment [le stocker] que quand il était sec.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Al loened eo ret pleal dionte ar pezh a vez d'ober dezhe tout, feiz, n'eus ket a voaien d'ober... Oh bac'h ! me 'h a d'ober un devezh... Goro herie hag arc'hoazh e rin un devezh ober traoù all, met neuze aze n'eus ket a voaien d'ober se heñ.

Loèned è rét pléel donté péz vé d'or dè tout, fé, n'eus ke vwoien d'or... O ba ! Mé 'h a d'or 'n déwes... Goro héié hag arhoas rin 'n déwez or trèw all, mè neuhé ahé n'eus ke vwoien d'or zé eñ.

Il faut s'occuper des bêtes en faisant ce qu'il faut, ce n'est pas possible de faire... Oh bah, je vais faire une journée de traite aujourd'hui, et demain je ferai une journée d'autre chose, mais ce n'est pas possible de faire ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

1. 'h an da bleal gant... 'h an... 'h an da bleal gante ya 2. just ya 1. gant dilhad pe gant traoù all 2. gant traoù all ya, 'h an da bleal gant an hini zo arri aze da welet ac'hanon, 'h an da bleal gant an hini zo arri da welet ac'hanon

1. [hɑ̃ də ˈblɛˑəl gɑ̃n - hɑ̃n - hɑ̃ də ˈblɛˑəl gɑ̃nte̞ ja] 2. [ʒys ja] 1. [gɑ̃n ˈdijə pe gɑ̃n tɾɛwˈɑl] 2. [gɑ̃n tɾɛwˈɑl ja - hɑ̃ də ˈblɛˑal gɑ̃n ˌniˑni zo ɑj ˈɑe də ˌwe̞ˑl ˈɑ̃w - hɑ̃ də ˈblɛˑal gɑ̃n ˌniˑni zo ˌɑj də ˌwe̞ˑl ˈɑ̃w]

1. je vais m'occuper de... je vais... je vais m'occuper d'eux oui 2. juste oui 1. des habits ou d'autres choses 2. d'autres choses oui, je vais m'occuper de celui qui est venu là pour me voir, je vais m'occuper de celui qui est venu pour me voir

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

da bleal gante

[də ’blɛɑl ’gɑ̃ntɛ]

pour s'en occuper [invités]

Mariannick Bihan, , Bear (dastumet gant Tangi)

Arri eo poent pleal gant an tomat. – Ya ya, emezon-me. O soñjal se e oan evit beure just ivez emezon-me.

['aj ɛ pwɛn 'pleːəl gãn ə 'tomat – ja ja mõme – 'sõːʒəl 'seː wãn wid'bœːʁe 'ʒyst ie mõme]

Il est arrivé temps de s'occuper des tomates. – Oui, dis-je. J'y pensais justement ce matin.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ha bezañ zo reoù a vez kat da lâret e vez diwezhat met... ar re-se a vez pleet gante pa vez fin gant ar reoù all

[a 'be:ɑ̃ zo ɹew ve kɑt tə lɑ:d ve di'wɛ:t mɛt ɹee ve 'plɛ:ɛt kɑ̃te pe ve fi:n gɑ̃n ɹew al]

et il y en a certains dont on peut dire qu'ils sont en retards mais... ceux-là on s'en occupe quand on a fini avec les autres [champs à moissonner]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

en-dro (bezañ –)

A-wezhioù en-dro d'al loened ne vez ket aezet ordin ivez hañ, en-dro d'ar saout.

(a)wêjo dro de loènet vé ked èzed ordin ie añ, dro de zowt.

Ce n'est pas toujours facile de s'occuper des bêtes, de s'occuper des vaches.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Ah ya, da gentañ e oan aet gant ar baotred-saout bepred, se a oan aet, e oan laket gant ar baotred-saout, ha neuze en-dro da laezh ha en-dro da...

A ya, de gêntañ oan èt gan botet sowt bopet. Zé oan èt. Oan laket gan botet zowt. A neuhé ndro de lés a ndro de...

Oui, au début j'étais avec les vachers, on m'avait mis avec les vachers, à m'occuper du lait et m'occuper de...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Goude e oan retornet da lavaret dezhi 'ma c'hoant da vont da... da... da labourat e-barzh ar Gouent en-dro d'ar reoù glañv.

Goudé oan rétornet (te) lât tèi ma hoan te von te... de... de labouret bah Gouen dro de réw glañ.

Ensuite, j'étais retournée lui dire que je voulais aller travailler au Bon-Sauveur, m'occuper des malades.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

En-dro d'ar reoù glañv quoi. Ya. Darn anezhe a oa... ma kerez... Kollet o fenn un tamm muioc'h gante, darn all a oa jentiloc'h un tamm, se a depant, a bep sort, quoi.

Dro de réw glañ quoi. Ya. Darn nè oa, ma kées, kolled o vènn tamm muoh gantè. Darn all oa jèntiloh tamm. Zé dépan, bop sort quoi.

M'occuper des malades. Oui. Certains avaient perdu la tête, d'autres étaient plus gentils, ça dépend, il y avait de tout.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ya, e-barzh ar menaj ya, ha neuze e-barzh ar parkoù ma vije ezhomm quoi, met anfin, e-barzh ar menaj, e-barzh an ti ha... Ya. Ha en-dro d'ar saout ha en-dro d'ar moc'h ha... ya.

Ya, bah ménaj ya, a neuhé bah parko ma vijé émm quoi, mè añfin, bah ménach, bah 'n ti a... Ya. A dro de zowt a dro de moh a... Ya.

Oui, [il travaillait] à la ferme, et aussi aux champs s'il y avait besoin, mais enfin, à la ferme, dans la maison et... Oui. Et il s'occupait des vaches et des cochons et... Oui.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Bravoc'h e oa din amañ un tamm mat evit bezañ er gêr ma-unan, en-dro d'al loened.

Brawoh oa din amañ tamm mat wit béañ gêr mehun, dro de loênet.

Je suis mieux ici qu'à la maison à m'occuper des bêtes.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ha me a veze en-dro d'ar vugale ordin

[a me viʒe dro də vy'gɑ:le ɔr'di:n]

et moi je m'occupais des enfants tout le temps

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

n'on ket bet en-dro d'ar moc'h

[nɔ̃ kə bed dɾo də moh]

je ne me suis pas occupé des cochons

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

n'on ket pet gwezh eo bet Daniel en-dro dezhi

[nɔ̃ kə pet kweʃ a he bed 'daɲɛl ndro: dɛj]

je ne sais pas combien de fois Daniel a été autour d'elle [a essayé de la réparer]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

pa oa bet aze en-dro d'ar vuoc'h

[pə wa bed 'ɑhɛ dro də vyh]

quand il était venu là s'occuper de la vache

Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)

en-dro (mont –)

kerzh en-dro d'ar moc'h !

[kɛz dɾo də moh]

va t'occuper des cochons !

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

me a renke mont en-dro dezhe hañ

[me 'rɛŋkɛ mɔ̃n dro dɛ: ɑ̃]

je devais m'en occuper [les gens du voyages]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

...en-dro

[ndro:]

... [être] autour [s'occuper de]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

piv zo en-dro dezhañ ?

[piw zo dro 'deɑ̃]

qui est autour de lui [à s'occuper de lui]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

en-dro dezhañ ordin

[dro: 'deɑ̃ 'ɔrdin]

toujours à s'occuper de lui

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ne veze ket ezhomm da cheñch tud en-dro dezhe nemeur ivez

['viʃe kəd e:m də ʃɛ̃ʃ tyt dro dɛ: mœ:r 'ie]

il ne fallait pas changer les gens à s'occuper d'eux non plus

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

aze oa en-dro aze

['ɑhe wa ndro: 'ɑhe]

elle était là à s'occuper [du club]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ret e vo dimp mont en-dro dezhi memestra

[ʁɛ vo dim mɔ̃n dʁo dɛj mɔ̃s'tʁɑ:]

il va falloir qu'on s'occupe d'elle quand même [lui jouer un tour]

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

ma mamm-gozh a veze gelvet... a veze gelvet alies da vont en-dro da... da... d'ar reoù a veze oc'h akouchiñ

[mə vɑ̃m'go:s ə viʒe 'gɛwlət viʒe 'gɛwləd a'li:ɛz də vɔ̃n dʁo də də də ʁew viʒe a'kuʃĩ]

ma grand-mère était appelée... était souvent appelée pour aller s'occuper de... de... de celles qui étaient en train d'accoucher

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

n'eo ket kap da vont en-dro dezhe

[ne̞ kə kɑp tə vɔ̃n dɾo dɛ:]

il ne peut pas s'en occuper [des abeilles]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

en-dro (ober –)

aze e reomp en-dro d'an douaroù ha tout euh...

[’ɑhɛ rɑ̃m dro: də du’ɑ:ro a tut ə]

là nous nous occupons des terres et tout euh... [agriculture]

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

war-dro

Gwelet an tem War-dro

met job, neuze gelvet ar veterinaer war he zro

[mɛ ʒo̞b 'nœ:he 'gɛwlɛd ˌvœtə'ri:nɛr war i dro:]

mais joseph, alors [a] appelé le vétérinaire pour s'occuper d'elle

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

okupiñ (en em –)

Ha hennezh peurvuiañ 'h ae, 'h ae, ma kerez, en em okupe deus al loened un tamm bihan, karzhañ dindan ar saout ha lakat an teil war e bern, ha traoù evel se, e vijent oc'h ober quoi.

A heñ pèrvuañ ’h ê, ’h ê, ma kées, non okupé deuz lwênet tamm bien, karzañ dinan zowt, a laket ’n tèil war i bèrn, a treŵ vesé, vijènt ’h or quoi.

Et lui en général, si tu veux, il s'occupait un peu des bêtes, nettoyer sous les vaches et mettre le fumier sur le tas, et des choses comme ça, ils le faisaient.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

me 'meus ket en em okupet deus se

[me møs kə nõn o'kypət døs se]

moi je ne m'en suis pas occupé

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ne dalveze ket ar boan en em okupiñ deus bugale ar skol

['dɑ:lɛ kə bwɑ̃:n nɔ̃n o'kypi dəz by'gɑ:le sko:l]

ça ne valait pas la peine de s'occuper des enfants à l'école

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

soursial

1. Aze ne vije ket d'ober soursial. Ar machin a rae anezhe tout e-unan. 2. Ah ya, ar machin a rae anezhe tout.

1. Ahé vijé ke t'or zoursiel. Machin rè nè toud ihun. 2. A ya, machin rè nè tout.

1. Là, il n'y avait pas besoin de s'inquiéter. La machine les faisait tous elle-même.

1. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
2. Plac'h, 1946, Pederneg
(dastumet gant Riwal)

deus e du-eñ ne oa ket ezhomm da soursiañ

[dəz i dy'ẽ wa ke:m də zur'siɑ̃]

il ne fallait pas s'occuper de son côté à lui [au moment de l'élargissement d'une route, il ne voulait pas qu'on lui prélève son côté]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

soagnal

Gwelet an tem Soagnal

Aezetoc'h eo soagnal saout evit soagnal moc'h.

Èstoh è sweñgnel zowt wit sweñgnel moh.

C'est plus facile de soigner [s'occuper de] les vaches que de soigner les cochons.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

bezañ gant

Ha me a vije, me a vije war ar machin, ha Papa a vije gant e gazeg.

A mé vijé, mé vijé war machin, a Papa vijé gan i gazek.

Et moi j'étais sur la machine, et Papa menait la jument.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

hag ar reoù yaouank, an hini zo gant e labour

[a ɹew 'jo̞wɑ̃ŋg n:i zo gɑ̃n i 'lɑ:buɹ]

et les jeunes, celui qui est pris par le travail

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

derc'hen da

hennezh zo... met e wreg 'neus ket gallet derc'hen mat dezhañ

[hẽ̞:s so mɛd i wʁeg nœs kə 'gɑləd 'dɛʁhɛn mɑt 'teɑ̃]

celui-là est... mais sa femme n'a pas pu s'en occuper [homme touché par alzheimer]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)