Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

monter

sevel

Gwelet an temoù Sevel ha Sevel ar vugale

koulskoude n'eo ket diaes da euh... troc'hañ anezhe met ret eo dit euh... dirañsañ (?) anezhe, aze ma ne droc'hez ket nemet a-rez ar wezenn 'teus ezhomm da dennañ anezhi gant an trañch peotramant n'a ket deus an douar, ha neuze 'tez peoc'h, neuze an iliavenn ne sava ket war ar wezenn

[kus'ku:de nɛ kə 'diɛs tə ə: 'trohə nɛ: mɛ rɛd ɛ did ə di'rɑsə nɛ: 'ɑe ma 'drohɛs kə mɛ ə rɛz 'weən tøz e:m da dɛn nɛj gɑ̃n ən tɾɛ̃ʃ pe'tɑ̃mɑ̃n nɑ kəd dez ən 'duar a 'nœe te pœh 'nœhe ni'ʎɛwən 'zɑ:va kəd war 'werən]

pourtant ce n'est pas difficile de euh... les couper mais tu dois euh... les arracher (?), là si tu ne fais que les couper au ras du sol, il te faut les arracher avec la houe ou sinon elle ne part pas de la terre, et alors tu as la paix, alors le lierre ne monte pas sur l'arbre

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

an dour a save 'ba 'n douar hag a deue er-maez

[hẽ: wa ndu:r 'zɑ:vɛ ban 'duar a dɛ me̞:s]

c'était l'eau qui montait dans la terre et qui sortait

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

krapat

Gwelet an tem Krapat

Ar re-se a oar krapat war ar c'helorn da evañ laezh ya.

Ré-hé oar krape war hélorn da évañ lês, ya.

Ceux-là [les chats] savent monter sur le seau pour boire le lait, oui.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

E vez krapet ar c'hra vihan, e-barzh penn an iliz aze, e penn traoñ d'an iliz, ha neuze aze zo un hent bihan, ha neuze e graper aze hag aze emañ ar presbital.

[ve ’kʁapə hʁa ’viən baχ pɛn ’niliz ahe – pɛn ’tʁɔw dən ’nilis – a nøhe ahe zo ə nɛn ’biən – a nøhe ’gʁapɛʁ ahe – ag ahe mã pʁes'pitoɹ]

On monte la petite côte, au bout de l'église là, à l'extrémité inférieure de l'église, et là il y a un petit chemin, on monte là et c'est là qu'est le presbytère.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ha me 'ma bet mil-boan dec'h 'vat, a lâran dit, o tont deus ti Nicole aze, o krapat Hent Vur aze, betek ar beg

[a me ma be mil bwɑ̃:n deh hɑ a ’lɑ:rɑ̃ dit tɔ̃n tøs ti ni’kɔl ɑhɛ ’krɑpa hɛn vy:r ’ɑhɛ ’bekə bek]

et j'avais eu beaucoup de difficultés hier, je te dis, en venant de chez Nicole là, en montant Hent Vur jusqu'au sommet

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

montañ

da montañ ?

[də 'mɔ̃tɑ̃]

à monter [meubles] ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

montiñ

['mɔ̃ntĩ]

monter [fabriquer]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

oc'h esae montañ he fres dezhi

[’hɛsɛ ’mɔ̃ntəd ə i vre̞s tɛj]

en train d'essayer de lui monter son armoire à elle

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

krec'h (mont war-g–)

hag eñ a derc'h « piwig, piwig », eñ a derc'h da ganañ bep ma 'h a war-grec'h hag eñ goude a diskenn a-rez en ur... en ur c'hwitellat

[a hẽ: dɛrh piwik piwik hẽ̞: dɛrh tə 'gɑ̃:nɑ̃ bɔp tə ha war'gweh a ẽ̞: 'gu:de 'diskɛn rɛ:s nɔ̃n nɔ̃n hwi'tɛlət]

et lui il continue « piwig, piwig », il continue de chanter à mesure qu'il monte et lui après il descend au ras en... en sifflant [alouette]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

« pa 'h a an alc'hweder da grec'h, pa ra ket glav e vez sec'h »

[pe ha ne’we:dər də kweh pe ra kə hlɑw ve zeh]

« quand l'alouette monte, quand il ne fait pas de pluie c'est sec »

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

... veze skorn, hag eñ a lake an dour da vont war-grec'h

[viʒe skɔrn a hẽ: 'lɑkɛ ndu:r dɔ̃n war'gweh ɑ̃]

... il y avait du gel, et il faisait monter l'eau [sous la route]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ma vez ar mor o tont war-grec'h, eñ a darc'ha tout kuit hañ, eñ 'neus nerzh hañ

[ma ve mo:r tɔ̃n war'gweh hẽ: 'dɑrha tut kwid ɑ̃ hẽ: nøz nɛrz ɑ̃]

si la mer monte, elle projette tout, elle a de la force [elle est puissante]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

mont war-grec'h

aet eo da grec'h bud ar skalier a-drek

[ɛd e də kweh byt 'skɑʎər drek]

il est monté par l'escalier de derrière

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

aet eo war-grec'h

[ɛd e war'gweh]

elle est montée

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

se zo kaoz bremañ 'h an war-grec'h,

[zes ko:z bəmɑ̃ hɑ̃ war'gweh]

c'est pourquoi je monte [si je passe par en haut]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'h ae ar biketennoù o-unan war-grec'h

[a hɛ bikɛ'teno o'hyn war gweh]

et les biquettes, les chèvres montaient toutes seules

Michel Bihan, ?, Plouilio (dastumet gant Tangi)

me zo o vont war-grec'h

[me zo vɔ̃n war'gweh]

je monte [la côte]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

fidamdoulle ne oan ket pell o vont da grec'h

[fidɑ̃m'dule wɑ̃n kə pɛl vɔ̃n tə kweh]

nom de dieu, je n'étais pas long à monter [dans la tour de l'église]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

aet eo war-grec'h

[ɛd ɛ war'gwex]

elle est montée [moto sur la route]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

mont da grec'h

me 'h a da grec'h bud...

[me ha də kweh by]

moi je monte par [le sous-sol]

Jañ-If Bihan, 1946, Lannuon (dastumet gant Tangi)

mont a ra an dour e-unan da grec'h

[mõn ra du:r i'yn də kweh]

l'eau monte toute seule

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

mankout a ra kouverturennoù ha 'h an da krec'h da gerc'hat

[mɑ̃ŋk ə ʁa ˌkuvɛʁty'ʁeno a hɑ̃ də kweh da 'gɛ:hat]

s'il manque des couvertures, j'irai en chercher là-haut

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

dont war-grec'h

a deu war-grec'h

[dø war'gweh]

remonte à la surface

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

dont da grec'h

e oa deut da krec'h

[wa døt tə kweh]

il était monté

Louis Aofred, , Bear (dastumet gant Tangi)