Temoù
A bep sort
-
🔗 Mont deus ar c'hog d'an azen.
Mon-n deus hok deus nazeun.
[mõn døs hok døs nazən]
Passer du coq à l'âne.
emprunt au français
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Cheñch penn d'ar vazh.
Chinch pèn de vaz.
[ʃɛ̃ʃ pɛn də vaz]
Changer de façon de faire, changer son fusil d'épaule.
Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 73 : "cheñch penn d'ar vazh changer de bout au bâton Cahnger l'ordre des choses établie dans la société, adopter une autre conduite, apporter un changement radical […] O
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Sachañ ar c'harr war e chouk.
Chéchan har war i chouk.
['ʃɛʃã haʁ waʁ i ʃuk]
S'attirer des ennuis.
Gant : Daniel ar Bihan, ganet e 1950 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Bear.
Bet neus labouret 'ba Penn-ar-Bed, ha desket traoù klevet enoDastumer : Julien
-
🔗 Sachañ ar c'harr war e chouk.
Chinchan har war i chouk
['ʃɛ̃ʃã haʁ waʁ i ʃuk]
S'attirer des ennuis.
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Sachañ ar c'harr war e gein.
Chéchan har war i gègn.
['ʃɛʃã haʁ waʁ i gɛɲ]
S'attirer des ennuis.
Gant : Yves Pichouron, ganet e 1926, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 fall-ki
val ki
[val ki]
pas en forme
Gant : paotr, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Se zo fall-ki.
Sé zo val ki.
[se zo val ki]
C'est très mauvais.
Gant : plac'h, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Amañ eo fall-ki.
an-man è val ki.
[ãmã ɛ val ki]
Ici c'est la galère.
Gant : paotr, ganet e 1951 e Pabu, o chom e Bear, tud bet ganet e Runan / Sant Laorañs.
O chom en Bear abaoe 'neus 4 bloaz.Dastumer : Julien
-
🔗 Bezañ kreistre daou.
Béan kreizté dow.
[beã kʁɛjste dow]
hésiter
Gant : plac'h, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Barzh an hangar bras !
Bar nangar vraz !
[baʁ nãgaʁ vʁaz]
dehors [façon ironique de dire que le matériel n'est pas abrité]
Gant : Janig Gouelou, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Amañ emañ an u.
Anman man nu.
[ãmã mãn ny]
C'est bon comme ça.
Gant : titourer dizanv
Dastumer : Julien
-
🔗 Aze emañ an u.
Ahé man nu.
[ahe mãn ny]
C'est bon comme ça.
Gant : Daniel ar Bihan, ganet e 1950 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Bear.
Bet neus labouret 'ba Penn-ar-Bed, ha desket traoù klevet enoDastumer : Julien
-
🔗 Aze emañ an u : bet 'teus anezhañ.
Ahé man nu : bét teus néan.
[ahe mãn ny bet tøs neã]
L'œuf est là : tu as réussi.
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Julien
-
🔗 Aze emañ an u.
Azé man nu.
[aze mãn ny]
C'est bon, on est dans le tempo.
Gant : paotr, ganet e 1951 e Pabu, o chom e Bear, tud bet ganet e Runan / Sant Laorañs.
O chom en Bear abaoe 'neus 4 bloaz.Dastumer : Julien
-
🔗 Ne dalv ket ar boan lipat an eskern.
Dala keu bwan-n lipeut néskèrn.
[dala kø bwãn lipət neskɛʁn]
Ça ne vaut pas la peine de lécher les os. [ça ne vaut pas le coup de passer après les autres pour avoir les restes]
Gant : Daniel ar Bihan, ganet e 1950 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Bear.
Bet neus labouret 'ba Penn-ar-Bed, ha desket traoù klevet enoDastumer : Julien
-
🔗 Ken kozh hag an douar.
Kén koz a-n douar.
[ken koz an duaʁ]
Vieux comme le monde.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 N'eo ket un dro c'houllo.
Nè keu tro houlo.
[nɛ kø tʁo hulo]
Ce n'est pas un tour pour rien.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 N'eo ket tro goullo.
Nè keu tro goulo.
[nɛ kø tʁo gulo]
Ce n'est pas un tour pour rien.
Gant : paotr, ganet e 1951 e Pabu, o chom e Bear, tud bet ganet e Runan / Sant Laorañs.
O chom en Bear abaoe 'neus 4 bloaz.Dastumer : Julien
-
🔗 Da dont pe da vont.
De don-n pé de von-n.
[də dõn pe də võn]
Il faut le faire coûte que coûte, ça passe ou ça casse.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
👂 🔗 n'emañ ket ar geriennoù an eil e-plas d'egile evel e vez lâret, ezhomm da cheñch penn d'ar vazh
[mɑ̃ kə gi'ɾjeno nɛʎ plɑs te'gi:le wɛl ve lɑ:t e:m ʃɛ̃ʃ pɛn də vɑ:s]
les mots ne sont pas les uns à la place des autres [en breton et en français] comme on dit, il faut inverser
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ya, se zo bet klevet, « maout zo dañvad dit » ya
[ja ze zo be 'klɛwəd mɔ̞wt so 'dɑ̃:vəd did ja]
oui, ça on a entendu, « c'est du pareil au même » oui [litt. pour toi un bélier est un mouton]
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 pep hini a difenn e damm... e damm brif evel e vez lâret
[po'pi:ni 'di:vɛn i dɑ̃m i dɑ̃m bɹif wɛl ve lɑ:t]
chacun défend son morceau... son morceau de gras [litt. sa pitance] comme on dit
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
🔗 un taol apotiker
[nto:l apo'ticəʁ]
un drame [balcon s'effondrant faisant des victimes]
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ne oar na ton na son, ne oar mann ebet
[nə wɑ:ʁ na tɔ̃:n na zɔ̃:n wɑ:ʁ mɑ̃n bet]
il ne connaît ni air ni chanson, il ne sait rien
Gant : Roje Dollo, ganet e 1932 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2019, tud bet ganet e Bear / Bear.
Selaou a ra an abadennoù brezhonek er radio.Dastumer : Tangi
-
🔗 se zo ur marc'had-sac'h
[ze zo maʁha'zɑx]
c'est une loterie [figuré]
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ben... evit ar bloaz eo bet... ya met bet eo spazhet an afer hañ ! troc'het ! spazhet ! troc'het !
[bɛ̃ wid ˈblɑˑ he̞ ˌbed - ja mɛ ˌbed e̞ ˈspɑhəd ˈnɑfəɹ ɑ̃ - ˈtɹo̞hət - ˈspɑhət - ˈtɹo̞hət]
ben... cette année ça a été... oui, tout a été sabré hein [Covid] ! liquidé ! sabré ! liquidé !
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Padrig Gwerniou, ganet e 1947 e Treglañviz, o chom e Treglañviz, tud bet ganet e Tregrom / Louergad.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 a-raok e oant o vont de gemer anezhañ, 'oan ket o vont da lâret dezhe... penaos e oa an ti-se kar lâret e vije goude « homañ en em okup deus... », me a ouvez a-walc'h petore defoioù a oa 'ba hennezh ha bezañ a oa hañ ! kar goût a reont koach ar pec'hed, me a lâr dit !
[ˌɹoˑg wɑ̃ɲ ˌvɔ̃n tə ˌgemɛɹ ˈneˑɑ̃ - ˌwɑ̃ŋ kə ˌvɔ̃n tə ˌlɑːɹ ˈte̞ˑ - pəˌno̞ˑz wa ˈntiˑ ze kaɹ ˌlɑˑɹ viʒe ˌguˑde - ˌhomɑ̃ nɔ̃n ˈokyb dœz - me ˌhuˑve əˈwɑx pəˌtœj deˈfojo wa ba ˌhẽˑs a ˌbeˑɑ̃ wa ɑ̃ - kaɹ ˌguˑd ə ɹɛɲ ˈkwɑʃ ə ˈpehɛt me ˌlɑˑɹ ˈdit]
avant de la prendre [maison], je n'allais pas leur dire... comment était cette maison-là car on aurait dit après « celle-ci s'occupe de... », moi je sais parfaitement quels défauts il y avait dans celle-là et il y en avait hein ! car ils savent cacher le péché, je te l'assure !
Gant : Frañsoaz Kallag, ganet e 1936 e Pederneg, o chom e Pederneg, tud bet ganet e Pederneg.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ur C'hristen ya, 'meus ket gwelet kristen ebet nann, 'teus ket gwelet den ebet kwa
[əɹ ˈhɹistən ˌjɑ - ˌmøs kə ˌgwe̞lt ˈkɹistən ˌbed nɑ̃n - ˌtøs kə ˌgwe̞ld ˈdenbet kwa]
un chrétien oui, je n'ai vu aucun chrétien, non, tu n'as vu personne quoi
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 arri eo poent cheñch bazh d'an traoù
[ˌɑj e̞ ˈpwɛn ˌʃɛ̃ʃ ˈbɑˑz dən ˈtɹɛw]
il est temps de changer les choses
Gant : Ived Gwilhou, ganet e 1935, o chom e Pederneg, tud bet ganet e Plouizi / Langonned.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 serr ar gloued war da lerc'h !
[ˌzɛꝛ ˈglœːd waꝛ də ˈle̞x]
ferme la barrière [pour la porte] derrière toi !
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jak Nikol, ganet e 1932 e St-Laorañs, o chom e Skiñvieg, marvet e 2025, tud bet ganet e Skiñvieg / Skiñvieg.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 meus aon emezañ 'h ez da laoskel an anv da vont gant al louarn !
[møˈzɑˑɔ̃n ˌmeˑɑ̃ ˌhes tə ˈlo̞skə ˈnɑ̃ːno də ˌvɔ̃n gɑ̃n ˈluˑaʁn]
je crois, dit-il, que tu vas laisser le nom [de famille] se perdre [litt. être emporté par le renard] !
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Emil an Abad, ganet e 1939 e Skiñvieg, o chom e Skiñvieg, marvet e 2022, tud bet ganet e Skiñvieg / Lannbaeron.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 (T. : 'vanka ket soñjal re 'ba tout an traoù-se) 1. nann, paneve da se eu... 2. ya ! ya ! oh, de diou, ya ! 1. ... e rofe e gasketenn !
1. [ˌnɑ̃n - ˌpɛꝛdəˈzeˑ ə] 2. [ja – ja - ... ja] 1. [ˌɣofe i gasˈkɛtən]
(T. : il ne faut pas trop penser à toutes ces choses-là) 1. non, sans quoi euh... 2. oui ! oui ! oh, de dieu oui ! 1. ... on rendrait sa casquette !
Gant :
– Jan ar C'horveg, ganet e 1939 e Louergad, o chom e Louergad, tud bet ganet e Louergad.
– Frañswa Aofred, ganet e 1930 e Louergad, o chom e Louergad, marvet e 2024, tud bet ganet e Treglañviz / Louergad.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 pa vezont o tretañ e vez ur mask... ur penn ko... ur fri kochon aze, gante
[... - ... - ˌvɹi ˈkoʃɔ̃ˑn ... - ...]
quand ils traitent, ils ont un masque... en tête de co... en groin de cochon là
Gant : Jañ ar Brigand, ganet e 1939 e Bear, o chom e Koadaskorn, tud bet ganet e Treglañviz / Plouizi.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 1. petra zo kaoz e lakez-te... 2. ur mask 1 ? ur fri kochon ?
1. [...] 2. [...] 1. [ˌvɹi ˈkoʃɔ̃ˑn]
1. pourquoi mets-tu... 2. un masque 1. un groin de cochon ?
Gant :
– Jañ ar Brigand, ganet e 1939 e Bear, o chom e Koadaskorn, tud bet ganet e Treglañviz / Plouizi.
– Anna Jolu, ganet e 1936 e Koadaskorn, o chom e Koadaskorn, tud bet ganet e Mantallod / Ploueg-Pontrev.Dastumer : Tangi
-
🔗 evel ul luc'hedenn
vèl luédeun
[vɛl lyedən]
comme un éclair [très rapide]
Le langage figuré Emgleo Breizh Jules Gros page 44 : "[…] 'vel eun daredenn, […] comme un éclair (très vite)."
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 lakat da dañsal
Lak dansal.
[lak dãsal]
Mettre à danser. (jouer des tours)
Gant : Roje Pariskoad, ganet e 1924 e Louergad, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e ??? / Bear.
Dastumer : Julien
-
🔗 Gallout a rez klask war-ma-lerc'h.
Gal rés klask wa lèc'h.
[gal ʁes klask wa lɛx]
Tu peux toujours courir. Tu peux toujours y aller. (tu n'y arriveras pas)
Gant : plac'h, o chom e Bear.
Dastumer : Julien
-
👂 🔗 bremañ 'h an da lâret dit, 'h an da antren un tamm bihan 'ba personalite an den
[...]
maintenant je vais te dire, je vais aborder la personnalité de la personne
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Paol Katou, ganet e 1936 e Langoad, o chom e Langoad, tud bet ganet e Peurid / Kemperven.Dastumer : Tangi (2023-09-06)