Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

autour

en-dro

Gwelet an tem En-dro

eñ a gomañs du-hont 'ba... oh, en-dro da... izelloc'h evit Konvenant Gwenn, etreneg an tu-se, hag e oa d'arruout 'ba gwenezhan

[hẽ̞: ’gomɑ̃s ’tyən bah o ndro: də i’zɛlɔh wit kɔ̃vønɑ̃ gwɛn ’trɛnɛk ’tyze a wa ’dɑjəd bah gwe’ne:zən]

il [ruisseau] commence là-bas à... oh, autour de... plus bas que Konvenant Gwenn, vers ce côté-là, et il devait arriver à Gwenezhan

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Un espes rod a oa en-dro ha neuze, honnezh, ha e serre bep da 'h ae, e droc'he, ar machin a droc'he gwinizh da gentañ, ha neuze ar rod a deue en-dro ha neuze e lakae anezhe da vont e-barzh, da vont e-barzh ar machin, abalamour dezhe da en em serriñ un tamm bihan, ha neuze, goude gant ur fiselenn neuze, ar fiselenn a rae he skoulm quoi, abalamour da derc'hen ar fagodenn quoi, ha neuze goude e skoe anezhe en-dro. Ha neuze e derc'he da vont evel se quoi.

'N èspes rod oa 'ndro, a neuzé, hoñs, a sèrré bop te 'h ê, drohê, machin drohê gwinis de gèntañ, a neuzé rod dé 'ndro, a neuzé lakê nè de von bars, de von bah machin, bañw tè de non sè(rr)iñ tamm bïen, a neuzé, goudé gan fisélenn neuzé, fisélenn rè i skourm quoi, bañw te dèrhen vagoenn quoi, a neuzé goudé skoé nè 'ndro. A neuzé dèrhé de von vesé quoi.

Il y avait une sorte de roue autour, et elle ramassait à mesure qu'elle avançait, d'abord la machine coupait le froment, ensuite la roue tournait et le faisait rentrer dans la machine, pour qu'ils soient ramassés, et ensuite la ficelle faisait un noeud, pour maintenir le fagot, et alors elle les expulsait. Et elle continuait comme ça.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

ar sort-se a welan 'ba... zo bern, hag ar re-se a vez en-dro d'ar rec'hell

['sɔrse 'wɛ:lɑ̃ ba zo bɛrn a 'reze ve dro də 'rɛhɛl]

cette sorte-là j'en vois dans... il y en a plein et ceux-là sont autour des rochers

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

En-dro eizh eur a sav apeupre met se n'eo ket ken diwezhat se c'hoazh. (T : N'eo ket nann nann nann.) Pa vezer en retred hañ, normalamant !

[dʁo ˈe̞zəʁ zɑv apəˈpʁɛ mɛ ze ˈnɛ kə ken diwɛː se hwɑs – pe vɛːʁ ˈʁətʁɛt ɑ̃ normaˈlɑ̃mɑ̃n]

Je me lève autour de huit heures mais ça n'est pas encore si tard que ça. (T : Oui ça n'est pas tard.) Quand on est en retraite hein, normalement !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

tud en-dro din

[tyd dro dĩ]

des gens autour de moi

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

'ba 'r Gwengamp pe en-dro da Wengamp ?

[bah 'gwɛɲɔ̃m pe dro də 'wɛɲɔ̃m]

à Gwengamp ou autour de Gwengamp ?

Jañ-If Bihan, 1946, Lannuon (dastumet gant Tangi)

kavet a ra bern labour en-dro d'e gêr

[ka: ra bɛrn ’lɑ:bur dro di ge̞:r]

il avait beaucoup de travail autour de chez lui

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ma veze un ti bennaket en-dro

[ma viʒe ti: bə'nɑkəd dro:]

s'il y avait une maison autour

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

trawalc'h oa en-dro dezhi

[tɾɑ'wɑh wa dɾo dɛj]

il y avait assez [de gens] autour d'elle

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha tout loened en-dro amañ a deue da...

[a tud 'lwɛ:nə dro: 'ɑ̃mɑ̃ dɛ də]

et toutes les bêtes des environs ici venaient pour...

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

e vezont en-dro din

[vɛɲ ndro: dĩ]

ils sont autour de moi [ils m'entourent au moment de distribuer les cadeaux]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ar reoù oa en-dro din a anavezen ervat

[rew wa dro dĩ hɑ̃n'veɛn vɑ:t]

ceux qui étaient autour de moi je les connaissais bien

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

an uzinioù gwezhall oa en-dro

[ny'ziɲo gwe'ʒɑl wa dro:]

les usines autrefois étaient autour [de Paris]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

sellet a ra en-dro dezhañ

[zɛl ə ra ndɾo deɑ̃]

il regarde autour de lui

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

sellet a ra ar pezh zo en-dro dezhañ

[zɛl ə ra pe:s so ndɾo deɑ̃]

il regarde ce qu'il y a autour de lui

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

met en-dro da bro ar C'houerc'had aze, me n'onn ket pelec'h met en-dro da... en-dro d'an tu-se aze 'ba... bro Beffou pe tu bennak aze... ar C'houerc'had ya

[mɛ dro də bro 'hwɛrhəd 'ɑhe me nɔ̃ kə ple̞h mɛ dro də dro dən 'tyze 'ɑe bah bro 'bɛfu pe ty bə'nɑg ɑe 'hwɛrhəd ja]

mais autour du secteur d'ar C'houerc'had là, moi je ne sais pas où mais autour de... vers ce côté-là là à... dans le secteur de Beffou ou quelquepart là... ar C'houerc'had oui

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ar pezh zo en-dro da se eo... eo tout an informatik

[pe:s so ndʁo də ze hɛ hɛ tud nɛ̃fɔʁma'tik kwa ɛ̃]

ce qu'il y a autour de ça c'est... c'est toute l'informatique quoi hein

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

Bern charre en-dro da honnezh !

[bɛʁn ˈʃɑʁɛ dʁo də hɔ̃ːs]

Beaucoup de remue-ménage pour elle ! [litt. « autour d'elle »]

[lors d’un déménagement]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

en-dro d'ar foyer tu bennak 'ma gwelet se

[dʁo də fwɑje ty bə’nɑk ma ’gwɛ:lə se]

autour du foyer quelque part j'avais vu ça

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

seizh pe eizh paotr 'meus aon, hag eu... feiz, e oant 'ba menajoù en-dro da Blijidi aze, kalz

[sɛjs pe ɛjs pot møz'ɑ:ɔ̃n ag ə fe: wɑ̃ɲ bah me'nɑ:ʒo ndʁo də ble'zi:di 'ɑ:he kals]

sept ou huit gars je crois, et euh... ma foi, ils étaient dans des fermes autour de Plijidi là, beaucoup

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

tro

Gwelet an temoù Ober un dro, Tro, An dro ha Bep tro

ha ma vezen tro Lannuon

[a ma viʒɛn tro lɑ̃'nyən]

et si j'étais autour de Lannuon

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

tro da Bariz aze tu bennak

[tro: də 'bɑriz 'ɑhe ty: bə'nɑ:k]

vers Paris là quelquepart

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

me n'onn ket hag-eñ n'eo ket deus... tro da Trezelan pe tu bennak evel-se

[me nɔ̃ kəd a'gɛ̃ nɛ kə døs tro də tre'ze:lən pe ty: mə'nɑk vəse]

je ne sais pas s'il n'est pas de... des environs de Trezelan ou quelque part comme ça

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

tro-ha-zro

Hag aze e oa parkoù tro-ha-zro d'an ti partout eno, met aze e oa un tamm park bihan moan aze

[ag 'ahe wa 'paʁko tʁoa'zoː dən 'tiː paʁtut 'eno mɛd 'ahe wa ən tãm paʁk ˌbiən 'mwãn 'ahe]

Et là il y avait des champs partout tout autour de la maison, mais là il y avait un petit champ étroit.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha feiz neuze e vije drailhet he c'hoad dezhi berr, degaset dezhi tout en he c'hichen eno hag eno evel se e lake ar pezh a gare tro-ha-zro.

A fé neuhé vijé drailhet i hoat tèi bèrr, dièset tèi tout ni hichen éno, ag éno vesé laké péz garé tro-a-zo.

Et alors on lui coupaient des morceaux de bois courts, on les lui apportait, et comme ça elle mettait ce qu'elle voulait [ce dont elle avaient besoin] tout autour.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kazi ordin e vije, e lakae he zan tro-ha-zro evel se, ha e-barzh ar c'hreiz 'h arrue un tamm deus pep tu, ha evel se ne vije ket rostet ar c'hreiz bepred kement, ma 'nije boutet anezhe tout e-barzh ar c'hreiz e vije bet rostet kreiz ar grampouezhenn.

Karjé ordin vijé... laké i zan tro-a-zo vesé, a bah hrèis ’h aié ’n tamm deus pop tu, a vesé vijé ke rostet hrèis bopet kémèn. Ma nijé boutet nè toud bah hrèis vijé bé rostet krèiz grampouenn.

Elle mettait presque toujours son feu tout autour comme ça, et un peu [de chaleur] arriver au milieu de chaque côté, et comme ça le milieu ne cramait pas. Si elle les avait toutes mises [les petites bûches] au milieu, le milieu des crêpes aurait été cramé.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha peogwir a-wechoù zo darn ha e vije bravoc'h evit darn all ivez, e vije moaien da choaz. Hola. Ar c'hoef neuze a vije... Darn anezhe a vije muioc'h ma kerez heu... tourbilhonnet tro-ha-zro hag a bep sort evit darn all. Darn all a vije muioc'h ma kerez heu... di... dis...

[a pəgyːʁ ’we̞ːʒo zo ’daʁn a viʒe ’bʁawɔh wit daʁn ’al iə viʒe ’mwɔjən də ’ʃwaːs – hola ’hwef nœhe viʒe – ’daʁn ne̞ː viʒe ’myɔh ma’keəz ø tuʁbi’jõnət tʁoə’zʁoː a bɔpsɔʁt wi daʁn ’al – daʁn ’al viʒe ’myɔh ma’keəz ø di dis]

Parce que parfois, il y en avait certaines [coiffes] qui étaient plus belles que d'autres, on pouvait choisir. Alors la coiffe était... Certaines d'entre elles étaient, si tu veux, plus tourbillonnées tout autour et tout que d'autres. Certaines autres était plus...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

'Na graet ar salle de traite, neuze e oa aezetoc'h din o c'horo neuze, neuze e oan e-barzh an toull o c'horo, ha neuze, ar saout a vije tro-ha-zro din, ha neuze, ne vije ket ret din plegañ da brañchañ anezhe quoi, se an hini eo an gwashañ. Se an hini a oa an gwashañ, plegañ da brañchañ anezhe.

Na gwèt salle de traite, neuhé oa êsêtoh din horo neuhé, neuhé oan ba ’n toull horo, a neuhé, zowt vijé tro-a-zo din, a neuhé, vijé ke rét tin plégañ de brañchañ nè quoi, zé ni è ’n gwasañ. Zé ni oa ’n gwasañ, plégañ de brañchañ nè.

Il avait fait la salle de traite, donc c'était plus facile pour moi de traire, j'étais dans le trou en train de traire, les vaches étaient tout autour de moi, et donc je n'avais pas besoin de me pencher pour les brancher, c'est ça le pire. C'était ça le pire, se pencher pour les brancher.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

tro-a-zro

[tʁoazo]

tout autour

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

ur werenn a oa tro-a-zro met ar werenn 'meus torret anezhi

[ə 'we:rən wa tro'zo mɛ 'we:ʁən møs 'tɔʁə nɛj]

il y avait un verre tout autour mais le verre je l'ai cassé [lampe]

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

tro-a-zro an amann, an asiedad amann e veze graet desinoù ivez

[trozo nɑ̃'mɑ̃n na'sje:dəd a'mɑ̃n viʒe gwɛd de'si:no ije]

tout autour du beurre, de l'assiette de beurre on faisait des dessins aussi

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

tro-war-dro

sellet a ra tro-war-dro

[zɛl ra drowar’dro]

il regarde tout autour de lui

???

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)