Brezhoneg Bro-Vear

Ar boued hag an evajoùAn evajoùAn evajoù gant alkolAr gwin-ardant

Ar gwin-ardant

ur bannac'h gwin-ardant

[bãh gwi'nardən]

un coup de gnôle, de calva

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

gwin-ardant per

[gwi'nɑrdən pe:r]

de l'eau de vie de poire

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ur bannac'h hini kalet

[bɑ̃h ’hini ’kɑ:lət]

un verre d'alcool fort [eau-de-vie]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ur bannac'h gwin-ardant

[bɑ̃h gwin 'ɑrdən]

un coup de vin ardent [eau-de-vie]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ur bannac'h dour-tomm

[bɑ̃h du:r tɔm]

un grog

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

diwar hennezh e rampo an avel diwarnout

['diwar hẽ:s 'rɑ̃mpo 'nɑwəl di'warnut]

avec celui-là [alcool fort] le vent glissera sur toi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'h eo ur bannac'h-mat gwin-ardant aze, e rampo an avel... e rampo an avel diwarnout ivez

[ma hɛ ə bɑ̃h'mɑd gwi'nɑrdən 'ɑhe 'rɑ̃mpo 'nɑwəl 'rɑ̃mpo 'nɑwəl diwarnud je]

si c'est un bon coup d'eau de vie là, le vent glissera... le vent glissera de sur toi aussi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha diwar hennezh e rampo an avel diwarnout, an avel-skorn

[a diwar hẽ̞:z 'rɑ̃mpo 'nɑwəl diwarnut ˌnɑwəl'skɔrn]

et avec celui-là, le vent te glissera dessus, le vent glacial

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ar reoù gozh aze gwezhall a blije dezhe ur bannac'h gwin-ardant dezhe

[rew goz 'ɑhe gwe'ʒɑl 'bi:ʒɛ bɑ̃h gwi'nɑrdən dɛ:]

les anciens là autrefois appréciaient un coup d'eau de vie

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

neuze e vije laket gwin-ardant war an daol 'ba 'n... 'ba ar c'hafe, hag e garge e volenn betek an hanter peogwir e ad... e beurgarge anezhe gwin-ardant

[’nœhe viʒe ’lɑkə gwi’nɑrdən warn do:l ban bah ’hɑfe a ’gɑrgɛ i ’vo:lən ’bekə ’nɑ̃ntər py’gy:r had bɛr’gɑrge nɛ: gwi’nɑrdən]

alors il y avait l'eau-de-vie de mise sur la table dans... dans le café, et il remplissait son bol jusqu'à la moitié puisqu'il le remplissait complètement avec de l'eau-de-vie

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

met ma zad 'na droed d'ober alambig ivez

[mɛ mə sɑ:d na dwɛd do:r alɑ̃'big je]

mais mon père avait le droit de faire bouillir aussi [eau-de-vie]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ar riñs-tas

[rĩ’stɑs]

le pousse café [alcool fort après le café goutte]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ur bannac'h pur dit

[bɑ̃h py:r dit]

un coup pur pour toi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

e veze evet ur bannac'h riñs-tas goude

[viʒe 'e:vəd bɑ̃h rĩ'stɑs 'gu:de]

on buvait un coup de pousse-café après

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

e veze distilhet ar chistr

[viʒe di'stiʎə ʒist]

on distillait le cidre

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

e vez laket 'ba hanter-kant degre

[ve 'lɑkəd ba ˌhɑ̃ntər'kɑ̃n də'gre]

on le met à cinquante degré

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ur riñsadenn bannac'h kalet, ur bannac'h gwin-ardant a blije dezhe kwa, ur bannac'h mik aze, oh ! ur riñsadenn kwa

[rĩ’sɑ:n bɑ̃h ’kɑ:lət bɑ̃h gwi’nɑrdən ’bi:ʒɛ dɛ: kwa bɑ̃h mik ’ɑhe o ə rĩ’sɑ:n kwa]

une petite dose d'alcool fort, ils aimaient un petit coup d'eau de vie quoi, un coup d'eau de vie là, oh ! un fond

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kemer ur bannac'h hini kreñv da dommañ dezhañ.

Kémèr banc’h hini kré de doman déan.

['kemɛʁ bãh 'i:ni kʁẽ də 'domã 'deã]

Prendre un coup de fort pour se réchauffer. [un coup d'alambic]

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

gwin-ardant

gwinardeun

[gwinaʁdən]

eau-de-vie

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Ar bannac'h hini kreñv a oa hennezh. Ar bannac'h hini kreñv d'en em dommañ.

Banc’h hini kré wa hés. Banc’h hini kré de non-n doman.

[bãx hini kʁe wa hes] [bãx hini kʁe də nõn domã]

C'était le "coup de fort". Un verre d'eau-de-vie pour se réchauffer.

Petit dico de la piste en Bretagne Coop Breizh Martial Ménard page 48 : "hini pron. celui. On se sert de ce pronom suivi d’un adjectif pour nommer différentes boissons alcoolisées, notamment des alcools forts : hini kreñv du fort […]"

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

me a lâr deoc'h e oa hini kalet hañ, me 'meus... me 'meus en em vleset alies hag e vije laket gwin-ardant, ac'hanta 'h on sur dit-te e lampez eu...

[me lɑ:ʁ dɑh wa ’hi:ni ’kɑ:ləd ɑ̃ me møs me møz nɔ̃n ’vlesəd a’li:ɛs a viʒe ’lɑkə gwi’nɑʁdən - ˈhɑ̃nta hɔ̃ zy:ʁ dit:e ’lɑ̃mpɛs ə]

moi je vous le dit, c'était du costaud hein [eau-de-vie], j'ai... je me suis blessé souvent et on mettait de l'eau-de-vie, eh bien je t'assure que tu sautes euh...

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

e veze kafe 'ba tout ar bistroioù, kafe ha neuze e veze laket ur bannac'h mik dezhe

[viʒe 'kɑfe bah tud bis'tʁojo 'kɑfe a 'nœ:he viʒe 'lɑkə bɑ̃h mik tɛ:]

il y avait du café dans tous les bistrots, du café et alors on leur mettait un peu d'eau de vie

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

gwin-ardant jistr

[ˌgwinaʁdən'ʒist]

de l'eau de vie de cidre

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

met ur bannac'h traoù a blije dezhañ paotr

[mɛ bɑ̃χ tɾɛw 'bli:ʒe deɑ̃ pot]

mais il aimait la goutte mon gars

Michel Bonno, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

met 'to... 'to ket mik da lakat e-barzh, geo ?

[mɛ ˌto - ˌto kə ˈmik tə ˈlɑkə ˌbɑꝛs - ge̞]

mais tu... tu ne mettras pas d'eau de vie dedans [café], si ?

If Hamon, 1946, Ploueg (dastumet gant Tangi)