Brezhoneg Bro-Vear

An traoù batisetAr glad batisetAr vilin

Ar vilin

ha goude e oa div vilin 'ba ar penn du-hont e-lec'h e oa... e-lec'h e oa Kollet

[a ’gu:de wa diw ’vi:lin bar pɛn ’dyən le̞h wa le̞h wa ’kolɛt]

et après il y avait deux moulins au bout là-bas là où était... là où était Collet

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

oa milinoù ha 'h aent da gerc'hat

[wa mi'li:no a hɛɲ də 'gɛrhət]

il y avait des moulins et ils allaient chercher [de la farine]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

aze oa milinoù en traoñ

['ɑhe wa mi'li:no ntrɔw]

là il y avait des moulins en bas

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

e oa ur bern labour d'ober, e oa ur menotiri ha tout

[wa bɛrn ’lɑ:bur ’do:bər wa ˌmeno’ti:ri a tut]

il y avait plein de travail à faire, il y avait une minoterie et tout

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

met... a-benn neuze n'ae ket en-dro ken

[mɛ: bɛn 'nœe nɛ kə ndro ken]

mais... pour alors il n'était plus en fonctionnement [moulin]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ar rod vras

rod vraz

[ʁod vʁaz]

la meule [du moulin]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

milin

mili-n

[milin]

moulin

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

an toullann

an-n toulan-n

[ãn tulãn]

la roue du moulin

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

toullan

toulan-n

[tulãn]

la roue du moulin

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

un dournant

['ndurnɑ̃n]

une grande roue [de moulin]

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

ar rod vras

[ro:d vrɑ:s]

la grande roue [meule]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

un toullan

['tulɑ̃n]

une roue à aube

???

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

« an tournant » a veze lâret dioutañ

[ən 'tuʁnɑ̃n viʒe lɑ:ʁ tjɔ̃tɑ̃]

on disait « le tournant »

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

eñ a servije d'ober ur rezerv da gentañ evit an dour da dreiñ ar vilin en-dro

[ẽ̞: zɛʁ’vi:ʒe do̞:ʁ ’ʁe:zɛʁv də ’gentɑ̃ win du:ɹ də dʁɛ̃j ’vi:lin ndɾo̞]

il servait à faire une réserve au début pour que l'eau fasse tourner le moulin

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

amañ e oa ur bern kamionoù d'ar c'houlz-se, peogwir e oa minotrioù 'ba... en traoñ aze

['ɑ̃mɑ̃ wa bɛʁn kɑ̃'mjɔ̃:no də 'huls:e py wa minɔ'tɾio bah tɾow 'ɑhe]

ici il y avait plein de camions à cette époque-là, puisqu'il y avait des minoteries dans... en bas là

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

le bief, « ar biez » evel e vez lâret eu...

[ləbjɛf ’bi:e wɛl ve lɑ:d ə]

le bief, « le bief » comme on dit euh...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bepred ma kerez e vez c'hoant da lâret e vez ezhomm ur bannac'h mat a dour a-benn lakat ur vilin da dreiñ, boñ, ar reoù gozh hañ, c'est pas... n'int ket bet genaoueien hañ, pell ac'hane

[’bopət ma ’ke:ʁes ve hwɑ̃n də lɑ:d ve e:m ə bɑ̃h mɑd du:ɹ bɛn ’lɑkə ’vi:lin də ’dʁɛĩ bɔ̃ ʁew’go:z ɑ̃ sɛ pa niɲ kə be geno̞ˈwɛjən ɑ̃ pɛl ə’hɑ̃:ne]

toujours est-il si tu veux qu'on est tenté de dire qu'il faut une grosse quantité d'eau pour faire tourner un moulin, bon, les anciens hein, c'est pas... ce n'étaient pas des imbéciles hein, loin de là

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

pep tro zo ur biez war... war ar rinier vras evel a lâromp-ni amañ, war al Leger

[pop tɾo zo ə ’bi:ɛ waɹ waɹ ’ʁiɲəɹ vɹɑ:z wɛl ’lɑ:ʁɑ̃m nim ’ɑ̃mɑ̃ waɹ ’le:gəɹ]

à chaque fois qu'il y a un bief sur... sur la grande rivière comme nous disons, sur le Leger

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

'ba ar biez

[ban ’bi:ɛ]

au bief [du moulin]


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Glaod an Intañv, 1942, Kaouenneg (dastumet gant Tangi)

milin

['mi:lən]

moulin

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

aze e oa... aze e oa ur bie evel e vez lâret eu... graet eu... ar rinier da dont da... da degas dour evit gallet degas eu... n'onn pesort en-dro, hag aze... met... met ya, met aze e oa... aze e oa ur bi... ar bie a oa hir-mat ha... derc'hen anezhañ pa arrie taolioù dour, e vije... ha neuze e forse ha... e vije ret ober, repariñ evit se e oa ezhomm kazi da... simantet hed-ha-hed, harz anezhañ da... arrije dreist met xxx ( ?), ma rae (tourn ?) aze, ya, ya

[ˌɑhe wa - ˌɑhe wa ˈbiˑe we̞l ve ˌlɑˑd ə - gwe̞d ə - ə ˈɹɛ̃ːvjəɹ də ˌdɔ̃n tə - də ˌdɛz ˈduːɹ wi ˈgɑlə ˌdɛs ə - ˌnɔ̃m sɔɹd ˈdɾoˑ - ag ˌɑhe - mɛd mɛd ja - mɛd ˌɑhe wa - ˌɑhe wa ə ˈbi - ˈbiˑe wa ˌhiˑɹˈmɑt a - ˈdɛhɛn ˌneˑɑ̃ pe ˈhɑje ˌtojo ˈduːɹ - ˌviʒe - a ˌnœhe ˈvɔɹse a - ˌviʒe ˈɹɛd ˌho̞ˑɹ - ɹeˈpɑˑĩ wi ˈse wa ˈem ˌkɑhe də - ziˈmɑ̃tə ˌheˑtaˈheːt - ˌhɑɹz ˌneˑɑ̃ də - ˈhɑjʃe ˈdɹɛjst mɛ ? - ma ɾe̞ ˈtuɾn ˌɑhe - ja ja]

là il y avait... là il y avait un bief comme on dit euh... fait euh... la rivière pour aller à... pour amener l'eau pour pouvoir actionner euh... je ne sais pas quoi, et là... mais... mais oui, mais oui, mais là il y avait... là il y avait un bi... le bief était très long et... le maintenir quand arrivait des paquets d'eau, il y avait... et alors ça forçait et... il fallait faire, réparer pour ça il fallait presque euh... cimenter tout du long, l'empêcher de... qu'elle n'arrive par-dessus mais xxx ( ?), si ça faisait xxx ( ?) là, oui, oui

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ma dad 'na desket neuial eno, 'ba ar chaoser, pa 'h ae da vêsa ar saout, 'ba ar chaoser ya, pa 'h ae da vêsa ar saout, le lac, le barrage quoi, plan d'eau

[mə ˈdɑˑd na ˌdiskəd ˈnœjəl ˌeːno - bah ˈʃosəl - pa he də ˌvɛsa ˈzo̞wt - bah ˈʃosəl ja - pa he də ˌvɛsa ˈzo̞wt - ...]

mon père y avait apprès à nager, dans la retenue d'eau [du moulin], quand il allait garder les vaches, dans la retenue d'eau oui, quand il allait garder les vaches, le lac, le barrage quoi, plan d'eau

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

ar re-se a arri tout 'ba eu... 'ba ar vilin a droc'h koad du-hont goude e-tal eu...

[ˌɹeˑe hɑj ˌtud bah ə - bah ˈviːlin dɹɔx ˈkwɑd ˌdyˑɔ̃n ˌguˑde ˌtɑˑl ə]

ceux-là [cours d'eau] arrivent tous à euh... au moulin-scierie là-bas après à côté euh...

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

ar vilin zo 'ba en Bear ya, ben, ar pezh zo amañ zo 'ba en Prad ya, bete... betek an dailh eo Bear, an dailh eo ar machin eu... da digoriñ an dour aze sell

[ˈviːlin zo ban ˈbeˑaɹ ˌjɑ - bɛ̃ ˌpeˑs so ˈɑ̃mɑ̃ zo ban ˈpɹɑˑd ˌjɑ - ˌbetɛ ˌbetɛg ən ˈdɑj he̞ ˈbeˑaɹ - ˈdɑj he̞ ˌmɑʃin ə - də ˈdjɔːɹĩ ˈnduːɹ ˌɑhe sɛl]

le moulin est à Bear oui, ben, ce qui est ici est à Prad oui, jusq... jusqu'à la vanne c'est Bear, la vanne c'est le machin euh... pour ouvrir l'eau là tiens

Jorjed an Olier, 1937, Prad (dastumet gant Tangi)

kar kalz milinoù... a rae... a rae parti deus eu... ur c'haste... deus ur c'hastell

[kaʁ ˌkɑlz miˈliːno - ʁe - ʁe ˈpɑʁti døz ə - ˈhɑstə døs ˈhɑstəl]

car beaucoup de moulins... faisaient... faisaient partis de euh... un châte... d'un château

Emil an Abad, 1939, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)

Istemoù